Γεωπολιτική – γεωστρατηγική και γεωοικονομία είναι «παιχνίδια» για δυνατούς λύτες. Ιστορικά οι εξελίξεις πάντα έδειχναν την σοβαρότητα αυτών των πολιτικών συσχετισμών, και πόσο αυτοί καθορίζουν την πορεία ολόκληρου του πλανήτη. Το γεωπολιτικό «παιχνίδι» είναι γεμάτο από συμφέροντα, εξαρτήσεις και «λυκοφιλίες».
Η γεωοικονομία είναι το βούτυρο στο ψωμί των Μεγάλων Δυνάμεων, και η Ελλάδα λόγω της γεωπολιτικής της θέσης, βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκόσμιων συμφερόντων. Δεν βρίσκεται πολύ μακριά, η ιστορία των αγωγών και η πτώση του Σινούκ στο Αιγαίο πέλαγος, όπου επιβάτης ήταν ο Πατριάρχης Αλεξάνδρειας. Όλα αποτέλεσαν μόνο την αρχή, αλλά γιατί; Απλά γιατί είχε έρθει η εποχή όπου είχε μπει επί τάπητος ο καθορισμός της ΑΟΖ. Βεβαιωμένη πλέον η ύπαρξη υδρογονανθράκων στα Ελληνικά ύδατα (και όχι μόνο) και παρότι ο πλούτος αυτός έπρεπε να θεωρείται στα «συν» για την χώρα μας, από την άλλη οπτική γωνία ίσως να δείχνει και ως «κατάρα». Και όλα αυτά, εξαιτίας του διαμορφούμενου εκρηκτικού τοπίου, και φυσικά πάντοτε από τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων.
Το διεθνές δίκαιο μπορεί θεωρητικά να είναι με το μέρος της Ελλάδας, αλλά παράλληλα χρειάζεται δημιουργία ευρύτερων συμμαχιών και αν χρειαστεί ακόμη και αλλαγή «προσανατολισμού». Όσοι ασχολούνται με τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς και την διπλωματία ξέρουν ότι στις διακρατικές σχέσεις και συναλλαγές, ποτέ δεν υπάρχουν φιλίες, αλλά μόνο συμφέροντα. Η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται στην κρισιμότερη ίσως στιγμή της ιστορίας της, λόγω των γεωστρατηγικών και γεωοικονομικών δρώμενων στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον δυσχεραίνει το όλο κλίμα η κακή πολιτική και πνευματική ηγεσία σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Μην ξεχνάμε ότι η Ευρώπη που γέννησε τεράστιες πολιτικές προσωπικότητες του περασμένου μισού του αιώνα, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν εκείνοι οι πολιτικοί «όγκοι» σε σχέση με τους σημερινούς ηγέτες πολλών χωρών μελών της Ευρώπης.
Με δεδομένη δε, την κρίση των τελευταίων ετών και τον τραπεζικό πνιγμό της κοινωνίας αλλά κυρίως του επιχειρηματικού κόσμου, την μόνη ελπίδα ανάκαμψης της οικονομίας δηλαδή, η κατάσταση βρίσκεται σχεδόν εκτός ελέγχου πλέον. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης έλεγε πολύ συχνά: «Πρέπει να πάψουμε να πιστεύουμε πως η θάλασσα θα ηρεμήσει. Πρέπει να μάθουμε να ταξιδεύουμε κυρίως, με ισχυρούς ανέμους». Πως θα αντιμετωπίσουμε αυτούς τους ισχυρούς ανέμους, σε τι είδους σκάφος είμαστε επιβάτες, και κυρίως ποιος είναι ο καλύτερος καπετάνιος για να ακολουθήσουμε σε αυτές τις γεωπολιτικές διαδρομές που ζούμε; Σκοπός λοιπόν της σημερινής αλλά και της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας της χώρας μας, είναι να επικαιροποιεί απόψεις, συσχετισμούς, και κυρίως τα συμφέροντά της. Στερεότυπα στη γεωπολιτική – γεωοικονομία δεν υπάρχουν. Η ιστορία μας διδάσκει ξεκάθαρα πως η «ενέργεια» διαχρονικά υπήρξε η αιτία πολλών πολέμων. Η αναζήτηση ενεργειακών πόρων από τους Γερμανούς στην Μέση Ανατολή ήταν μια από τις αιτίες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με ανάλογα συμφέροντα και πάλι από τους Γερμανούς, η ανθρωπότητα έζησε και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Ενεργειακοί» επίσης ήταν και οι πόλεμοι το 1990 στον Περσικό κόλπο, στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και την «Αραβική Άνοιξη». Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως καθοριστικός είναι και ο ρόλος του δολαρίου στην πετρελαϊκή αγορά. Όσοι προσπάθησαν να εξορύξουν πετρέλαιο σε δικό τους εθνικό νόμισμα, απλά εξαφανίστηκαν πολιτικά και φυσικά. (Σαντάμ Χουσείν – Γκαντάφι).
Τελικά η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδος, καθώς και ο αποδεδειγμένος πλούτος που κρύβει στα σωθικά της είναι «ευχή ή κατάρα»; Πρωταγωνιστές σε αυτό το γεωστρατηγικό «παιχνίδι» οι ΗΠΑ, Ρωσία και Γερμανία προσπαθούν να βάλουν το δάχτυλο στο μέλι με πολλούς και διάφορους τρόπους. Η Ελλάδα σε σχέση με τις σημερινές συνθήκες πάντα, έχει την ατυχία να βρίσκεται στο πιο κομβικό σταυροδρόμι της Ευρασίας. Μια περιοχή πολυπληθυσμική – πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική. Όλο αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ ζει πάνω σε τεράστια ενεργειακά αποθέματα που ίσως είναι πολύ περισσότερα από όσο μπορούμε να υπολογίσουμε. Και όποιος ελέγχει αυτό το κομμάτι γης, είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού πάντα. Στο γεωπολιτικό «παιχνίδι» όπως προλόγισα, εμπλέκονται οι ΗΠΑ, Ρωσία και «δυστυχώς» και η Γερμανία. Και το «δυστυχώς» έχει σοβαρό λόγο ύπαρξης.
Επί πολλές δεκαετίες τα ενεργειακά αποθέματα του πλανήτη τα μοιράζονταν κυρίως, οι δύο μεγάλες δυνάμεις. Δύο φορές προσπάθησε να μπει στο παιχνίδι η Γερμανία, και δύο φορές έφερε τους δύο παγκόσμιους πολέμους, όπως και την καταστροφή της πάντοτε, στο τέλος αυτών των πολέμων. Ξεκάθαρα και αυτή την φορά αυτό τον δρόμο δείχνει ότι ακολουθεί, μαζί πάντα με τους «συνεταίρους» της, στην περιοχή μας. Κυρίως αναφέρομαι στην Τουρκία, αλλά και την Βουλγαρία, ακολουθώντας τα Σκόπια και η Αλβανία πάντα υπό την σκέπη των Τούρκων. Αυτό άλλωστε έπραξε και στο παρελθόν, με τους ίδιους συμμάχους.
