Φασηλίς– Φασηλίδα – Φασέλης – Fashelis

Σταύρου Π. Καπλάνογλου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο Φασέλης ή Φασηλίς αναφέρεται μερικές φορές ως πόλη της Λυκίας, μερικές φορές ως πόλη της περιοχής της Παμφυλίας. Η αλήθεια είναι ότι βρίσκεται στα σύνορα και των δύο αυτών περιοχών.

Οι περισσότεροι την ενέτασσαν από παλιά στην περιοχή της Λυκίας

Παρά τη δωρική της καταγωγή, πάντως, υπήρξε στη συνέχεια για καιρό το ανατολικότερο σημείο ουσιαστικής Αθηναϊκής επιρροής στα νότια παράλια της Μικράς Ασίας επί της Μεσογείου.

Η στρατηγική της θέση και ο εξαίρετος ελλιμενισμός που προσέφερε την έκαναν να υποστεί πολλές επιδρομές και καταλήψεις, αλλά επιβίωσε ως ισχυρό εμπορικό λιμάνι μέχρι τον 11ο μ.Χ..

Ύστερα μαράζωσε είτε λόγω των πειρατών είτε λόγω γειτονικού έλους.

Η Φασηλίδα (αρχ. Φασηλίς), είναι γνωστή κυρίως για την πολιορκία της από τους Έλληνες το 469 ή 466 π.Χ. κατά την εκστρατεία τους εναντίον των περσικών δυνάμεων που είχαν τότε συγκεντρωθεί στις εκβολές του Ευρυμέδοντα ποταμού.

Αναφορά στην πόλη κάνει και οι Ηρόδοτος τον 5ο αιώνα π.Χ γράφοντας στην ιστορία του για την αποικία των Ελλήνων στην Αίγυπτο ΄΄Ναυκράτη’’ και τους ναούς της

΄΄[2.178.2] Από τα ιερά αυτά, το μεγαλύτερο, το πιο ονομαστό και αυτό που χρησιμοποιείται περισσότερο, ονομαζόμενο Ελλήνιο, το ίδρυσαν από κοινού οι ακόλουθες πόλεις: από τις ιωνικές η Χίος, η Τέως, η Φώκαια και οι Κλαζομενές, από τις δωρικές η Ρόδος, η Κνίδος, η Αλικαρνασσός και η Φάσηλις και από τις Αιολικές μόνο η πόλη των Μυτιληναίων ΄΄

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ

Η Φασηλίδα (αρχ. Φασηλίς), υπήρξε για πολλούς αιώνες Ελληνική πόλη και σημαντικό λιμάνι στη νότιο Μικρά Ασία, απέναντι από την Κύπρο και δυτικά, κοντά στη σημερινή Αττάλεια, και

Τα ερείπια του βρίσκονται βόρεια της σύγχρονης πόλης Tekirova στην περιοχή Kemer της επαρχίας Αττάλειας . Βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά Bey και τα δάση του Εθνικού Πάρκου Ολύμπου , 16 χιλιόμετρα νότια της τουριστικής πόλης Κεμέρ και απέχει 59 χλμ. από την Αττάλεια .

ΤΟ ΟΝΟΜΑ

Η υπό Τουρκική κατοχή σήμερα Faselis mv – Kemer – Antalya

Το 454 π. χ. Λεγόταν Φασηλίς ( στην Τουρκική βιβλιογραφία ) Phasêlis )

Κατοικήθηκε μέχρι τον 12ο αιώνα μ.Χ. και από ότι φαίνεται χωρίςαλλαγή του Ελληνικούονόματος.

Το 1912 μ.Χ.υπάρχουνμόνονερείπια

Φασηλίς. , στη Φοινικική γλώσσα ( Ηρόδοτος ) ,κατ’ άλλους στην Λουβική το όνομα της πόλης σημαίνει << Πόλη της θάλασσας >>

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο Φασέλης ήταν μια ελληνική και ρωμαϊκή πόλη στην ακτή της αρχαίας Λυκίας .

Μαζί με τις πόλεις Σανλιούρφα ( Urfa) ή Έδεσσα, Σμύρνη ,Ικόνιον και Πέργαμος η Φασιλίς

είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις στην Μ. Ασία .

