«Πεθαίνουν οι φούρνοι!» Toυ Γιάννη Σιδέρη

Αρτοποιός µόλις 30 ετών έκλεισε πρόσφατα το αρτοποιείο που διατηρούσε στη Βόρεια Ελλάδα για να πάει να δουλέψει ως εργάτης στην Κρήτη. Αλλος αρτοποιός στην Πτολεμαΐδα έκλεισε τον φούρνο του διότι δεν μπορούσε να σηκώσει το βάρος των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, λογαριασμοί που σε σύγκριση με το καλοκαίρι του 2021 έχουν φτάσει να είναι ακόμη και πέντε φορές πάνω.

Οι παραπάνω είναι δύο από τις 204 περιπτώσεις λουκέτων που έχουν μπει τον τελευταίο χρόνο σε βιοτεχνικά αρτοποιεία, στους παραδοσιακούς φούρνους της γειτονιάς. Ο,τι δεν «πέτυχε» η δεκαετής οικονομική κρίση, ό,τι δεν «πέτυχε» ο έντονος ανταγωνισμός από τα σούπερ μάρκετ, ειδικά από το 2015 κι έπειτα, όταν επετράπη οι «θερμές γωνιές» (οι χώροι ολοκλήρωσης έψησης κατεψυγμένης ζύμης) να ονομάζονται φούρνοι, ό,τι δεν «πέτυχε» η πανδημία, συμβαίνει τώρα λόγω πληθωριστικής κρίσης.

Εκτόξευση κόστους

Το υπέρμετρο κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών αφενός «ροκανίζει» τα όποια κέρδη των αρτοποιών, αφετέρου οδηγεί σε ανατιμήσεις που προκαλούν ήδη κάμψη της κατανάλωσης, με τη μείωση του τζίρου στα βιοτεχνικά αρτοποιεία να υπολογίζεται σε 20% από τις αρχές του έτους, ποσοστό που μεταφράζεται σε μισό δισεκατομμύριο ευρώ στο σύνολο της χρονιάς. Και μπορεί ο παραπάνω αριθμός, τα 204 λουκέτα, να αποτελεί μόλις το 1,4% των συνολικών αρτοποιείων που λειτουργούν στην Ελλάδα, τα οποία σήμερα είναι 14.400, όμως τα νούμερα από μόνα τους λένε τη μισή αλήθεια. Κατ’ αρχάς πίσω από κάθε επιχείρηση που κλείνει υπάρχουν εργαζόμενοι αλλά και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες που χάνουν τη δουλειά τους.

Δεύτερον, όπως επεσήμανε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας Μιχάλης Μούσιος, είναι η πρώτη φορά που μέσα σε μία χρονιά διακόπτουν τη λειτουργία τους τόσο πολλά αρτοποιεία για οικονομικούς λόγους. «Ούτε στα χρόνια των μνημονίων είχαν κλείσει τόσο πολλά αρτοποιεία, ενώ μέχρι τώρα η πιο συνηθισμένη αιτία διακοπής της λειτουργίας ενός φούρνου ήταν η συνταξιοδότηση του ιδιοκτήτη και η απουσία διάδοχης κατάστασης», τόνισε.

Το γεγονός δε ότι έχουν ανοίξει και περίπου 20 φούρνοι μες στη χρονιά, σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει το αρνητικό πρόσημο. Ειδικά, μάλιστα, καθώς σύμφωνα με έρευνα που έχει κάνει στα μέλη της η Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδος, το 15% αντιμετωπίζει άμεσα τον κίνδυνο «λουκέτου» λόγω των συσσωρευμένων χρεών. Χρέη κυρίως προς το Δημόσιο, καθώς, οι αρτοποιοί, προκειμένου να μη διακοπεί η ηλεκτροδότηση της επιχείρησής τους, «επιλέγουν» να αποπληρώνουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και να χρωστούν στα ασφαλιστικά ταμεία και στην εφορία. Σύμφωνα δε με τον κ. Μούσιο χρειάστηκε σε 50 περιπτώσεις μες στη χρονιά να παρέμβει η ομοσπονδία έτσι ώστε να μην κοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα σε φούρνους. Για τη διαχείριση δε των προβλημάτων αυτών η ομοσπονδία συνεργάζεται πλέον με… σύμβουλο ενέργειας!

