Προσδοκίες από το νέο έτος (2) – Γράφει ο Απόστολος Παπαδημητρίου

Οι άνθρωποι υποδέχονται σε όλες τις κοινωνίες το νέο ημερολογιακό έτος με αλαλαγμούς χαράς. Σαν να έχει φύγει κάποιος βραχνάς από πάνω τους, σαν να έχει αποχωρήσει κάποιος κατακτητής! Μάλιστα στη χώρα μας τραγουδούμε με ενθουσιασμό το όμορφο τραγουδάκι «Γέρε χρόνε φύγε τώρα, πάει η δική σου η σειρά, ήρθ’ ο νέος με τα δώρα, με τραγούδια, με χαρά». Τα τραγούδια είναι δικά μας, από το νέο χρόνο προσδοκούμε δώρα και χαρά! Ποιο είναι άραγε το πολυτιμότερο δώρο; Το διαλαλούμε στην ευχή που ανταλλάσσουμε τις ημέρες των εορτών: «Πάνω απ’ όλα υγεία»! 

Ο χρόνος δεν είναι κανενός φαινομένου γενεσιουργό αίτιο. Μπορεί να υπεισέρχεται σε πλήθος φυσικών εξισώσεων, όμως ούτε προκαλεί ούτε επηρεάζει φαινόμενα εν εξελίξει, είναι απλά ένας δείκτης των μεταβολών. Όμως στον χρόνο θεμελίωσαν την στη φύση θαυμαστή μετάβαση από τον μονοκύτταρο οργανισμό στον άνθρωπο, όσοι αρνήθηκαν τον Δημιουργό. Σε μεγάλα χρονικά διαστήματα πολλά μπορεί να συμβούν. Αλλά η εμπειρία δείχνει ότι τίποτε δεν συμβαίνει χωρίς την αιτία. Και αν εντέχνως οι αρνούμενοι τον Θεό εισάγουν πλαγίως νέα θεότητα προς λατρεία, την τύχη, μ’ αυτόν τον τρόπο δεν καταφέρνουν να λύσουν το πρόβλημα, που τους απασχολεί. Τα ερωτήματα παραμένουν για κάποιον που δεν αυθυποβάλλεται με την ψευδαίσθηση ότι έχουν απαντηθεί.

Υγεία, το πολυτιμότερο αγαθό, κατά γενική παραδοχή. Εννοείται βέβαια η σωματική υγεία. Και εξυπακούεται ότι ο έχων σωματική υγεία έχει και μεγάλη πιθανότητα να μακροημερεύσει. Στην εκκλησιαστική γλώσσα γίνεται λόγος και για πνευματική υγεία. Αυτή βρίσκεται εκτός του κύκλου των ενδιαφερόντων του συγχρόνου ανθρώπου, ακόμη και του πιστού. Ο λαός μας, ο ακατήχητος κατά την τουρκοκρατία, συνέθεσε το πανελληνίως γνωστό τραγούδι των καλάντων των Χριστουγέννων, που κλείνει με τον στίχους «σ’ αυτό το σπίτι πού ᾿ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει». Κάποιοι κύκλοι στον καιρό μας επιχείρησαν, ανεπιτυχώς, να αντικαταστήσουν το «χίλια χρόνια» με το «αιώνια»! Την αιωνιότητα υπόσχεται ο Ιησούς Χριστός, γι’ αυτό και χλευάζεται ως σπορέας ουτοπίας και χορηγός φρούδων ελπίδων στους καταφρονεμένους και καταδυναστευόμενους από τους ισχυρούς της εποχής του και διαχρονικά.

