Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτησή μας σήμερα αφορά την ενσωμάτωση δύο κοινοτικών ευρωπαϊκών Οδηγιών. Η Εισηγήτριά μας από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, η κ. Γκερέκου, έχει αναφερθεί πολύ καθαρά και με σαφήνεια, υπογραμμίζοντας τα σημεία που είναι σημαντικά σε ό,τι αφορά την ενσωμάτωση αυτών των Οδηγιών, αλλά και τα σημεία στα οποία θα θέλαμε να υπάρξουν βελτιώσεις. Νομίζω ότι ήταν ιδιαίτερα σαφής τόσο στην Επιτροπή όσο και στην Ολομέλεια σήμερα. Παρέλκει, νομίζω, να τα επαναλάβω.
Θα επαναλάβω, όμως, κάτι που έχω πει αρκετές φορές από το Βήμα της Βουλής.
Η ενσωμάτωση ευρωπαϊκών Οδηγιών παρότι θεωρείται ως νομοθετική πράξη χαμηλού βεληνεκούς δεν έχει πολλές εντάσεις, γιατί έχει και μία υποχρεωτικότητα- πιστεύω ότι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο -και κρίσιμο θα έλεγα- στις ημέρες μας να παίρνει μεγαλύτερη δημοσιότητα, γιατί είναι ο καθρέφτης που μας λέει πολύ καθαρά ποια είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, πώς λειτουργούν τα πράγματα και με ποια διαδικασία αλλάζουν. Δεν αλλάζουν όποτε θέλουμε εμείς. Υπάρχει μία ολόκληρη διαπραγμάτευση. Η κ. Γκερέκου και ο κύριος Υπουργός έκαναν εκτενή αναφορά.
Εγώ πιστεύω, κύριε Υπουργέ, ότι όλες οι παρατηρήσεις που έχουν ειπωθεί απ’ όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα -δεν στέκομαι μόνο στις δικές μας παρατηρήσεις- είναι στη φαρέτρα -να μου επιτραπεί να πω- του Υπουργού Πολιτισμού, έτσι ώστε να προχωρήσουμε τα πράγματα παραπέρα. Γιατί ο χώρος της πνευματικής δημιουργίας είναι ένας χώρος στον οποίο η Ελλάδα είχε, έχει και θα έχει διαχρονικά ξεχωριστή συμβολή στην Ευρώπη -και όχι μόνο- για λόγους που όλοι γνωρίζουμε, χωρίς να μπαίνουμε σε πατριδοκάπηλες και πατρογονολατρικές -εν πάση περιπτώσει- λογικές. Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε και έχουμε ατράνταχτες αποδείξεις επ’ αυτού διαχρονικά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έτσι λειτουργεί η Ευρώπη.
Εγώ δεν θα πω, κύριε Πρόεδρε, κάτι για τον Προϋπολογισμό. Θα επαναλάβω κάτι που είπα στη συζήτηση της πρότασης μομφής. Θέλω, απαντώντας στο συνάδελφο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τον αγαπητό κ. Παπαδημούλη, να πω δύο πράγματα:
Το πρώτο είναι ένα ερώτημα: Εσείς, αγαπητέ συνάδελφε, με ποιον είστε; Με εμάς ή με τους δανειστές; Γιατί υπάρχει μία διαπραγμάτευση.
Το δεύτερο που θα ήθελα να πω είναι ότι έχετε μία αδυναμία, έχετε μία μεγάλη υστέρηση. Όταν η χώρα είχε θέμα άτακτης χρεοκοπίας, μιλούσατε με περισσή αφέλεια για Αργεντινή. Όταν η χώρα είχε ζήτημα για να μείνει στο ευρώ, λέγατε ότι το νόμισμα δεν είναι φετίχ. Τώρα που έρχεται Προϋπολογισμός με πρωτογενές πλεόνασμα, δια του Προεδρεύοντος αυτή τη στιγμή, κεντρικού εισηγητή σας, χαρακτηρίζετε το πρωτογενές πλεόνασμα «αέρα κοπανιστό». Δεν είναι αέρας κοπανιστός το πλεόνασμα. Άλλα λέει ο Προϋπολογισμός. Θα τα συζητήσουμε, όμως, από τη Δευτέρα.
Θέλω να πω ότι αν κάτι αξίζει να σημειώσουμε και να κάνουμε επ’ αυτού μία συζήτηση -όχι για τον Προϋπολογισμό, αλλά γι’ αυτά που είναι ζέοντα και ενδιαφέρουν όλους τους Έλληνες πολίτες- είναι η αξιοσημείωτη αλλαγή στάσης των Γερμανών. Δεν θέλω να δημιουργήσω καμμία φρούδα ελπίδα και προσδοκία. Προς Θεού! Αύριο θα συναντηθεί με την κ. Μέρκελ ο Έλληνας Πρωθυπουργός. Προσωπικά, όμως, δεν μπορώ να αποσυνδέσω αυτή την αλλαγή στάσης από τις προχωρημένες συζητήσεις των Χριστιανοδημοκρατών με τους Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία που αλλάζει το πλαίσιο.
