Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου γιορτάζουμε «την θεόσωμον ταφήν» και «την εις άδου κάθοδον», δηλαδή την ταφή του Κυρίου και την κάθοδο Του στον Άδη, όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς .
Βέβαια, η ταφή βέβαια έγινε τα απόγευμα της Μ. Παρασκευής, ωστόσο η Εκκλησία έκρινε ορθό να αφιερώσει ιδιαίτερη μέρα προς τιμήν και μελέτη του μυστηριώδους αυτού γεγονότος.
Σύμφωνα με την παράδοση, το Μεγάλο Σάββατο είναι η μέρα που βρίσκονται τα σώματα των ανθρώπων που έφυγαν από αυτή τη ζωή.
Το πρωί του Μεγ. Σαββάτου τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου. Ύστερα διαβάζονται οι Προφητείες για την Ανάσταση και ψέλνεται ο Ύμνος των Τριών Παίδων.
Ήδη από το βράδυ οφείλουν να έχουν αλλάξει όλα τα πένθιμα καλύμματα του ναού και να έχει στολισθεί με κόκκινα, αναστάσιμα, ενόψει της μεγάλης βραδιάς.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, όλα τα φώτα της εκκλησίας σβήνουν και πέφτει παντού σκοτάδι.
Λίγο πριν τις 12.00 το βράδυ, ο ιερέας ψάλλει το «Δεύτε λάβετε φως» και βγαίνει με τη λαμπάδα του αναμμένη μέσα από την Ωραία Πύλη δίνοντας το Άγιο Φως στους εκκλησιαζόμενους. Στη συνέχεια οι πιστοί βγαίνουν έξω από την εκκλησία, όπου ο παπάς διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως και μόλις τελειώσει, ακριβώς τα μεσάνυχτα, ψάλλει το «Χριστός Ανέστη…».
Μετά την Ανάσταση, οι πιστοί μεταφέρουν στο σπίτι τους το Αγιο Φως.
Στην είσοδο του σπιτιού τους, κάνουν, με τον καπνό της λαμπάδας, το σχήμα του σταυρού.
Μετά ανάβουν το καντήλι και προσπαθούν να το κρατήσουν τουλάχιστον τρεις με σαράντα ημέρες. Ακολουθεί το πασχαλινό τραπέζι για να φάνε την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα και να τσουγκρίσουν κόκκινα αυγά.
Πολλές είναι οι κατά τόπους παραδόσεις σε σχέση με την βραδιά της Ανάστασης.
Σε αρκετές περιοχές οι ανύπαντρες κοπέλες οφείλουν να ανάψουν την λαμπάδα τους από λαμπάδα κάποιου άντρα, για να παντρευτούν.
Στην Κέρκυρα, σπάνε τις κανάτες ενώ το Μεγάλο Σάββατο γεμίζουν στην αγορά ένα κάδο με νερό και τον στολίζουν με πρασινάδες και λουλούδια.
Όποιος περάσει από κει πρέπει να ρίξει ένα νόμισμα και μετά την Ανάσταση, οι παραβρισκόμενοι παίρνουν νερό από τον κάδο και πλένουν το πρόσωπο και τα χέρια τους, για να καθαριστούν από κάθε αμαρτία.
Πήλινα κανάτια σπάνε και σε άλλες περιοχές, όπως στην Ζάκυνθο αλλά και στην Κορώνη της Μεσσηνίας, για την εκφόβιση των δαιμόνων που αντιμάχονται την Ανάσταση του Σωτήρος.
Στη Φθιώτιδα τη νύχτα που γίνεται η Ανάσταση, ένας Επίτροπος της Εκκλησίας παίρνει μια σκλίδα (καλάμι από βρίζα) αγιασμένη από τον αγιασμό των Φώτων, ανεβαίνει στο καμπαναριό ψηλά και την ανάβει για να προφυλάξουν ολόκληρη την περιοχή από το χαλάζι.
Στα Άγραφα την ώρα που θα πει ο παπάς το «Χριστός Ανέστη», οι χριστιανοί καίνε το φανό. Και στη Σύρο το Μεγάλο Σάββατο αρχίζει με το κάψιμο του φανού. Αλλά και στη Σινώπη, οι πιστοί δεν λησμονούν το πάθος τους κατά του Ιούδα και όταν πει ο παπάς το “Χριστός Ανέστη”, τότε θα πάρει ο καθένας ένα δαφνόφυλλο να το κάψει, γιατί η δάφνη είναι καταραμένο δέντρο.
Η Ανάσταση του Χριστού είναι σύνθημα αγάπης, το οποίο εκδηλώνεται με τον αμοιβαίο ασπασμό των εκκλησιαζόμενων.
Σε μερικούς μάλιστα τόπους το «φίλημα της αγάπης» κατά την νύχτα της Ανάστασης γίνεται με αρκετή ιεροπρέπεια στην Εκκλησία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέρα της χριστιανοσύνης, την σημαντικότερη γιορτή του ορθόδοξου κόσμου.