Σε 455 στρέμματα εκτείνονται οι αρχαιότητες που βρέθηκαν στον Αλιάκμονα

By Voula Z on 04/11/2011

Σε τουλάχιστον 455 στρέμματα εκτείνονται οι αρχαιότητες, τις οποίες ανακάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στη λεκάνη του ποταμού Αλιάκμονα, στη θέση Λογκάς Ελάτης.

Αυτό αποκάλυψε χθες  η δόκτωρ της αρχαιολογίας και προϊσταμένη της Λ’ Εφορείας Προϊστορικών και κλασικών Αρχαιοτήτων, Γεωργία Καραμήτρου – Μεντεσίδη, αναφερόμενη στο ανασκαφικό έργο, που συντελείται στην περιοχή του φράγματος του Ιλαρίωνα.

Oπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Καραμήτρου – Μεντεσίδη το εύρος της περιοχής στην οποία εντοπίστηκαν αρχαιότητες διαπιστώθηκε όταν διενεργήθηκαν ερευνητικές τομές «στην προσπάθειά μας να οριοθετήσουμε τα οικιστικά κατάλοιπα όλης της λεκάνης στη θέση Λογκάς Ελάτης».

Χαρακτήρισε, μάλιστα, το συγκεκριμένο χώρο ως ιδανικό στο να προσελκύει το ενδιαφέρον των ανθρώπων για μόνιμη εγκατάσταση αλλά και περιζήτητο για τη διαβίωσή τους διαχρονικά. «Συγκεκριμένα – πρόσθεσε – διαπιστώσαμε ότι και στους αγρούς δίπλα στο ποτάμι, όπου δεν υπήρχαν επιφανειακές ενδείξεις και το χώμα ήταν λίγο, τις αρχαιότητες κάλυπτε ένα παχύ στρώμα λάσπης με πολλή άμμο, της λούνης κατά τη ντοπιολαλιά. Στις περισσότερες δοκιμαστικές τομές εντοπίστηκε κεραμική ως ένδειξη χρήσης του χώρου, ενώ στις 60 εντοπίστηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και κατασκευές, ταφές και ταφικοί περίβολοι. Αξιοσημείωτη είναι η ανεύρεση μεγάλου κτηρίου, πιθανότατα δημόσιου, ελληνιστικών χρόνων».

Σύμφωνα με την αρχαιολόγο, στο χώρο της λεκάνης του Λογκά έχουν ανασκαφθεί γύρω στους 100 ταφικούς περιβόλους και λιθοσωροί της Πρώιμης και Μέσης Εποχής Χαλκού, ενώ με βεβαιότητα το νεκροταφείο εκτείνεται σε πολύ μεγαλύτερη έκταση. Επίσης, αποκαλύφθηκαν 100 ανθρώπινες ταφές, καθώς και σκελετοί ιπποειδών που συνοδεύουν τους νεκρούς. Οι λίθινοι περίβολοι περιέχουν λακκοειδείς ταφές, κιβωτιόσχημες ή ταφές σε αγγεία πιθοειδή και αμφορόσχημα (εγχυτρισμοί). Ως κτερίσματα φέρουν οπλισμό ή λίθινα περίαπτα και όστρεα.

Η κ. Καραμήτρου – Μεντεσίδη ανέφερε επίσης ότι σημαντικότατο εύρημα αποτελεί ένα χάλκινο τριγωνικό εγχειρίδιο με τρεις οπές για την προσήλωσή του σε λαβή από άλλο υλικό. Μπορεί να συγκριθεί με παρόμοιο που είχε βρεθεί σε τάφο με ένταξη στα 2140-1680 π.Χ. στην παραλίμνια, επίσης, θέση Τούρλα Γουλών, δεξιά του ρου του Αλιάκμονα. Το μαχαίρι, πέρα από χρηστικό, όπλο ή εργαλείο, αποτελεί αντικείμενο κύρους, δύναμης και γοήτρου, ενώ το γεγονός της ανεύρεσης σε δύο ταφές δείχνει πλούσιες επαφές με το νότο, αφού η κύρια συγκέντρωση όμοιων απαντάται στην Κρήτη.

Σε άλλο τμήμα της λεκάνης του Λογκά ανασκάπτεται Νεκροταφείο Υστερης Εποχής Χαλκού και Πρώιμης Εποχής Σιδήρου, με κιβωτιόσχημες ταφές πλούσια κτερισμένες με αγγεία και κοσμήματα. Η ανασκαφή πρέπει να ολοκληρωθεί αρχές καλοκαιριού του 2012, λίγο πριν ο χώρος πλημμυρίσει και μετατραπεί σε λίμνη.

«Από το 2004», ανέφερε η αρχαιολόγος, «αρχίσαμε τη συστηματική επιφανειακή έρευνα στο υπό κατασκευή, συνεχόμενο φράγμα Ιλαρίωνα και το 2006 αρχίσαμε τις σωστικές ανασκαφές με χρηματοδότηση της ΔΕΗ ΑΕ.

Στην παραποτάμια θέση του Λογκά Ελάτης, από τα πρανή των λόφων έως την όχθη του Αλιάκμονα οι άνθρωποι πέτυχαν να επιβιώσουν για χιλιετίες, από τη Νεολιθική Εποχή έως τα ελληνιστικά χρόνια, με καλή οργάνωση του χώρου σε συνδυασμό και με τα φυσικά πλεονεκτήματα.

»Το νερό του ποταμού έρεε ολοχρονίς, η ιχθυοπανίδα ήταν πάντα πλούσια, ενώ παράλληλα ο ποταμός πρόσφερε επικοινωνία από ρηχά περάσματα, η γη ήταν ιδιαίτερα εύφορη στα παραποτάμια ανοίγματα, η χλωρίδα και πανίδα των διπλανών δασών ήταν άφθονη και επέτρεπε την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και το κυνήγι και τέλος η υλοτομία συνέβαλε τόσο στις κατασκευές, όσο και ως θερμαντική ύλη».

Σύμφωνα με τη δόκτορα Καραμήτρου – Μεντεσίδη, η συνεχής παρουσία του ανθρώπου στο χώρο «διαφαίνεται και από το γεγονός ότι το φυσικό χώμα εμφανίστηκε σε βάθος 5,50 μέτρων από επιφάνεια εδάφους, κάτω από παχιές ανθρωπογενείς επιχώσεις, οι οποίες περιέχουν χαρακτηριστική κεραμική διαφόρων ιστορικών περιόδων. Σε αρκετά μεγάλη έκταση οι αρχαιότητες της Αρχαϊκής, Κλασικής και Ελληνιστικής Εποχής έχουν διαταραχθεί σχεδόν στο σύνολό τους, αλλά η κεραμεική και τα κινητά ευρήματα (χρυσά, αργυρά, χάλκινα) ήταν ενδιαφέροντα».