Home   >   MAGAZINO   >   ΥΓΕΙΑ -ΔΙΑΤΡΟΦΗ   >   Μαστίχα Χίου (Pistacia lentiscus, var. chia) Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου

Μαστίχα Χίου (Pistacia lentiscus, var. chia) Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου

By on 27/11/2022
ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ
Σχίνος, επιστ. Πιστακία η λεντίσκος, ποικ. η Χία (Pistacia lentiscus, var. chia)
ΙΣΤΟΡΙΑ – ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ – ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ -ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το φυτό της μαστίχας, ο σχίνος, επιστημονικά Pistacia lentiscus,είναι ένας αειθαλής θάμνος που απαντάται σε όλη τη Μεσόγειο.
, από την Ιβηρική χερσόνησο και τη Γαλλία μέχρι την Τουρκία και το Ισραήλ. Ωστόσο, στο νησί της Χίου και πιο συγκεκριμένα στο νότιο τμήμα του νησιού, καλλιεργείται μία ιδιαίτερη ποικιλία σχίνου, ο μαστιχοφόρος σχίνος (συγκεκριμένα Pistacia lentiscus var. Chia), από τον οποίο εξάγεται η φυσική ρητίνη ή μαστίχα. Ο χυμός (ρητίνη) από τον κορμό του χρησιμοποιείται για την παρασκευή φαρμάκων
Από το 1997 έχει χαρακτηριστεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π
ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ
Το μαστιχόδενδρο, είναι θάμνος αειθαλής ύψους 2-3 μέτρων, που αναπτύσσεται αργά και παίρνει την πλήρη ανάπτυξή του μετά από 40-50 χρόνια, φτάνοντας μέχρι και τα 5 μέτρα ύψος στα ηλικιωμένα φυτά. Τα ειδικά χαρακτηριστικά του εδάφους και του μικροκλίματος, και η παραδοσιακή καλλιέργεια επιφέρουν τελικά ένα τόσο εντυπωσιακό αποτέλεσμα και διαμορφώνουν τη μοναδικότητα αυτής της ξεχωριστής ρητίνης. Η αρωματική ρητίνη, εκκρίνεται σε σχήμα δακρύων από τον κορμό και τα μεγάλα κλαδιά του μαστιχόδενδρου, με επιφανειακές τομές των παραγωγών
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ιστορία της Μαστίχας είναι πολύ παλαιά και μπορεί να αναχθεί στην κλασσική εποχή.
Η αρχαιότερη πληροφορία για την Μαστίχα, έρχεται από τον Ηρόδοτο, κατά τον 5ο αιώνα π.Χ.
Πολλοί άλλοι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν την μαστίχα για τις θεραπευτικές της ιδιότητες όπως ο Πλίνιος, ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός.
Οι φαρμακευτικές του ιδιότητες ήταν γνωστές και στον Ιπποκράτη ήταν ο πρώτος που ανέφερε τη χρήση της μαστίχας για πεπτικά προβλήματα, για την αντιμετώπιση κρυολογήματος και φυσικά για τονωτική αναπνοή.
Στην Ρωμαϊκή εποχή οι κυρίες της Ρώμης χρησιμοποιούσαν οδοντογλυφίδες από ξύλο μαστιχόδενδρου λόγω της ιδιότητας που είχε να λευκαίνουν τα δόντια.
Υπάρχει μια παραδοσιακή εκδοχή για το <<|Δάκρυ του Αγίου Ισίδωρου >>οπως το αποκαλούν σε ορισμένα μέρη της Χίου για τα δένδρα του σχΊνου που υπήρχαν στο νησί,
“Η παράδοση αυτή λέει ότι ο Θεός ευλόγησε τα μαστιχόδεντρα (σχίνους) να παράγουν μαστίχα όταν το 250 μ.Χ. το σώμα του Αγίου Ισιδώρου που μαρτύρησε από τους Ρωμαίους σύρθηκε κάτω από τον Σχοίνο. Τότε ήταν που το δέντρο, βλέποντας τα δάκρυα του Αγίου Ισιδώρου άρχισε κι αυτό να δακρύζει.”
