Παρακολουθώ με ιδιαίτερη προσοχή όποια δημοσιεύματα αφορούν το πρόβλημα της ανεργίας στη χώρα, δεδομένου πως είναι μάλλον το υπ’ αριθμόν ένα οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα ειδικά για κοινωνικές ομάδες όπως οι νέοι μας αλλά και οι προς συνταξιοδότηση.
Επειδή το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και πολυδιάστατο θα προσπαθήσω να δώσω ένα περίγραμμα μίας λύσης (σε αντιδιάσταση πολλών δημοσιεύσεων που προκρίνουν λύσεις τύπου
αύξησης του επιδόματος με εκ νέου φορολόγηση κλπ.) .
Κατ’ αρχάς είναι ανάγκη να γνωρίζουμε πως υπάρχει μερίδα ανέργων οι οποίοι πληρώνονται το επίδομα χωρίς να το δικαιούνται .
Αναφέρομαι σε χιλιάδες επιδόματα τα οποία δίνονται χωρίς έλεγχο.Είναι κοινό μυστικό στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ πως πολλές επιχειρήσεις προχωρούν σε εικονικές απολύσεις με τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων τους για ορισμένο χρονικό διάστημα με μόνο σκοπό να γλυτώσουν τις ασφαλιστικές εισφορές και οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν για ένα έτος και το επίδομα και ένα ποσό του μισθού τους γιατί συνεχίζουν να εργάζονται . Η απουσία ελέγχου έχει οδηγήσει σε χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις οι οποίες χρήζουν άμεσης δράσης .
Είναι επίσης κοινό μυστικό πως πολλοί επιδοτούμενοι άνεργοι ενώ λαμβάνουν το επίδομα ταυτόχρονα εργάζονται σε άλλη εργασία εκτός του προηγούμενου εργοδότη τους .
Τώρα όσο αφορά το σύστημα της επιδότησης στη χώρα μας αλλά και το ποσό αυτό καθαυτό του επιδόματος που όλοι φωνάζουν πως είναι μικρό.
Υπενθυμίζω πως όλο σχεδόν οι φορολογούμενοι έχουν από το Οικ. Έτος 2012 επιβαρυνθεί ειδική εισφορά της οποίας τα έσοδα καλύπτουν την επιδότηση της ανεργίας . Επίσης υπάρχει ειδική μηνιαία ή διμηνιαία εισφορά η οποία βαρύνει μισθωτούς αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες υπέρ των ανέργων. Άρα τα έσοδα τα οποία προορίζονται για αυτό το σκοπό ήδη έχουν αυξηθεί και βαρύνουν τους υπόλοιπους ενεργούς εργασιακά φορολογούμενους.
Δε θα κάνω αναφορά στο υπάρχον σύστημα διότι θεωρώ πως σχεδόν όλοι μας λίγο ή πολύ το γνωρίζουμε.
Θα αναφερθώ λοιπόν απλά σε τομές οι οποίες θα μπορούσαν να γίνουν και οι οποίες λειτουργούν ήδη σε άλλες αναπτυγμένες οικονομίες .
Οι τομές αυτές θα μπορούσαν να είναι οι εξής.
1. Αντικατάσταση του υπάρχοντος επιδόματος από μετρητά σε καθαρή επιδότηση του ενοικίου της κατοικίας του άνεργου και σε ειδικά κουπόνια για ένδυση και τροφή. Τα κουπόνια αυτά δε θα μπορούν να μεταπωληθούν αλλά θα μπορούν να εξαργυρώνονται σε συγκεκριμένα συμβεβλημένα καταστήματα . Από τα κουπόνια αυτά θα εξαιρούνται η αγορά καπνού -σιγαρέτων και η αγορά αλκοόλ.
