ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΗΣ Π.Σ.Α.Π.Θ.
Καθηγητής Νικόλαος Μουτσόπουλος. Ένα όνομα, μια προσωπικότητα που δυσκολεύεσαι να ορίσεις εύκολα.
Ποιους επιστημονικούς τίτλους, ποιες επωνυμίες και ιδιότητες να επιλέξεις ως αναφορά σε μια τέτοια μορφή; Ίσως ένας ειδικός μελετητής και ερευνητής βιογραφιών εξεχόντων προσωπικοτήτων να σταχυολογούσε. επιτυχώς σε μία ευσυνείδητη απόδοση όλα αυτά που συνθέτουν τον επιστήμονα, τον Έλληνα, τον εκπαιδευτικό, τον ανθρωπο Καθηγητή Νικόλαο Μουτσόπουλο με όλους τους τίτλους και τις τιμητικές διακρίσεις που του έχουν απονεμηθεί κατά καιρούς. Όμως, θα τολμήσω να πω με ιδιαίτερη συγκίνηση, ότι σε μας οι οποίοι από αγαθή τύχη είχαμε τη μεγάλη τιμή να γίνουμε μαθητές ενός καθηγητή αυτού του αναστήματος, πάντα θα φαίνονται λιγότερα και ελλειπή από εκείνα που νιώσαμε. Καθώς πολλές ευτυχείς συγκυρίες συνετέλεσαν ώστε να βρεθούμε κατ’ επανάληψιν σε χώρους και προσπάθειες κοινών επιδιώξεων με τον καθηγητή μας, δεν έχουμε απλά την αίσθηση ότι διδαχτήκαμε ή ότι διευρύναμε τους ορίζοντές μας, αλλά ότι επιπλέον μαθητεύσαμε και σε έναν άλλο τομέα μιας άυλης μορφής για μύστες και μυημένους στην πεμπτουσία της τέχνης και των πανανθρώπινων αξιών.
Εκείνα που ανιχνεύεις στην αύρα του δασκάλου, όταν τον κοιτάς στα μάτια και αμέσως μετά τα κάνεις δικά σου. Ειλικρινά, τι να πρωτοθυμηθούμε οι φοιτητές εκείνων των χρόνων;
Η νεαρή ηλικία δεν μας άφηνε να εκτιμήσουμε από την αρχή τον πλούτο των γνώσεων και την άψογη εκπαίδευση που κερδίζαμε από εκείνον που εξαντλούσε όλη του την αυστηρότητα, ώστε να δυσανασχετούμε, καθώς τα μαθήματα άρχιζαν το πρωί και τέλειωναν αργά το βράδυ ενώ τα καλοκαίρια άλλον έστελνε στο Άγιο Όρος, όπως τον γράφοντα και άλλον στην Κέρκυρα ή αλλού για επιπλέον εργασίες. Κι όσο για τον απολογισμό, που σε μας μεταφραζόταν στη βαθμολογία που περιμέναμε, η συγκομιδή ήταν εκπληκτική και απρόοπτη: μονάδα τον Ιούνιο και δέκα τον Οκτώβριο. Σκληρή δουλειά, απαιτητική αντιμετώπιση των μαθητών από έναν εραστή της επιστήμης, από έναν λάτρη της Μακεδονίας, ο οποίος κατέληξε να γίνει πιο Μακεδόνας απ’ όλους μας.
Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας βρισκόμαστε πλέον στην ιδιαίτερα ευχάριστη θέση να αναγνωρίζουμε όλοι την ευεργεσία του μεγάλου μας δασκάλου. Πόσο βαθιά επηρέασε το μάθημα της παράδοσης τη δική μας γενιά και πώς επέδρασε στην εξέλιξή μας είναι πια φανερό. Μας μετέδωσε το ενδιαφέρον για τα κτήρια του τόπου μας, μας εμφύσησε την αγάπη για την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά και θεωρώ πως τίποτα απ’ όσα δίδαξε δεν πήγε χαμένο. Όσοι από τους φοιτητές του βρέθηκαν ως επιστήμονες τα χρόνια που ακολούθησαν, είτε στο Δημόσιο είτε σε άλλο φορέα της ειδικότητας, μετέδωσαν τις ιδέες και την αγάπη για τη συντήρηση και ανάδειξη των παραδοσιακών κτισμάτων σε όσους μπορούσαν να επηρεάσουν στο χώρο τους.
