Την έναρξη διαλόγου με την τοπική κοινωνία για το επόμενο βήμα της αποκατάστασης των ΜΑΒΕ, που θα περιλαμβάνει “3-4 κατευθύνσεις”, με πρώτη βέβαια τη δημιουργία ΧΥΤΑ Αμιάντου -παρότι επιμελώς αποφεύχθηκε η αναφορά του όρου-, πρότεινε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Σταύρος Καλαφάτης, στο πλαίσιο της επίσκεψης του τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013 στο χώρο των Μεταλλείων Αμιάντου Βορείου Ελλάδος (ΜΑΒΕ), επικεφαλής κλιμακίου στελεχών του ΥΠΕΚΑ και συνοδευόμενος από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Γιώργο Δακή, τον Αντιπεριφερειάρχη ΠΕ Κοζάνης Γιάννη Σόκουτη, τον Δήμαρχο Σερβίων-Βελβεντού Βασίλη Κωνσταντόπουλο, περιφερειακούς συμβούλους, δημοτικούς-τοπικούς συμβούλους και διευθυντικά στελέχη της Περιφέρειας.
Αποσπάσματα από τις αναφορές του υπουργού στο θέμα, κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στο ορυχείο, έχουν καταγραφεί ως εξής:
“…Απλά κάποια στιγμή θα συζητήσουμε και το επόμενο βήμα. Εμείς τώρα καταρτίζουμε το πρόγραμμα. Θα είναι σημαντική η συμβολή σας. Τις προτάσεις θα τις συγκεντρώσουμε όλες μαζί και ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν θα ενεργήσουμε και εμείς. Υπάρχουν 3-4 κατευθύνσεις σε τομείς που είναι σημαντικοί και σύμφωνοι με την Κοινοτική Νομοθεσία. Είμαστε και υποχρεωμένοι, υπάρχουν ανοιχτά θέματα κυρίως στη διαχείριση των απορριμμάτων, που θα πρέπει να τα κλείσουμε. Να δούμε ακόμη για τον τουρισμό, τη γεωργία. Είναι πολύ σημαντικό να ακούσουμε… Αν υπάρχουν όλες οι προδιαγραφές και όλα τα στάνταρτς, γιατί να μην κερδίσουν οι κάτοικοι. Μέσα από συναίνεση θα πάμε. Να μην μείνουμε εδώ πέρα. Ότι γίνεται στην Ευρώπη και δεν υπάρχει πρόβλημα, προστατευόμενο από την Περιβαλλοντική Νομοθεσία. Γιατί να μην το ακούσουμε δηλαδή. Να δούμε και κάτι παραπάνω για την περιοχή. Για να κερδίσουν και οι κάτοικοι σε μια δύσκολη εποχή…”.
Στο περιθώριο της συζήτησης εκφράστηκαν παρεμφερείς απόψεις και από τοπικά υπηρεσιακά στελέχη.
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Σερβίων-Βελβεντού, προσπάθησε να μην ανοίξει το θέμα -“δεν είναι μέρα για τέτοια συζήτηση”-, τονίζοντας ότι “πρέπει να συζητάμε μόνο για την αποκατάσταση των εγκαταστάσεων στην παρούσα φάση”, αλλά στη συνέχεια παρέπεμψε το ζήτημα σε δημόσια διαβούλευση και διάλογο με την τοπική κοινωνία. Επίσης και οι πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων Μικροβάλτου και Τρανοβάλτου Κατερίνα Ζαραβίγκα και Βάσω Παπανικοπούλου αντίστοιχα, κυμάνθηκαν στο ίδιο μήκος κύματος, τονίζοντας ότι πρέπει να ενημερωθούν οι κάτοικοι της περιοχής και να αποφασίσουν…
Το μόνο σίγουρα θετικό της επίσκεψης του υπουργού, που απορρέει από την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, είναι ότι “για να ολοκληρωθεί πλήρως η αποκατάσταση μπαίνουν άλλα 17,6 εκ. ευρώ από το ΥΠΕΚΑ, μέσω του Επιχειρησιακού μας Προγράμματος” με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2015. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, το ποσό αυτό αφορά μόνο τον καθαρισμό από αμίαντο των κτιριακών εγκαταστάσεων και τον ενταφιασμό του σε χώρο του ορυχείου. Για τις κτιριακές εγκαταστάσεις προφανώς θα πρέπει να υπάρξει και τέταρτη φάση αποκατάστασης και ανάγκη χρηματοδότησης. Την άποψη που ακούστηκε ότι το κτιριακό συγκρότημα μπορεί να γίνει …μουσείο, μόνο σαν αστείο μπορεί να εκληφθεί, λόγω της κατάστασης που έχει περιέλθει… Αλλά αυτό είναι μια άλλη τεράστια θλιβερή ιστορία…
Το θέμα χρήσης του ορυχείου για ΧΥΤΑΜ -και κάτι …παραπάνω- τέθηκε για πρώτη φορά στις 9.12.2003 (πριν 10 ακριβώς χρόνια, σύμπτωση κι αυτή!), με την πρόταση της τ. Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης για συζήτηση της επίμαχης Δράσης 4 περί “ανάλυσης αγοράς και τεχνικής μελέτης για τη χρήση του ορυχείου των ΜΑΒΕ ως χώρο διάθεσης αμιάντου και άλλων επικίνδυνων αποβλήτων“. Στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου στις 17.12.2003 το Ν.Σ. αποφασίζει “κατά πλειοψηφία την εναπόθεση αμιάντου μόνο από την Ελλάδα και τίποτε πέραν αυτού”. Απόφαση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ…
Στα επόμενα χρόνια και μέχρι σήμερα γίνονται -είναι αλήθεια- κάποια ουσιαστικά έργα αποκατάστασης, με “αιωρούμενη” τη δέσμευση για τη δημιουργία ΧΥΤΑΜ.
Το θέμα επανέρχεται επίσημα τώρα, πιο “προσεκτικά” και “συγκροτημένα”, στη σκιά της πρωτοφανούς γενικότερης κρίσης…
Τον λόγο έχουν οι γειτνιάζουσες στο Ζιδάνι τοπικές κοινωνίες και η ευρύτερη της Π.Ε. Κοζάνης…
Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος/mikrovalto.gr