Αιτία η χειροτέρευση του κυκλοφοριακού
Στο «ντούκου» έπεσε η τελευταία ανακοίνωση του ΤΕΙ και συγκεκριμένα του Εργαστηρίου ΕΑΡ-ΠΕΦΥ για την παρουσία υψηλών τιμών του καρκινογόνου βενζολίου στο κέντρο της Κοζάνης. Υπενθυμίζουμε τη σχετική παράγραφο :
«Το βενζόλιο συγκαταλέγεται στους λεγόμενους «νέους» ή «σύγχρονους» ή «καταλυτικούς» ρύπους. Προέρχεται κυρίως από εκπομπές των αυτοκινήτων και αποτελεί ένα «εν δυνάμει» πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις αστικές περιοχές. Το βενζόλιο είναι καρκινογόνο, και τα παράγωγα του προκαλούν παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, διαταραχές της συμπεριφοράς και ηπατικές παθήσεις. Σχετικές μετρήσεις του Εργαστηρίου ΕΑΡ-ΠΕΦΥ του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας σε κομβικό σημείο της Κοζάνης, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το Δεκέμβριο του 2005 έδωσαν συγκεντρώσεις από 3,5-15,5 μg/m3, με μέση τιμή περιόδου 8,5 μg/m3. Το (καθοδηγητικό) όριο είναι 5μg/m3 μειούμενο την 1η Ιανουαρίου 2006 (και κατόπιν ανά δωδεκάμηνο) κατά 1μg/m3 μέχρι μηδενισμού τον Ιανουάριο 2010 (οδηγία 2000/69/ΕΕ).
Τα νούμερα αυτά με απλά λόγια σημαίνουν 1) ότι είμαστε πολύ πιο πάνω από τα όρια, τα οποία πρέπει να έχει κατά νου για το άμεσο μέλλον κάθε Ευρωπαϊκή χώρα και πόλη που σέβεται τους πολίτες της 2) ότι με τα σημερινή εικόνα της Κοζάνης, κυκλοφοριακή και πολεοδομική, αποκλείεται να πιάσουμε ή έστω να πλησιάσουμε μηδενικές τιμές βενζολίου το 2010.
Βασική αιτία της ύπαρξης του βενζολίου είναι, όπως ειπώθηκε το κυκλοφοριακό της Κοζάνης. Ένα πρόβλημα παλιό και σύνθετο, που δεν μπορεί βέβαια να «φορτωθεί» όλο στη Δημοτική Αρχή, καθώς η αύξηση του όγκου των αυτοκινήτων στην Ελλάδα υπήρξε κατακόρυφη και ευνοήθηκε σκανδαλωδώς από όλες τις κυβερνήσεις σε βάρος των σιδηροδρόμων, των μαζικών μέσων μεταφοράς, της ποδηλασίας, κλπ. Όμως, παρόλα αυτά, οι αρμοδιότητες των Δήμων και οι δυνατότητες τους να απαλύνουν το πρόβλημα ήταν και είναι αρκετές.
Αρχίζοντας από τον τομέα της πρόληψης, επαναλαμβάνουμε για μια ακόμη φορά ότι δεν υπήρξε καμία πολιτική. Αντίθετα το αυτοκίνητο ενθαρρύνθηκε να κυριεύσει όλη την πόλη, την οποία τώρα προσπαθούμε να αποσυμφορήσουμε με σπασμωδικά μέτρα. Το πρόβλημα οξύνθηκε την περίοδο της άνευ όρων μαζικής οικοδόμησης μετά το σεισμό (όλοι πίεζαν για παρεκκλίσεις και παρανομίες), ενώ η επέκταση του σχεδίου με τους στραβούς και στενούς δρόμους δεν πρόσφερε καμία λύση, για να δώσει τέλος τη χαριστική βολή η χωροθέτηση νέων λειτουργιών (πανεπιστήμιο, επέκταση νοσοκομείου, Εφορία) μέσα στην Κοζάνη. Όταν όμως οικοδομούμε ή φορτώνουμε και το τελευταίο τετραγωνικό σε μια πόλη που ασφυκτιά, τότε όχι μόνο δεν παίρνουμε κανένα μέτρο για να μειώσουμε τον όγκο των αυτοκινήτων μέσα στην πόλη, αλλά ενεργούμε ακριβώς αντίθετα.
