Κάν’ το όπως η Νάπολη…

Άρθρο Κουκουλόπουλου  στην εφημερίδα Καθημερινή

Οσοι πιστεύουν πως η αποχώρηση των οπαδών ενός «άλλου δρόμου» και των μάγων με τις εξωτικές συνταγές άλλαξε τον ΣΥΡΙΖΑ μάλλον κάνουν λάθος. Η εμφανέστατη διαχειριστική ανεπάρκεια των υπουργών του κ. Τσίπρα δεν είναι προϊόν απειρίας ή άλλου συναφούς λόγου. Οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι αλλού. Οι ιδεοληψίες δεν είναι η παιδική ασθένεια του ΣΥΡΙΖΑ αλλά το χαρακτηριστικότερο στοιχείο της ταυτότητάς του. Αυτά που συμβαίνουν με τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων-σκουπιδιών εδώ και λίγους μήνες είναι μία ακόμη απάντηση στο ερώτημα τι είναι, τελικά, ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι βασικές επιλογές του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που παρουσίασε το αρμόδιο υπουργείο τον Ιούνιο είναι συγκεκριμένες:

Δίνει απόλυτη προτεραιότητα στα σχέδια δράσης ανά Δήμο, αφήνοντας τις συνέργειες στην ευχέρειά τους και υποβαθμίζει, όπως είναι φυσικό, τον ρόλο των περιφερειακών δομών συνέργειας (ΦοΔΣΑ). Βάζει απαγορευτικό στις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων και αναστέλλει διαγωνισμούς σε εξέλιξη.

Καταργεί την αυτοτέλεια των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης παρεμβαίνοντας σε πρωτοβουλίες που κυοφορούνται χρόνια και βασίζονται σε πολλαπλές αποφάσεις συλλογικών οργάνων και στη συναίνεση τοπικών κοινωνιών. Υιοθετεί στόχους θεμιτούς μεν, αλλά εξωπραγματικά φιλόδοξους για την ανακύκλωση στην πηγή, και προκρίνει τις ηπιότερες μορφές επεξεργασίας, π.χ. κομπόστ, παίρνοντας αποστάσεις από όλες τις άλλες διαθέσιμες τεχνολογίες στον σύγχρονο κόσμο.

Ολα τα πιο πάνω δεν συνάδουν με την ευρωπαϊκή πρακτική και εμπειρία αλλά προσκρούουν και στην κοινή λογική.

Η ανάγκη επεξεργασίας των απορριμμάτων πριν από την ταφή είναι αδήριτη και νομικά επιβεβλημένη σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Η ανάγκη ασφαλούς και περιβαλλοντικά ορθής λειτουργίας των εγκαταστάσεων οδηγεί σε ευρύτατες συνεργασίες ακόμα και διαπεριφερειακού χαρακτήρα, με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, δεδομένου ότι το κόστος διαχείρισης μετακυλίεται στους Δήμους και από εκεί στους πολίτες.

Οι εμπειρίες εδώ και στο εξωτερικό δείχνουν ότι η υλοποίηση έργων επεξεργασίας στερεών αποβλήτων δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν κλασική, κατασκευαστικού χαρακτήρα διαδικασία, αλλά σαν έργο του οποίου η αποτελεσματικότητα μετριέται με τις περιβαλλοντικές του επιδόσεις και την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Στο πλαίσιο αυτό είναι απαραίτητη η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, εφόσον η πολυπλοκότητα και ο βιομηχανικός χαρακτήρας των μονάδων επεξεργασίας καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία τους από υπαλλήλους του σημερινού δημοσίου. Η περιφρόνηση της αυτοδιοίκησης είναι πράξη αντιδημοκρατική και εξόχως ολέθρια ως προς το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η εμπειρία δεκαετιών στην πατρίδα μας που ταλαιπωρείται από την υστέρησή της στη διαχείριση στερεών αποβλήτων και βλέπει τα πρόστιμα κάθε χρόνο να αυξάνονται είναι καταλυτική. Εκεί που πήρε πρωτοβουλίες η αυτοδιοίκηση έχουμε λύσεις, εκεί που ενεπλάκη το κράτος διαιωνίζονται προβλήματα. Πρόκειται για κανόνα χωρίς εξαιρέσεις. Σε σχέση με τις μεθόδους διαχείρισης και τις διαθέσιμες τεχνολογίες πρέπει να ειπωθεί μια μεγάλη αλήθεια. Παντού στον αναπτυγμένο κόσμο σε πολεοδομικά συγκροτήματα του μεγέθους της Αθήνας αλλά και της Θεσσαλονίκης η επεξεργασία των σκουπιδιών εμπεριέχει τη δραστική μείωση του όγκου τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Οταν βέβαια τα ένσημά σου τα έχεις κολλήσει στους αγώνες της Κερατέας, αυτή την αλήθεια την αποφεύγεις όπως ο διάβολος το λιβάνι.

Τέλος, για την ανακύκλωση, όπου ο στόχος, όπως σημειώθηκε, είναι σίγουρα θεμιτός, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα ένα μεγάλο μέρος γίνεται με υπολανθάνοντα τρόπο από μετανάστες, στη δε περιφέρεια σκοντάφτει στο μεγάλο κόστος. Απαιτείται σοβαρό επιχειρησιακό σχέδιο που απουσιάζει από το κυβερνητικό ΕΣΔΑ, αλλά και κάτι ακόμα. Ριζική αλλαγή νοοτροπίας των πολιτών που πρέπει να κινητοποιηθούν δίπλα στους θεσμούς και όχι απέναντί τους. Κοινωνία που ζητούσε εν χορώ να καεί η Βουλή με ενορχηστρωτή τη σημερινή της κυβέρνηση, ανακύκλωση στο σπίτι με 4 διακριτούς κάδους δεν μπορεί να κάνει, ούτε μπορεί να συζητήσει για σύγχρονες μεθόδους διαχείρισης όταν έχει δαιμονοποιηθεί το σύμπαν με πρωταγωνιστή πάλι τη σημερινή κυβέρνηση. Στην «Καθημερινή» (Τρίτη 10/11) διαβάσαμε ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο έδωσε πράσινο φως στη ΣΔΙΤ της Πελοποννήσου, έργο που η κυβέρνηση είχε αναστείλει από τον Ιούνιο. Είναι το δεύτερο έργο που ξέφυγε από τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς μετά το αντίστοιχο στη Δυτική Μακεδονία. Εκείνο ξέφυγε γιατί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων το χρηματοδοτεί και έχει χαρακτηριστεί πρότυπο και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Τι πρόκειται να γίνει με τα άλλα έργα που η κυβέρνηση σταμάτησε, είναι άγνωστο. Αυτό που είναι γνωστό είναι το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για μεταφορά σκουπιδιών στα δικά τους εργοστάσια. Το κάνουν στη Νάπολη με τρομακτικό κόστος γιατί κάποιοι τους εγκλώβισαν επί δεκαετίες και όλοι ξέρουμε ποιοι ήταν αυτοί. Σίγουρα με άλλες προθέσεις στον ίδιο δρόμο κινδυνεύουμε να βρεθούμε κι εμείς με τις λογικές της κυβέρνησης και τα ένσημά της.

*Ο κ. Πάρις Κουκουλόπουλος είναι μέλος της ΚΠΕ του ΠΑΣΟΚ.