Η Μαστίχα από τον δέκατο αιώνα και μετά γίνεται διάσημη από τους περιηγητές που επισκέφθηκαν την Χίο.
Στα μετέπειτα χρόνια η Μαστίχα άρχισε να συσχετίζεται άμεσα με την ιστορία της Χίου
Επί Τουρκοκρατίας οι Μαστιχοπαραγωγοί είχαν πολλά προνόμια. Τα Μαστιχοχώρια είχαν δική τους ξεχωριστή από το υπόλοιπο νησί διοίκηση. Διοικούνταν από τον φοροεισπράκτορα Μαστίχης) και αυτός πάλι είχε τους <<επιτρόπους της μαστίχης >>οι οποίοι εκλέγονταν από τους Δημογέροντες των 21 χωρίων που καλλιεργούσαν τα μαστιχοδενδρα..
Οι Δημογέροντες συνέρχονταν σε βουλή που λεγόταν “Κοινό των Μαστιχοχώρων” συνήθως στο κάστρο της Παναγιάς της Σικελιάς.
Ο φόρος που πλήρωναν οι κάτοικοι των Μαστιχοχώρων ήταν 20,000 οκάδες Μαστίχη και δεν πλήρωναν κανέναν άλλο φόρο εκτός από τον κεφαλικό (χαράτσι). Άλλο προνόμιο που είχαν τα Μαστιχοχώρια ήταν ότι επιτρεπόταν να χτυπούν τις καμπάνες των εκκλησιών.
Η αγοραπωλησία της μαστίχας από ιδιώτες ήταν απαγορευμένη, όπως κι επί Γενουατοκρατίας και οι ποινές εναντίον των πωλητών, αγοραστών, κλεπτών κ.λ.π ήταν πολύ αυστηρές
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Συστηματική ταξινόμηση
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Υφομοταξία: Ροδίδες (Rosidae)
Τάξη: Σαπινδώδη (Sapindales)
Οικογένεια: Ανακαρδιοειδή (Anacardiaceae)
Γένος: Πιστακία (Pistacia)
Διώνυμο
Πιστακία η λεντίσκος
(Pistacia lentiscus)
ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ /ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Ποια η διατροφική της αξία;
Τα οφέλη που προσφέρει η ξακουστή μαστίχα Χίου πολλά, όμως καταναλώνοντας την πόση ενέργεια και μακροθρεπτικά συστατικά θα αποκομίσουμε για κάθε 100 γραμμάρια του προϊόντος;
Θρεπτικά Συστατικά
Ανά 100g Μαστίχα
Ενέργεια 1365 kcal
Λιπαρά 0 gr
Υδατάνθρακας 83 gr
Σάκχαρα 1 gr
Φυτικές ίνες 18 gr
Πρωτεΐνη 0.15 gr
Αλάτι 0 gr
Η μαστίχα όπως φαίνεται είναι μια πυκνοθερμιδική τροφή. Όμως, δεν περιέχει καθόλου λιπαρά και αλάτι, ενώ είναι φτωχή η περιεκτικότητα της σε σάκχαρα. Αντίθετα, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και υδατάνθρακα!
Μια γενική εκτίμηση δείχνει ότι η μαστίχα και το μαστιχέλαιο περιέχουν τουλάχιστον 70 ουσίες οι οποίες επιδεικνύουν πολυάριθμες φαρμακευτικές ιδιότητες.
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Η μαστίχα θα μπορούσε κάλλιστα να αποκαλείται «πολυχρηστικό» τρόφιμο. Είναι το φυσικό φάρμακο για παθολογικές καταστάσεις και μη! Οι ιδιότητες της είναι ποικίλες. Έχει γνωστή θεραπευτική δράση στην ιατρική, συμμετοχή στη βιομηχανία αρωμάτων και καλλυντικών, στην ποτοποιία, στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική κλπ.
Η μαστίχα διαθέτει : Αντιοξειδωτικές. Αντιβακτηριδιακές & Αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Επίσης, υπάρχουν δεδομένα για την αντικαρκινική δράση της.
