Το τέλος των τραπεζών

Βιώνουμε την τελική, επώδυνη φάση μίας παρτίδας πόκερ, μεταξύ της πολιτικής και των τραπεζών, η οποία μάλλον έχει ξεφύγει από τον έλεγχο – με προβλεπόμενα θύματα τους αποταμιευτές, καθώς επίσης τους φορολογουμένους Πολίτες…

Mελλοντικά, η εκάστοτε «δήμευση» μέρους των τραπεζικών καταθέσεων θα ολοκληρώνεται απροειδοποίητα, από την Παρασκευή το απόγευμα, έως τη Δευτέρα το πρωί – ενώ, στην ιδανική της περίπτωση, οι καταθέτες δεν θα το αντιλαμβάνονται καθόλου. Το μόνο που θα διαπιστώνουν θα είναι, χαμηλότερο το υπόλοιπο του λογαριασμού τους τη Δευτέρα το πρωί – τα χρήματα τους λιγότερα.

Έτσι θα αποφεύγεται (θεωρητικά) μία τραπεζική επίθεση (bank run), καθώς επίσης το προσωρινό κλείσιμο των τραπεζών – όπως δυστυχώς συνέβη στην Κύπρο. Εντός του έτους, θα είναι έτοιμη μία ανάλογη κοινοτική οδηγία – ακόμη όμως είναι πολλά αυτά, τα οποία καλύπτονται από ομίχλη”.

Σύμφωνα με τον επίτροπο της Ευρωζώνης, σε περίπτωση χρεοκοπίας τραπεζών, οι απλοί καταθέτες θα προηγούνται, όσον αφορά τη «διάσωση» τους – θα ακολουθούν δηλαδή τα (όποια) εγγυητικά κεφάλαια, καθώς επίσης το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ΤΧΣ), το οποίο δεν έχει ουσιαστικά δημιουργηθεί για κάτι τέτοιο.

Εάν πράγματι ισχύουν τα παραπάνω, είμαστε αντιμέτωποι με ένα πρωτόγνωρο «πολιτισμικό σοκ» – πόσο μάλλον αφού είναι αδύνατον να αξιολογήσει ένας απλός καταθέτης, όπως απαιτούν οι ευρωπαίοι πολιτικοί σήμερα, τη βιωσιμότητα ή μη της τράπεζας, στην οποία εμπιστεύεται τις αποταμιεύσεις του.

Πολύ περισσότερο, είναι εντελώς ανέφικτη μία τέτοια αξιολόγηση, ακόμη και από έμπειρους αναλυτές, στο σημερινό «παγκοσμιοποιημένο» περιβάλλον – όπου το μέγεθος της τράπεζας δεν είναι τόσο σημαντικό, όσο η πολύπλοκη «δικτύωση» της, τα παράγωγα στα οποία είναι εκτεθειμένη, τα υπόλοιπα επενδυτικά ρίσκα που έχει αναλάβει κοκ., ενώ ελλοχεύει μία τραπεζική βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της Ευρώπης.

ΣΤΑ ΔΙΧΤΥΑ ΤΗΣ ΑΡΑΧΝΗΣ

Ειδικά όσον αφορά τη «δικτύωση», ο χρηματοπιστωτικός τομέας γενικά είναι σε τέτοιο βαθμό αλληλένδετα συνδεδεμένος, όπουαρκεί η χρεοκοπία μίας «συστημικής» τράπεζας, για να καταρρεύσει ολόκληρο το χάρτινο οικοδόμημα. Ακριβώς για το λόγο αυτό η φράση «too big to fail», πολύ μεγάλη για να πτωχεύσει δηλαδή, έχει αντικατασταθεί από την έννοια «tooconnected to fail» – πολύ δικτυωμένη για να χρεοκοπήσει.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη ελβετικού πανεπιστημίου (ETH Ζυρίχης), ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα είχε καταρρεύσει κατά τη διάρκεια της κρίσης των ενυπόθηκων δανείων (subprime), εάν η Fed δεν είχε βοηθήσει (παράλληλα με τη διάσωση κάποιων τοπικών τραπεζών), έναν «πυρήνα» από 22 περίπου διεθνείς τράπεζες, παρέχοντας τους σχεδόν απεριόριστη ρευστότητα (1,2 τρις $).

