Ένας εύκολος τρόπος νηστείας ως προς τον χρόνο και τις ώρες κυρίως, που γευματίζουμε κατά τις Τεσσαρακοστές προσαρμοσμένος όμως στον φυσικό τρόπο ζωής που ανέκαθεν είχε ο άνθρωπος της υπαίθρου είναι διαλειμματική νηστεία. Στην πραγματικότητα είναι ένα συμαζεμένο διατροφικό πρόγραμμα που μπορεί να γίνει τρόπος ζωής, διότι δεν καταγίνεται το άτομο με μετρήσεις και συνεχές άγχος του τι να φάει, ώστε να μην βάζει κιλά αλλά απλά σου λέει πότε να φας. Έτσι υπάρχει ένα καλό μέτρο και βέβαια δεν σε εμποδίζει να συμπληρώσεις με δεύτερο κανονικό γεύμα ή και τρίτο μικρό γεύμα εφόσον υπάρχει ανάγκη. Μάλιστα σου λέει να επιλέξεις εσύ το σχήμα που σου ταιριάζει.
Πόσο βοηθά τον οργανισμό να έχει ύγεία σε όλη του την ζωή ένας σωστός τρόπος διατροφής είναι κάτι που μπορεί να το διαπιστώσει ο καθένας μας στην πράξη. Αν έχουμε υπ’ όψιν μας τον ορισμό της Υγείας, οπωσδήποτε θα θα γνωρίζουμε ότι ” ο παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει ως υγεία όχι μόνο την απουσία νόσου ή αναπηρίας αλλά την πλήρη σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία! Πόσο όμως αισθανόμαστε όντως ευεξία όταν συνέχεια είμαστε φορτωμένοι με φαγητό διότι υπάρχουν οι τακτικές ώρες των γευμάτων και πριν προλάβουμε να πεινάσουμε έχουμε τον νου μας στο φαγητό; Η εκούσια αποφυγή τροφής για συνεχόμενες ώρες την ήμερα και η κατανάλωση τροφών μέσα σε οριοθετημένο χρονικό πλαίσιο πολύ απέχει από του να τρώμε συνέχεια και σε κοντινά τακτά διαστήματα. Όπως πολύ σωστά έχει επισημανθεί: “τρώγοντας, αρχίζει η παραγωγή ινσουλίνης, μία ορμόνη απαραίτητη για τη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, καθώς ενεργοποιεί την είσοδό της στα κύτταρα. Όμως, κατά την περίοδο φαγητού και κατά τη μεταγευματική περίοδο, τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διατηρούν αυτό που λέμε αναβολικό στάδιο. Δηλαδή το σώμα δεν μπορεί να κάψει λίπος, όσο κυκλοφορεί η ινσουλίνη. Διότι, η δεύτερη σημαντικότερη δουλειά της, μετά το να απομακρύνει τη γλυκόζη από το αίμα και να την εισάγει στα κύτταρα, είναι και η μετατροπή των έξτρα μορίων γλυκόζης σε λιπαρά οξέα και η αποθηκευσή τους στον λιπώδη ιστό. Γι’ αυτό και είναι καλύτερα να γυμναζόμαστε νηστικοί.
Δύο όργανα του σώματός μας, δεν χρειάζονται ινσουλίνη για να χρησιμοποιήσουν τη γλυκόζη του αίματος. Και πολύ σοφά. Ο εγκέφαλος και το ήπαρ. Ακριβώς γιατί χρειάζονται άμεση χρησιμοποίηση γλυκόζης για παραγωγή ενέργειας, άνευ όρων και προϋποθέσεων. Είναι οι VIP’s του οργανισμού μας και ως τέτοιοι χαίρονται ιδιαίτερης μεταχείρισης! Άρα, η εντύπωση και ο μύθος ότι αν δεν φας, δεν μπορείς να σκεφτείς, δεν ισχύει! Ούτε καν! Μεταξύ των γευμάτων η ινσουλίνη βρίσκεται στον πάτο, αφήνοντάς μας ελεύθερους να κάψουμε λίπος. Άραγε με την προτεινόμενη τριγευματική διατροφή συν τα έξτρα σνακ, πότε επιτυγχάνουμε αυτή τη μεταβολική κατάσταση, αν όχι ποτέ; Ταυτόχρονα, οι ορμόνες που δουλεύουν σε αυτή την περίοδο είναι η γλυκαγόνη και η αδρεναλίνη. Και οι δύο αυτές ορμόνες, ως καταβολικές, διασπούν τα λιπαρά οξέα του λιπώδους ιστού για να παράξουν ενέργεια.