Προσωπικά, θα ήθελα να καταθέσω από καρδιάς, ότι η αγαθή επίδραση του καθηγητή Μουτσόπουλου, του καθηγητή μου, ήταν και είναι τόσο δυνατή σαν φωτεινός φάρος που με οδήγησε να ασχοληθώ με τη δημιουργία του Ιστορικού- Λαογραφικού Μουσείου και Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Νομού Κοζάνης, να οργανωθεί η καταγραφή των μνημείων του νομού μας, να συντηρηθεί καθετί παραδοσιακό που θα κληροδοτήσει την ιστορική μνήμη στις γενιές που έρχονται. Όποιος παρακολουθήσει τα βήματα του καθηγητή Μουτσόπουλου σε κάθε σημείο όπου υπήρξε θεμέλιο ή δόμηση ρίζας ελληνικής, θα χαθεί στο πολυδαίδαλο της διαδρομής του έργου του. Η ιστορία της πολεοδομίας, της λαογραφίας, της θρησκειολογίας, της αρχαιολογίας και των βυζαντινών μνημείων είναι μόνο μερικοί επιγραμματικοί τίτλοι ενός απέραντου έργου.
Εδώ στη Μακεδονική Γη, η προσφορά του έργου του δεν περιορίστηκε μόνο στους αρχαιολογικούς θησαυρούς και στην Εκκλησιαστική Αρχιτεκτονική, αλλά προχώρησε στα παλιά αρχοντικά της Μακεδονίας για να συνεχίσει σε περιήγηση των Βαλκανίων και σε άλλες ευρωπαϊκές περιοχές αναζητώντας ίχνη, δεσμούς, επιρροές και ρίζες.
Εμφορούμενος δε από μια εμπνευσμένη οικουμενική αντίληψη στη σταυροφορία διάσωσης της βυζαντινής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, κατόρθωσε να ανακαλύψει διαύλους συνεργασίας με επιστήμονες άλλων λαών με κοινό χαρακτηριστικό την πανανθρώπινη αντίληψη για την τέχνη και την ιστορία της έχοντας ως στόχο η διάσωση της αρχιτεκτονικής του παρελθόντος ώστε να παραμένει ζώσα και όχι μόνο σε απεικονίσεις και περιγραφές..
Ως Δυτικομακεδόνας, ένιωσα περηφάνια και τιμή για την αγάπη και τον θαυμασμό που επέδειξε στην περιοχή και στους ανθρώπους μας, αφιερώνοντας σημαντικότατο έργο στην πολιτισμική μας κληρονομιά. Ο Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών του Ν. Κοζάνης, είναι ευγνώμων για το πλούσιο αρχειακό υλικό που του δώρισε. Το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο της πόλης μας με υπερηφάνεια εκθέτει την περίφημη συλλογή από σχέδια και προπλάσματα των αρχιτεκτονικών επιτευγμάτων της μακεδονικής λαϊκής κληρονομιάς, που εκπόνησαν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης με τη δική του καθοδήγηση.
Δεν είναι εύκολο να καλύψουμε με λόγια την πολύχρονη προσφορά του καθηγητή Μουτσόπουλου σε τόσους τομείς που άπτονται της εθνικής μας ταυτότητας, της ιστορικής μνήμης και του πολιτισμού μας. Δεν είναι απλό να τον τιμήσουμε και να του απευθύνουμε ευχαριστίες, γιατί η τιμή είναι δική μας που μας τίμησε με την ενεργή παρουσία του.
Ομολογώ, ότι χρόνια μετά εξακολουθώ να αντλώ από τις γνώσεις, την πείρα και την αντίληψή του διότι πέρα απ’ όσα δημιούργησε και δημιουργεί, πλανώνται γύρω του όλα όσα φρονεί με τη μορφή ενός άυλου κόσμου που περιμένει κι αυτός την πραγμάτωσή του, διότι για τους σημαντικούς μέντορες δεν υπάρχει πεπερασμένο.
Με αυτές τις σκέψεις μου προσπάθησα να σκιαγραφήσω την πολυδιάστατη εικόνα του μεγάλου Δασκάλου του καθηγητή Νικόλαου Μουτσόπουλου εκφράζοντας με όλη μου την ψυχή τις προσωπικές ευχαριστίες μου αλλά και εκ μέρους των φοιτητών της γενιάς μου για όσα με τον μοναδικό
κι ανεπανάληπτο δικό του τρόπο μας πρόσφερε. Δάσκαλε αιωνία σου η μνήμη .Δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ!!!!!!…….
Πολυνείκης Αγγέλης
Αρχιτέκτων –Πρόεδρος του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Π.Ε. Κοζάνης