.Τα συστατικά της μαστίχας χρησιμοποιούνται:για::
ΔΥΣΠΕΨΙΑ
Η λήψη τσίχλας μαστίχας από το στόμα φαίνεται να μειώνει τα συμπτώματα της δυσπεψίας, συμπεριλαμβανομένου του πόνου στο στομάχι και της καούρας
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ
Για βελτίωση της υψηλής αρτηριακή υπέρτασης,
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Στον σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να ρυθμίσει την γλυκόζη στο αίμα μειώνοντας την. .
ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Επιπρόσθετα, έχει βρεθεί σε άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα να βελτιώνει την HDL («καλή») χοληστερόλη και την ολική χοληστερόλη ενώ αντίθετα μειώνει την LDL («κακή») χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια.
ΓΑΣΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
Η μαστίχα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οξέος του στομάχου και στην προστασία της επένδυσης του στομάχου και του εντέρου
Σημαντική θεραπευτική ιδιότητα για άτομα με ενοχλήσεις σε στομάχι και γαστρεντερικές διαταραχές. Μεταξύ αυτών, η νόσος Crohn, η γαστρίτιδα, το έλκος και η δυσπεψία είναι μερικές παθήσεις οι οποίες δείχνουν σημάδια ανακούφισης μετά από κατανάλωση-χρήση της μαστίχα.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ
Αξιόπιστες μελέτες δείχνουν ότι η μαστίχα Χίου ενδέχεται να διαθέτει αντικαρκινικές ιδιότητες έναντι διαφόρων μορφών κακοήθων νεοπλασιών όπως ο καρκίνος του πνεύμονα,,του προστάτη, το παχέος εντέρου, του στόματος και του παγκρέατος.
ΕΞΩΔΟΥΤΕΡΩΣΗ ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ
Η μαστίχα Χίου βοηθά στην εξάλειψη ή μείωση του ελικοβακτηριδίου.
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι μια χρόνια λοίμωξη η οποία συνήθως αποκτάται στη παιδική ηλικία μέσω της στοματικής οδού. Και είναι πολύ κοινή λοίμωξη σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η μαστίχα και τα παράγωγά της μπορούν να καταπολεμήσουν πολλά παθογόνα βακτήρια όπως για παράδειγμα τα Escherichia coli, Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Porphyromonas gingivalis, αλλά και μύκητες όπως διάφορα στελέχη της Candida.
ΚΑΤΑΠΟΛΜΕΙ ΤΗΝ ΤΕΡHΔΟΝΑ
Μοναδικά τερπένια που περιέχει όπως το α-πινένιο, το β-μυρκένιο, το β-καρυοφυλλένιο, το λιμονένιο και η περιλλυλ-αλκοόλη συναντούν τις πολυφαινόλες της μαστίχας, δικαιολογώντας τις αντιβακτηριακές και αντιοξειδωτικές της ιδιότητες. Η μοναδική της σύνθεση την καθιστά προληπτικό και πιθανόν θεραπευτικό μέσο κατά της τερηδόνας.
ΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΤΟ ΣΤΟΜΑ
Η μάσηση της μαστίχας Χίου διεγείρει τη λειτουργία των σιελογόνων αδένων και αυξάνει την έκκριση σάλιου γεγονός που συμβάλλει στον αυτοκαθαρισμό του στόματος και στην επούλωση πληγών που τυχόν υπάρχουν.
– Έμπλαστρα, επιθέματα , επίδεσμοι με μαστίχα Χίου
Χρησιμοποιείται ως συστατικό σε έμπλαστρα, επιθέματα και επιδέσμους, καθώς διαθέτει ευεργετικές ιδιότητες, χωρίς
την πρόκληση ανεπιθύμητων παρενεργειών, όπως η δερματίτιδα ή δερματικός αποχρωματισμός, ενώ σημαντική είναι η δράση της αναφορικά με την ανάπλαση της επιδερμίδας.
ΧΡΗΣΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Στην βιομηχανία αρωμάτων και καλλυντικών χρησιμοποιείται ως βάση η μαστίχα. Για παράδειγμα σε σαμπουάν, σαπούνια, κρέμα σώματος, κρέμα προσώπου, αφρόλουτρα κ.α
Η μαστίχα μπορεί να αποτελέσει προσθήκη σε αλκοολούχα ποτά. και μη αλκοολούχα τύπου αναψυκτικά δίνοντας τα ξεχωριστή γεύση και άρωμα.
Στην ζαχαροπλαστική και στη μαγειρική χρησιμοποιείται η σκόνη μαστίχας ως συστατικό για βελτίωση της γεύσης. Όπως στα λουκούμια, τσίχλες, καραμέλες, ζαχαρωτά, παστέλια, τσουρέκια, μπισκότα, παγωτά, ψωμί κ.α
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Δεν έχουν παρατηρηθεί σημαντικές παρενέργειες με τη χρήση μαστίχας.
Σε κάποιες περιπτώσεις και σε ορισμένους ανθρώπους εμφανίσθηκαν μικροπροβλήματα.
– Αλλεργία
Άτομα που είναι αλλεργικά σε ένα φυτό που ονομάζεται Schinus terebinthifolious ή σε είδη Pistacia μπορεί επίσης να είναι αλλεργικά στην ρητίνη του μαστιχόδεντρου.
– Κνησμώδες εξάνθημα
Σε μερικούς ανθρώπους εμφανίσθηκε κνησμώδες εξάνθημα μετά τη χρήση μαστίχας όταν εφαρμόζεται στο δέρμα .
—Δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία, πονοκέφαλο, ζάλη.
Άλλοι έχουν αναφέρει δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία, πονοκέφαλο και ζάλη, ωστόσο η μαστίχα είναι γενικά καλά ανεκτή.
– Έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες
Καλόν είναι να αποφεύγετε η χρήση από έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες είναι άγνωστες οι συνέπειες ιδιαίτερα σε περίπτωση υπερκατανάλωσης .
– Αλληλεπιδράσεις
Προς το παρόν δεν υπάρχουν πληροφορίες για αλληλεπιδράσεις μαστίχης και χημικών φάρμακων σε σύγχρονη λήψη.
–Ποίο θεωρείται ασφαλές .διάστημα χρήσης για φαρμακευτικούς σκοπούς
Από το στόμα η τσίχλα ή η σκόνη μαστίχας έχουν χρησιμοποιηθεί για φαρμακευτικούς σκοπούς συχνότερα από ενήλικες σε δόσεις 1-2,8 γραμμαρίων από το στόμα καθημερινά για έως και 3 μήνες, ένα διάστημα που θεωρείται ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες και είναι σχετικά ασφαλές.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Η παρούσα δημοσίευση έχει πληροφοριακό χαρακτήρα
Να αγοράστε τσίχλες μαστίχας από αξιόπιστες πηγές.
Για οποιαδήποτε χρήση για ιατροφαρμακευτικούς
να απευθύνεστε στους ειδικούς επιστήμονες (ιατρούς ,φαρμακοποιούς κ.α. )
& ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΑΡΑΒΙΚΟ ΚΟΜΜΙ
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ
Το αραβικό κόμμι, επίσης γνωστό και ως κόμμι ακακίας, είναι ένα φυσικό κόμμι είναι τα αποξηραμένα εκκρίματα από τους κορμούς και τα κλαδιά της Ακακίας της Σενεγάλης ή Vachellia (Ακακίας) seyal
Είναι μίγμα πολυσακχαριτών και γλυκοπρωτεΐνών και δίνει τις ιδιότητες της κόλλας και αποτελεί συνδετικό υλικό που είναι βρώσιμο από τον άνθρωπο. Παραμένει ένα βασικό συστατικό στα αναψυκτικά ως σιρόπι και σε “σκληρά” ζαχαρωτά όπως τσίχλες, καραμέλες, παστίλιες και τις καραμέλες σοκολάτας
Είναι ένα  κόμμι .μια ρητίνη που δεν έχει τα ευεργετικά συστατικη της μαστιχας της Χίου

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: