Προς: Πρωθυπουργό της Ελλάδας, κ. Αλέξη Τσίπρα
Θέμα: Ανοικτή επιστολή: Η ιστορική Συμφωνία στο Παρίσι και η ανάγκη για στροφή της Ελλάδας στην καθαρή ενέργεια
Αξιότιμε κ. πρωθυπουργέ,
Το περασμένο Σάββατο 196 χώρες του ΟΗΕ στο Παρίσι υπέγραψαν την ιστορική συμφωνία[1] για το κλίμα, με την οποία θέτουν στόχο συγκράτησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας αρκετά κάτω από τους επικίνδυνους 2°C, και, αν είναι δυνατόν, στον 1,5°C. Για πρώτη φορά στην ιστορία, όλες οι χώρες αποφάσισαν από κοινού τον μηδενισμό των επικίνδυνων εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου (εκ των οποίων τα 2/3 περίπου προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων) κάποια στιγμή στο δεύτερο μισό του αιώνα.
Επί της ουσίας, τα παραπάνω σημαίνουν ότι για πρώτη φορά οι χώρες έδωσαν την έγκρισή τους για τερματισμό της χρήσης των ορυκτών καυσίμων περίπου μέχρι τα μέσα του αιώνα, όπως άλλωστε επιβεβαιώνει η σχετική επιστημονική έκθεση του ΟΗΕ[2] ότι απαιτείται για επίτευξη του στόχου του 1,5°C.
Πλέον επισήμως τα ορυκτά καύσιμα βρίσκονται στη λάθος πλευρά της ιστορίας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο την Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου προβήκαμε σε ακτιβιστική δράση[3] στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, τον μεγαλύτερο και πιο ρυπογόνο λιγνιτικό σταθμό της χώρας. Σε μία σύμπτωση με μεγάλη σημειολογική σημασία, την ίδια ημέρα ο υπουργός ενέργειας της χώρας δε βρισκόταν στο Παρίσι για τις διαπραγματεύσεις της Συμφωνίας, αλλά στη Βουλγαρία για την υπογραφή κατασκευής νέου αγωγού φυσικού αερίου.[4]
Σας ζητάμε να πάρετε τις σχετικές πρωτοβουλίες και να αλλάξετε την κατεύθυνση της ενεργειακής πολιτικής της χώρας. Σας καλούμε να ευθυγραμμίσετε την ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας με τη Συμφωνία στο Παρίσι για τερματισμό των ορυκτών καυσίμων ως το 2050 και να ανακοινώσετε:
– Την ακύρωση των προγραμματισμένων κατασκευών νέων λιγνιτικών και πετρελαϊκών μονάδων.
– Την οριστική στροφή της χώρας στην εκμετάλλευση του πραγματικού της πλούτου: των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας.
Κύριε Πρωθυπουργέ, να είστε σίγουρος ότι σε αυτήν την απόφαση θα βρείτε μπροστά σας τη λυσσαλέα αντίδραση από τα εγχώρια λόμπι των ορυκτών καυσίμων, που έχουν συνηθίσει να καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την ενεργειακή πολιτική της χώρας.
Εδώ όμως βρίσκεται το πρόβλημα. Αναλογιστείτε μόνο τα πεπραγμένα του τελευταίου χρόνου: Η Ελλάδα της οικονομικής ύφεσης εξακολουθεί να προωθεί επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ σε ξεπερασμένες τεχνολογικά μονάδες λιγνίτη, πετρελαίου και φυσικού αερίου και όχι στην ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών μας και στην αποκεντρωμένη παραγωγή καθαρής ενέργειας. Αναγκάζει τους χιλιάδες μικρομεσαίους παραγωγούς ΑΠΕ να επιδοτήσουν την ενεργοβόρο και ρυπογόνο βαριά βιομηχανία (νόμος διακοψιμότητας[5]) και όχι το αντίθετο. Η ΔΕΗ στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την κλιματική πολιτική της χώρας αιτήθηκε εξαίρεση από το μοναδικό εργαλείο κλιματικής πολιτικής της Ευρώπης (αγορά δικαιωμάτων ρύπανσης),[6] κάτι που το Υπουργείο Ενέργειας υποστήριξε.
Ωστόσο σήμερα η Συμφωνία στο Παρίσι σας παρέχει τη μοναδική ιστορική ευκαιρία να το αλλάξετε αυτό. Έχετε την ευκαιρία να γίνετε ο πρώτος πρωθυπουργός της Ελλάδας που θα ανακοινώσει το τέλος των ορυκτών καυσίμων και θα ανακατευθύνει τα διαθέσιμα κονδύλια της χώρας σε επενδύσεις πραγματικού εκσυγχρονισμού της οικονομίας σε νέες και καθαρές τεχνολογίες. Επενδύσεις που έχουν στο επίκεντρο τους πολίτες και τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και όχι τα συμφέροντα μίας ξεπερασμένης βιομηχανίας με ημερομηνία λήξης.
Σε αυτήν την απόφαση δεν θα είστε μόνος. Η συντριπτική πλειονότητα[7] των Ελλήνων πολιτών ζητά φιλόδοξους στόχους για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης στην Ελλάδα, ενώ δεκάδες χιλιάδες πολίτες[8] σε ολόκληρη την Ελλάδα διεκδικούν τη στροφή της χώρας στην ηλιακή οικονομία που προστατεύει τα συμφέροντα των πιο ευάλωτων κοινωνικά ομάδων.
Σας υπενθυμίζουμε ότι αποδεδειγμένα η σημερινή οικονομική συγκυρία δεν αποτελεί εμπόδιο για τη λήψη φιλόδοξων κλιματικών πολιτικών. Αντιθέτως, η γρήγορη έξοδος της χώρας από την ύφεση και η προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων από την ενεργειακή φτώχεια επιβάλλουν την αλλαγή της ενεργειακής πολιτικής της χώρας.
Σας αναφέρουμε ενδεικτικά την απολύτως υλοποιήσιμη πρόταση[9] της Greenpeace για την παροχή δωρεάν ηλιακής ενέργειας από τη ΔΕΗ σε 300.000 φτωχά νοικοκυριά, τα οποία θα μπορούν να εξοικονομήσουν χρήματα, να αποπληρώσουν τα χρέη τους προς την Επιχείρηση και να βγουν από την ενεργειακή ένδεια κερδίζοντας πίσω την αξιοπρέπειά τους. Ο λόγος που κάτι τέτοιο είναι εφικτό οφείλεται, εν πολλοίς, στο τεράστιο ηλιακό δυναμικό της χώρας, στο οποίο – πιστεύουμε θα συμφωνείτε μαζί μας – κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση πρέπει να έχει πρόσβαση.
Κ. Πρωθυπουργέ, η Συμφωνία στο Παρίσι επικύρωσε με κάθε επισημότητα την αρχή του τέλους για τη βρώμικη ενέργεια. Για τη χώρα μας το μέλλον ανήκει στον ήλιο και όχι στο κάρβουνο.
Σας καλούμε να αποφασίσετε σε πια πλευρά της ιστορίας θα εντάξετε την Ελλάδα.
Με εκτίμηση
Νίκος Χαραλαμπίδης
Γενικός Διευθυντής
Ελληνικό Γραφείο Greenpeace