–Ίδρυση

Η Φασηλίδα είχε ιδρυθεί από Ροδίους, δηλαδή Δωριείς στην καταγωγή, γύρω στο 700 π.Χ.

Λόγω της θέσης του σε έναν ισθμό που χωρίζει δύο λιμάνια, εξελίχθηκε γρήγορα σε ένα από τα ασφαλέστερα και πιο πολυσύχναστα λιμάνια της Λυκίας έγινε η σημαντικότερη λιμενική πόλη της ανατολικής Λυκίας και ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο μεταξύ Ελλάδας , Ασίας , Αιγύπτου και Φοινικίας , αν και δεν ανήκε αρχικά στη Λυκιακή ένωση.

– Το λιμάνι της

Ως διαμετακομιστικό κέντρο και απλός σταθμός ελλιμενισμού εξυπηρετούσε εμπορικά τη Φοινίκη, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την γειτονική της Παμφυλία καθώς και το εσωτερικό της Μικράς Ασίας καθώς και τα παράλια της σημερινής Μέσης Ανατολής αλλά και την ηπειρωτική Ελλάδα.

– Οι Πέρσες

Η Φασηλίδα είχε καταληφθεί από τους Πέρσες όταν αυτοί επεκτάθηκαν σε όλη τη Μικρά Ασία –άγνωστο πότε ακριβώς.

–Οι Αθηναίοι

Οι Αθηναίοι ως ηγέτες της Συμμαχίας της Δήλου είχαν αποφασίσει μετά τη λήξη των Περσικών Πολέμων να κρατήσουν στο εξής τους Πέρσες μακριά από την Ιωνία.

Όταν έμαθαν ότι περσικές δυνάμεις πεζικού και ναυτικού συγκεντρώνονταν στον Ευρυμέδοντα ποταμό, στην Παμφυλία, κατάλαβαν ότι οι Πέρσες είχαν σκοπό να κινηθούν παραλιακά για την ανακατάληψη της Ιωνίας

–Οι Πέρσες δεν ήθελαν να χωρίζουν το πεζικό από το ναυτικό τους, τουλάχιστον όταν είχαν ως εχθρούς τους Έλληνες.

Ο Κίμωνας έφυγε τότε με το στόλο του (200 τριήρεις και περίπου 5.000 άνδρες) από την Κνίδο, αρχαία πόλη απέναντι από τη Νίσυρο, και κατευθύνθηκε στην Φασηλίδα, επειδή αυτή εξακολουθούσε να βρίσκεται σε περσικά χέρια και ο Κίμωνας ήξερε πόσο σημαντικό σημείο ανεφοδιασμού θα μπορούσε να αποδειχτεί στην πορεία των Περσών προς την Ιωνία.

– Οι κινήσεις του Κίμωνα

Γνωρίζοντας ο Κίμωνας ότι πιθανώς στις τριήρεις των Περσών μπορεί να προστίθεντο και άλλες 80 φοινικικές από την Κύπρο, βιαζόταν να επιτεθεί προτού έρθουν οι ενισχύσεις των αντιπάλων του.

Οι Πέρσες είχαν ήδη 200 τριήρεις στις εκβολές του Ευρυμέδοντα και μέχρι στιγμής οι δυνάμεις τους ήταν ίσες. Έκρινε όμως σκόπιμο να καταλάβει πρώτα το διπλό λιμένα των Φασηλιτών. Η Φασηλίδα , ήταν μεν ελληνική πόλη, αλλά η ηγεσία της (πιθανόν και η κοινή γνώμη της) δεν διατίθετο να προσχωρήσει στον ελληνικό συνασπισμό. Στην πόλη κατά πάσα πιθανότητα υπήρχε εξάλλου τοποθετημένη και περσική φρουρά.

Οι Φασηλίτες ξεκαθάρισαν λοιπόν στον Κίμωνα ότι δεν δέχονταν να ελλιμενιστεί εκεί ο στόλος του και ότι επιπλέον δεν θα επέτρεπαν ούτε την τροφοδοσία του στρατού του.

Εκείνος προχώρησε σε πολιορκία παρότι στο ελληνικό στρατόπεδο κυριαρχούσε μεγάλη νευρικότητα, αφού ήταν γνωστό ότι οι Πέρσες απείχαν οδικά 80 χιλιόμετρα και ελλιμενίζονταν ακριβώς απέναντι στον κόλπο της σημερινής Αττάλειας.

