Πλούσιος ο απολογισμός των αρχαιολογικών ευρημάτων που έφερε στο φως τον τελευταίο χρόνο η αρχαιολογική σκαπάνη
Σημαντικός είναι ο απολογισμός του ανασκαφικού έργου της Λ´ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στους νομούς Κοζάνης και Γρεβενών, τον τελευταίο χρόνο.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως μεγάλο αριθμό σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στις περιοχές Μεταμόρφωσης, Μαυροπηγής της επαρχίας Εορδαίας και Κνίδης του νομού Γρεβενών. Στην περιοχή Μεταμόρφωσης τα αρχαία αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια διάνοιξης του επαρχιακού δρόμου Βατερού-Μεταμόρφωσης, ο οποίος διέρχεται από αρχαιολογικό χώρο. Ειδικότερα βρέθηκαν δύο ανάγλυφες στήλες που μαρτυρούν την ύπαρξη ιερού ή νεκροταφείου των ρωμαϊκών χρόνων. Η μεγαλύτερη φέρει παραστάσεις όρθιας αντρικής και γυναικείας μορφής. Ανάμεσα στα κεφάλια του άνδρα και της γυναίκας φαίνεται παράσταση ιππέα και στο κάτω μέρος μορφή δούλης σε μικρότερη κλίμακα. Στην ίδια περιοχή πριν από δύο χρόνια είχαν έρθει στο φως δεκαπέντε λάκκοι ταφών συλημένων από την αρχαιότητα. Περισυλλέχτηκε ενδιαφέρουσα αττική κεραμεική με παραστάσεις κωμαστών, σειρήνων, αλόγων και λιονταριών του 6ου αιώνα π.Χ. Αυτό καταμαρτυρά τις εμπορικές και πολιτιστικές επαφές της Βόρειας Ελλάδας και της συγκεκριμένης περιοχής με τη Νότια Ελλάδα. Οι ειδικοί μάλιστα τονίζουν ότι το νεκροταφείο της Μεταμόρφωσης παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με τη νεκρόπολη της Αιανής και της Κοζάνης. Χρονολογείται από την εποχή του σιδήρου και διαρκεί ως την ελληνιστική εποχή, τα κινητά ευρήματα είναι παρόμοια και εξίσου σημαντικά, ενώ διαπιστώνεται προς το παρόν, μεγάλη καταστροφή από τυμβωρυχεία.
Σημειωτέον ότι για τη συνέχιση και ολοκλήρωση των ανασκαφών της Μεταμόρφωσης απαιτούνται κονδύλια και αναμένεται χρηματοδότηση.
Στην περιοχή Μαυροπηγής και ειδικότερα στη θέση «Φυλλοτσαϊρι», η σωστική ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως περισσότερα από χίλια κινητά ευρήματα (λίθινα τριπτά, πελεκητά εργαλεία, δύο σφραγίδες και 55 πήλινα ειδώλια, τα περισσότερα γυναικείων μορφών, αλλά και ζωόμορφα), καθώς και πέντε ταφές. Η παραπάνω θέση βρίσκεται βορειοδυτικά της λεκάνης της Κίτρινης Λίμνης, όπου στα νεολιθικά χρόνια η κατοίκηση ήταν πυκνή, καθώς υπήρχαν πάνω από 25 οικισμοί. Οι έρευνες στη συγκεκριμένη περιοχή ξεκίνησαν το 1980 και υπαγορεύτηκαν τότε από την ανάγκη διάσωσης των θέσεων αυτών από τα υπό διάνοιξη ορυχεία.
Σημαντικά είναι τα ευρήματα και στην περιοχή της Κνίδης Γρεβενών, όπου στη θέση «Ματσούκα Ράχη» η σωστική ανασκαφή έφερε στο φως ενδιαφέρουσα γραπτή και εγχάρακτη κεραμεική, λίγα πήλινα ζωόμορφα και σπάνια ανθρωπόμορφα ειδώλια, μεγάλο αριθμό πελεκητών λίθινων εργαλείων και θραυσμένων τριπτών. Πρόκειται ουσιαστικά για μικρό οικισμό της αρχαιότερης νεολιθικής εποχής, η οποία βρίσκεται ανάμεσα από δύο μεγαλύτερους οικισμούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΗΤΤΑΣ
www.e-ptolemeos.gr