Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η
Οι Εναλλακτικές Εκδόσεις και η Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης
σας προσκαλούν
σε εκδήλωση, για τα δύο τελευταία βιβλία του Γιώργου Καραμπελιά:
Η Υπονομευμένη Άνοιξη – Η Αποστασία των Διανοουμένων.
Την εκδήλωση θα προλογίσει
ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Θεόδωρος Καρυπίδης,
και θα μιλήσουν οι: Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Παύλος, Χαρίτων Καρανάσιος (Διευθυντής Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών),
Δημήτρης Μάρτος (Χωροτάκτης, Συγγραφέας) και
ο συγγραφέας Γιώργος Καραμπελιάς.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014,
στις 11:00 π.μ., στην Αίθουσα Συνεδριάσεων
του πρώην Νομαρχιακού Συμβουλίου, στο Διοικητήριο της Π.Ε. Κοζάνης.
Η αποστασία των διανοουμένων
του Γιώργου Καραμπελιά
Στα πρώτα χρόνια της σαρωτικής κρίσης, που άρχισε το 2009, με άδηλο τέλος – σήμερα, αρχές του 2014–, μπροστά στην ανικανότητα και διαφθορά των οικονομικών και πολιτικών ελίτ, ο ελληνικός λαός αναζήτησε, προς στιγμήν, τη σωτηρία και την καθοδήγηση στη λεγόμενη «πνευματική ηγεσία». Βρέθηκε, όμως, μπροστά στην «προδοσία των διανοουμένων» και την πλήρη εξάντληση των πνευματικών ρευμάτων που σφράγισαν τη μεταπολιτευτική περίοδο.
Στη μεταπολίτευση, μετά από την έξαρση των είκοσι πρώτων χρόνων οι διανοούμενοι που, στη μετεμφυλιακή περίοδο, μέχρι τη στρατιωτική δικτατορία, ήταν κατά ένα μεγάλο ποσοστό υπό διωγμόν, μεταβλήθηκαν, στις νέες συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, από το 1990 και μετά, σε αναπόσπαστο τμήμα της άρχουσας ελίτ.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο παγκοσμίων διαστάσεων. Οι διανοούμενοι, άλλοτε «συνείδηση» των λαών τους (Ζολά ή Ντοστογιέφσκι, Τόμας Μαν ή Ζαν Πωλ Σαρτρ, Γκράμσι ή Καμύ), πρωτοπόροι στα νέα πολιτιστικά και πολιτικά ρεύματα, αντίπαλοι ή τουλάχιστον επικριτικοί προς την εξουσία –αρχίζοντας από την παράδοση του Βολταίρου και δημιουργώντας το πρότυπο του επαναστάτη διανοούμενου με τον Ροβεσπιέρο ή τον Σαιν Ζυστ–, σήμερα έχουν σιγήσει και έχουν αντικατασταθεί από θεράποντες της εξουσίας, αστέρες των τηλεοπτικών μέσων και σσ φορείς της κυβερνητικής πολιτικής των χωρών τους, όπως ο Μπερνάρ Ανρί Λεβύ ή ο Κον Μπεντίτ που χειροκροτούν τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, τον βομβαρδισμό του Ιράκ, ή ο Στέλιος Ράμφος που υμνεί το μνημόνιο στην Ελλάδα και ο Διονύσης Σαββόπουλος που έφθασε να γράφει τραγούδι που να υμνεί τη… Γιάννα Αγγελοπούλου στη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων
Εν τέλει ένα μεγάλο μέρος της διανόησης αποτέλεσε τη σημαντικότερη κοινωνική βάση του ψευδεπίγραφου εκσυγχρονισμού, που μας οδήγησε στον γκρεμό, καλλιεργώντας ένα μοντέλο παρασιτικό και εισαγόμενο.