Εάν κάποια από αυτές τις 22 τράπεζες (μεταξύ των οποίων βελγικές, ελβετικές, γαλλικές, βρετανικές και γερμανικές), αδυνατούσε να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της, θα είχε καταστραφεί («καεί») το 70% των περιουσιακών στοιχείων όλων μαζί – με αποτέλεσμα την κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος (Διάγραμμα: ETH Ζυρίχης).

Η ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ

Το γεγονός αυτό θα είχε αναμφίβολα συμβεί, εάν η αμερικανική κεντρική τράπεζα δεν τις είχε βοηθήσει – κάτι που τεκμηριώνεται από το ότι, οι υποχρεώσεις αυτών των τραπεζών απέναντι στη Fed, υπερέβαιναν κάποιες φορές ακόμη και το εξαπλάσιο της χρηματιστηριακής αξίας τους. Σύμφωνα με τη μελέτη δε, η απώλεια ενός 10% των απαιτήσεων, όσον αφορά τις 22 αυτές τράπεζες, οδηγεί σε συνολικές ζημίες της τάξης του 60%, λόγω της μεταξύ τους δικτύωσης.

Συνεχίζοντας, με βάση τη συγκεκριμένη οικονομική μελέτη, συνολικά 147 χρηματοπιστωτικοί όμιλοι κυβερνούν ολόκληρο τον πλανήτη – ενώ για τις τράπεζες είναι ελκυστική η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δικτύωση τους, αφού έτσι εξασφαλίζουν το πλεονέκτημα της διάσωσης τους από τον κυρίαρχο του παιχνιδιού, από τη Fed, όσο λάθη και αν κάνουν.

Φυσικά στους 147 αυτούς ομίλους ανήκουν και εκείνοι οι επενδυτές, οι οποίοι δανείζουν τα χρήματα τους στις τράπεζες– όπως η Qatar Investment Authority, η Blackrock, τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια της Σιγκαπούρης, της Σαουδικής Αραβίας κοκ.

Υπάρχει βέβαια ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο, ένα μεγάλο πρόβλημα των τραπεζών καλύτερα, όσον αφορά την έρευνα των συναδέλφων μας – οι οποίοι, όπως όλοι μας, προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο, προβλέποντας τι θα μπορούσε να συμβεί για να αποφευχθεί, παρά το ότι κατηγορούνται άδικα ότι δεν προτείνουν λύσεις (στην προκειμένη περίπτωση, οι αυτονόητες λύσεις είναι η «κατάτμηση» των «συστημικών» τραπεζών, η αυστηρή απαγόρευση να δικτυώνονται, καθώς επίσης να μεγαλώνουν επικίνδυνα, εξαγοράζοντας συνεχώς η μία την άλλη, ο διαχωρισμός τους είτε σε επενδυτικές, είτε σε καθαρά τραπεζικές κοκ.).

Το πρόβλημα είναι το ότι, οι μεγάλες τράπεζες δεν δίνουν ακριβή στοιχεία, όσον αφορά τις τοποθετήσεις τους, τα ρίσκα που έχουν αναλάβει, το μεταξύ τους δανεισμό κλπ. – ενώ είναι σε όλους γνωστό πως αποκρύπτουν ότι μπορούν, ενώ εμπλέκονται σε μεγάλες απάτες όπως, για παράδειγμα, στο σκάνδαλο Libor.

Επί πλέον όλων αυτών των απαράδεκτα «ομιχλωδών» καταστάσεων, οι κεντρικές τράπεζες χειραγωγούν την τιμή του χρυσού, «πλαστογραφούν» τα επιτόκια των ομολόγων του δημοσίου, «εκτρέφουν» τη βόμβα των παραγώγων, επιτρέπουν το σκιώδη τραπεζικό τομέα κλπ.

