Εχουν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από εκείνη τη νύχτα, όταν άγνωστοι παραβίασαν τα κλουβιά σε 37 στέγαστρα εκτροφείου γουνοφόρων ζώων στο Χιλιόδεντρο Καστοριάς. Εκτοτε το κυνήγι των μινκ δεν έχει σταματήσει. Ιχνη τους απλώνονται σε μια ζώνη 25 χιλιομέτρων. Κανείς δεν είναι σε θέση να υπολογίσει με ακρίβεια τον αριθμό αυτών που πέθαναν, αναπαράχθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Περιβαλλοντικές οργανώσεις κάνουν λόγο για αρνητική επίδραση στο τοπικό οικοσύστημα όσων μινκ ξέφυγαν. Τα παράπονα των ντόπιων, οι συσκέψεις των αρμοδίων και η προθυμία των κυνηγών να βρεθούν στο κατόπι τους δεν έχουν κοπάσει.
Την περασμένη Τετάρτη μέλη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και εκπρόσωποι του Δασαρχείου και του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικών Ερευνών συνεδρίασαν επί ώρες στην Καστοριά για το ζήτημα των αγνοούμενων μινκ. «Κάποια από αυτά έχουν αναπαραχθεί και επιβληθεί στην άγρια πανίδα της περιοχής εκτοπίζοντάς την σε άλλες θέσεις. Επιτέθηκαν σε οικόσιτα ζώα, σε βίδρες, ενώ έχει μειωθεί και ο πληθυσμός των κύκνων», λέει στα «ΝΕΑ» ο Νίκος Παναγιωτόπουλος από την Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς.
Φωλιές των μινκ εντοπίστηκαν σε παραλίμνια σημεία. «Τους πρώτους δύο μήνες τα βλέπαμε παντού. Και στους δρόμους είχαμε πολλά κουφάρια. Υπήρξαν μαρτυρίες ότι έφτασαν μέχρι τον Γράμμο. Δεν υπάρχει φορέας όμως που να το παρακολούθησε οργανωμένα», λέει ο Γιάννης Τσακνάκης, συνεργάτης της περιβαλλοντικής οργάνωσης Καλλιστώ στην Καστοριά.
Τα μινκ δεν συναντώνται στην Ελλάδα και εισάγονται από τη Βόρεια Αμερική. «Είχαμε ενστάσεις για την απελευθέρωσή τους. Αυτά τα ζώα ως ξενικά είδη μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπίες στην ελληνική πανίδα», παρατηρεί ο Γιώργος Μερτζάνης, επιστημονικός συνεργάτης της Καλλιστώ.
Ο κ. Παναγιωτόπουλος υπολογίζει ότι απελευθερώθηκαν 48.000 μινκ από τα οποία τα 25.000 βρέθηκαν νεκρά ή ζωντανά μέσα σε τέσσερις ημέρες και άλλα 10.000 εντοπίστηκαν αργότερα. Αλλοι μίλησαν για περισσότερα ζώα. Οι εκτροφείς δεν ξεχωρίζουν τα μινκ με ειδική σήμανση. Η δύναμη κάθε εκτροφείου υπολογίζεται βάσει των θηλυκών μινκ. Συνολικά σε Καστοριά και Κοζάνη τα 60 εκτροφεία εκτιμάται ότι διαθέτουν 300.000 μάνες.
Μέχρι σήμερα κανένας φορέας δεν ασχολήθηκε συστηματικά με τον εντοπισμό των αγνοούμενων μινκ. «Το Δασαρχείο θεωρούσε ότι δεν υφίσταται μεγάλο πρόβλημα», λέει ο κ. Παναγιωτόπουλος. Πιο πρόθυμοι για δράση εμφανίστηκαν οι κυνηγοί. Στην αρχή ήθελαν να τα αναζητήσουν με τις καραμπίνες τους, αλλά αφού τους απαγορεύτηκε έστησαν παγίδες χωρίς επιστημονική επιτήρηση. «Δεν έχουμε καθαρή εικόνα. Λαμβάνουμε σκόρπιες πληροφορίες από κατοίκους. Η δική μας πρόταση είναι να στηθεί ένα πρόγραμμα για να δούμε την έκταση του προβλήματος», λέει ο Σάββας Καζαντζίδης από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών του ΕΘΙΑΓΕ.
