Οι εικόνες πνιγμένων παιδιών στη Μεσόγειο συγκλονίζουν. Η διαχείριση του ζητήματος από εγχώριους και ξένους ιθύνοντες μας αφήνουν εμβρόντητους. Καταδεικνύεται πια η σταθερά αναχρονιστική πολιτική που ακολουθείται για το μεταναστευτικό από τους ιθύνοντες στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Είναι εμφανής η αδυναμία τους να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις των καιρών.
Παρά την πολυεπίπεδη συνεργασία, την ένταξη φορέων και την αρχή της επικουρικότητας τα αποτελέσματα για την λύση είναι πενιχρά τόσο σε ο,τι αφορά κονδύλια όσο και για την δημιουργία θεσμών και ανεξάρτητων αρχών. Το μόνο που παρακολουθούμε είναι μία νομοπαρασκευαστική διαδικασία που θεωρητικά καλείται να λύσει το πρόβλημα αποκομμένη από τις προκλήσεις και τις ανάγκες των καιρών.
Κατ’ αρχήν, θα πρέπει κανείς να εξετάσει τους λόγους της όξυνσης του μεταναστευτικού-προσφυγικού και στη συνέχεια να αξιολογήσει τις προσπάθειες που έχουν γίνει. Οι πρόσφυγες δε φεύγουν από τον τόπο τους για τουρισμό, δε φεύγουν επειδή τους αρέσει να μεταναστεύουν, φεύγουν γιατί είναι κυνηγημένοι από τον πόλεμο ή την ακραία φτώχεια.
Για όλα όσα τους μαστίζουν μεγάλη ευθύνη φέρει η Δύση που με τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους της προκαλεί την τεράστια φυγή των ανθρώπων αυτών. Η υποκρισία της είναι τεράστια, αφού χύνει κροκοδείλια δάκρυα πάνω στις εικόνες των πνιγμένων βρεφών, παιδιών, μανάδων και πατεράδων χωρίς να αναλαμβάνεται καμία πρωτοβουλία που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάπαυση του πυρός και την αντιμετώπιση των συνεπειών όσων οι ίδιοι προκάλεσαν.
Αντίθετα, τα κέρδη της είναι πολλαπλά: γεωστρατηγικά, γεωπολιτικά, ενεργειακά, οικονομικά. Η περίπτωση της Συρίας είναι χαρακτηριστική. Οι εισροές προσφύγων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχήν εξαιτίας της παρατεταμένης διάρκειας του πολέμου, η μη ύπαρξης ορατής λύσης στο μέλλον, έστω και με πολιτικές πρωτοβουλίες της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης, ο κορεσμός στη φιλοξενία γειτονικών περιοχών όπως ο Λίβανος, η Ιορδανία και η Τουρκία, η πλήρης κατάργηση του συριακού ασαντικού κρατικού μηχανισμού και τέλος, η αβεβαιότητα που φέρνει η συνεννόηση Τουρκίας-ΗΠΑ στους κουρδικούς πληθυσμούς της περιοχής.
Εάν αξιολογούσε κανείς τις λύσεις που υπάρχουν, θα διαπίστωνε αμέσως γιατί είναι τόσο ανεπαρκείς. Αρχικά, καμία καταστολή δεν μπορεί να αποτρέψει την προσπάθεια των απελπισμένων να διεκδικήσουν σε πρώτη φάση τη σωτηρία της ζωής τους και σε δεύτερη καλύτερες συνθήκες διαβίωσης μακριά από τη φρίκη του πολέμου.
Η δημιουργία του φράκτη στον Έβρο δεν έλυσε όπως αναμενόταν το πρόβλημα ούτε ανέκοψε το προσφυγικό κύμα αλλά λειτούργησε τραγικά, αφού κατηύθυνε τους πρόσφυγες προς την θαλάσσια διαδρομή με όλους τους κινδύνους που αυτή ελλοχεύει για τη ζωή τους. Δυστυχώς όμως τροφοδότησε και τη δημιουργία μίας πολυεθνικής μαφίας που κερδοσκοπεί σε βάρος των προσφύγων κάνοντας την Ελλάδα μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης.