Επομένως, το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι αδύνατον να ελεγχθεί ως οφείλει – με αποτέλεσμα να είμαστε όλοι «έρμαιο» των διαθέσεων των τραπεζών (πόσο μάλλον όταν «υπηρετούνται» από την Πολιτική, εις βάρος των Πολιτών).

Ολοκληρώνοντας, το «μοντέλο» της Κύπρου έκανε απολύτως σαφείς τις προθέσεις των κυριάρχων του παιχνιδιού – ενώ το παράλληλο «μοντέλο» της Σουηδίας, η οποία έχει σχεδόν απαγορεύσει τις συναλλαγές με μετρητά (άρα και τα μετρητά χρήματα), επιτρέποντας μόνο τις τραπεζικές συναλλαγές, τεκμηριώνει τις προσπάθειες της απόλυτης υποδούλωσης των πολιτών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των κρατών τους: την επερχόμενη δικτατορία των τραπεζών.

Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

Προφανώς, είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να μην συμβάλλουμε, με όλα όσα λέμε ή γράφουμε, στη δημιουργία εκείνου του κλίματος πανικού, το οποίο θα οδηγούσε στη μαζική επίθεση (Bank run) εναντίον των τραπεζών – με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ολοκληρωτικά το «σύστημα», με τη «βοήθεια» της γνωστής σε όλους μας «αυτοεκπληρούμενης» προφητείας.

Από την άλλη πλευρά, θεωρούμε ότι είμαστε επίσης υποχρεωμένοι να μην αποκρύπτουμε την αλήθεια – το τι πραγματικά ισχύει ή συμβαίνει δηλαδή, έτσι ώστε να είναι κανείς σε θέση να αποφασίσει ψύχραιμα τον τρόπο, με τον οποίο θα προστατεύσει όσο το δυνατόν καλύτερα τα περιουσιακά του στοιχεία.

Στα πλαίσια αυτά οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι, υπάρχει από πολλά χρόνια πριν μία ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία αφορά την εγγύηση των καταθέσεων. Σύμφωνα με την οδηγία, εάν ισχύουν βέβαια οι πληροφορίες μας, η ιδία συμμετοχή των καταθετών στην εγγύηση αυτή είναι 10% – γνωστή επομένως στους ιθύνοντες.

Αναλυτικότερα, κάθε καταθέτης είναι υποχρεωμένος από την οδηγία να συμβάλλει στη διάσωση της τράπεζας του με το 10% των καταθέσεων του – το όριο δε, κάτω από το οποίο δεν υπάρχει υποχρέωση συμμετοχής του, είναι τα 20.000 €. Με άλλα λόγια, όλοι όσοι διαθέτουν καταθέσεις άνω των 20.000 € σε μία τράπεζα, η οποία κινδυνεύει να χρεοκοπήσει, είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στη διάσωση της – με το 10% των αποταμιεύσεων τους σε αυτήν.

Βέβαια, η οδηγία επιτρέπει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να παρέχουν στους πολίτες τους αυξημένα επίπεδα καταθέσεων, κάτω από τις οποίες δεν θα συμμετέχουν με το 10% των χρημάτων τους – όπως έπραξε η Γερμανία, η οποία αύξησε το όριο στις 100.000 €, η Αυστρία, η Ελλάδα κλπ.

Εν τούτοις, με κριτήριο τα ταμεία εγγυήσεων καταθέσεων, έχουμε την άποψη ότι οι υποσχέσεις αυτές είναι μάλλον ευχολόγια, εάν τυχόν συμβεί το μοιραίο – αφού δεν υπάρχουν ούτε «κατά διάνοια» τόσα χρήματα διαθέσιμα, όσες είναι οι καταθέσεις.

Στον Πίνακα Ι που ακολουθεί αναγράφονται οι υποχρεώσεις των τραπεζών ορισμένων κρατών, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ των χωρών τους (μεγέθη κατά προσέγγιση, επειδή προέρχονται από διάγραμμα):

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Τραπεζικές υποχρεώσεις (συνολικές = καταθέσεις συν λοιπές υποχρεώσεις) ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

* Οι υποχρεώσεις των ισπανικών τραπεζών έχουν αυξηθεί στο 305% του ΑΕΠ της χώρας τους, ή στα 3,3 τρις €!