Τα επανορθωτικά μέτρα, πέραν της δημιουργίας κάποιων – ακριβών – πάρκινγκ, όχι μόνο δεν έλυσαν το πρόβλημα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις το χειροτέρευσαν. Οι επεμβάσεις που βασίστηκαν στο στένεμα των δρόμων, στην εξαφάνιση των τελευταίων νησίδων ελεύθερης στάθμευσης, και στις στρατιές από κολωνάκια είχαν σαν αποτέλεσμα να επιμηκύνουν το χρόνο που χρειάζεται ένα όχημα για να διασχίσει το κέντρο της πόλης και να αυξήσουν κατακόρυφα το χρόνο αναζήτησης μιας θέσης στάθμευσης στους γειτονικούς δρόμους. Αυτό πέραν των γνωστών παρενεργειών είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των εκπομπών των καυσαερίων (και φυσικά και του βενζολίου), ρύπων οι οποίοι «θρονιάζονται» και δεν φεύγουν εύκολα σε δρόμους στενούς και πυκνο-χτισμένους σαν της Κοζάνης.
Επαναδημοσιεύουμε τους λόγους, για τους οποίους τα στενέματα των δρόμων διευκόλυναν μεν την κυκλοφορία στα πεζοδρόμια, αλλά προκάλεσαν σοβαρές παρενέργειες στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και ανέβασαν τις τιμές του καρκινογόνου βενζολίου, (όπως αποδεικνύουν οι μετρήσεις του ΤΕΙ), προκαλώντας ανάλογες επιπτώσεις στην υγεία όλων, είτε πεζών είτε οδηγών :
1. «Οι προβλεπόμενες ελάχιστες νησίδες προσωρινής στάθμευσης και φορτοεκφόρτωσης καταλαμβάνονται μονίμως από αυτοκίνητα, παρά το συνεχές κυνηγητό της δημοτικής αστυνομίας. Αποτέλεσμα : Όλοι οι οδηγοί αναγκάζονται να σταματούν στη μέση του δρόμου, είτε γιατί πρέπει να κατεβεί κάποιος επιβάτης, είτε γιατί θέλουν να «πεταχτούν» κάπου, είτε γιατί πρέπει να πάρουν κόσμο (ταξί –αστικά), είτε να φορτώσουν, κλπ. Αυτό σημαίνει ατελείωτα «σταμάτα-ξεκίνα» για όλα τα αυτοκίνητα που ακολουθούν και αύξηση εκπομπών καυσαερίων
2. Όσον αφορά στο δακτύλιο, οι πάντες «τον γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια» και αυξάνουν το κομφούζιο σε ..συνεργασία με τις εταιρείες μεταφορών, τα βυτία καυσίμων, τα αυτοκίνητα τροφοδοσίας, τα συνεργεία οικοδομών, κλπ, που κλείνουν ότι ώρα θέλουν όποιον δρόμο θέλουν.
3. Κάθε νέο στένεμα δρόμου, που στερεί, για παράδειγμα, δέκα θέσεις στάθμευσης στέλνει το ένα αυτοκίνητο στο ιδιωτικό πάρκινγκ, και τα υπόλοιπα εννιά σε ατέλειωτους γύρους για να καταλήξουν να παρκάρουν σε πιο απόκεντρα τετράγωνα, μεταφέροντας το πρόβλημα στους εκεί μόνιμους κατοίκους και ούτω καθεξής. Έτσι όμως επιτείνεται το κυκλοφοριακό, μεγαλώνει ο χρόνος αναζήτησης μιας θέσης στάθμευσης, και τεντώνονται επικίνδυνα τα νεύρα οδηγών και πεζών. Επιπλέον τα στενέματα των δρόμων οδήγησαν σε νέες μονοδρομήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους αναγκάζουν τα αυτοκίνητα σε μεγαλύτερες διαδρομές (ρύπανση, θόρυβος, μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμου, χάσιμο χρόνου)» .
Βέβαια το να υποστηρίζει κάποιος ότι η Κοζάνη έχει κυκλοφοριακό πρόβλημα είναι σαν να παραβιάζει ανοιχτές θύρες. Είναι κάτι που όλοι μας το βλέπουμε και το ζούμε. Το καινούριο είναι ότι αυτή τη φορά το καμπανάκι δεν αφορά τα νεύρα μας ή την ταλαιπωρία μας, αλλά την υγεία μας και την προσθήκη ενός ακόμη καρκινογόνου παράγοντα στο ήδη βεβαρημένο περιβάλλον που ζούμε.
Διανύουμε έτος δημοτικών εκλογών και οι πολίτες περιμένουν όχι κυλιόμενες υποσχέσεις, αλλά επεξεργασμένες λύσεις για το κυκλοφοριακό, που να καλύπτουν όλους τους τομείς μιας ολοκληρωμένης πολιτικής : την πρόληψη, τα έργα υποδομής, τις βέλτιστες ρυθμίσεις, την κυκλοφοριακή αγωγή και παιδεία.
Κοζάνη, Μάρτιος 2006
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