Ο άνθρωπος της νεωτερικότητας θεμελιώνοντας  τη σκέψη του στη «λογική» δεν έχει ανάγκη από μάταιες ελπίδες, του αρκεί η Επιστήμη. Η Επιστήμη, υποχείριο πολλών υλιστών επιστημόνων ήδη κατά τον 19ο αιώνα, προβλήθηκε ως η πανάκεια για την υπέρβαση όλων των προβλημάτων του ανθρώπου. Εννοούσαν βέβαια όλων των βιολογικών προβλημάτων, καθώς η υλιστική φιλοσοφία δεν αναγνωρίζει προβλήματα πέραν αυτών. Έτσι καλλιεργήθηκε η ουτοπία, που ονομάστηκε επιστημονικός μεσσιανισμός. Βέβαια υπάρχει η ένσταση: Λίγα επιτεύχθηκαν στον τομέα της υγείας έκτοτε; Απεναντίας επιτεύχθηκαν πάρα πολλά. Η επιστήμη της ιατρικής έκανε τεράστια άλματα. Χάρη σ’ αυτά το προσδόκιμο του ανθρωπίνου βίου σχεδόν διπλασιάστηκε! Το ερώτημα όμως παραμένει: μας αρκεί αυτό. Πόσο αποκλίνουμε από την εποχή του ψαλμωδού Δαβίδ που έγραψε 800 έτη π.Χ.  «αι ημέραι των ετών ημών εν αυτοίς εβδομήκοντα έτη, εὰν  δε εν δυναστείαις, ογδοήκοντα έτη, και το πλείον αυτών κόπος και πόνος»! Μάλλον μείναμε στάσιμοι και στην επιστημονική εποχή. Αν μάλιστα εξετάσουμε στατιστικά στοιχεία του προσδόκιμου του βίου σε πλανητική κλίμακα, διαπιστώνουμε την τραγικότητα της υποχώρησης κατά πολύ και από τα εβδομήκοντα έτη! 

Στις δυτικές κοινωνίες καλλιεργείται η αντίληψη ότι σημασία έχουν τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν σ’ αυτές κατ’ αποκλειστικότητα. Άλλωστε σ’ αυτές αναπτύχθηκε η επιστημονική έρευνα και καλλιεργείται. Ίσως στο μέλλον η Επιστήμη βρει τρόπους να επιμηκύνει τη ζωή (δεν χρησιμοποιείται η λέξη βίος) κατά πολύ! Όταν απεβίωσε ο Ουώλτ Ντίσνευ είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι ζήτησε να διατηρηθεί το σώμα του σε υγρό άζωτο, ώστε στο μέλλον οι επιστήμονες να τον επαναφέρουν στη ζωή! Πίσω από την μάλλον ψευδή αυτή διάδοση κρύβεται κάτι πολύ σημαντικό: Το μέλλον είναι η μόνη υπερβεβαιότητα των ανθρώπων χωρίς Θεό (Καμύ). Κατά πόσο προσδοκούμε να αυξήσει το προσδόκιμο βίου η περαιτέρω εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας; Κατά 20, 50, 100 έτη; Πόσο υπολείπεται και ο υπεραισιόδοξος τελικός αριθμός από την ευχή των 1.000 ετών της ευχής των καλάντων. Άραγε μας αρκούν και αυτά; 

Κάποιοι ψευτοπαρηγορούνται, αντιμέτωποι με την τραγική αδυναμία μας έμπροσθεν του θανάτου με την ιδέα της διαδοχής, δια της τεκνογονίας, ή της δημιουργίας (υστεροφημία). Πόσο αυτά μπορούν να απαλύνουν τον πόνο εκ του ανικανοποίητου να βιώσουμε στην αιωνιότητα; Και βέβαια δεν εννοούμε πόνο σωματικό, όπως άλλωστε και ο Δαβίδ. Αλήθεια τι είναι αυτού του είδους ο πόνος, που ασφαλώς όλοι μας διαθέτουμε εμπειρία; 

Ήρθε ο νέος με χαρά! Τι είναι η χαρά, για να διανέμεται; Υλικό αγαθό; Βέβαια οι περισσότεροι από μας έχουμε ταυτίσει τη χαρά με την ευχαρίστηση ή ηδονή κατά την απόλαυση των υλικών αγαθών. Η αυθυποβολή δεν είναι δυνατόν να καλύψει με πέπλο την τραγική πραγματικότητα. Είμαστε ζητιάνοι της χαράς, που κανείς δεν μας προσφέρει. Αυτή, ως μόνιμη κατάσταση, εδραιώνεται με την άσκηση να αποτινάξουμε τον εγωισμό μας και να πορευθούμε προς συνάντηση του πλησίον μας, όπως μας δίδαξε ο Χριστός.