Σημείωση: Η Ελλάδα θα ήταν κάτω από την Αυστραλία και πάνω από τη Νορβηγία!

Πηγή: Barclays Research

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, το τραπεζικό πρόβλημα της ΕΕ είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό του υπολοίπου πλανήτη – πόσο μάλλον από το αντίστοιχο στις Η.Π.Α., το οποίο συγκριτικά είναι σχεδόν μηδαμινό. Σε πολλές χώρες δε (Ιρλανδία, Μ. Βρετανία κλπ.), είναι κάτι παραπάνω από εκρηκτικό.

Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις η εγγύηση των καταθέσεων των πολιτών της Ευρωζώνης από έναν κεντρικό οργανισμό είναι σχεδόν αδύνατη – αφού είναι πολλαπλάσιες των ΑΕΠ των χωρών τους.

Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΟΥΣ

Στην πραγματικότητα, τα «χρηματικά εγχειρήματα» (Money Businesses), όπως για παράδειγμα οι καταθέσεις έναντι τόκων, ανήκουν στις «συναλλαγές», εντός των πλαισίων της ελεύθερης αγοράς – όπου κανείς μπορεί να κερδίσει ή να χάσει τα κεφάλαια του. Επομένως, δεν είναι τόσο παράλογο, όσο φαίνεται, το να επιβαρύνεται κανείς με τις ζημίες της τράπεζας, στην οποία καταθέτει τα χρήματα του, με σκοπό να κερδίσει τόκους.

Εν τούτοις, η πολύ στενή συνεργασία μεταξύ του χρηματοπιστωτικού κλάδου και της Πολιτικής, κατά τη διάρκεια της παρούσας κρίσης χρέους, δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση στους Πολίτες, σύμφωνα με την οποία η ασφάλεια και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, ανήκει στις υποχρεώσεις του κράτους.

Ένας δεύτερος λόγος είναι το ότι, οι τράπεζες λειτουργούν πλέον ως ολιγοπώλια – αφού δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, όσον αφορά τα επιτόκια καταθέσεων και δανεισμού. Η συμπεριφορά αυτή των τραπεζών, η οποία στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται, αφού δημιουργεί de factoκαρτέλ, οδήγησε τους καταθέτες στη λανθασμένη πεποίθηση ότι, οι τράπεζες είναι κρατικές, κοινωφελείς επιχειρήσεις όπως η ύδρευση, ο ηλεκτρισμός κοκ.

Επί πλέον αυτών, η μέθοδος της διάσωσης (Bail out) των τραπεζών, με την οποία το κράτος μεταφέρει τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών του στα ταμεία τους, επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό του (οπότε το δημόσιο χρέος), έδωσε την εντύπωση ότι, οι καταθέτες είναι ασφαλισμένοι ότι και αν συμβεί – ακόμη και αυτοί οι οποίοι κατέθεταν τα χρήματα τους κερδοσκοπικά σε εκείνες τις τράπεζες, οι οποίες προσέφεραν πολύ πιο υψηλά επιτόκια από τις άλλες.

Την ίδια στιγμή οι Πολίτες, οι οποίοι κατηγορούν τις κυβερνήσεις τους για τη διάσωση των τραπεζών με τα δικά τους χρήματα, απαιτούν να είναι εγγυημένες οι καταθέσεις τους – μία εντελώς οξύμωρη κατάσταση, αφού το ένα αναιρεί το άλλο. Ειδικά όσον αφορά όμως αυτούς, οι οποίοι δεν έχουν καταθέσεις, ενώ καλούνται να πληρώσουν μέσω της φορολόγησης τους τη διάσωση των τραπεζών, η αδικία είναι εμφανέστατη.

Περαιτέρω, η ίδια η έννοια της εγγύησης των καταθέσεων κάτω των 100.000 €, θα μπορούσε να οδηγήσει τράπεζες και καταθέτες σε διάφορα «τρικ» – όπως, για παράδειγμα, σε τράπεζες που δεν θα δέχονται καταθέσεις άνω των 100.000 €, σε καταθέτες που θα «μοιράζουν» τις αποταμιεύσεις τους σε περισσότερες τράπεζες, έτσι ώστε να μην υπερβαίνουν τις 100.000 € κλπ.

