Μελετώντας την ιστορία της Μ. Ασίας, διαπιστώνουμε ότι η παρουσία των Πελασγών ήταν περισσότερο από εμφανής.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, φύλα που ξεκίνησαν από την περιοχή της Δυτ. Μακεδονίας, όπως οι Φρύγες, που πιο μπροστά βρισκόταν λίγο πιο πάνω από τις Πρέσπες, μετακόμισαν ομαδικά στη βόρεια Μ. Ασία και κάποια στιγμή έφτασαν να έχουν δημιουργήσει ένα πολύ μεγάλο κράτος στην κεντρική Μ. Ασία.
ΦΡΥΓΙΑ
Σύμφωνα με την πρόσφατη θεωρία της μετανάστευσης, οι Φρύγες εισέβαλαν λίγο πριν ή μετά από την κατάρρευση της αυτοκρατορίας των Χετταίων, στις αρχές του 12ου αιώνα π.Χ., γεμίζοντας το πολιτικό κενό στην κεντρική-δυτική Ανατολία. Οι Φρύγες είναι πιο γνωστοί για τους θρυλικούς τους βασιλιάδες, της ηρωικής εποχής της ελληνικής μυθολογίας. Στην περιοχή της Φρυγίας υπήρχε ο Γόρδιος δεσμός, που έχει συνδεθεί με τον Μέγα Αλέξανδρο. Φρυγική ισχύς έφτασε στο αποκορύφωμά της στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ., Ένας από τους βασιλείς του, υπήρξε ο Μίδας , ο οποίος έγινε γνωστός από τα αμύθητα πλούτη του. Σύμφωνα με τον Όμηρο, οι Φρύγες ήταν στενοί σύμμαχοι των Τρώων και συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο, εναντίον των Αχαιών. Επιγραφές, που βρέθηκαν στο Γόρδιο, έδειξαν ότι Φρύγες μιλούσαν μια Ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, με ένα λεξιλόγιο παρόμοιο με τα ελληνικά.
ΜΙΔΑΣ
Στην ελληνική μυθολογία, ο Μίδας ήταν βασιλιάς της Φρυγίας. Ήταν γνωστός για την ικανότητά του να μετατρέπει σε χρυσάφι, ο,τιδήποτε άγγιζε. Ο Ηρόδοτος γράφει ότι είχε αφιερώσει έναν θρόνο στους Δελφούς πριν από τον Γύγη, δηλαδή λίγο πριν ή λίγο μετά το 700 π.Χ. Ο Μίδας φημιζόταν για τη σοφία, την ευσέβεια και τα πλούτη του. Ήταν μεταξύ εκείνων, που θέσπισαν τη λατρεία της θεάς Κυβέλης. Στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. οι Κιμμέριοι εισέβαλαν στη Φρυγία και κατέλυσαν το βασίλειο του Μίδα, ο οποίος από τη λύπη του αυτοκτόνησε. Όταν οι Φρύγες εκδίωξαν τους Κιμμέριους, έφτιαξαν τον τάφο του Μίδα ανάμεσα στον Πρυμνησό και το Μίδαιο. Πάνω στον τάφο υπάρχει μια επιγραφή, σε γλώσσα συγγενή με την ελληνική, όπου αναφέρεται το όνομα του Μίδα. Επίσης, τον λάτρευαν ως γιό της θεάς Κυβέλης.
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΜΙΔΑ ΜΕ ΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ, ΣΤΟ ΒΕΡΜΙΟ
Ο Ηρόδοτος γράφει για τον Μίδα ότι είχε έναν κήπο στην κοιλάδα, κάτω από το όρος Βέρμιο με εξηντάφυλλα τριαντάφυλλα εξαιρετικής ευωδιάς και με μια πηγή με δροσερό νερό, το οποίο ο Μίδας ανακάτεψε με κρασί και το πρόσφερε στον Σιληνό, θεότητα του κρασιού και συγγενή του Διονύσου, τον οποίο φιλοξενούσε επί δέκα μέρες. Ήθελε να τον μεθύσει, για να μάθει τα μυστικά της σοφίας του. Ευχαριστημένος ο θεός, του είπε ότι μπορούσε να ζητήσει οποιαδήποτε ανταμοιβή. Ο Μίδας ζήτησε να μετατρέπεται σε χρυσάφι ο,τιδήποτε άγγιζε. Αρχικά, ο Μίδας απέκτησε μεγάλη δύναμη από την ικανότητά του αυτή, αργότερα όμως, κατανόησε τη λανθασμένη επιλογή του, όταν, ακόμα και το φαγητό που έτρωγε, γινόταν χρυσάφι, και παρακάλεσε το Διόνυσο να τον απαλλάξει από αυτό. Ακολουθώντας τη συμβουλή του θεού, ο Μίδας πήγε στον ποταμό Πακτωλό και με το που άγγιξε τα νερά, η δύναμή του πέρασε στον ποταμό και από τότε ο ποταμός Πακτωλός ανάβλυζε χρυσάφι.
ΚΥΖΙΚΟΣ
Έχουμε πολλούς συγγραφείς, που αναφέρουν την παρουσία των Πελασγών όπως η μαρτυρία του Ηροδότου ,ο οποίος είχε γράψει ότι υπήρχαν εγκαταστάσεις των Πελασγών, κοντά στην Κύζικο( το οποίο τότε ήταν νησί, ενώ, σήμερα, είναι χερσόνησος και βρίσκεται στην Προποντίδα). Αναφέρει, μάλιστα, δυο αρχαίες πόλεις, που τα ίχνη τους, δεν έχουν βρεθεί, μέχρι σήμερα, την Πλακία και την Σκυλάκη, ενώ και η ίδια η Κύζικος κατοικείτο από Πελασγούς. Ο ίδιος ο Όμηρος τους χαρακτηρίζει, στην Ιλιάδα, τους κατοίκους, γύρω από την Τροία, Τρωάδας Πελασγούς.
ΛΥΔΙΑ
Ολόκληρη η περιοχή της Αρχαίας Λυδίας θεωρούνταν ότι ήταν κατοικημένη από Τυρρηνούς, που ήρθαν από τα νησιά του Β. Αιγαίου. Πριν από αυτούς, πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν οι Χετταίοι και μέσα στην μακραίωνη ιστορία των Λυδών. Στην πορεία θα δούμε την λατρεία της Κυβέλης της Ελληνικής, δηλαδή θεάς, με το όνομά Ρέα. Στην προϊστορική εποχή στη Δυτ. Μακεδονία, συναντούμε την λατρεία της Κυβέλης και όχι της Ρέας (Βελβενδό , Ποντοκώμη, Αγ. Δημήτριος,Δρέπανο κ.α.). Στη δυναστεία των Ηρακλειδών, συναντούμε τον ημίθεο Ηρακλή, με την δυναστεία που τον ακολούθησε, αυτή των Ηρακλειδών, που βασίλευσε στην περιοχή από το 1200 π.Χ. έως το 687 π. Χ. Ενός Ηρακλή, που έφθασε στην περιοχή, σύμφωνα με την παράδοση προκειμένου να εξαγνισθεί από έναν φόνο και έλαβε χρησμό, που όριζε να πουληθεί ως δούλος, για τρία χρόνια. Αυτή που τον αγόρασε, ήταν η βασίλισσα της Λυδίας, Ομφάλη. Ο Ηρακλής απέκτησε με την Ομφάλη τρεις γιους, ένας από τους οποίους ήταν ο Αγέλαος, πρόγονος της Δυναστείας των Μερμναδών, στην οποία ανήκε και ο τελευταίος βασιλιάς της Λυδίας πριν από την υποταγή της στους Πέρσες, ο περίφημος Κροίσος (Ηρόδοτος, Α΄ 6), ο Αχέλης (ή Αγέλαος) ο Τυρρηνός (από την Ομφάλη) .
Η δυναστεία πριν τον Ηρακλή
Ο Ηρόδοτος αναφέρει επίσης (Α΄ 7) ότι, πριν από την Δυναστεία των Ηρακλειδών, είχε προϋπάρξει μια άλλη Δυναστεία, οι βασιλείς της οποίας ήσαν απόγονοι του Λυδού (=ο αδελφός του Τυρσηνού, γιοι και οι δύο του Άτυ), μυθικού γενάρχη των Λυδών, από τον οποίον πήραν το όνομά τους αυτοί που πριν ονομάζονταν Μαίονες. Στα χρόνια αυτής της Δυναστείας, ο μισός πληθυσμός της χώρας, με επικεφαλής τον Τυρσηνό, μετανάστευσε στους Ομβρικούς (Όμβροι ή Ούμβροι), στην κεντρική Ιταλία, όπου άλλαξαν το όνομά τους σε Τυρσηνοί. Ξεκαθαρίζει όμως το κρίσιμο αυτό ζήτημα ο Πλούταρχος: (Ρωμύλος 2) «…Τους Τυρρηνούς που είχαν έλθει από την Θεσσαλία στην Λυδία κι από την Λυδία στην Ιταλία». Η Θεσσαλία ήταν μία περιοχή της Ελλάδος που βρισκόταν κάτω από την πλήρη κυριαρχία των Πελασγών, ονομάζονταν δε και πελασγικό Άργος.
Η δυναστεία των Μεμνάδων
Η δυναστεία αυτή δημιουργηθηκε, όταν ο Μεμνάδης Γύγης, σε συνεννόηση με τη Βασίλισσα φόνευσε το τελευταίο Ηρακλειδή Βασιλέα της Λυδίας, Κανδαύλη και το γιο του Μύρση. Με την άνοδο στο θρόνο της Λυδίας του Γύγου, αρχίζει και η καθαρά ιστορική περίοδος της χώρας. Η νέα Δυναστεία των Μερμνάδων επεκτείνει τη κυριαρχία της προς Δ. και ακολουθεί η προσάρτηση των ελληνικών παράλιων πόλεων (Έφεσος, Σμύρνη, Φώκαια, Κολοφώνα, Κλαζομενές, Ερυθρές, Αιγές, Γρύνιο, Μύρρινα, Νότιο, Λέβεδος, Κλάρος, Νέο Τείχος, Τέω, Κύμη, Λαρίσα κ.ά. προς δημιουργία και ναυτικής Λυδικής δύναμης.
Εποχή Κροίσου
Γνωστός Βασιλιάς της Λυδίας των Μεμνάδων και κυρίως, για τα αμύθητα πλούτη του ήταν ο Κροίσος που ανέλαβε το 560 π. Χ. Κατά το 560 π.Χ. στο θρόνο της Λυδίας, ανήλθε ο Κροίσος που κατάφερε με την κατάληψη των πόλεων Εφέσου και Σμύρνης, να καθυποτάξει όλους τους Ίωνες και να ολοκληρώσει το πρόγραμμα της Δυναστείας των Μεμνάδων. Και ενώ, βρισκόταν στην ακμή της δόξας του και η πρωτεύουσα Σάρδεις ήταν εστία ακμαίου εμπορίου, εντευκτήριο σοφών και καλλιτεχνών, επήλθε το τέλος με τη μάταιη και ατυχή συμμαχία με άλλους Ηγεμόνες, κατά του Βασιλέως των Περσών Κύρου του πρεσβύτερου ( – συμμαχία έκαναν οι Κροίσος της Λυδίας, Άμασις της Αιγύπτου και ο Λαβύνητος της Βαβυλώνας).
Νομίσματα Λυδίας
Τα πρώτα νομίσματα παγκοσμίως, κόπηκαν στη Λυδία και συγκεκριμένα κατά τις αρχές του 7ου αιώνα π.Χ., επί βασιλείας πιθανώς του Γύγου ήταν δε αυτά αγροίκα επεξεργασμένα αποτελούμενα από στατήρες ήλεκτρου και μικρότερων νομισμάτων κατά τα σταθμά Βαβυλωνίων και Φοινίκων. Τα παλαιότερα δε αυτών (700-637 π.Χ.) από τη μια όψη είναι άσημα από δε την άλλη φέρουν 3 ή 2 ή 1 έγκοιλο τετράγωνο με κεφαλή αλεπούς ή ελαφιού.
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΔΩΡΙΔΑ
Αξιοσημείωτο γεγονός είναι και η εμφάνιση των Δωριέων, στη Νότιο Μ. Ασία, όπου δημιούργησαν μια άλλη Δωρίδα, τη Μικρασιατική. Στην περιοχή αυτή, οι Δωριείς ίδρυσαν έξι σημαντικές πόλεις που αργότερα αποτέλεσαν ένα είδος συνομοσπονδίας, την Δωρική Εξάπολη. Οι πόλεις αυτές, ήταν η Κνίδος Αλικαρνασσός, στο Μικρασιατικό τμήμα, η Λίνδος, η Κάμειρος και η Ιαλυσός στο νησί της Ρόδου και η Κως στο ομώνυμο νησί. Οι περισσότερες,από αυτές τις πόλεις είχαν ιδρυθεί από Δωριείς, που προέρχονταν από την περιοχή της Αργολίδας.
ΚΥΠΡΟΣ
Και για την Κύπρο, ο Ηρόδοτος αναφέρει, πως είχαν μεταναστεύσει εκεί Πελασγοί από την Αθήνα, τη Σαλαμίνα, την Κύθνο και από την Αρκαδία[. Μάλιστα ο Βασιλιάς της Τεγέας, Αγήνωρ, ήταν ο ιδρυτής της Πάφου.