Εγωκεντρικοί στο έπακρον έχουμε απωθήσει από τον ορίζοντα τον πλησίον μας και όχι μόνο αδιαφορούμε για τα προβλήματά του, αλλά εμείς τα προκαλούμε. Το 1% των πλουτοκρατών του πλανήτη καρπώνεται το 90% του πλούτου της γης και εμείς, κάπως βολεμένοι, παραληρούμε καυχώμενοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές κατακτήσεις! Ο Ντίσνευ κατέστη ζάπλουτος προσφέροντας στο ανερμάτιστο κοινό των δυτικών κοινωνιών σειρά «ηρώων» με πρωταγωνιστές πάπιες! Ένας από τους «ήρωες» είναι ο ζάπλουτος και σκληρόκαρδος Σκρούτζ, όνομα που δανείστηκε από το μυθιστόρημα του Ντίκενς «Το πνεύμα των Χριστουγέννων». Αυτός ο άρπαγας (αλλιώς δεν γίνεσαι ζάπλουτος) δεν προσφέρει δολάριο ούτε στα συγγενικά του πρόσωπα. 

Ο πλανήτης στενάζει από την απληστία των ισχυρών. 10.000.000 παιδιά πεθαίνουν ετησίως από πείνα και εύκολα αντιμετωπίσημες ασθένειες. Και εμείς επί δύο έτη ασχολούμαστε αποκλειστικά να παρατείνουμε τον βίο γερόντων, όπως ο γράφων. Να πιστεύουμε άραγε ότι επιλύεται το τρομακτικό πρόβλημα της δημογραφικής γήρανσης λόγω αποφυγής της τεκνογονίας και της νομιμοποίησης του φόνου εκατομμυρίων εμβρύων; Και η κατάσταση στον πλανήτη επιδεινώνεται διαρκώς. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι, οι αυτάρκεις πορεύθηκαν προς τη φτώχια και οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι! Η ανθρώπινη απληστία δεν έχει όρια. Με μαθηματική ακρίβεια οδηγούμαστε με κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος και, κατά συνέπεια, του συστήματος υγείας!

Πρώτα η υγεία. Ναι αλλά στην εποχή των τόσων επιστημονικών φώτων ο άνθρωπος στρέφει την πλάτη του προς τις επιστημονικές γνώσεις. Τί και αν αναγράφονται πλέον στα κουτιά των τσιγάρων οι άκρως βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος. Τί και αν οι ειδικοί κτυπούν τον κώδωνα του κινδύνου για την εξάπλωση της παιδικής παχυσαρκίας; Τί και αν πλήθος ερευνών δείχνουν την εντεινόμενη εξάρτηση των ανθρώπων των δυτικών κοινωνιών από ηρεμιστικά και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες; Οι «επαΐοντες» μας διαβεβαιώνουν ότι όλα βαίνουν καλώς. Ακόμη και ο πόνος της «ανύπαρκτης» ψυχής κατευνάζεται πλέον! 

Είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε τρόπο βίου, που καταλήγει αναπόδραστα με πολύ ψυχικό πόνο στον οριστικό, κατά τους υλιστές, θάνατο ή τον άλλο (υπέρβαση του εγώ και κίνηση προς τον πλησίον), που προσφέρει χαρά και οδηγεί στην αιωνιότητα.

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»                       

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.