Για να συντηρηθεί μάλιστα το ελληνικό στράτευμα και τα πληρώματα, οι άνδρες έπρεπε να λεηλατούν τις γύρω περιοχές και η παράταση της πολιορκίας στοίχιζε σε τρόφιμα, δυνάμεις και ηθικό.

— Οι Χίοι και ο ρόλος τους στην σύγκρουση

Οι Χίοι, που ανήκαν στη Συμμαχία της Δήλου , είχαν από παλιά καλές εμπορικές σχέσεις με τη Φασηλίδα. Φέρονται να μεσολάβησαν μεταξύ του Κόνωνα και των κατοίκων της Φασηλίδας για να επιτευχθεί συμφωνία και να πάρει τέλος η μέχρι τότε ατελέσφορη πολιορκία.

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο πέταξαν μηνύματα καρφωμένα ή τυλιγμένα στα βέλη τους στο εσωτερικό της πόλης και έτσι μπόρεσαν να συνεννοηθούν με τους κατοίκους της και να καταλήξουν σε συμφωνία. Ίσως η συμφωνία ήταν οι Φασηλίτες να δεχτούν να διώξουν την περσική φρουρά ή να ανατρέψουν την τυχόν φιλοπερσική κυβέρνησή τους, ή τίποτε από αυτά.

Πάντως με κάποιο τρόπο ανατράπηκε το σκηνικό και τα μηνύματα στα βέλη κατέληξαν στο να ενταχθεί η Φασηλίδα στη Συμμαχία της Δήλου, παρέχοντας στρατό και αποδεχόμενη να καταβάλλει 10 τάλαντα κάθε χρόνο –το συμμαχικό φόρο.

–Οι νίκη του Κίμωνα

Ο Κίμωνας έχοντας πλέον τα νώτα του καλυμμένα, διάσχισε τον κόλπο και επιτέθηκε στο στόλο των Περσών. Οι τελευταίοι, στη μάχη στον Ευρυμέδοντα ποταμό για άγνωστους λόγους (αλλά μάλλον επειδή δεν είχαν έρθει ακόμα οι φοινικικές ενισχύσεις) προτίμησαν να δώσουν μάχη με το πεζικό τους και να αποσύρουν το στόλο τους στον ποταμό (ήταν φαρδύς και πλωτός μέχρι αρκετά ψηλά στην ενδοχώρα).

Η ήττα τους ήταν συντριπτική και απάλλαξε τους Έλληνες και άλλους λαούς της περιοχής από περσικές ενοχλήσεις για περίπου 20 χρόνια -μέχρι το 451 π.Χ

– Η Φασιλήδα ελεύθερη

Τα χρόνια εκείνα η Φασηλίδα τελούσε υπό περσική κυριαρχία και οι Έλληνες προσπάθησαν και πέτυχαν να την αποσπάσουν από αυτήν

Η Φασηλίδα παρέμεινε ελεύθερη για αρκετά χρόνια, αλλά δεν γνωρίζουμε πόσα ακριβώς. Αναφέρεται ξανά στους όρους της ειρήνης μεταξύ Ελλήνων και Περσών το 449 π.Χ. όπου σύμφωνα με το Διόδωρο το Σικελό προβλεπόταν ότι «στη Φασηλίδα δε θα επιτρεπόταν πλέον ο ελλιμενισμός πολεμικού στόλου». Αυτό δείχνει ότι η περιοχή καθιερώθηκε μεταξύ Ελλήνων και Περσών να είναι ουδέτερο λιμάνι. Κατοπινά είναι γνωστό ότι οι περισσότερες πόλεις της Λυκίας αποστάτησαν από τη Συμμαχία της Δήλου εκτός από την Φασηλίδα και την Τελμεσσό (ό Dalian ) και ότι οι Αθηναίοι προσπάθησαν να τις επαναφέρουν. Οι κάτοικοι της Λυκίας τους νίκησαν και έμειναν στην αυτονομία τους, ώσπου επανακτήθηκαν από τους Πέρσες, άγνωστο πότε ακριβώς

– Επιστροφή των Περσών

Η πόλη κυριάρχησε από την Περσία τον 5ο αιώνα π.Χ.,

Λίγο αργότερα ετεθει υπό την εποπτεία τον σατράπη της Αλικαρνασσού

Μαύσωλου (4ος αιών )

Η Φασηλίδα παρέμεινε ελεύθερη για αρκετά χρόνια,και . ότι η περιοχή καθιερώθηκε μεταξύ Ελλήνων και Περσών να είναι ουδέτερο λιμάνι.

Κατοπινά είναι γνωστό ότι οι περισσότερες πόλεις της Λυκίας αποστάτησαν από τη Συμμαχία της Δήλου εκτός από την Φασηλίδα και την Τελμεσσό (σημερινό Dalian στα τουρκικά) και ότι οι Αθηναίοι προσπάθησαν να τις επαναφέρουν. Οι κάτοικοι της Λυκίας τους νίκησαν και έμειναν στην αυτονομία τους, ώσπου επανακατακτήθηκαν από τους Πέρσες, άγνωστο πότε ακριβώς

–Μέγας Αλέξανδρος

Όταν περίπου 80 χρόνια αργότερα το 333 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος προχώρησε στην εκστρατεία του εναντίον των Περσών,πέρασε και από την Φασηλίδα που συμπεριελήφθη στις κατακτήσεις του , οι κάτοικοι τον υποδέχθηκαν σαν σωτήρα απονέμοντας ένα χρυσό στεφάνη.

—Ελληνιστικοί χρόνοι

Η Φασηλίς άλλαξε πολλά χέρια μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου

Μετά του η πόλη περιήλθε στον έλεγχο διάφορων ελληνιστικών βασιλείων, άλλοτε της Αιγύπτου και άλλοτε της Ρόδου.

Η πόλη παρέμεινε στα αιγυπτιακά χέρια από το 209 π.Χ. έως το 197 π.Χ., υπό τη δυναστεία του Πτολεμαίου , και με τη σύναψη της συνθήκης Απάμεια, παραδόθηκε στη Ροδιανή Περαία , μαζί με τις άλλες πόλεις της Λυκίας. Από το 190 π.Χ. έως το 160 π.Χ. παρέμεινε υπό ηγεμονία της Ρόδο

— Βασίλειο της Περγάμου

Γύρω στο 170 π.Χ. ο Άτταλος Β΄ της Περγάμου έχτισε την Αττάλεια, σε απόσταση περίπου 40 χιλιομέτρων από την Φασηλίδα και φρόντισε ιδιαίτερα για το λιμάνι της πόλης του, γεγονός που μπορεί να οδήγησε σταδιακά το λιμάνι της Φασηλίδας σε δεύτερη μοίρα.

— Ένταξη στην Λυκική ομοσπονδία

Μετά το 160 π.Χ. απορροφήθηκε στη Λυκική ομοσπονδία υπό ρωμαϊκή κυριαρχία.

–Πειρατές & Ρωμαίοι

Ήταν υπό ρωμαϊκή κυριαρχία το 43 π.Χ., κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η πόλη ανακατασκευάστηκε στην αρχαία πόλη Φασηλίς π.Χ. σε μια μικρή χερσόνησο που εκτείνεται μέχρι τη Μεσόγειο

Η Φασηλίς, , απειλήθηκε συνεχώς από τους πειρατές τον 1ο αιώνα π.Χ. και η πόλη καταλήφθηκε από αυτούς μέχρι την ήττα τους το 77 ή το 76 π.Χ. από τους Ρωμαίους υπό τον Publius Servilius Vatia Isauricu

Αυτό συνέβη σε πολλούς λιμένες της περιοχής αλλά και νησιά του Αιγαίου, που είχαν πέσει εκείνη την περίοδο στα χέρια πειρατών.

Οι Ρωμαίοι χρειάστηκε να δίνουν μάχες για να τις αποσπούν από τούς πειρατές .

Όταν οι Ρωμαίοι κατάφεραν γύρω στο 50 π.Χ. να καταλάβουν τον Όλυμπο, μια γειτονική πόλη, πολιόρκησαν και την Φασηλίδα. Τότε την υπερασπιζόταν κάποιος πειρατής ονόματι Ζηνίκετος που είχε εκεί το «πειρατήριό του» όπως αναφέρει ο Στράβωνας και διαφέντευε επίσης την Παμφυλία και τον Όλυμπο. Όταν πια ο Ζηνίκετος διαπίστωσε ότι δεν είχε ελπίδα διαφυγής, έβαλε φωτιά στα πάντα, σκότωσε την οικογένειά του και αυτοκτόνησε πέφτοντας και ο ίδιος στις φλόγες.