Προφανώς και προσδοκούμε η συμμετοχή του SPD στη γερμανική κυβέρνηση να μετακινήσει έστω κατάτι τον άξονα της γερμανικής πολιτικής και να αλλάξει την οπτική τους για την Ελλάδα. Διότι οι Σοσιαλδημοκράτες στην Ευρώπη γενικότερα -και ειδικότερα με τον υποψήφιο Πρόεδρό τους για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Μάρτιν Σουλτς- έχουν τοποθετηθεί πολύ καθαρά για τα ζητήματα της λιτότητας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Κι έχουν μία άλλη ματιά από αυτή που είναι η κεντρική πολιτική της Ευρώπης, όπως τη βιώνουμε ως αδιαπραγμάτευτο όρο για να παίρνουμε τα δανεικά που χρειαζόμαστε τα τελευταία τρία χρόνια.
Αυτό είναι το πιο αξιοσημείωτο. Τα υπόλοιπα θα τα πούμε από τη Δευτέρα στον Προϋπολογισμό.
Θέλω να επανέλθω και να επιμείνω στο νομοσχέδιο, λέγοντας ότι μιλάμε για ένα χώρο και για ανθρώπους με πραγματικά ξεχωριστή συμβολή διαχρονικά. Μιλάμε για ένα χώρο και για ανθρώπους που Πρωθυπουργοί -περισσότεροι και από έναν και από δύο, γι’ αυτό και χρησιμοποιώ πληθυντικό αριθμό- από το Βήμα της Βουλής έχουν μιλήσει γι’ αυτούς, για την πνευματική δημιουργία, ότι μπορεί και πρέπει να γίνει ένα συγκεκριμένο συγκριτικό πλεονέκτημα και ανάπτυξης της χώρας. Διότι πραγματικά έχει όλες τις προϋποθέσεις και τις δυνατότητες η Ελλάδα για να βαδίσει με ό,τι δημιουργεί στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στα πεζογραφήματα, στην ποίηση -και πάει λέγοντας- σε όλες τις μορφές γενικότερα της τέχνης και της δημιουργίας. Δεν μιλάμε για έναν οποιοδήποτε χώρο. Φυσικά, όλοι οι Έλληνες πολίτες είναι ίσοι και ο κάθε χώρος, η κάθε δραστηριότητα έχει τη δική της αξία.
Μιλάμε όμως για κάτι το οποίο είναι στο εθνικό μας DNA, με ξεχωριστή συμβολή και επιδόσεις -όπως είπα- διαχρονικά, για ένα χώρο που, όμως, σήμερα δοκιμάζεται σκληρά.
Και είναι πραγματικά σημαντικό ότι επέρχονται όχι οι επιθυμητές από όλους μας βελτιώσεις, αλλά πάντως κάποιες βελτιώσεις με την επιμήκυνση του χρόνου για την προστασία των δικαιωμάτων, τα συγγενικά δικαιώματα και όλα αυτά στα οποία έχει γίνει ήδη εκτενής αναφορά.
Νομίζω ότι αυτό που έλειπε από τη συζήτηση είναι ο εθνικός διάλογος. Ήθελα να το επισημάνω, αλλά με πρόλαβε ο Υπουργός. Εγώ, κύριε Υπουργέ, θέλω να χαιρετίσω την ανακοίνωσή σας -και με σφιχτό χρονοδιάγραμμα για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις- για την Επιτροπή Εθνικού Διαλόγου.
Υπάρχουν διάφορα ζητήματα. Εγώ απλά θέλω να προσθέσω το εξής: Προφανώς -και θέλω να το κάνω καθαρό- σε αυτόν το διάλογο εμείς θα συμμετέχουμε υπέρ των πνευματικών δημιουργών. Απλά, ακρότητες που αφορούν κάποια καφενεία στα ακροτελεύτια σημεία της χώρας θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Και πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο εν πάση περιπτώσει επιβάλλεται το δικαίωμα και να εξορθολογήσουμε καταστάσεις.
Για αυτό και πιστεύω -μιλώντας και με την εμπειρία μου επί δεκαεννιά χρόνια στην Αυτοδιοίκηση- ότι η Κεντρική Ένωση Δήμων, η ΚΕΔΕ, πρέπει να προστεθεί στους φορείς, γιατί είναι αυτή που κρατάει και τα κλειδιά. Ξέρετε πολύ καλά ότι η Αυτοδιοίκηση είναι κατ’ ουσίαν ο εγγυητής των πνευματικών δημιουργών, γιατί δεν εκδίδει την άδεια λειτουργίας μουσικών οργάνων που πρέπει να εκδίδεται κάθε χρόνο για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος εάν δεν έχει έρθει το αποδεικτικό είσπραξης από την ΑΕΠΙ ή ανάλογο Οργανισμό.
