«Βόμβα» για την παραγωγή της ΔΕΗ οι απλήρωτοι λογαριασμοί 2,5 δισ.

Τον Ιανουάριο, στην τελετή για το κόψιμο της πρωτοχρονιάτικης πίτας, ο επικεφαλής της ΔΕΗ, Μανόλης Παναγιωτάκης, απευθυνόμενος στους εργαζόμενους της επιχείρησης, περιέγραψε το πρόβλημα των ανεξόφλητων οφειλών και τη μείωση της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ κάτω από το 34% του ισοζυγίου καυσίμων της, «ως δύο κυρίαρχα ζητήματα που προσλαμβάνουν πλέον στρατηγικές διαστάσεις για τη ΔΕΗ» και τόνισε ότι «επιβάλλεται να σημειωθεί επειγόντως σημαντική, εάν όχι θεαματική, πρόοδος».

Από τότε, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, με τη λιγνιτική παραγωγή να έχει περιοριστεί τον Μάρτιο στο 24% από 38% στο τέλος του 2015, και τις ανεξόφλητες οφειλές από απλήρωτους λογαριασμούς από τα 2,2 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2015 σχεδόν στα 2,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για εκρηκτικών διαστάσεων πρόβλημα, το οποίο μπορεί να γίνει μη διαχειρίσιμο το επόμενο διάστημα, με την ισχύ των νέων μνημονιακών μέτρων (ΝΟΜΕ) και της έντασης του ανταγωνισμού από το ιδιωτικό κομμάτι της αγοράς, στο οποίο μετακινούνται οι συνεπείς ως προς την αποπληρωμή των λογαριασμών τους καταναλωτές.

Επενδύσεις

Η μεγαλύτερη επιχείρηση ηλεκτρισμού της χώρας αντιμετωπίζει προβλήματα: μειωμένα έσοδα, οφειλές προς προμηθευτές, αδυναμία επενδύσεων και παραγωγικό δυναμικό που υπολειτουργεί.

Οι πρώτες επιπτώσεις χτύπησαν στην καρδιά της παραγωγικής της βάσης, τα ορυχεία και τις συνεργαζόμενες με αυτά εταιρείες εργολάβων, που διεκπεραιώνουν το 60% των εξορυκτικών εργασιών. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη της ΔΕΗ προς τους εργολάβους στα χωματουργικά του Λιγνιτικού Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας ανέρχονται σε 30 εκατ. ευρώ και αφορούν εργασίες που έχουν γίνει από τον Νοέμβριο του 2015 έως και τον Ιανουάριο του 2016. Περισσότεροι από 70 εργαζόμενοι σε εργολαβικές εργασίες στα ορυχεία της ΔΕΗ έμειναν χωρίς δουλειά, ενώ, σύμφωνα με το Εργατικό Κέντρο Πτολεμαΐδας, που παρενέβη για το θέμα στη διοίκηση της ΔΕΗ, τουλάχιστον 1.000 εργαζόμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τη διαθεσιμότητα – υποχρεωτική άδεια και απόλυση.

Η αποπληρωμή των ανεξόφλητων οφειλών οφείλεται στη δυσκολία της ΔΕΗ να εισπράξει έσοδα από τις πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επιχειρήσεις και νοικοκυριά δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, κατάσταση που θα επιδεινωθεί μετά τις νέες φορολογικές επιβαρύνσεις. Η υποχώρηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο ισοζύγιο καυσίμων αναμένεται να επιβαρύνει μακροπρόθεσμα το πρόβλημα εισπραξιμότητας της ΔΕΗ, καθώς οδηγεί σε αύξηση του κόστους ενέργειας, σε μία χώρα όπου το 36% τουλάχιστον των νοικοκυριών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αντιμετωπίζει προβλήματα ενεργειακής φτώχειας. Η υποκατάσταση του λιγνίτη και η παράλληλη αύξηση της συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) καθιστούν αναπόφευκτη την αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Το μέσο κόστος αμοιβής των ΑΠΕ, το 2015, ήταν 164 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν το μεσοσταθμικό κόστος του λιγνίτη, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΗ, ανέρχεται σε 59 ευρώ η μεγαβατώρα, κόστος που η αγορά εκτιμά ότι είναι κατά πολύ χαμηλότερο.

Πλήγμα για Δυτική Μακεδονία

Η μείωση της λιγνιτικής παραγωγής θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία και θα πλήξει καίρια την απασχόληση και την οικονομία στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Σύμφωνα με τις μελέτες του ΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας, το 25% του ΑΕΠ της περιοχής και 22.000 θέσεις εργασίας, άμεσες ή έμμεσες, στηρίζονται στη δραστηριότητα του λιγνίτη. Μία θέση μόνιμου προσωπικού δημιουργεί 3,3 θέσεις εργασίας στην τοπική αγορά και για κάθε ευρώ που δαπανά η ΔΕΗ σε μισθούς και εργολαβίες προκύπτουν επαγωγικά 3 ευρώ στον κύκλο της περιφερειακής οικονομίας. Κάθε τόνος λιγνίτη που εξορύσσεται δίνει στην περιοχή 23,8 ευρώ, ενώ με κάθε απόσυρση μονάδας 300 MW χάνονται 83 εκατ. ευρώ ανά έτος και 1.560 θέσεις εργασίας. Στη Δυτική Μακεδονία, από το 1960 μέχρι το 2009 παρήχθησαν 562.000 GWH, που αντιστοιχούν σε154 εκατ. τόνους πετρελαίου και εξοικονόμηση για τη χώρα 49,7 δισ. δολάρια.

Απόσυρση μονάδων

Από το 2016 και σταδιακά μέχρι το 2020 η ΔΕΗ θα πρέπει να αποσύρει ή να θέσει σε καθεστώς εφεδρείας εκτάκτων αναγκών 11 μονάδες συνολικής ισχύος 1.755 MW, εκ των οποίων τα 507 MW είναι λιγνιτικά και προέρχονται από τις μονάδες Πτολεμαΐδα 2, 3, και 4 και τη μονάδα Λίπτολ. Ο ΑΔΜΗΕ εκτιμά ως πολύ πιθανή την απόσυρση το 2020 και των μονάδων Αμύνταιο 1 και 2 (273 MW εκάστη), καθώς και όλες τις μονάδες του ΑΗΣ Καριδάς (σύνολο 1.110 MW). Aυτό σημαίνει ότι το 2020 η εγκατεστημένη λιγνιτική ισχύς της ΔΕΗ από τα 4.930 MW σήμερα θα περιοριστεί έως και στα 2.767 MW. Στην περίπτωση που προχωρήσει η υλοποίηση της νέας λιγνιτικής μονάδας της Πτολεμαΐδας ισχύος 600 MW, η λιγνιτική παραγωγή θα ανέλθει σε 3.367 MW. Tην ίδια περίοδο, σύμφωνα με τη μελέτη επάρκειας ισχύος του συστήματος για την περίοδο 2013-2020 του ΑΔΜΗΕ, η εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ θα φτάσει από τα 4.687 MW σήμερα στα 7.369 MW. Το 2021 το λιγνιτικό παραγωγικό δυναμικό της ΔΕΗ θα περιοριστεί στις μονάδες του ΑΗΣ Μελίτη 1, της Πτολεμαΐδας V και του Αγ. Δημητρίου. Σήμερα το μόνιμο προσωπικό των ορυχείων στη Δυτική Μακεδονία ανέρχεται σε 2.700, ενώ επιπλέον προσωπικό 1.000 ατόμων απασχολείται με συμβάσεις 8μήνου.