Το 42 π.Χ. Brutus είχε συνδέσει την πόλη με τη Ρώμη. Μάλιστα κατά τους ρωμαϊκούς εμφύλιους πολέμους, ο Βρούτος εκφοβίζει τον Φασέλη να συνεισφέρει κεφάλαια.

Όταν ο αυτοκράτορας Αδριανός επισκέφθηκε την πόλη το 131 μ.Χ., η Φασηλίς ήταν διακοσμημένη με νέα αγάλματα, μνημεία και κτίρια προς τιμήν του.

– Η επανεμφάνιση των πειρατών

Τον 3ο αιώνα μ.Χ., το λιμάνι έπεσε ξανά υπό την απειλή των πειρατών. Άρχισε λοιπόν να χάνει τη σημασία του, υποφέροντας περαιτέρω σε μεγάλες απώλειες στα χέρια των αραβικών πλοίων, έως ότου εξαφανίστηκε εντελώς τον 11ο αιώνα.

Όταν οι Σελτζούκοι άρχισαν να επικεντρώνονται στην Αλάνια και την Αττάλεια ως λιμάνια, η Φασηλίς έπαψε να είναι λιμάνι κάποιας σημασίας .

–Η παρακμή της πόλης

Αν και η Φασηλίδα συνήλθε από την καταστροφή, οι φυσικές αλλαγές στο πέρασμα των αιώνων είχαν μεταβάλει ορισμένα σημεία της περιοχής και του λιμανιού σε βάλτους που όχι μόνον μύριζαν άσχημα αλλά και γίνονταν αιτία μετάδοσης ασθενειών, γεγονός που οδήγησε πιθανόν και στον σταδιακό μαρασμό της πόλης

— Οι Χριστιανοί στην περιοχή

Στην πόλη της Φασηλίδος υπήρξε επισκοπή από το 459-1200 μ.Χ. που υπαγόταν στην Μητρόπολη των Μύρων

Η Επισκοπή είχε ενεργή δράση γιατί ,

Ο επίσκοπος του Φρόντο έλαβε μέρος στο Συμβούλιο της Χαλκηδόνας το 451μ.Χ.

Ο διάδοχός του, ο Αριστόδημος, ήταν ένας από τους υπογράφοντες της επιστολής που το 458 έστειλαν οι επίσκοποι της Λυκίας στον Βυζαντινό αυτοκράτορα Λέοντα Ι τον Θράκη για τη δολοφονία του Πρωτερίου της Αλεξάνδρειας

Επίσης το 787 μ.Χ. αντιπροσωπεύτηκε στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο κατά της εικονομαχίας

.Ο επίσκοπος του δεύτερου συμβουλίου της Νίκαιας δεν παρευρέθηκε, και οι πράξεις υπογράφηκαν στο όνομά του από έναν διάκονο που ονομάζεται Ιωάννης.

Αναφέρεται τέλος μέχρι το 1200 στα αρχεία των επισκοπών και αρχιεπισκοπών του πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Ανήκε δηλαδή στους Βυζαντινούς για πολλούς αιώνες

– Επιθέσεις από Σταυροφόρους και Άραβες

Οι Βυζαντινοί την ανακαταλάμβαναν κατά καιρούς από πειρατές, αλλά ο έλεγχος ήταν πια δύσκολος. Η πόλη καταλήφθηκε από τους Άραβες και έγινε όπως πολλές πόλεις της περιοχής σημείο συγκρούσεων μεταξύ Σταυροφόρων και Αράβων αλλά και Βυζαντινών.

Μετά τις εισβολές των Αράβων τον 7ο αιώνα, ξεκίνησε μια νέα περίοδος ευημερίας στην ιστορία της πόλης (8ος αιώνας)

– Κατάληψη από τους Τούρκους

Τον 11ο αιώνα ήταν πλέον μια εξαιρετικά φτωχή πόλη. Καταλήφθηκε από Τούρκους του 1076 και ανακαταλήφθηκε από Βυζαντινούς ώσπου πέρασε στα χέρια των Σελτζούκων Τούρκων.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΦΑΣΗΛΙΔΟΣ

— Θεόδεκτος

Ο Θεόδεκτος ταν Έλληνας φιλόσοφος ρήτορας και τραγικός ποιητής που γεννήθηκε στη Φασηλίδα.