Έχει έντονη, δηλαδή, εμπλοκή και μπορεί νομίζω να μας βοηθήσει να κάνουμε τους απαραίτητους εξορθολογισμούς, μαζί φυσικά με τα Επιμελητήρια και βέβαια πρώτα και πάνω από όλα με τους ίδιους τους δημιουργούς.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού): Είμαι σύμφωνος.
ΠΑΡΙΣ ΚΟΥΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σας ξεκαθαρίζουμε ότι εμείς χαιρετίζουμε αυτή την πρωτοβουλία και θέλουμε να κλείσει υπέρ των δημιουργών αυτή η διαδικασία του διαλόγου με τους απαραίτητους εξορθολογισμούς σε ό,τι αφορά αυτούς που καλούνται να εισφέρουν. Θέλω να είναι καθαρό το πλαίσιο από την πλευρά μας.
Έχει σημασία, πάντως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μιλώντας για τον πολιτισμό να μας απασχολήσουν μία σειρά από ζητήματα. Μιλώντας για την πνευματική δημιουργία και την ελευθερία έκφρασης, εγώ σημειώνω ότι δεν έγινε καμμία αναφορά στο πανεπιστημιακό άσυλο, το οποίο με ευθύνη όλων μας -εγώ θα πω- καταφέραμε να καταντήσει συνώνυμο της ανομίας. Το άσυλο θεσπίστηκε πριν από αιώνες -όχι χρόνια- ακριβώς για να προστατεύει την απόλυτη ελευθερία στη διακίνηση των ιδεών. Πώς και γιατί το κάναμε έτσι;
Ένα άλλο ζήτημα, επίσης, είναι το τι σημαίνει ελευθερία ή ελευθεριότητα ενός δημιουργού. Πρόσφατα είχαμε και θέματα –δημόσια- σχετικά με το τι είναι κριτική και ποια είναι τα όριά της.
Είναι ενδιαφέρουσες οι συζητήσεις αυτές.
Εγώ θα παρακαλούσα, κύριε Υπουργέ, να συζητήσουμε ακόμη και για τα θέματα της λεκτικής βίας, ως αρμόδιος Υπουργός που είστε. Αυτά είναι θέματα πολιτισμού. Αν καμαρώνουμε -και με το δίκιο μας- ως Έλληνες ότι είμαστε φορείς και απόγονοι ενός ξεχωριστού πολιτισμού, απόγονοι λαμπρών προγόνων εν πάση περιπτώσει και φορείς ενός πραγματικά λαμπρού πολιτισμού, τα ζητήματα του λόγου, της δημιουργίας, της ελευθερίας έκφρασης, θα έπρεπε να έχουν εντελώς ξεχωριστή θέση στην πολιτική ατζέντα.
Επίσης, θα πρέπει να συζητήσουμε και για κάτι το οποίο οι πνευματικοί δημιουργοί γνωρίζουν άριστα τι σημαίνει, για τον τομέα της ψυχολογίας, για τον τομέα του ηθικού κινήτρου.
Σημειώνω ότι όλοι οι εισηγητές και οι εισηγήτριες -και το χαιρετίζω αυτό- αλλά και η πολιτική ηγεσία αναφέρθηκαν στο πόσο προχωρημένος ήταν ο ν. 2121/1993. Γιατί το σημειώνω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτό; Η Ελλάδα δεν είναι σε όλα τα ζητήματα ουραγός. Τα τελευταία τρία, τέσσερα χρόνια με την κρίση, έχει περάσει μια αντίληψη ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει τίποτα, είναι όλα μηδενισμένα, επιβάλλονται όλα από έξω και οτιδήποτε άλλο.
Δεν θέλω να αλλάξω θέμα, αλλά θα σας πω για μια ακόμα φορά, επειδή έτυχε να το ξέρω ως εισηγητής -το έψαξα δηλαδή- ότι άρση τραπεζικού απορρήτου έχουν ελαχιστότατες χώρες. Φτάνουν και περισσεύουν τα δάχτυλα του ενός χεριού για να τις μετρήσουμε. Είναι πολύ προχωρημένη αυτή η ενέργεια που κάναμε, όπως πολύ προχωρημένος ήταν το 1993 αυτός ο νόμος. Δεν είναι η Ελλάδα μία χώρα με ένα πολιτικό σύστημα και πολύ περισσότερο με πολίτες ουραγούς των ευρωπαίων.