Σταύρου Π.Καπλάνογλου
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ
Στενά Πόρτας ή Πόρτες παράλληλα και κατά μήκος του Αλιάκμονα από τη νότια πλευρά του, εκτείνονται οι οροσειρές των Πιερίων και των Καμβουνίων, από τον Όλυμπο μέχρι την Πίνδο.
Το μικρό φαράγγι στις “Πόρτες” με τις απότομες και βαθιές χαράδρες, αποτελεί ένα φυσικό οχυρό και δεν επιτρέπει την εύκολη διάβαση από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία, καθώς μάλιστα ενισχύεται και από τον Αλιάκμονα.
Βρίσκεται Νότια του οικισμού των Σερβίων και σε επαφή με αυτόν εκβάλλει το ρέμα “Πλατανούλια”ι σχηματίζοντας μικρό, αλλά αξιόλογο φαράγγι με εντυπωσιακές βραχώδεις εξάρσεις στα πρανή του.
— Το Φαράγγι Σερβίων Κοζάνης με αριθμούς- –
Συνολική Έκταση (Στρέμματα) 2180
Συνολική Περίμετρος (Χιλίομ.) 6.5
Μέγιστο Υψόμετρο (Μέτρα) 850
Ελάχιστο Υψόμετρο (Μέτρα) 400
Το μήκος του φαραγγιού πλησιάζει τα 3 χιλιόμετρα και το μέγιστο βάθος του σε ορισμένα σημεια υπερβαίνει τα 200 μέτρα.
Η είσοδος είναι το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, μια παλιά βυζαντινή βασιλική εκκλησία του 15ου αιώνα.
Οι εκπληκτικοί γεωλογικοί σχηματισμοί, η χλωρίδα και η πανίδα, καθώς και τα ζωόμορφα και ανθρωπόμορφα βράχια, συνθέτουν μια μοναδική αγριότητα και μεγαλοπρέπεια, καθιστώντας το φαράγγι των Σερβίων ένα από τα εντυπωσιακότερα στην Ελλάδα.
Η βλάστηση είναι περιορισμένη, με μικρές ομάδες σκληρόφυλλων θάμνων πρίνου, οξύκεδρου καθώς και φυλλοβόλλων θάμνων γαύρου, οστριάς και χασμόφυτων.
Στο λόφο της δεξιάς πλευράς του φαραγγιού υπάρχουν τα ερείπια βυζαντινού κάστρου που έχουν κατά το μεγαλύτερο μέρος καλυφθεί με τεχνητό δάσος τραχείας πεύκης.
Ένα μονοπάτι ξεκινάει από τη νότια παρυφή του οικισμού μπαίνει στο δεξιό πρανές του φαραγγιού, το διασχίζει και βγαίνει στο νοτιότερο σημείο του φαραγγιού.
Η θέση του Κάστρου είναι φυσικά οχυρωμένη και βρίσκεται σε στρατηγική θέση αν ληφθεί υπόψη ότι τα στενά του φαραγγιού είναι συνέχεια των στενών του Σαρανταπόρου που βρίσκεται 5-8 χλμ.
Αποτελεί στρατηγικό πέρασμα από τη Θεσσαλία προς τη Μακεδονία
Σε αυτό το φυσικό οχυρό τα ρωμαϊκά και τα Βυζαντινά χρόνια, είχαν κατασκευασθεί και τεχνικές οχυρώσεις με πύργους, πολεμίστρες, φρούρια και βαριές σιδερένιες αμπαρόπορτες που άνοιγαν μόνο σε φίλους και συμμάχους.
Η οχυρωμένη αυτή τοποθεσία από την φύση και τους ανθρώπους, έπαιζε σημαντικότατο ρόλο σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας καθώς έλεγχε τη μοναδική δίοδο μεταξύ Βορρά-Νότου καθιστώντας τα στενά στρατηγική γεωγραφική θέση..
ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΗ Η ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΣΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Η στρατηγική θέση που βρίσκεται το Κάστρο των Σερβίων ήταν φυσικό να προέτρεπε διαχρονικά ,τους κρατούντες στην περιοχή κατά την αρχαιότητα να φροντίσουν σ την δημιουργία φρουρίων ή άλλων οχυρώσεων .
Όμως μέχρι στιγμής κανένα ίχνος δεν υπάρχει για την ύπαρξη τους
Μόλις τον 7ο αιώνα μ.Χ οι Βυζαντινοί αποφασίζουν να ελέγξουν το πέρασμα από την Μακεδονία στην Θεσσαλία και τανάπαλιν με την κατασκευή φρουρίου
ΦΡΟΥΡΙΟΝ ΣΕΡΒΙΩΝ
΄Το κάστρο στους δυτικούς πρόποδες των Πιερίων ,χτισμένο στην πιο σημαντική, οχυρή θέση, ελέγχει το πέρασμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και τη Νότια Ελλάδα μέσω των στενών του Σαρανταπόρου.
ΟΙ ΙΔΡΥΤΕΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
Είναι χτισμένο σε οχυρή θέση, κτίστηκε μεταξύ του 560 και του 630 μ.Χ. , στα χρόνια του Ιουστινιανού ή του Ηρακλείου.
— Ο Ιουστινιανός Α΄
Ο Ιουστινιανός Α΄( Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός γεννήθηκε το 482 και πέθανε το 565 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη),ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας από το 527 έως το θάνατο του το 565. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ο Ιουστινιανός προσπάθησε να αναβιώσει το μεγαλείο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και να επανακτήσει τα χαμένα δυτικά εδάφη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η κυριαρχία του Ιουστινιανού αποτελεί μια ξεχωριστή εποχή στην ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και η βασιλεία του χαρακτηρίζεται από την «αποκατάσταση της αυτοκρατορίας».
— Ο Φλάβιος Ηράκλειος
Ο Φλάβιος Ηράκλειος (575 – 641) ήταν αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από το 610 έως το θάνατο του το 641. Κατά τη βασιλεία του η ελληνική γλώσσα έγινε η επίσημη γλώσσα του Βυζαντινού κράτους. Η άνοδος στην εξουσία άρχισε το 608, όταν ο ίδιος και ο πατέρας του, ο Ηράκλειος ο Πρεσβύτερος, οδήγησαν σε εξέγερση τον στρατό ενάντια στον μη δημοφιλή Αυτοκράτορα Φωκά.
Η ίδρυση του Κάστρου σ’ αυτή τη στρατηγική θέση με τη φυσική οχύρωση το κατέστησε κάστρο απροσπέλαστο στους εχθρούς
.- Τον 7ο αιώνα ο Πορφυρογένητος αναφέρει την ίδρυση των Σερβίων σε οχυρωμένη πόλη εξαιτίας σλαβικών επιδρομών.
ΣΕΡΒΟΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
Ο Ηράκλειος τον 7ο αιώνα εγκατέστησε Σέρβους που ήρθαν από την περιοχή του Δούναβη και του Σάβου Οι εγκατεστημένοι Σέρβοι παρέμειναν στο κάστρο έως τον 10ο αιώνα, όποτε αποχώρησαν και το φρούριο έμεινε έρημο μέχρι που το κατέλαβαν οι Βούλγαροι με τσάρο τον Σαμουήλ. (Πάπυρος Larousse Britannika σελ.336 τομ. 46 )
Τμήματα των τειχών, αναγνωρίστηκαν ήδη φάσεις των πρώιμων βυζαντινών χρόνο του 6ου-7ου αιώνα.
Ακόμη αναγνωρίσθηκαν ανοικοδομήσεις και επισκευές του φρουρίου κατά την διάρκεια των αυτοκρατόρων του Βυζαντίου Λέωντος Ε’ του Αρμένιου (813-820 μ.Χ.) και Ρωμανού Λεκαπηνού (959-963 μ.Χ.).
Το μεγαλύτερο μέρος της οχύρωσης που σώζεται σήμερα χρονολογείται στη μεσοβυζαντινή εποχή (11ος-12ος αιώνας).
Εκτεταμένες επιδιορθώσεις και ανακτήσεις πραγματοποιήθηκαν και στα χρόνια των Παλαιολόγων (13ος-15ος αιώνας
ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΙΑ – Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
Είναι χτισμένη στην πιο σημαντική, οχυρή θέση, καθώς ελέγχει το πέρασμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και τη Νότια Ελλάδα μέσω των στενών του Σαρανταπόρου.
Η Βυζαντινή πόλη παρουσιάζει ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο σύστημα οχυρώσεων, που μπορεί να συγκριθεί με τα αμυντικά συστήματα σημαντικών πόλεων της εποχής, όπως η Θεσσαλονίκη, η Βέροια κ.α .
To κάστρο έχει ακανόνιστο σχήμα, αφού έτσι το υπαγόρευε η ανώμαλη διάπλαση του απόκρημνου βράχου πάνω στον οποίο ήταν αυτό βρίσκεται. Την διάταξη αυτή καθορίζουν τρεις σειρές τειχών μαζί με τα τείχη της ακρόπολης,σε διαδοχικά επίπεδα άμυνας,εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μέγιστη προστασία σε περίπτωση πολιορκίας Η συνολική έκταση του κάστρου είναι περί τα 100 στρέμματα.
Η πόλη περιελάμβανε την Ακρόπολη, την Άνω Πόλη και την Κάτω Πόλη. Υπήρχαν δηλαδή τρεις ζώνες οχύρωσης, η μία μέσα στην άλλη. ,
Η Άνω Πόλη
Η Άνω Πόλη κάλυπτε 20 στρέμματα.
Στην Άνω Πόλη διέμενε ζούσε η μεσαία τάξη
Σώζονται οι βάσεις πολλών κατοικιών και τα τείχη που την περιέβαλαν, που είχαν σχήμα πολυγωνικό, με πύργους στρογγυλούς και ορθογώνιους που ακολουθούσαν την κλίση του λόφου.
