Ο σίδηρος, από τα πλέον άφθονα μέταλλα στη γη, είναι ένα από τα σημαντικότερα ανόργανα συστατικά που ανήκει στα ιχνοστοιχεία. Είναι απαραίτητος για τις περισσότερες μορφές ζωής και στον άνθρωπο…
Παρόλα αυτά όμως, η έλλειψη σιδήρου είναι το συχνότερο πρόβλημα διατροφής παγκοσμίως. Ο σίδηρος είναι αναπόσπαστο μέρος πολλών πρωτεϊνών και ενζύμων που είναι απαραίτητα στοιχεία για την υγεία. Στον άνθρωπο ο σίδηρος είναι βασικό συστατικό των πρωτεϊνών που μεταφέρουν το οξυγόνο. Η κύρια λειτουργία του είναι ο σχηματισμός μορίων που είναι απαραίτητα για τη μεταφορά και τη χρησιμοποίηση του οξυγόνου. Η μεγαλύτερη ποσότητα του σιδήρου χρησιμοποιείται για το σχηματισμό της αιμοσφαιρίνης που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς. Η ημερήσια τιμή πρόσληψης σιδήρου είναι κατά προσέγγιση: 8mg για τους άνδρες, 11mg για νεαρούς άνδρες ηλικίας 14-18 ετών, 15mg για έφηβες γυναίκες και 18mg για ενήλικες γυναίκες. Οι έγκυες γυναίκες χρειάζονται 27mg, ενώ οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση χρειάζονται μόλις 8mg. Το συκώτι, το κρέας, το σκούρο κρέας πουλερικών, τα θαλασσινά, τα όσπρια, τα πράσινα λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα και τα δημητριακά ολικής άλεσης αποτελούν σημαντικές πηγές σιδήρου. Η ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου σχετίζεται με τη σιδηροπενική αναιμία.
Επίσης αποτελεί αναγκαίο στοιχείο για τη ρύθμιση της ανάπτυξης των κυττάρων και για τη διαφοροποίηση τους.
Η έλλειψη σιδήρου περιορίζει τη μεταφορά οξυγόνου στα κύτταρα. Προκαλεί κούραση, μειωμένη απόδοση και ανεπάρκεια του συστήματος άμυνας του οργανισμού. Περίπου τα δύο τρίτα του σιδήρου του οργανισμού βρίσκονται στην αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος που μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς.
Μικρότερες ποσότητες σιδήρου βρίσκονται στη μυοσφαιρίνη. Η μυοσφαιρίνη είναι πρωτεΐνη που βοηθά στη μεταφορά οξυγόνου στους μυς. Σίδηρος υπάρχει και σε ένζυμα που ρυθμίζουν βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού μας. Υπάρχουν επίσης πρωτεΐνες που αποθηκεύουν το σίδηρο για μελλοντικές ανάγκες και το μεταφέρουν στο αίμα. Οι αποθήκες του οργανισμού σε σίδηρο ρυθμίζονται από την απορρόφηση του από το έντερο.
Ο σίδηρος της διατροφής που προσλαμβάνεται και είναι διαθέσιμος για απορρόφηση από το έντερο, ανήκει βασικά σε δύο κατηγορίες: Τον οργανικό σίδηρο (από την αίμη) και τον ανόργανο που προέρχεται κυρίως από τα φυτά. Ο οργανικός σίδηρος είναι συνδεδεμένος με την αίμη και προέρχεται από ζωικής προέλευσης τρόφιμα. Η αίμη είναι μόριο που περιέχει σίδηρο και δεσμεύεται με πρωτεΐνες όπως η αιμοσφαιρίνη και η μυοσφαιρίνη.
Το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, είναι πλούσια σε αίμη και κατά προέκταση σε σίδηρο. Μέχρι σήμερα ήταν άγνωστος ο τρόπος με τον οποίο το έντερο απορροφούσε καλύτερα τον οργανικό σίδηρο συνδεδεμένο με την αίμη. Λόγω της σημασίας που θα μπορούσε να έχει στη θεραπεία της αναιμίας η ανακάλυψη του τρόπου με τον οποίο το έντερο απορροφά καλύτερα τον οργανικό σίδηρο, για πολλά χρόνια οι ερευνητές προσπαθούσαν να λύσουν το μυστήριο.
Tώρα ερευνητές από το Kings College του Λονδίνου ανακάλυψαν την πρωτεΐνη κλειδί (Heme Carrier Protein 1, HCP1) που επιτρέπει την καλύτερη απορρόφηση του οργανικού σιδήρου από το έντερο. Η πρωτεΐνη HCP1 εντοπίζεται στο πρώτο μέρος του εντέρου, στο δωδεκαδάκτυλο.
Ανάλογα με τις αλλαγές της κατάστασης των αποθηκών του οργανισμού σε σίδηρο, η πρωτεΐνη αυτή αλλάζει θέση για να επιτρέπει λιγότερη ή περισσότερη, απορρόφηση οργανικού σιδήρου.
Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες καλύτερες θεραπείες για την αναιμία. Οι Βρετανοί ερευνητές επισημαίνουν ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου το 20% των γυναικών είναι αναιμικές.
Σε έγκυες γυναίκες με αναιμία δίνονται συμπληρώματα σιδήρου, όμως αυτά δεν απορροφούνται ικανοποιητικά και ταυτόχρονα προκαλούν πολλές ανεπιθύμητες παρενέργειες.
proionta-tis-fisis.info/sidiro-ke-i-aporrofisi-tou