Δεν φτάνει η επιδότηση

Το 15% των αρτοποιείων αντιμετωπίζει άμεσα τον κίνδυνο «λουκέτου» λόγω συσσωρευμένων χρεών.

Ενδεικτικό του προβλήματος είναι τα παραδείγματα των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος που παρουσιάστηκαν χθες στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. Αρτοποιείο με μηνιαία κατανάλωση 14.000 kWh το καλοκαίρι του 2021 πλήρωνε για την ηλεκτρική ενέργεια 980 ευρώ, τον Σεπτέμβριο του 2022 πλήρωσε 2.562 ευρώ, καθώς η τιμή της κιλοβατώρας από 0,07 ευρώ ανήλθε σε 0,183 ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Μούσιο, αν και από την κυβέρνηση είχε ανακοινωθεί ότι στον κλάδο της βιοτεχνικής αρτοποιίας θα δοθεί επιπλέον επιδότηση, αυτή πιστώθηκε μέχρι τον Ιούλιο και στη συνέχεια από ελάχιστους μόνο παρόχους. Ακόμη και μετά την επιδότηση που συνολικά για τα αρτοποιεία φτάνει τον Οκτώβριο τα 0,23 ευρώ/kWh, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του υπουργείου, οι χρεώσεις που έχουν ανακοινωθεί είναι από 0,54-0,60 ευρώ/kWh, κάτι που σημαίνει ότι και πάλι η επιβάρυνση είναι πολύ μεγάλη για τον κλάδο.

Σχεδόν τριπλάσιο είναι το κόστος και στην περίπτωση της χρήσης φυσικού αερίου, με τους λογαριασμούς από 870 ευρώ το περυσινό καλοκαίρι να φτάνουν τον Σεπτέμβριο του 2022 σε 2.600 ευρώ. Ακόμη και στην περίπτωση χρήσης πέλετ οι φούρνοι πλέον καλούνται να πληρώσουν 870 ευρώ/τόνο, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2021 ο τόνος κόστιζε 335 ευρώ και τον Ιανουάριο του 2022 585 ευρώ. Πέρα από το γεγονός ότι η τιμή είναι υπερδιπλάσια, οι προμηθευτές καλούν τους αρτοποιούς να προκαταβάλλουν το σύνολο των χρημάτων προκειμένου να εκτελεστεί η παραγγελία.

Ακριβότερο το ψωμί

Μέσα σε ένα χρόνο οι αρτοποιοί έχουν προβεί σε ανατιμήσεις που σωρευτικά ανέρχονται σε 16%, όμως θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ τις νέες αυξήσεις τιμών εάν: α) δεν αυξηθεί η επιδότηση στους λογαριασμούς της ηλεκτρικής ενέργειας των αρτοποιείων, έτσι ώστε η τιμή της κιλοβατώρας να μην υπερβαίνει τα 0,16 ευρώ, β) δεν μειωθεί ο ΦΠΑ στο ψωμί στο 6% από 13% που είναι σήμερα και γ) δεν μειωθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στα καύσιμα.

Ο συνολικός ετήσιος τζίρος των βιοτεχνικών αρτοποιείων υπολογίζεται σε 2,5 δισ. ευρώ. Πριν από το 2015 ο τζίρος ήταν 3 δισ. ευρώ, όμως η ελαστικοποίηση της νομοθεσίας σχετικά με το ψωμί από κατεψυγμένη ζύμη είχε ως συνέπεια τζίρος περί τα 500 εκατ. ευρώ να μετατοπισθεί στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ.