Πρόληψη και αντιμετώπιση στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων

Αγαπητοί συνεργάτες, παρατηρήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες αύξηση των κρουσμάτων από
στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (GAS), σε παιδιά και δυστυχώς, καταγράφηκε αριθμός θανάτων.

Θεωρώ πολύ σημαντική την ενημέρωση όλων των συναδέλφων για το σημαντικό αυτό ζήτημα και σας
παρακαλώ να προωθήσετε αυτές τις πληροφορίες, οι οποίες προέρχονται από τον ΕΟΔΥ, σε όσο το
δυνατό περισσότερους, καθώς υπάρχει ανησυχία ανάμεσα στους γονείς, αλλά και ευθύνη για όλους
μας καθώς υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τυχόν επέκταση και
κλιμάκωση της κατάστασης. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η εγρήγορση στους ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ, στα
ΣΧΟΛΕΙΑ, τις Καλοκαιρινές ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ, οπότε οι υπεύθυνοι φορείς (π.χ. ΟΤΑ) θα πρέπει να είναι
πλήρως ενήμεροι και να εκπαιδεύσουν σχετικά και το προσωπικό τους. Δείτε παρακαλώ, προσεκτικά,
την ενότητα: «Διαχείριση κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (iGAS) σε Παιδικούς
σταθμούς, νηπιαγωγεία, σχολεία, Κατασκηνώσεις»

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα κοινό βακτήριο. Πολλοί από εμάς φέρουμε στο
λαιμό και στο δέρμα μας το βακτήριο χωρίς να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξης (να είμαστε
δηλαδή ασυμπτωματικοί φορείς). Οι σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το GAS προέρχονται από
το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α(iGAS),. Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται όταν τα βακτήρια
μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού
μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο.

Παρακάτω δίνονται οι βασικές πληροφορίες που αφορούν στο παθογόνο και τη μετάδοσή του,
καθώς και τα μέτρα προφύλαξης για τον πληθυσμό:

1) Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α;
μεταδίδεται μέσω:
• Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών (στενή επαφή με ένα μολυσμένο
άτομο μέσω του βήχα και του φτερνίσματος)
• Της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες
• Την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών
• όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον
ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει
μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής
αγωγής.
• Από υγιείς φορείς του βακτηρίου. Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο
εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του
βακτηρίου.

2) Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι για να νοσήσουν
Πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι
άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες
συγχρωτισμού.

3) Πώς μπορεί να εκδηλωθεί μία λοίμωξη από στρεπτόκοκκο – Συμπτώματα και επιπλοκές:
• Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α συνήθως προκαλεί λοιμώξεις όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, (η
φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, πονόλαιμο, δυσκαταποσία, διόγκωση των
αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα
στην υπερώα),
• Δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά,
• Πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους,
• Γενική αδιαθεσία στα παιδιά, ανορεξία, σημάδια αφυδάτωσης, ευερεθιστότητα, έντονη
καταβολή,
• Δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο και φλεγμονή της επιδερμίδας και του
υποδόριου λίπους,
• Σε κάποιες, σπάνιες, περιπτώσεις εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα
κατάλληλα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των
νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα), της καρδιάς (ρευματικός πυρετός),
• Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο
στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus) , δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που
χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο (νεκρωτική
περιτονίτιδα και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας)
• Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα γι’ αυτό
οποιαδήποτε υποψία νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.

4) Πώς μπορεί να διαγνωστεί μια λοίμωξη από στρεπτόκοκκο;
Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις για τη διάγνωση της λοίμωξης. Η στρεπτοκοκκική
φαρυγγοαμυγδαλίτιδα μπορεί να διαγνωσθεί με καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος καθώς
επίσης και με ένα ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου, γνωστό ως step
test.

5) Πώς μπορούμε να σταματήσουμε την εξάπλωση των λοιμώξεων;
• Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών με σαπούνι και ζεστό νερό
για 20 τουλάχιστον δευτερόλεπτα
• Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας – χαρτομάντιλο για τον βήχα και το φτάρνισμα
• Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων
• Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων
αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών
• Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα
εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής
• Απομόνωση όσων αισθάνονται αδιαθεσία μέχρι την διαγνωστική διερεύνηση του
περιστατικού
Διαχείριση κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (iGAS) στο οικιακό
περιβάλλον
Σε περίπτωση μεμονωμένου κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης στο οικιακό
περιβάλλον πρέπει να ανευρίσκονται οι στενές επαφές του κρούσματος και ειδικά οι στενές επαφές
που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για νόσηση από διεισδυτική στρεπτοκοκκική λοίμωξη (βλ.
ορισμό στενής επαφής/Παράρτημα).

Στις στενές επαφές υψηλού κινδύνου συστήνεται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης σύμφωνα με τις
οδηγίες του Πίνακα. Η χημειοπροφύλαξη πρέπει ιδανικά να χορηγείται από το πρώτο
εικοσιτετράωρο και όχι πάνω από 10 μέρες από την διάγνωση του κρούσματος αναφοράς.

Πίνακας: Χημειοπροφύλαξη στενών επαφών κρούσματος iGAS, υψηλού κινδύνου για νόσηση

Σε ότι αφορά τις στενές επαφές κρούσματος iGAS στο οικιακό περιβάλλον που δεν είναι υψηλού
κινδύνου για νόσηση, συστήνεται η παρακολούθηση των στενών επαφών για πιθανή εκδήλωση
ύποπτων συμπτωμάτων για 30 ημέρες από την επαφή με το κρούσμα. Οι επαφές με περισσότερες
από 24 ώρες συνεχούς έκθεσης σε κρούσμα, διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης και
αποικισμού.

Εάν εντοπιστούν 2 ή περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα iGAS στο οικιακό περιβάλλον,
συστήνεται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε όλα τα μέλη του οικιακού περιβάλλοντος, εντός
περιόδου 10 ημερών από τη διάγνωση της λοίμωξης iGAS.

Εάν εντοπιστούν οποιεσδήποτε στενές επαφές με σημεία και συμπτώματα λοίμωξης από GAS ή
iGAS θα πρέπει άμεσα να αξιολογηθούν κλινικά και να αντιμετωπιστούν με αντιμικροβιακή αγωγή
σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες.

Οδηγίες για τη διαχείριση κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (iGAS) στο οικιακό και σχολικό περιβάλλον

Efthymios N. Thanasias, M.D., M.Sc. MPH, Phd
Specialist in Occupational Medicine

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.