Η ΖΗΜΙΑ
Ο Γιάννης Παγούνης, ιδιοκτήτης του εκτροφείου που χτυπήθηκε το 2010, εκτιμά τη ζημιά που υπέστη στο 1,5 εκατομμύριο ευρώ. «Θα δουλεύουμε δύο ζωές για να ξεχρεώσουμε», λέει. Την τελευταία πενταετία ο αριθμός των εκτροφείων γουνοφόρων σε Καστοριά και Κοζάνη έχει τριπλασιαστεί. «Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια η τιμή και η ζήτηση του μινκ ήταν σε επίπεδα ρεκόρ. Το τελευταίο εξάμηνο όμως έχουν πέσει κατά 60%», λέει ο γουνοποιός και ιδιοκτήτης εκτροφείου Αλκης Μπαλλής. Σύμφωνα με το Επιμελητήριο Καστοριάς, περισσότερες από 2.500 επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται άμεσα και έμμεσα στον κλάδο της γούνας σε Καστοριά και Κοζάνη απασχολώντας ανάλογα με την εποχή έως και 10.000 άτομα. Τα προϊόντα του κλάδου κατά κύριο λόγο εξάγονται στη Ρωσία. Οι τιμές καθορίζονται σε διεθνείς δημοπρασίες.
Η απότομη αύξηση των εκτροφείων προκάλεσε και αντιδράσεις. «Έχουμε καταγγελίες από κατοίκους για φάρμες που δεν έχουν σωστό αποχετευτικό σύστημα ή έχουν καταπατήσει εδάφη», λέει ο κ. Μερτζάνης. Από την πλευρά του ο κ. Μπαλλής αναφέρει ότι «σε όλους τους κλάδους υπάρχουν σωστοί και κακοί επαγγελματίες. Ειδικά οι νέοι όμως σκέφτονται το περιβάλλον».
Οι πράσινοι εξτρεμιστές
Την ενέργεια στο Χιλιόδεντρο είχε αναλάβει το Μέτωπο Απελευθέρωσης Ζώων. Πρόκειται για την ελληνική εκδοχή του Animal Liberation Front, τα μέλη του οποίου αυτοπροσδιορίζονται ως ακτιβιστές. Οι Αρχές αντιμετωπίζουν τη δράση τους ως οικοτρομοκρατία, αφού προκαλούν φθορές σε εγκαταστάσεις, συχνά πυρπολούν μονάδες και φάρμες. «Ισως η ελληνική ύπαιθρος να μην είναι ο κατάλληλος χώρος υποδοχής των αμερικάνικων μινκ, αλλά εξίσου ακατάλληλα είναι τα κλουβιά των εκτροφείων του θανάτου», έγραψαν σε μία από τις προκηρύξεις τους. Η πράξη τους είχε προκαλέσει αρνητικά σχόλια στο Διαδίκτυο όπου πολλοί τη χαρακτήριζαν ανεύθυνη.
Τα μέλη του ALF διεθνώς κινούνται στην παρανομία και γι’ αυτό κρατούν μυστική την ταυτότητά τους. Κάποιοι έχουν συλληφθεί και φυλακιστεί στις ΗΠΑ για βανδαλισμούς. Εξ ονόματός τους μιλάει μια ομάδα ανθρώπων που δεν συμμετέχει στις ενέργειές τους.
Ο Γουίλ Χάζλιτ, μέλος της ομάδας επικοινωνίας, είπε σε τηλεφωνική μας επικοινωνία από τη Νέα Υόρκη ότι συνολικά 9.000 μινκ ελευθερώθηκαν από 30 εκτροφεία στις ΗΠΑ το περασμένο καλοκαίρι. Αλλα τόσα εκτροφεία έχουν κλείσει εκεί από το 1995 εξαιτίας της οικονομικής ζημιάς που τους επέφεραν χτυπήματα του ALF.
tanea.gr