Επομένως η όλη διαδικασία, η οποία έχει ακολουθηθεί σήμερα, η οποία, μεταξύ άλλων, εξέθρεψε το φαύλο κύκλο της διάσωσης των κρατών από τις τράπεζες, αμέσως μετά τη διάσωση των τραπεζών από τα κράτη κοκ., πρέπει να σταματήσει το γρηγορότερο δυνατόν – πριν είναι ακόμη πολύ αργά για όλους τους συμμετέχοντες.

Ο Πίνακας ΙΙ, στον οποίο φαίνεται πόσα ομόλογα δημοσίου κατέχουν οι τράπεζες σε ορισμένα κράτη της περιφέρειας, στα οποία έχουν την έδρα τους είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Ποσοστό κατοχής ομολόγων δημοσίου των εγχώριων τραπεζών, σε σχέση με τα συνολικά – Νοέμβριος 2012

Πηγή: DWN

Όπως διαπιστώνουμε από τον Πίνακα ΙΙ, οι εγχώριες τράπεζες κατέχουν σχεδόν το σύνολο των ομολόγων – με την ΕΚΤ να έχει τα υπόλοιπα αφού, έως τον Ιούλιο του 2012, αγόρασε ομόλογα συνολικής αξίας 211,5 δις € της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας. Η κατάσταση λοιπόν είναι σε κάθε περίπτωση εκρηκτική, οπότε πρέπει να ληφθούν άμεσα οι σωστές αποφάσεις.

Η ΛΥΣΗ

Συμπληρωματικά σε αυτά που έχουμε προαναφέρει («κατάτμηση» τραπεζών κλπ.), έχουμε την άποψη ότι, πρέπει να δημιουργηθούν πιστωτικά ιδρύματα, για όλους όσους επιθυμούν απλά να τοποθετούν τα χρήματα τους για φύλαξη – όχι για να κερδίζουν από τους τόκους.

Αφού λοιπόν δημιουργηθούν τέτοιας μορφής τράπεζες, οι οποίες θα χρεώνουν τις υπηρεσίες τους στους πελάτες τους, αντί να προσφέρουν τόκους (οι καταθέσεις αυτές θα έχουν, κατά κάποιον τρόπο, αρνητικά επιτόκια), τότε θα μπορούν (και θα πρέπει) να συμμετέχουν στη διάσωση εκείνων των τραπεζών, οι οποίες προσφέρουν τόκους, οι πελάτες τους – επίσης, οι μέτοχοι και οι δανειστές τους.

Απλούστερα, αυτοί που καταθέτουν τα χρήματα τους μόνο προς φύλαξη, σε ειδικά τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία δεν θα κερδοσκοπούν με τις καταθέσεις (δεν θα τις επενδύουν κλπ.), δεν θα πρέπει να ευθύνονται καθόλου – με την υπευθυνότητα να μεταφέρεται στο κράτος.

Αντίθετα, όλοι όσοι κερδίζουν καταθέτοντας τα χρήματα τους, θα πρέπει να έχουν την ευθύνη οι ίδιοι – σε καμία περίπτωση το κράτος και οι φορολογούμενοι του.

Με τον τρόπο αυτό δεν θα εκμεταλλεύονται οι μεγάλες τράπεζες το μέγεθος και τη δικτύωση τους – ενώ θα λειτουργεί σωστά η ελεύθερη αγορά, αφού εκείνες οι τράπεζες που παράγουν ζημίες, θα χρεοκοπούν και θα κλείνουν.

Η ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ

Είναι προφανές ότι, εάν επιτευχθεί η ενοποίηση του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης, θα ακολουθήσει σχεδόν νομοτελειακά τόσο η δημοσιονομική, όσο και η πολιτική της ολοκλήρωση.