Γι’ αυτό και η πολιτική των κυρίαρχων μεγάλων δυνάμεων, ιδιαίτερα των Αγγλοσαξόνων, και της Γερμανίας θα επικεντρωθεί προνομιακά στον επηρεασμό και την ιδεολογική «καθοδήγηση» της διανόησης, για τον έλεγχο των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων της χώρας, όπως φάνηκε με το «πρόγραμμα Βαλκανικής Ιστορίας», που οδήγησε στην κυρία Ρεπούση, με το Σχέδιο Ανάν, με την φιλομνημονιακή προπαγάνδα. Η ιδεολογία, η πνευματική και πολιτισμική ηγεμονία, κατέστη αποφασιστικό όπλο της κυριαρχίας. Τα αγγλοσαξονικά ιδρύματα και πανεπιστήμια, σε διασύνδεση με τις εγχώριες αντένες των κολλεγίων και των ποικίλων ιδρυμάτων και αποστολών, θα καταστούν οι σχεδόν αποκλειστικοί φορείς διαμόρφωσης των ηγετικών ομάδων της πολιτικής και της διανόησης…
…Πριν το ’22, με κράτος ή χωρίς αυτό, αυτόνομοι ή υποταγμένοι, οι Έλληνες συγκροτούσαμε την ταυτότητά μας με επίκεντρο το Αιγαίο και δύο πτέρυγες, δυτικά την ελληνική χερσόνησο και ανατολικά τη Μ. Ασία, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη. Έτσι συνέβαινε για 3.000 χρόνια τουλάχιστον, από τον… Τρωικό Πόλεμο έως το 1922, όταν ο ελληνισμός έχασε τον ανατολικό πνεύμονά του και έμεινε κλεισμένος στην ελλαδική χερσόνησο και τα νησιά μας, ενώ το Αιγαίο από επίκεντρο μεταβλήθηκε σε σύνορο. Το 1922 σημάδεψε το τέλος του οικουμενικού ελληνισμού. Τα γεγονότα που ακολούθησαν, μετά το 1922, ήρθαν να επισφραγίσουν και να ολοκληρώσουν αυτή την απώλεια. Οι Έλληνες, από τη Μ. Ασία, την Κωνσταντινούπολη, την Αίγυπτο, τον Πόντο, τη Β. Ήπειρο, στριμώχτηκαν σταδιακά, με αλλεπάλληλα κύματα φυγής, στην αρχέγονη κοιτίδα μας, την ελληνική χερσόνησο και τα νησιά μας. Έτσι σήμερα στον χώρο μας συναντιούνται και συγκρούονται ο ανατολικός και ο δυτικός άνεμος, χωρίς εμείς να έχουμε τη δυνατότητα του δημιουργικού μετασχηματισμού τους σε ένα νέο πρόταγμα –όπως κάναμε στις ευτυχέστερες στιγμές της ιστορίας μας– κινδυνεύουμε να μεταβληθούμε σε έναν απλό συνοριακό σταθμό μεταξύ δύο κόσμων και να εξαφανιστούμε ως αυτόνομος πολιτισμός…
Για πολλά χρόνια, η ιδιοπροσωπία μας –αντλώντας από την αρχαία παράδοση, τον «ένδοξό μας βυζαντινισμό» και από τις πρόσφατες περιπέτειές μας– είχε τη δυνατότητα να αναδεικνύει μεγάλους ποιητές, από τον Σολωμό, τον Κάλβο και τον Καβάφη μέχρι τον Σεφέρη και τον Ελύτη, να παράγει διανοούμενους σαν τον Ίωνα Δραγούμη, τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, τον Αδαμάντιο Κοραή, επαναστάτες διανοουμένους, σαν τον Ρήγα Βελεστινλή και τον Δημήτρη Γληνό, ζωγράφους, όπως ο Παρθένης, ο Κόντογλου, ο Τσαρούχης, ο Εγγονόπουλος. Πρόσφατα μπορούσαμε να βγάζουμε μουσικούς όπως ο Χατζηδάκης., ο Θεοδωράκης, ο άλλοτε Σαββόπουλος. Σήμερα θα μπορέσουμε άραγε να απαντήσουμε στη σαρωτική κρίση που βιώνουμε;
Το νέο ιστορικό διακύβευμα του ελληνισμού, καθίσταται είτε η ολοκλήρωσή του, με μια στροφή προς την ιστορία του, ούτως ώστε να ενσωματώσει δημιουργικά μια παράδοση χιλιετιών, είτε η εξαφάνισή του, ως ιδιαίτερου ιστορικού υποκειμένου. Μέσα από μια τραγική ειρωνεία της ιστορίας, είμαστε υποχρεωμένοι είτε να ολοκληρωθούμε, ξεπερνώντας επιτέλους τον «καημό της ρωμιοσύνης», είτε να εξαφανιστούμε από το ιστορικό προσκήνιο. Η μοναδική μας διέξοδος θα ήταν η «στροφή προς τα μέσα», ώστε να βρούμε τη δύναμη να ανασυγκροτήσουμε, από το ιστορικό «DNA» μας, έναν νέο ατόφιο οργανισμό.
Η ελληνική ελίτ μετέβαλε τη χώρα σε ημι-αποικία»
«Η μοναδική μας διέξοδος θα ήταν η «στροφή προς τα μέσα», ώστε να βρούμε τη δύναμη να ανασυγκροτήσουμε, από το ιστορικό «DNA» μας, έναν νέο ατόφιο οργανισμό»
Ο πολυγραφότατος Γιώργος Καραμπελιάς δημοσίευσε πριν από πέντε μήνες από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις ένα πολύ σημαντικό του έργο, με τίτλο «Μια Υπονομευμένη Ανοιξη: Στις ρίζες της οικονομικής εξάρτησης». Η επικαιρότητα του θέματος μας υποχρεώνει να τον ρωτήσουμε για τους άξονες αυτής της μελέτης, καθώς μέσα από τις σελίδες της διαγράφεται μια καθόλου αισιόδοξη προοπτική για τις τύχες του ελληνισμού στο άμεσο μέλλον.
* Ποια είναι τα ιστορικά θεμέλια της ελληνικής κρίσης;
– Είναι κρίση της ηγεμονίας της Δύσης, μεταφορά του επικέντρου της παγκόσμιας συσσώρευσης από τη Δύση στην Ανατολή και, ταυτόχρονα, κορύφωση της παρασιτικής ένταξης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας στη Δύση. Τις απαρχές και τη διαδρομή αυτής της μεταπρατικής υποστροφής προσπαθώ να διερευνήσω στο βιβλίο μου.
* Γιατί ποτέ η Ελλάδα δεν μπόρεσε να σταθεί στα πόδια της οικονομικά;
– Πράγματι, η ημιαποικιακή ενσωμάτωση του ελληνικού κόσμου στη Δύση ολοκληρώθηκε στη διάρκεια μιας μακράς ιστορικής διαδρομής, που ξεκινά από τον… 11ο αι., όταν ο βυζαντινός ελληνικός κόσμος άρχισε να υποτάσσεται οικονομικά στη Βενετία και τη Γένοβα με αποκορύφωμα το 1204. Σταθμοί σε αυτή την πορεία απώλειας της αυτονομίας μας υπήρξαν εν συνεχεία η Αλωση του 1453 και η ατελής και ανολοκλήρωτη εθνική μας χειραφέτηση. Ετσι, η ελληνική οικονομία δεν μπόρεσε να μετεξελιχθεί σε έναν αυτόνομο παραγωγικό πόλο και οι άρχουσες τάξεις της προσδέθηκαν παρασιτικά στη Δύση, ως μεταπράτες προϊόντων, ιδεών, προτύπων.
* Δεν υπήρξαν απόπειρες για μια εθνική οικονομική ολοκλήρωση;
– Υπήρξαν. Αλλά σκόνταφταν ή στο τουρκικό ξίφος ή στις δυτικές κανονιοφόρους και τη δυτική βιομηχανία, που υποχρέωναν την ελληνική οικονομία σε παραγωγική συρρίκνωση και τις άρχουσες τάξεις σε μεταπρατική μετάλλαξη.
* Και ποια ήταν η αντίδραση του ελληνισμού; Διότι τελικώς συγκροτήθηκε το ελεύθερο κράτος…
– Πολλές φορές, για οκτώ ολόκληρους αιώνες, οι Ελληνες θα δοκιμάσουν να αντιδράσουν. Η Επανάσταση του ’21 δεν αποτελούσε μόνο ένα αίτημα πολιτικής, θρησκευτικής και πνευματικής απελευθέρωσης, αλλά και μια ανάγκη για τη διαμόρφωση ενός κράτους που θα προσφέρει τις απαραίτητες υποδομές και την προστασία που χρειαζόταν η ανάπτυξη της παραγωγής.
* Ωστόσο ούτε και μετά το ’21 αποφύγαμε την οικονομική εξάρτηση.
– Ηταν οι συνδυασμένες προσπάθειες Οθωμανών και Δυτικών που θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός κράτους αθύρματος στα χέρια της Δύσης που αποικιοποιήθηκε, μέσω των δανείων, στις δυτικές τράπεζες. Και, δυστυχώς, η Ελλάδα δεν κατόρθωσε ποτέ στη συνέχεια να δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο και ισχυρό κράτος, ικανό να προφυλάξει και να ενισχύσει την παραγωγή, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί σε παρασιτική απόφυση της Δύσης.
* Θα περίμενε όμως κανείς από την υποτιθέμενη ρωμαλέα εμπορική μας τάξη να διεκδικήσει έναν αυτόνομο ρόλο.
