Συμπληρώθηκαν στις 3 Μαρτίου 70 έτη από τον μαρτυρικό θάνατο του Γρηγόρη Αυξεντίου, του υπαρχηγού της Ε.Ο.Κ.Α. . Μέσα στον καταιγιστικό βομβαρδισμό με παντός είδους πληροφορίες επέτειοι όπως αυτή παρέρχονται απαρατήρητες, για τον απλούστατο λόγο: Έχουμε απολέσει από καιρό το κριτήριο της σημαντικότητας και της σοβαρότητας, καθώς έχουμε αναλωθεί στο κυνήγι της είδησης. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία των δυνάμεων που απεργάζονται την ιστορική λήθη, καθώς αυτή εγγυάται κατά τον πλέον ασφαλή τρόπο την απώλεια της ιδιοπροσωπείας των λαών.
Ο Γρηγόρης υπήρξε ένας ήρωας δίδασκαν πριν από δεκαετίες οι δάσκαλοι τους μαθητές στα σχολεία. Αλλά τί είναι πλέον ήρωας για τον μικρό μαθητή; Κάτι σαν τους πρωταγωνιστές στις περιπέτειες των κινουμένων σχεδίων του Ντίσνεϋ. Πώς είναι δυνατόν να συλλάβει αυτός τον πραγματικό ηρωισμό, όταν ο πατριωτισμός έχει ποινικοποιηθεί από την ίδια την Πολιτεία, η οποία ευτελίζει το ηρωικό φρόνημα και το πνεύμα θυσίας στρατιών ηρώων στην μακραίωνη ιστορία του Γένους μας; Πώς είναι δυνατόν να εμπνευσθεί από τα ευτελέστατα κείμενα, τα οποία δηλητηριάζουν εξ απαλών ονύχων τους μαθητές και τους εθίζουν στον άνευ νοήματος καταναλωτικό τρόπο βίου μιας κοινωνίας, από την οποία τα ιδανικά έχουν φυγαδευθεί προς άγνωστη κατεύθυνση; Πώς είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί μέσα του το ήθος και το φρόνημα, όταν εκβάλλεται από την εκπαίδευση ο Σοφοκλής, ο Διονύσιος Σολωμός και σημαντικά κεφάλαια της ιστορίας μας, για να τονιστούν κατά κόρο ο ευρωπαϊκός «διαφωτισμός», η σύγχρονη θλιβερή πολιτική ιστορία, συνταγές μαγειρικής, ακόμη και χυδαιότητες;
Αλλοίμονο στους λαούς που έχουν ανάγκη από ήρωες, είχε τονίσει ο Μπρεχτ! Τι άραγε να εννοούσε; Ποιος λαός στην ιστορική του πορεία επιβίωσε χωρίς ήρωες; Ποιοι διαχρονικά ενέπνευσαν με την ανιδιοτέλεια και τη θυσία τους πολλούς, ώστε να αντέξουν και να μην υποταγούν στη θέληση του ισχυρού, επιδίωξη του οποίου είναι η αλλοτρίωση των αδυνάτων και η απώλεια της ιδιοπροσωπείας τους είτε ως εθνών είτε ως κοινωνικών ομάδων; Η λαϊκιστική αντίληψη ότι οι λαοί γράφουν την ιστορία είναι άκρως παραπλανητική. Την ιστορία γράφουν οι ηγέτες. Αν αυτοί εμφορούνται από ηρωικό φρόνημα οδηγούν τους λαούς στο μεγαλείο. Αν είναι δειλοί ή ιδιοτελείς και διεφθαρμένοι, οδηγούν τους λαούς στην παρακμή και στην υποδούλωση.