Ήταν μαθητής του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και έγινε συγγραφέας 50 τραγωδιών.

Οι λεπτομέρειες της ζωής του είναι πολύ λίγες.

Είναι γνωστό ότι το 352 π.Χ. κλήθηκε από τη βασίλισσα Αρτεμισία να παραδώσει την ευλογία της πάνω στον τάφο του συζύγου της , Μαύσωλου.

Ωστόσο, πολλοί ευγενείς, γνωστοί για το ταλέντο και την ευγλωττία τους, συγκεντρώθηκαν τότε για να παραθέσουν πανηγύρια προς τιμήν του Μαύσωλου.

Στον τάφο που είχε ήδη κανονίσει για τον εαυτό του κοντά στην Αθήνα, έβαλε μια επαινετική επιγραφή που κέρδισε οκτώ φορές σε 13 παγκόσμιους διαγωνισμούς

. Τον 4ο αιώνα π.Χ. Διάφορα αγάλματα στολίζουν τον τάφο του ποιητή Θεόδεκτου, του οποίου σώζεται μόνο το άγαλμα του Ομήρου.

– Λακρίτης ή Λάκριτος

Ο Λακρίτης (Αρχαίος Έλληνας: Λάκριτος) Έλληνας σοφιστής ήταν και γεννήθηκε από τον Φασέλη, γνωστός κυρίως από την ομιλία του Δημοσθένη εναντίον του, και επειδή ήταν ο δάσκαλος του Αρχιά των Θουρίων. (Ο Αρχίας ο Θούριος (4ος αιώνας π.Χ.) ήταν ηθοποιός από την πόλη των Θούριων στην Μεγάλη Ελλάδα. )

Το θέμα της ομιλίας περιλαμβάνει έναν άνδρα που ονομάζεται Ανδροκλής ο οποίος είχε δανείσει ένα χρηματικό ποσό στον Άρτεμο, τον αδελφό του Λακρίτου.

Ο τελευταίος, μετά το θάνατο του αδερφού του, αρνήθηκε να επιστρέψει τα χρήματα, αν και είχε γίνει ασφάλεια για τον αδερφό του, και ήταν κληρονόμος του.

Ως εκ τούτου, η μήνυση κινήθηκε εναντίον του από τον Ανδροκλή για τον οποίο ο Δημοσθένης

έγραψε την ομιλία.

Ο Λακρίτης ήταν μαθητής του Ισοκράτη, Μιλά για τον ίδιο ως συγγραφέα ορισμένων Αθηναϊκών νόμων.

–Κρίτολαος

Ο Κρίτολαος ,ήταν Έλληνας Περιπατητικός φιλόσοφος έζησε περίπου από το 200 – 118 π.Χ

Γεννήθηκε στην Φασέλη Ήταν ένας από τους τρεις φιλόσοφους που στάλθηκαν στη Ρώμη το 155 π.Χ. (οι άλλοι δύο ήταν Καρνάδες και Διογένοι της Βαβυλώνας), όπου τα δόγματα τους γοήτευαν τους πολίτες, αλλά φόβιζαν τους πιο συντηρητικούς πολιτικούς

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ

Ρωμαϊκά ερείπια διασώζονται μέχρι σήμερα στην αρχαία θέση, η οποία βρίσκεται κοντά στο χωριό Τεκίροβα, στον κόλπο της Αττάλειας .

Υπάρχουν εντυπωσιακά ερείπια στο λιμάνι της Φασηλίδος, το οποίο ήταν αρκετά γνωστό από τον 5ο αιώνα π.Χ.

– Ο αρχαίος δρόμος

Υπάρχει ένας αρχαίος δρόμος πλάτους 24 μέτρων διασχίζει τη μέση της πόλης

Ο δρόμος απλώνεται ανάμεσα στην αγορά και το θέατρο, δημιουργώντας μια μικρή πλατεία. Τα σκαλιά στη νοτιοανατολική γωνία της πλατείας παρέχουν πρόσβαση στο θέατρο και την ακρόπολη.