2. Χορήγηση μετά από αξιολόγηση αδειών σε ιδιώτες-ιδιωτικές εταιρείες ή μέσω εταιρειών με ΣΔΙΤ για μετεκπαίδευση και προετοιμασία αλλά και διοχέτευση στην αγορά ανέργων στα πρότυπα του αγγλοσαξωνικού συστήματος . Η εταιρεία θα αναλαμβάνει να μετεκπαιδεύει τον άνεργο προκειμένου να μπορεί να βρει εργασία σε τομείς δραστηριότητας για τις οποίες υπάρχει ζήτηση στην αγορά εργασίας . Η εταιρεία και όχι ο άνεργος θα λαμβάνει ένα ποσό από τη πολιτεία αμέσως μόλις βρει ο άνεργος εργασία, ενώ αν η θέση εργασίας διατηρηθεί και μετά από ένα χρονικό διάστημα (π.χ. ένα έτος ) θα λαμβάνει κάποιο επιπλέον μπόνους. Οι εταιρείες αυτές μπορούν να λειτουργούν παράλληλα με τον ΟΑΕΔ ή μετά από τυχόν αποτυχία του άνεργου να βρει εργασία μέσω του ΟΑΕΔ .
3. Θέσπιση ειδικών προγραμμάτων για τη μετεκπαίδευση μακροχρόνια ανέργων όχι όπως λειτουργούν τώρα αλλά στα πλαίσια επαφών με την αγορά εργασίας (τους εργοδότες ) σε συγκεκριμένους τομείς. Αυτό το μοντέλο ήδη υπάρχει αλλά δίνεται το κίνητρο στους εργοδότες χωρίς νωρίτερα να έχουμε προετοιμάσει τους εργαζόμενους δηλ. ασύνδετα και χωρίς προγραμματισμό.
4. Παροχή προγραμμάτων επιδοτήσεων σε νέους πτυχιούχους να συστήσουν εταιρείες -επιχειρήσεις στα πρότυπα του επιδοτούμενου αρχικού κεφαλαίου κίνησης και αγοράς πάγιου εξοπλισμού απευθείας από ειδικό οργανισμό που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό και όχι με το σημερινό σύστημα (οριζόντια επιδότηση βάσει δαπανών χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση και επιχειρηματικό πλάνο).
5. Σε συνεργασία με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και τους επαγγελματικούς φορείς δημιουργία ειδικών προγραμμάτων τεχνικής κατάρτισης για τομείς που μπορούν να προσφέρουν θέσεις εργασίας στο άμεσο μέλλον. Η εκπαίδευση να γίνεται στο περιβάλλον εργασίας και να δίνεται ειδικό μπόνους (είτε φορολογικά είτε σε μετρητά )είτε ανά εργαζόμενο (δημιουργούμενη θέση εργασίας ) .
6.Παροχή επιδοτούμενης ή όχι κοινωνικής εργασίας προκειμένου ο άνεργος να αποκτήσει προϋπηρεσία ( εργασιακή εμπειρία ) σε τομείς που μπορεί να φαντάζουν όχι κοντινοί με την έως αυτή τη στιγμή κατάρτιση ή επαγγελματική επάρκεια αλλά που μπορεί να βοηθήσουν το βιογραφικό του προκειμένου να επανενταχθεί.
7. Τέλος, ειδικό απλό σεμινάριο για όλους όσον αφορά τη σύνταξη βιογραφικού ( να μη περιγράψω τι βλέπουν τα μάτια μου κάθε μέρα σε εργοδότες ), πως δίνουμε συνέντευξη για εργασία ( γλώσσα σώματος κλπ.) και τέλος ακόμη και η εκμάθηση του κώδικα ένδυσης και συμπεριφοράς στο πιθανό νέο περιβάλλον εργασίας.
8. Εκπαίδευση ταχύρυθμη σε προαπαιτούμενες ξένες γλώσσες (μερικών εβδομάδων ή μηνών π.χ. τεχνικοί όροι στην Αγγλική κλπ ).
Όλα τα ανωτέρω δε χρειάζονται κρατικά κεφάλαια για να εφαρμοστούν, απλά διάθεση και πολιτική βούληση για καινοτόμες λύσεις στο πρόβλημα έως ότου έλθει η πολυπόθητη ανάπτυξη, αλλά και μετά από το τέλος της κρίσης. Άλλωστε, η ανεργία τριβής δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει.
Γεώργιος Αγαλιώτης
`