O μήνας Σεπτέμβριο​ς στη λαογραφία

Από το λατινικό septem πήρε το όνομά του ο έβδομος μήνας του ρωμαϊκού έτους, με πρωτοχρονιά την 1η Μαρτίου. Έχει παραλλαχθεί, όμως, σε Σεπτέμβρη, Στέμπρη και Θεσέβρη.
Κάνοντας το συσχετισμό με το “σέμπρο” – τον κολίγο στη σπορά των χωραφιών – στη Λακωνία λένε το γνωμικό:

“Στέμπρης σέμπρο γύρευε, ζυγάλετρα ‘κονόμα”.
Επειδή θεωρήθηκε ότι το “Θεσέβρης” είναι σύνθετο από το: βρίσκω, στη Ρόδο λένε: “Θεσέβρης, θέσε να βρεις” ως προτροπή για σπορά.

Το φαινόμενο της εαρινής και φθινοπωρινής ισημερίας έδωσε το ερέθισμα για τη φράση: “Του Μαρτιού και Σετεμπριού ίσια τα μερόνυχτο”.
Στη Θήρα λέγεται μεταφορικά για ανθρώπους που φέρονται στους ανωτέρους τους ως ίσιοι προς ίσιους.

Έχει επιδράσει και η λατρεία στη διαμόρφωση ονομάτων. Η μεγαλύτερη γιορτή, η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, γίνεται αιτία και ο μήνας ονομάζεται Σταυρός η Σταυριάτης ή Σταυριώτης.
Σε άλλες περιπτώσεις ο Σεπτέμβριος γίνεται “ανάδοχος” εορτών, π.χ. το Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου) παίρνει το όνομα Σετεβριανή (Παναγιά”.

Από την κύρια γεωργική ασχολία του μήνα, τον τρύγο των αμπελιών, λέγεται και Τρυγητής: “Αύγουστος φέρνει την αυγή κι ο Τρυγητής τη μέρα”, δηλαδή τα γεωργικά εισοδήματα αρχίζουν από τον Αύγουστο αλλά το κύριο μέρος της συγκομιδής των γεωργικών προϊόντων γίνεται τον Σεπτέμβριο.

Στην αρχαία Ελλάδα αποκαλείτο Βοηδρομιών.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.