Κατά τη δική μας άποψη τώρα είναι επίσης προφανές ότι, η Γερμανία θα τοποθετήσει πάρα πολλά εμπόδια στο εγχείρημα -έτσι ώστε να εξασφαλίσει το χρόνο που έχει ανάγκη για να μελετήσει διεξοδικά εναλλακτικές λύσεις (έξοδο από το ευρώ κλπ.).

Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται όχι μόνο το νέο αντιευρωπαϊκό κόμμα που ιδρύθηκε , αλλά και οι αντιθέσεις ορισμένων οικονομολόγων – σύμφωνα με τους οποίους θα ήταν προτιμότερη η διάσωση των κρατών από αυτήν των τραπεζών, αφού θα απαιτούταν περί τα 3,4 τρις € για τα κράτη, έναντι 9,3 τρις € για τις τράπεζες.

Εμπόδια τοποθετούνται και στο ESM, αφενός μεν με αιτία το ότι δεν δημιουργήθηκε για τη διάσωση των τραπεζών αλλά των κρατών, αφετέρου πως δεν έχει τα απαιτούμενα κεφάλαια – αφού τα 700 δις € που διαθέτει δεν θα έφταναν σε καμία περίπτωση.

Παρά το ότι δε έχουν προταθεί λύσεις και για τις δύο «ενστάσεις» (αύξηση των κεφαλαίων του ESM, ίδρυση θυγατρικών του με αντικείμενο τη διάσωση τραπεζών), η Γερμανία δεν φαίνεται να συμφωνεί – γεγονός που μάλλον τεκμηριώνει τους φόβους των υπολοίπων και ειδικά της Γαλλίας η οποία, κινδυνεύοντας όσο ίσως καμία άλλη χώρα της Ευρωζώνης, έχει εναποθέσει όλες τις ελπίδες της στην τραπεζική ενοποίηση

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Οι καταθέσεις δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγυημένες – ενώ οι ηγέτες της Ευρωζώνης έχουν πανικοβληθεί, υποσχόμενοι πράγματα που είναι αδύνατον να τηρήσουν (ως συνήθως συμβαίνει). Βιώνουμε λοιπόν το τέλος μίας παρτίδας πόκερ, μεταξύ της πολιτικής και των τραπεζών, η οποία έχει μάλλον ξεφύγει από τον έλεγχο.

Κατά την άποψη πολλών, δεν είναι πλέον δυνατόν να αποφευχθεί η δήμευση ενός μέρους των καταθέσεων – κυρίως λόγω των τεράστιων λαθών της πολιτικής, της τραπεζικής βόμβας μεγατόνων στα θεμέλια του συστήματος, της υπερχρέωσης της Δύσης κοκ.

Εν τούτοις, θα ήταν εντελώς άδικο να υποχρεωθούν οι Πολίτες σε μία τέτοιου είδους θυσία, χωρίς να δημιουργηθούν τουλάχιστον θετικές προοπτικές για το μέλλον τους – μεταξύ άλλων, μέσα από τις λύσεις που έχουμε προτείνει στο σημερινό ή σε παλαιότερα κείμενα μας.

Δυστυχώς, εάν οι εξαιρετικά επώδυνες αυτές λύσεις δεν συνοδευτούν από τις απολύτως απαραίτητες ενέργειες, όσον αφορά την ευρύτερη κρίση χρέους (ευρωομόλογα, ελεγχόμενος πληθωρισμός,ενεργοποίηση της ΕΚΤ κλπ.), τότε θα είναι δώρο άδωρο -γεγονός που πρέπει να αποφευχθεί με κάθε θυσία, αφού θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ειρήνης και της ευημερίας σε ολόκληρο τον πλανήτη μας.

Εάν βέβαια η Γερμανία επιχειρήσει να «αποδράσει» , κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο αφού θα έλθει αντιμέτωπη με την αθέτηση πληρωμών εκ μέρους πολλών άλλων χωρών-εταίρων της (κυρίως της Ιταλίας και της Ισπανίας), είναι πιθανόν να προκληθούν πολλές παρενέργειες – οι οποίες πρέπει επίσης να αποφευχθούν, με κάθε θυσία.

Βασίλης Βιλιάρδος

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.