Τι συμβαίνει όταν τρώμε συχνά:
1. Το πάγκρεας βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία, παράγοντας ινσουλίνη όλη μέρα, διατηρώντας ένα συνεχές αναβολικό στάδιο.
2. Η ινσουλίνη δεν προλαβαίνει να φύγει ουσιαστικά από την κυκλοφορία και γιαυτό τα κύτταρα με τον χρόνο αναπτύσσουν την λεγόμενη αντίσταση στην ινσουλίνη. Δηλαδή, το πάγκρεας εκκρίνει επαρκής ποσότητες ινσουλίνης, όμως είναι τζούφια, γιατί πλέον δεν μπορεί να ενεργοποιήσει την είσοδο της γλυκόζης στο κύτταρο. Ετσι, γινόμαστε υπεργλυκαιμικοί και αναπτύσσουμε διαβήτη τύπου 2.
3. Το στομάχι μας δουλεύει πυρετωδώς, προσπαθώντας να χωνέψει τόσες τροφές ασταμάτητα, με αποτέλεσμα να απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας του οργανισμού.
4. Το μυαλό μας, παυει να είναι το επίκεντρο και δεν λειτουργεί με την μάξιμουμ δυνατότητά του.
5. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα επιβαρύνεται. Καταργείται! Επαναπαύεται. Σου λέει αυτός για να τρώει όλη μέρα, μια χαρά είναι, εμένα δεν με χρειάζεται. Και πάλι, μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και χάνει ποσοστά από τις επιχορηγήσεις οι οποίες απορροφούνται όλες από το γαστρεντερολογικό!
6. O μεταβολισμός εξασθενεί. Αντιθέτως, η νηστεία, μέσω της επιρροής στον κιρκαδιανό ρυθμό, στη χλωρίδα του εντέρου και στον ύπνο, αυξάνει τον μεταβολισμό μας και επιτρέπει στο σώμα μας να επικεντρωθεί στη θεραπεία μας”. Αυτά τα επισημσίνει η Αγγελική Σπανού Ειδικός Παθολόγος και food blogger (www.puremomentum.gr).
Ερχόμαστε εμείς τώρα στον τρόπο νηστείας που λέγεται Θ’ Ώρα, όπως τον εφαρμόζει η Εκκλησία μας και τον τηρούσαν οι Άγιοι Πατέρες και τον εφαρμόζουν ακόμη οι μοναχοί. Αυτό είναι διαλειμματικός τρόπος νηστείας. Βλέπετε πως οι Θεοφώτιστοι Πατέρες αν και δεν γνώριζαν βιοχημεία και φυσιολογία αυτά που εφάρμοζαν ήταν τα καλύτερα και επιστημονικά; Γιατί, τί έκαναν γευμάτιζαν μετά από τις 15:00 και ορισμένοι μετά την δύση του ηλίου ο δε Άγιος Ιωάννης ο Μαξιμοβιτς μετά τις 23:00 την νύχτα περιφρονώντας την υλική τροφή και την ζωώδη λειτουργία. Κανείς δεν ζητά από εμάς κάτι τέτοιο! Τα αναφέρουμε για να εξισοροπήσουμε την μεγάλη μας φροντίδα για τα βιοτικά.Ούτε θεωρούμε αμαρτία να φάει ο άνθρωπος φαγητό σαν άνθρωπος όμως για εμάς τους περισσοτέρους έγινε το κέντρο της ζωής μας! Αυτό είναι το θέμα.
Πώς γίνεται η διαλειμματική νηστεία. Γράφει η ιατρός: Υπάρχουν διάφορες μορφές διαλειμματικής νηστείας.
1. To μοντέλο 16-8. Τρως όλα τα γεύματα σε ένα παράθυρο 8 ωρών ενώ δεν τρως τις υπόλοιπες 16 ώρες. Δεν εχει σημασία ποιες ώρες θα είναι αυτές. Είτε το κάνεις 8 το πρωι με 4 το μεσημέρι, είτε 12 το μεσημέρι εως 8 το βράδυ, είτε 2 το μεσημέρι με 10 το βράδυ. Μπορείς να ορίσεις σύμφωνα με τα δικά σου κριτήρια ποιο ωράριο σε βολεύει. Αυτό βοηθάει όσους επιθυμούν να χάσουν βάρος. Συστήνω την καθιέρωση πρωινού στις 11:30 με 12:00, μεσημεριανού κατά τις 4 και ελαφριού γεύματος στις 7:30.
