Πρωτοχρονιάτικα έθιμα στη Δυτική Μακεδονία

Με την αναβίωση εθίμων γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας, καθώς σε κάθε γωνιά της το γλέντι και η παράδοση είναι τα κυρίαρχα στοιχεία

Κοζάνη

Στο Πρωτοχώρι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων το δρώμενο των Μωμογέρων άρχισε να αναβιώνεται και συγκεκριμένα το 1927 έχουμε τις πρώτες μαρτυρίες και φωτογραφικό υλικό. Το έθιμο λάμβανε χώρο την περίοδο του Δωδεκαημέρου δηλαδή από τα Χριστούγεννα έως τα Φώτα.
Το παραδοσιακό έθιμο «ραγκατζάρια» θα αναβιώσει στο Μικρόβαλτο. Παραμονή Πρωτοχρονιάς το βράδυ ομάδες μεταμφιεσμένων θα επισκέπτονται σπίτια του χωριού τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια και ψάλλοντας τα κάλαντα. Την πρώτη ημέρα του νέου έτους, μετά τη Θεία Λειτουργία,  αναβιώνει το έθιμο «ραγκατζάρια» στην κεντρική πλατεία του χωριού, με  γλέντι με τοπικά εδέσματα και άφθονο κρασί.

Φλώρινα

Σε Παπαγιάννη και Άλωνα  αναβιώνουν τα «Μπαμπάρια». Άνδρες μεταμφιεσμένοι με στολές και προσωπίδες από προβιές αρνιού, προσπαθούν να παραδώσουν σώα τη νύφη στο γαμπρό, απομακρύνοντας από κοντά της τους μνηστήρες, ακόμα κι αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν βία.

Το έθιμο γιορτάζει το ξύπνημα της γης και της καρποφορίας. Κεντρικός ήρωας είναι η γυναίκα που συμβολίζει τη γονιμότητα, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για έναν άντρα μεταμφιεσμένο με παραδοσιακή νυφιάτικη ενδυμασία. Όλη η ομάδα διασχίζει το χωριό και μπαίνει στις αυλές των σπιτιών. Οι νοικοκυραίοι πρέπει να τους δώσουν μέρος της σοδειάς τους, προκειμένου να πάει καλά η νέα χρονιά. Παράλληλα, ακούγονται οι ήχοι της γκάιντας και των χάλκινων και ο χορός καλά κρατεί. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στις διονυσιακές λατρείες και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του τρόπου ζωής των κατοίκων.

Καστοριά

Αναβιώνει το καρναβάλι από τους κατοίκους του Άργους Ορεστικού. Στο Αργείτικο Καρναβάλι το τριήμερο γλέντι ξεκινάει από το απόγευμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, με τα «μπουλούκια» να χορεύουν στις γειτονιές μερακλωμένα από τους ήχους λαϊκών οργάνων. Με κυρίαρχο το στοιχείο της κοινωνικής και πολιτικής σάτιρας, την πρώτη μέρα του χρόνου πραγματοποιείται η παρέλαση,  το απόγευμα. Το αργείτικο καρναβάλι κορυφώνεται την δεύτερη μέρα της Πρωτοχρονιάς με τον εορτασμό της Πατερίτσας.

Με καρναβάλι υποδέχονται τον νέο χρόνο και οι κάτοικοι στην Κορησό, την Λιθιά, το Μαυροχώρι και το Νεστόριο.
Τα αργκουτσιάρια αναβιώνουν ανήμερα της Πρωτοχρονιάς στην Κλεισούρα Καστοριάς και συνδυάζουν το ηρωικό στοιχείο με την πανάρχαια διονυσιακή τελετή.
Στο Επταχώρι Καστοριάς αναβιώνουν την ημέρα της Πρωτοχρονιάς οι “Μπουμπαραίοι”, ένα διονυσιακό έθιμο. Οι «Μπουμπαραίοι» συγκεντρώνονται νωρίς το πρωί της Πρωτοχρονιάς, στο προαύλιο της Εκκλησίας του χωριού και μετά τη Θεία Λειτουργία βάφουν στο πρόσωπο όποιον βγαίνει από την Εκκλησία για καλή χρονιά. Γυρίζουν στα σπίτια με συνοδεία παραδοσιακών οργάνων και το απόγευμα το γλέντι «ανάβει» στην κεντρική πλατεία του χωριού.

Γρεβενά

Κάθε χρόνο ανήμερα της Πρωτοχρονιάς στον Άγιο Γεώργιο, τις Αμυγδαλιές και το Μεγάλο Σειρήνι Γρεβενών αναβιώνουν τα “Ρουγκατσάρια”. Από το πρωί  τα ρουγκουτσάρια θα επισκεφθούν όλα τα σπίτια των χωριών, τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας στις πλατείες του Αγίου Γεωργίου, των Αμυγδαλιών και του Μεγάλου Σειρηνίου Γρεβενών θα ακολουθήσει γλέντι με δημοτικές ορχήστρες.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.