Οφείλω να πω εδώ, και είναι προσωπική μου άποψη, ότι φαίνεται ξεκάθαρα και ο λόγος όπου πριν από λίγο καιρό οι Τούρκοι κατέρριψαν το Ρώσικο πολεμικό αεροσκάφος. Βέβαια ήταν ξεπερασμένης τεχνολογίας σε σχέση με τα σύγχρονα Sukhoi της Ρώσικης πολεμικής αεροπορίας. Μετά την θητεία μου, και πολιτική εκπροσώπηση της χώρας μας στο ΝΑΤΟ, όπου υπήρξε και αναμφισβήτητα μεγάλη εμπειρία για εμένα, είμαι σε θέση να πω ότι η Τουρκία προσπάθησε να φέρει τις ΗΠΑ σε θέση υπεράσπισης Νατοϊκής χώρας, όπως ξεκάθαρα ορίζουν Νατοϊκοί κανόνες. Και αυτό γιατί; Γιατί απλά η Αμερική κατάλαβε, ότι οι τζιχαντιστές δεν είναι αξιόπιστος σύμμαχος στο παιχνίδι της Συρίας, και ότι ορθά οι Ρώσοι εδώ και δεκαετίες έχουν βάλει το πολιτικό τους δάχτυλο στην Συρία μέσω του καθεστώτος και της οικογένειας Άσαντ, όπου πάντα ήταν ελεγχόμενοι. Εδώ λοιπόν έχουμε ξεκάθαρα μια προσπάθεια διπλωματική και γεωστρατηγική από την Τουρκία. Να φέρει τις δύο μεγάλες δυνάμεις απέναντι (ρίχνοντας το Ρώσικο αεροσκάφος) μιας και διαφαινόταν πλέον ότι οι δύο μεγάλοι παίχτες, σχεδόν τα «είχαν βρει» στο θέμα της Συρίας, πετώντας την Τουρκία και τα συμφέροντα της εκτός παιχνιδιού. Κίνηση ρουά-ματ χαρακτηρίστηκε από τους Τούρκους διπλωμάτες και στρατιωτικούς.
Προσωπικά πιστεύω ότι ο Ερντογάν, πολύ απλά έριξε το πρώτο πιόνι του ντόμινο, που λέγεται πολυφυλετική Τουρκία. Οι δυο μεγάλες δυνάμεις είναι πολύπειρες σε τέτοιους χειρισμούς, για αυτό και δεν απάντησε άμεσα ο .Πούτιν, αλλά και οι Αμερικανοί ταυτόχρονα βρίσκονται σε πολλά θέματα πλέον απέναντι στην Τουρκία, και εδώ περιμένουμε επίσης πολλές εξελίξεις που ίσως επηρεάσουν και εμάς. Γνωστές τακτικές της Τουρκίας, που όταν έχει πολλά και σοβαρά εσωτερικά ζητήματα, προσπαθεί να τα εξωτερικεύσει. Θα γυρίσουμε αρκετά χρόνια πριν για να δούμε πως οι ΗΠΑ μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, βρέθηκαν χωρίς αντίπαλο. Ειδικά η περίοδος Γέλτσιν τους έκανε να πιστέψουν ότι θα δημιουργήσουν την «PAX AMERICANA», αλλά στην συνέχεια ο Πούτιν τους χάλασε τα σχέδια.
Γεγονός είναι πως η αρχή της κατάκτησης για της ΗΠΑ χωρίζεται σε τρεις φάσεις: Πρώτη φάση, ο βομβαρδισμός της Γιουγκοσλαβίας δεύτερη φάση, Αφγανιστάν, Τρίτη φάση, Ιράκ. Στην συνέχεια έχουμε τους «προβοκατόρικους και έγχρωμους» πολέμους των ΗΠΑ -Λιβύη (Καντάφι):Απέτυχε -Συρία(Ασάντ): Νέο Στάλιγκραντ για τις ΗΠΑ λόγω Πούτιν -Αίγυπτος(Μουμπάρακ). Αρχικά έδειχνε επιτυχείς αλλά στην συνέχεια χάθηκε ο έλεγχος. -Τυνησία: Πέτυχε Ο Μπρελίνσκι σημειώνει την περίπτωση του Μπόνι του νεότερου, ο οποίος είχε πει: «Μπαίνουμε σε έναν νέο διαπλανήτικο πόλεμο που θα διαρκέσει μια ολόκληρη γενιά». Ποιο θα είναι άραγε το τέλος αυτού του πολέμου; Ποιος θα είναι ο ρόλος του γίγαντα που λέγεται Κίνα; Ποιος ο ρόλος τελικά ο ρόλος της Ευρασίας και κυρίως της Ρωσίας; Τι γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές συνεργασίες θα υπάρξουν