2. Το μοντέλο της 24ώρης νηστείας μία φορά την εβδομάδα. Αυτό το μοντέλο είναι ιδανικό για όσους θέλουν να διατηρήσουν το βάρος τους, χωρίς να αδυνατίσουν, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνουν όλα τα οφέλη της.
3. Το διαδοχικό μοντέλο ημερών νηστείας με ημερών μη νηστείας. Πιο ήπιο πλάνο απώλειας ή διατήρησης του βάρους, κρατώντας όλα τα οφέλη της νηστείας.
4. Το μοντέλο 5-2. Δηλαδή 5 μέρες τρως όπως θέλεις, και 2 μέρες καταναλώνεις υποθερμιδική δίαιτα με 500-600 θερμίδες. Πάντα με οδηγίες ιατρού ή έμπειρου διατροφολόγου.
Ξεκινώ τις προσωπικές μου παρατηρήσεις πως κάνουμε οι μοναχοί. Και επειδή “Φως λαϊκών μοναχοί”, τουλάχιστον τώρα την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, όσοι δεν έχετε σοβαρά προβλήματα υγείας αλλά είστε υγιείς ή έχετε νόσους που χρειάζεται να χάσετε βάρος μπορείτε προαιρετικά να μας ακολουθήσετε.
▪Για την πρώτη περίπτωση του μοντέλου 16-8 το παράθυρο του γεύματος ή των γευμάτων σας για το διάστημα οκτώ ωρών καλό είναι να το βάλετε μετά την Θ’ Ώρα, δηλαδή μετά τις 15:00. Συνεπώς, από τις 15:00 έως τις 23:00, αυτές τις οκτώ ώρες εφόσον θα μένετε νηστικοί τις υπόλοιπες ώρες μπορείτε να τρώτε και δύο ακόμη γεύματα, αν δεν σας αρκεί την Τεσσαρακοστή το ένα. Μόνο θα πρέπει να μην έχου. Μεταξύ τους πολύ μεγάλο διάστημα, αν και αυτό είναι σχετικό διότι άνθρωποι ποι κάθονται μέχρι και μετά το μεσονύκτιο δειπνούν και αργά. Δεν είναι ότι το καλύτερο αλλά το σημειώνουμε ως ήδη υφιστάμενο τρόπο ζωής. Αν είναι εύκολο τέλος πάντων να έχει δειπνήσει κανείς το αργότερο έως τις 20:00 είναι καλό αλλά δεν είναι κανόνας, διότι οι άνδρες συνήθως γύρω στις 23:00 αρχίζουν και πεινούν.
▪Το μοντέλο μιας ημέρας εξ ολοκλήρου νηστείας την εβδομάδα το εφάρμοζαν ορισμένοι άγιοι ασκητές αλλά και κάποιοι σύγχρονοι χριστιανοι μου έχουν πει ότι το εφαρμόζουν. Και αυτή η ημέρα ήταν και είναι η Παρασκευή!
▪ Το διαδοχικό μοντέλο ημερών νηστείας και ημερών που δεν γίνεται νηστεία είναι αυτό που εφαρμόζουν οι μοναχοί νηστεύοντας τις Δευτέρες, τις Τετάρτες και τις Παρασκευές.
▪Το μοντέλο 5-2. Δηλαδή 5 μέρες τρως όπως θέλεις, και 2 μέρες καταναλώνεις υποθερμιδική δίαιτα με 500-600 θερμίδες είναι το μοντελο της Τετάρτης και της Παρασκευής όλο το έτος, όταν όμως οι πιστοί δεν γευματίζουμ τρώγοντας μια φραντζόλα ψωμί με δύο πιάτα φασολάδα για μην πω για γαριδόμακαρονάδες και τα λοιπά!!! Βλέπετε τελικά ο φιλοκαλικός τρόπος ζωής είναι ιατρική στην πράξη αλλά πιυ να το καταλάβουν οι φουσκομένοι σπό εγωισμό επιστήμονες!
Αρχιμ. Παΐσιος Παπαδόπουλος