Οι Άγγλοι αποικιοκράτες οδηγήθηκαν στο κρησφύγετο του Αυξεντίου από προδότη. Δεν ήταν η πρώτη προδοσία κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. ούτε και η τελευταία. Κατά καιρούς Άγγλοι στρατιώτες εισέβαλαν σε οικίες, όπου υπήρχαν κρησφύγετα, συνοδευόμενοι από κουκουλοφόρους. Αυτούς φρόντιζαν να φυγαδεύουν στην Αγγλία, όταν αποκαλυπτόταν η ταυτότητά τους. Η χρήση της έννοιας του προδότη έχει περιοριστεί στον στρατιωτικό και μόνο τομέα. Προδότης θεωρείται εκείνος που αποκαλύπτει στον εχθρό στρατιωτικής φύσεως μυστικά. Δεν υπάρχουν όμως και προδότες εν καιρώ ειρήνης; Τί είναι αυτοί που με προθυμία, δια μίαν δολεράν καλημέραν καλημέραν των πρέσβεγων των ανθρωποφάγων, όπως γράφει ο Μακρυγιάννης, εκχωρούν τον πλούτο της χώρας στους ξένους. Βέβαια οι ξένοι γνωρίζουν να αμείβουν πλουσιοπάροχα τους εξυπηρετούντες τους σκοπούς τους και δεν περιορίζονται στις φιλοφρονήσεις και στην προώθηση σε εξουσιαστικούς θώκους. Τί είναι αυτοί που ανέχονται ο λαός να δοκιμάζεται από την ανέχεια, ενώ αυτοί δεν γνωρίζουν τι θα πει κρίση; Τί είναι αυτοί που επιχειρούν να επιβάλουν την ιστορική λήθη, να γδύσουν τον λαό από τα πατροπαράδοτα ήθος και φρόνημα και να τον ενδύσουν με ξενόφερτα πολιτιστικά στοιχεία, ενός ψευδοπολιτισμού, ο οποίος έχει οδηγήσει σε πλήθος αδιεξόδων τις κοινωνίες που τον καλλιέργησαν;
Βέβαια πέρα από τους ήρωες και τους προδότες υπάρχουν οι πολλοί, που δεν περιλαμβάνονται σε καμιά από τις δύο κατηγορίες. Χαρακτηρίζονται πολλές φορές ως συνετοί και σώφρονες. Τα επιχειρήματά τους φαίνονται πολύ ισχυρά εξεταζόμενα με την κοινή θεωρούμενη λογική. Τί ήθελαν μια χούφτα μαχητές να τα βάλουν με κραταιά αυτοκρατορία; Τι ήθελαν και οι πρόγονοί μας το 1821 να τα βάλουν με άλλη κραταιά αυτοκρατορία; Από την άλλη όλοι οι συνετοί και σώφρονες απολαμβάνοντας τα αγαθά της ελευθερίας, για την οποία άλλοι έχυσαν το αίμα τους, εκφωνούν πανηγυρικούς υπέρ αυτής λόγους σε κάθε επέτειο! Δεν είναι λίγοι εκείνοι που καταγγέλλουν ως φιλοπόλεμους τους ηρωικούς αγωνιστές, που θυσιάστηκαν για να είναι αυτοί ελεύθεροι να αμαυρώνουν την μνήμη κοπτόμενοι δήθεν υπέρ της ειρήνης.
Κάποιοι θα αναρωτηθούν: Και τί πρόσφερε η θυσία του Αυξεντίου και των άλλων Κυπρίων αγωνιστών; Ελευθερώθηκε πράγματι η Κύπρος; Δεν είναι οι ισχυροί που επιβάλλουν τις απόψεις τους προκαλώντας κρίσεις και επεμβαίνοντας προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους; Αυτό πράγματι συμβαίνει, γι’ αυτό και έσπευσα να γράψω και για προδότες εν καιρώ ειρήνης. Το σημαντικό ερώτημα είναι: Αξίζουμε εμείς στην Ελλάδα και στην Κύπρο την ελευθερία, για την οποία συμπατριώτες μας διαχρονικά έχυσαν το αίμα τους; Όταν επευφημούμε ηγέτες υποταγμένους, λόγω ιδιοτέλειας ή φιλοδοξίας, στους ισχυρούς, όταν σπεύδουμε να υιοθετήσουμε τρόπο βίου, που επιδιώκουν να μας επιβάλλουν οι ξένοι, όταν, το χειρότερο, ανυψώνουμε σε ήρωες αυτούς που εκποιούν τα πάντα και τους επευφημούμε τονίζοντας μάλιστα ότι είναι σπουδαίοι, επειδή έχουν απολέσει κάθε ιερό και κάθε όσιο, όταν συγχρωτιζόμαστε με τους δημίους μας και θεωρούμε αναγκαία τη συμπόρευσή μας μ’ αυτούς στο ιστορικό γίγνεσθαι, τότε είναι εύκολο να διολισθήσουμε στην έσχατη κατάντια: Να απορρίψουμε τους πραγματικούς ήρωες και να ειρωνευτούμε το πνεύμα θυσίας τους, να τους χαρακτηρίσουμε κορόιδα!
Κλείνω με λίγους στίχους από το ποίημα «Αποχαιρετισμός» του Γιάννη Ρίτσου στη μνήμη ενός από τους τελευταίους ήρωες του ελληνισμού.
Ίσως και να μπορούσα να γλυτώσω.
Ίσως μπορούσα ν’ αντέξω την καταφρόνια ή την συγγνώμη ή την λησμονιά των άλλων. Όμως εγώ θα μπορούσα να λησμονήσω το φως που ονειρευτήκαμε μαζί;
κείνο το μέγα καρδιοχτύπι της σημαίας μας;
Θα μπορούσα να βολευτώ στον ίσκιο μιας γωνιάς με σταυρωμένα τα χέρια
γύρω στα σταυρωμένα γόνατα
σα μνησίκακη, μεμψίμοιρη ή αμέτοχη αράχνη
που πλέκει μόνο με το σάλιο της τα δίχτυα της;
Εμείς, δυστυχώς, βολευόμαστε και μάλιστα υπερηφανευόμαστε γι’ αυτό!
«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»