κατά την διάρκεια της «καυτής περιόδου»; Αφήνω τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επέκταση της ΕΟΚ τότε, από τα έξι κράτη αρχικά, σε δώδεκα και στη συνέχεια η άπληστη επέκταση της στα 27 κράτη μέλη, αποβλέπει όπως εμπράκτως φάνηκε πλέον, στην οικονομική κυριαρχία των τραπεζιτών και όχι στην ευημερία των λαών, όπως ήταν το όραμα των μεγάλων πολιτικών προσωπικοτήτων και ιδρυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτή την απληστία πληρώνει σήμερα η πατρίδα μας, η Ελλάδα. Αν η δύναμη των ΗΠΑ είναι το δολάριο ο απόλυτος αντίπαλος του είναι το ευρώ, πάντοτε θα προσπαθούν να πιέζουν το ευρώ σύμφωνα με τα συμφέροντα τους. Εξ΄ αρχής τούτο ήταν το σχέδιο τους. Ο απόλυτος νομισματικός (και όχι μόνο) έλεγχος της Ευρώπης, και η δημιουργία ενός «σκληρού» νομίσματος για τις μικρές οικονομίες όπως η Ελλάδα και ο Ευρωπαϊκός νότος εν γένει. Η αποδυνάμωση δηλαδή της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Μόνο που εδώ η Γερμανία και πάλι τους ξέφυγε από τα σχέδια τους, όπως συμβαίνει κάθε φορά που αδυνατούν οικονομικά οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες.
Στο παρελθόν είχαμε ήδη 2 παραδείγματα, του Α΄ και Β’ παγκοσμίου πολέμου. Άρα συμπερασματικά, η δυνατή Ευρώπη και ελεγχόμενη Γερμανία ή ακριβώς το αντίθετο, δυνατή Γερμανία και ελεγχόμενη Ευρώπη. Και αυτό το λάθος ΗΠΑ και Ρωσία το κάνουν για τρίτη φορά τα τελευταία 100 χρόνια. Και τις τρεις φορές το τίμημα για την ανθρωπότητα ήταν υπέρ υψηλό, αλλά και για τις οικονομίες των 2 υπερδυνάμεων. Αν τελικά η επιλογή είναι μια εκ των ΗΠΑ και Ρωσία, δυστυχώς συμπεραίνουμε ότι η Ευρώπη έχει (μακάρι να πέφτω έξω),πολύ δύσκολο δρόμο μπροστά της, όλα είναι θέμα χρόνου. Η οικονομική πίεση που δέχτηκε η χώρα μας σε πρώτη φάση, εξελίσσεται σε πίεση μέσω του μεταναστευτικού, και προβλέπω να μεταλλάσσεται και σε γεωπολιτική πίεση βήμα προς βήμα. Η λάθος πολιτική Ερντογάν θα οδηγήσει μοιραία στην Κοσοβοποίηση της Τουρκίας, αν και τα σχέδια των μεγάλων δυνάμεων αρχικώς δεν ήταν ακριβώς έτσι. Η διάλυση της Τουρκίας μόνο τυχαία δεν θα είναι. ΗΠΑ και Ρωσία θα κάνουν τα πάντα για να δημιουργήσουν Κουρδικό κράτος. Όλα αυτά σημαίνουν ελεγχόμενα κρατίδια.
Η Ελλάδα αν και είναι οικονομικά (και όχι εθνικά ακόμη) τραυματισμένη καλείται να κάνει την καλύτερη δυνατή γεωπολιτική επιλογή της, που θα ορίσει σε μεγάλο βαθμό και το μέλλον της. Το τι θα επιλέξει; Προς στιγμήν εικασίες θα κάνουμε μόνο. Εύχομαι προσωπικά να επιλέξει το αυτονόητο. Δηλαδή το εθνικό της συμφέρον. Πιστεύω πως όσο και να μοιάζουν όλα σκοτεινά, στο βάθος του τούνελ υπάρχει φως. Και αυτή την φορά, όπως και πολλές προηγούμενες θα τα καταφέρουμε και πάλι. Ας μην ξεχνάμε, ερχόμαστε από πολύ μακριά, και προοριζόμαστε να πάμε ακόμα μακρύτερα.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΤΑΝΑΣ Π.ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