Επιπλέον, αν δει κανείς το θεσμικό πλαίσιο του μεταναστευτικού αντιλαμβάνεται, πως η Συνθήκη Σέγκεν καθώς και η Δουβλίνο ΙΙ και ΙΙΙ μπορεί να κατήργησαν τα εσωτερικά σύνορα μεταξύ των πολιτών των κρατών-μελών της ΕΕ, ύψωσαν ωστόσο και νέα ταξικά σύνορα μεταξύ τους, εγκλωβίζοντας τους ταλαιπωρημένους μετανάστες στον ευρωπαϊκό νότο αφήνοντας τις χώρες του νότου να παράσχουν τα απαιτούμενα για την επιβίωση τους και την διεθνή προστασία που θα έπρεπε να έχουν βάση την συνθήκη της Γενεύης.
Όσον αφορά την FRONTEX, αυτή το μόνο που κάνει είναι να κρατά στατιστικά στοιχεία παρά βοηθά στην αντιμετώπιση του ζητήματος. Δεδομένων των κατηγοριών που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί σε βάρος της σχετικά με την χρηματοδότηση ιδιωτικών επιχειρήσεων, αναρωτιέται κανείς εάν η αξιοποίηση των κονδυλίων γίνεται για να λύσει το πρόβλημα ή για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Εμείς, ως ΛΑΪΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ, θεωρούμε πως η λύση του προσφυγικού – μετανατευτικού είναι η αλληλεγγύη σε ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο.
Είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ:
Α. Η διεκδίκηση αναλογικής κατανομής των προσφύγων σε όλη την Ευρώπη με κατάργηση των συμφωνιών Δουβλίνο ΙΙ και ΙΙΙ
Β. Η ενίσχυση των δομών υποδοχής και καταγραφής των προσφύγων παράλληλα με την διαμόρφωση κέντρων ανοιχτής, ανθρώπινης φιλοξενίας, και την παράλληλη αξιοποίηση ανεκμετάλευτων χώρων, ώστε να εξομαλυνθεί και η κατάσταση στα νησιά.
Γ. Υπάρχει η ανάγκη να ξεφύγουμε από τον κοινωνικό αυτοματισμό και την καλλιέργεια μίσους που επιχειρείται τόσο από μερίδα των ΜΜΕ για να αποπροσανατολίσουν από τα πραγματικά προβλήματα, όσο και από την ακροδεξιά ρητορική.
Η Ελλάδα ήταν ανέκαθεν χώρος φιλοξενίας, πύλη υποδοχής προσφύγων και χώρα προέλευσης μεταναστών, διαθέτει από χρόνια «αντισώματα αλληλεγγύης» που της δίνουν τη δυνατότητα να αντιδρά στην όποια ξενοφοβική και ρατσιστική πολιτική και προτάσσοντας λύσεις εφικτές και ορθολογικές. Η πρόσφατη απόφαση της ΕΕ να επιτρέψει τη χρήση στρατιωτικής βίας εναντίον των «διακινητών» των προσφύγων και των μεταναστών είναι η συγκαλυμμένη προσπάθεια στρατιωτικής αποτροπής να εισέλθουν αυτοί στην Ευρώπη. Η βία και η καταστολή δεν λύνει το πρόβλημα, αντίθετα το επιτείνει, καταστώντας τη Μεσόγειο ένα απέραντο υδάτινο νεκροταφείο. Η δε παραβίαση της Συνθήκης της Γενεύης σχετικά με την προστασία των προσφύγων θα είναι πια μία ζοφερή καθημερινή πραγματικότητα.
Της Κοκαλιάρη Δήμητρας, Διεθνολόγος, υποψήφια Βουλευτής της Λαϊκής Ενότητας, στην Π.Ε. Κοζάνης