– Η διεθνοποίηση των ελληνικών εμπορικών οίκων, των Βιεννέζων Μοσχοπολιτών της οικογένειας Σίνα, των κοσμοπολιτών Χίων εμπόρων, χωρίς την ύπαρξη μιας εθνικής οικονομικής βάσης, οδηγούσε αναπόφευκτα στη σταδιακή απομάκρυνση από την ελληνική κοινότητα. Η δε ναυτιλία ασκείται σε ένα κυριολεκτικά πλανητικό θέατρο, με την Κίνα και την Κορέα ως ναυπηγικό και μεταφορικό επίκεντρο, και το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη ως χρηματιστικό-ασφαλιστικό.
* Οπότε, είναι μύθος η κυριαρχία της Ελλάδας στην παγκόσμια ναυτιλία;
– Φυσικά. Η Ελλάδα λειτουργεί κατ’ εξοχήν ως υποδοχέας τραπεζιτικών και καταναλωτικών δραστηριοτήτων, λαθρεμπορίου και… ποδοσφαίρου.
* Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να είχε αποφευχθεί αυτή η πορεία του νέου ελληνισμού;
– Η εξώθηση της ελληνικής αστικής τάξης προς τις μεταπρατικές δραστηριότητες μπορούσε να θεραπευτεί μόνον εάν ο ελληνισμός αποκτούσε ένα εθνικό κράτος που θα ενέτασσε οργανικά, σε ένα ενιαίο σύνολο, τόσο τις παραγωγικές δραστηριότητες του ορεινού χώρου και των νησιών όσο και τα μεταπρατικά εμπορικά κέντρα και τις εμπορευματικές καλλιέργειες των πεδιάδων. Η αποτυχία της συγκρότησης ενός ανεξάρτητου και ισχυρού ελληνικού κράτους, μετά την Επανάσταση του 1821, δεν επέτρεψε την άρση της αντίθεσης αλλά οδήγησε στη διαιώνισή της.
* Εκεί οφείλεται επομένως ο έντονος ενδοτισμός των πολιτικών μας ελίτ;
– Διαμορφώθηκε το παράδοξο της ηγεμονίας μιας ελίτ, η οποία αισθάνεται -και εν πολλοίς αποτελεί- μέρος των δυτικών ελίτ, μεταβάλλοντας την ίδια της τη χώρα σε ημι-αποικία. Γι’ αυτό και με τέτοια άνεση σήμερα μπορεί να συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται ο Γιώργος Παπανδρέου ή ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Γιατί είναι ξένοι στον τόπο τους.
* Πώς είναι ξένοι; Εδώ γεννήθηκαν, εδώ σπούδασαν…
– Δεν νομίζω. Σε ξένα σχολειά μαθήτευσαν -σχεδόν όλη η ελίτ της χώρας φοίτησε στο Αμερικανικό Κολλέγιο-, σε ξένα πανεπιστήμια σπούδασαν -ο ΓΑΠ και ο Σαμαράς ήταν συμφοιτητές στις ΗΠΑ-, σε ξένες χώρες μεταφέρουν τα χρήματά τους, με τα ματογυάλια των Δυτικών αντικρίζουν τον ίδιο το λαό και τη χώρα τους. Γι’ αυτό το μόνο που μπορούν να φανταστούν ως κατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας είναι ένα τουριστικό μοντέλο, που αποτελεί την επιτομή και την ολοκλήρωση της παρασιτικής υποστροφής, διότι και οι ίδιοι ως Δυτικοί τουρίστες νιώθουν στη χώρα τους!
* Και τώρα τι γίνεται;
– Το νέο ιστορικό διακύβευμα του ελληνισμού καθίσταται είτε η ολοκλήρωσή του, με μια στροφή προς την ιστορία του, προς την ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση, ούτως ώστε να ενσωματώσει δημιουργικά μια παράδοση χιλιετιών, είτε η εξαφάνισή του, ως ιδιαίτερου ιστορικού υποκειμένου. Μέσα από μια τραγική ειρωνεία της ιστορίας, είμαστε υποχρεωμένοι είτε να ολοκληρωθούμε, ξεπερνώντας επιτέλους τον «καημό της ρωμιοσύνης», είτε να εξαφανιστούμε από το ιστορικό προσκήνιο. Η μοναδική μας διέξοδος θα ήταν η «στροφή προς τα μέσα», ώστε να βρούμε τη δύναμη να ανασυγκροτήσουμε, από το ιστορικό «DNA» μας, έναν νέο ατόφιο οργανισμό.