Στα δεξιά της στροφής στην είσοδο των ερειπίων, συναντώνται τα παλιά τείχη της πόλης (3ος αιώνας π.Χ.) και τα θεμέλια, που μπορεί να είναι ναός ή μνημειακός τάφος. Η πλαγιά πίσω από το βόρειο λιμάνι είναι το νεκροταφείο της πόλης.

–Θέατρο

Το θέατρο και πολλές άλλες κατασκευές χρονολογούνται στον 2ο αιώνα π.Χ.

Το θέατρο έχει ένα τυπικό ελληνιστικό μικρό μέγεθος.

Από τα ερείπια γίνεται κατανοητό ότι το σκηνικό κτίριο προστέθηκε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, και το τείχος της σκηνής στα τέλη της Βυζαντινής περιόδου ήταν μέρος των νέων τειχών που προστατεύουν την πόλη.

–Τείχη και Ακρόπολη

Βρίσκονται στο τέλος του κεντρικού δρόμοι που προαναφέραμε

– Η πύλη του Αδριανού

. Η πύλη Αδριανού βρίσκεται στο νότιο τμήμα του δρόμου.

– Ερείπια καταστημάτων

Υπάρχουν ερείπια καταστημάτων και καταστημάτων στις πλαγιές του δρόμου και κοντά σε αυτά είναι ερείπια δημόσιων χώρων, όπως

–Ρωμαϊκά λουτρά

Σημαντικά ερείπια της πόλης είναι τα ερείπια δύο λουτρών, το ένα μικρό και το άλλο μεγάλο, στην πλατεία της πόλης. Ειδικά τα μικρά ερείπια μπάνιου παρέχουν πληροφορίες για το σύστημα θέρμανσης του ρωμαϊκού λουτρό.

–Αγορές

Υπάρχουν 3 αγορές, η μία απέναντι από το θέατρο και οι άλλες δύο στα δεξιά του κεντρικού δρόμου που οδηγεί στο νότιο λιμάνι

— Χριστιανική εκκλησία Μέσα στην αγορά απέναντι από το θέατρο βρίσκονται τα ερείπια μιας μικρής βασιλικής από τη Βυζαντινή περίοδο.

–Υδραγωγείο

Το ρωμαϊκό υδραγωγείο είναι το πρώτο και πιο εμφανές ορόσημο της περιοχής. Υποτίθεται ότι ήταν ένας από τους μακρύτερους αγωγούς της αρχαιότητας

Τα υδραγωγεία είναι οι πιο μνημειακές δομές που έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα. Το νερό που χρειαζόταν η πόλη προήλθε από την πηγή που βρίσκεται στο βόρειο λόφο. Υπάρχουν κανάλια νερού ανάμεσα στο κέντρο της πόλης και το οροπέδιο των 70 μέτρων. .

– Νεκρόπολης

Υπάρχει νεκρόπολη με πολλές σαρκοφάγους .

– Ο ναός της Αθηνάς

Οι ιστορικοί γράφουν ότι η κύρια θεά της πόλης ήταν η Αθηνά, η θεά του πολέμου και της σοφίας. Ο ναός της Αθηνάς και άλλες σημαντικές κατασκευές, που δεν έχουν βρεθεί ακόμη, πιστεύεται ότι βρίσκονται στον λόφο της Ακρόπολης που καλύπτεται με δάσος σήμερα. Στην αρχαιότητα μεταξύ των αξιοθέατων της ήταν ένας ναός της Αθηνάς, στον οποίο εκ τίθετο και η λόγχη του Αχιλλέα.

– Στρατιωτικό φρούριο

Στο Νότιο Λιμάνι υπάρχουν τα ερείπια στρατιωτικού φρουρίου σε ψηλό βράχο.

— Αρχαιολογικός χώρος της Φασηλίς

Η γεωγραφική του θέση του αρχαιολογικού χώρου

υποδηλώνει ότι η Φασηλίς ήταν μια σημαντική πόλη – λιμάνι.

— Τα αρχαία λιμάνια της Φασηλίδος

Η Φασηλίς έχει τρία λιμάνια, το ένα στα βόρεια της χερσονήσου, το άλλο στα βορειοανατολικά και το τρίτο στη νοτιοδυτική ακτή

1 Το ΄΄ Λιμάνι Εισόδου’’

Το «Βόρειο Λιμάνι» βρίσκεται ακριβώς στην είσοδο του βορρά.

2.Tο «Λιμάνι Μάχης» ή λιμάνι πολέμου

3.Προστατευμένο λιμάνι: το λιμάνι του Sun.

Στην είσοδο του λιμανιού υπάρχει ένα μικρό λιμάνι, το μέσο των τριών, το οποίο είναι γνωστό ως ή προστατευμένο λιμάνι το λιμάνι ΄Ήλιος ‘

ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ

Το πόσο μεγάλη ,σημαντική και παλιά ήταν η Φασηλίς αποδεικνύει το γεγονός ότι ήταν από τις πρώτες που είχε εκδώσει δικό της νόμισμα

Είδαμε νομίσματα από μια έρευνα που κάναμε από τον 6ο αιώνα π.Χ. έχοντας στην πίσω πλευρά εκτός των άλλων και το σήμα της πόλης φυσικά με Ελληνική γραφή

Αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι τα πρώτα υποτυπώδη νομίσματα εμφανίσθηκαν γύρω στο 650 π.Χ.

Στα μέσα του 7ου αιώνα δηλαδή σε μικρά σφαιρίδια, επισφραγισμένα στη μία πλευρά τους επινόηση των Λυδών.η εμφάνισή αντίστοιχων νομισμάτων από τον 6ο αιώνα π.Χ. και στην Φασηλίδα δείχνει ποσό μπροστά βρισκόταν η οικονομία της πόλης εκείνη την εποχή.
Τα νομίσματα που είδαμε σε συλλογές έδειχναν το σήμα της πόλης με κεφαλαία Ελληνικό γράμματα από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 3ο αιώνα μ.Χ.

οπως :

ΦAΣ ανάμεσα στον 5ο & 6ο αιώνα π.Χ

Φ-A, ανάμεσα στον 4ο και 5ο αιώνα Π.χ.

ΦAΣ τον 4ο αιώνα π.Χ.

ΦAΣΗ & ΦAΣ τον 3ο αιώνα π.Χ.

EYΣΘENHΣ ΦAΣH τον 3ο και τον 2ο αιώνα π.Χ.

ΦAΣHΛI , Φ EKATOΔΩΡOΣ , ΦA AΠOΛΛΩNIOΣ , Φ ANTIΓENHΣ , Φ-E , τον 2ο π.Χ.

Φ-A, τον 1ο αιώνα π.Χ.Ο Φασέλης Έγινε μέλος της Ένωσης Λυκίων το 167 π.Χ. και έκοψε τα νομίσματα της ένωσης.

Στην δε εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γορδιαννού τον 3ο αιώνα μ.Χ Γορδιανού Γ την προτομή του και το όνομα του ΓOΡΔIANOC CE ΄ και από την άλλη ΦACHΛETωN ή με το όνομα και προτομή της γυναίκας του TΡANKYΛΛEINAN CE από την μια μεριά και άπω την άλλη ΦACHΛETωN

Οι παραστάσεις που εμφανίζονται από παλιότερα στα νομίσματα είναι ;Οι κεφαλές του Απόλλωνα ή της Αθηνάς συνήθως δαφνοστεφανωμένες .της Πρόμαχο Αθηνά ,Της θεάς Νίκης ,της θεάς Αιγυπτίων Ίσιδας αλλά και παραστάσεις Πρύμνης και πλώρης πλοίου , αγριογούρουνου ,λύρας , ασπίδες,τσαμπιά σταφύλια κ.α.

Η ΦΑΣΕΛΙΣ ΣΗΜΕΡΑ

Η αρχαία ελληνική Φασηλίς , Φασέλης κατά τους Τούρκους εξακολουθεί να έχει σήμερα τρία λιμάνια: το «Βόρειο Λιμάνι», το «Μάχιμο Λιμάνι» και το «Προστατευμένο (Ήλιος) Λιμάνι», από τα οποία το τελευταίο είναι το πιο σημαντικό σήμερα

Τα ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται 5 χλμ βόρεια της σύγχρονης πόλης Tekirova στην περιοχή Kemer της επαρχίας Αττάλειας στην Τουρκία .