Η Κάτω Πόλη
Η Κάτω Πόλη κάλυπτε 75 στρέμματα.
Στην Κάτω Πόλη ζούσαν οι αγρότες και οι εργάτες
Σώζονται τείχη, τμήμα της κεντρικής υψηλής πύλης του Κάστρου, τμήματα Υδραγωγείων, πολλά ερείπια και ίχνη σπιτιών και εκκλησιών.
Τρεις μάλιστα εκκλησίες σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση με πολλές σπάνιες και θαυμάσιες τοιχογραφίες.
Είναι η μεγάλη Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία (11ου αιώνα), που πιθανολογείται από τους ειδικούς ότι είναι του Αγίου Δημητρίου, η εκκλησία του Προδρόμου Ιωάννη και το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων, ψηλά σε ένα άγριο και απόκρημνο βράχο, με φανταστική θέα.
Από τον εξωτερικό περίβολο σώζονται ελάχιστα λείψανα,κυρίως,στη νοτιοανατολική δυτική και βόρεια πλευρά της πόλης, η οποία ήταν και η μόνη προσβάσιμη.
Εκεί σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, υπήρχε η κεντρική πύλη όπου κατέληγε η κύρια οδική αρτηρία προς το κάστρο. Μια άλλη πύλη που οδηγεί από την κάτω πόλη στην άνω, αποκαλύφθηκε και στο διάμεσο τείχος, στο καλύτερα διατηρημένο δυτικό τμήμα του.
Η Ακρόπολη
Η Ακρόπολη κάλυπτε 2,5 στρέμματα και εκει ζουσε ο αρχοντας.
και σήμερα σώζονται -με μεγάλες φθορές- οι Πύργοι, που ξεπερνούσαν τα 20 μέτρα ύψος, μεγάλα τμήματα από τα τείχη και ίχνη κτισμάτων.
Ο νότιος πύργος είναι συμπαγής. Είναι κυκλικός στη βάση του και πενταγωνικός στο υπόλοιπο τμήμα του. Η διαφορετική αυτή δομή πιθανώς να οφείλεται σε ανακαινίσεις (13ος αιώνας) μετά την καταστροφή του κάστρου από τον Βασίλειο Β.
Ο βόρειος πύργος διατηρείται κατά το ήμισυ, επειδή υπέστη ζημιές κατά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο.
Ο ανατολικός πύργος έχει τριγωνικό σχήμα. Σώζεται μέχρι το ύψος της θεμελίωσης και φαίνεται να ανήκει σε παλαιότερη φάση.
Ο δυτικός πύργος, ύψους 18 μ., είχε τρεις ορόφους που χωρίζονταν με ξύλινα πατώματα, όπως αποδεικνύεται από τις ορατές σήμερα οπές πακτώσεως των δοκών που στήριζαν τα ξύλινα δάπεδα.
Στην εξωτερική όψη των δύο πύργων ανοίγονται από δύο μικρά παράθυρα επάλληλα και από ένα στις πλάγιες πλευρές. Οι προσόψεις και των δύο πύργων παρουσιάζουν επιμέλεια κατασκευής: πλίνθοι παρεμβάλλονται μεταξύ των ακανόνιστων λίθων και διακρίνεται υποτυπώδης διακόσμηση με κεράμους. Χρονολογούνται στην περίοδο των Παλαιολόγων, είτε επί σερβικής κατοχής (1341-1350) είτε επί βυζαντινής κυριαρχίας (μετά το 1350).
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΒΛΙΓΙΑ ΤΣΕΛΕΠΗ
Ο οθωμανός περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή, περιγράφει την πόλη ως εξής:
“….είναι ένα θαυμάσιο κάστρο ισχυρό, χτισμένο με πέτρα, με τριγωνικό σχήμα. Βρίσκεται πάνω σ’ ένα μικρό χωματένιο λόφο.
Είναι μικρό κάστρο. Στις δυο πλευρές του υπάρχουν υψηλά βουνά που κρέμονται από πάνω. Επάνω στα βουνά υπάρχουν καθαρά αμπέλια….
Μέσα στο κάστρο υπάρχουν εκατό περίπου σπίτια φτωχών Ελλήνων. Δεν υπάρχουν όμως πυριτιδαποθήκες, κανόνια, αποθήκες και τάφροι. Μόνο στη δυτική πλευρά βλέπει κανείς να υπάρχει μια κατεστραμμένη πύλη. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο
Όλα τα φιλανθρωπικά ιδρύματα είναι κάτω στην πόλη”
****** *** Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ .*********
OI ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
. Στα τέλη του 10ου αιώνα το κάστρο καταλαμβάνεται από το Βούλγαρο τσάρο Σαμουήλ,
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Α Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ
Το 1001 ανακαταλαμβάνεται από τον Βασίλειο Β΄.
Το 1018 ο Βασίλειος Β΄ καταστρέφει μερικώς τα τείχη για να μην λειτουργήσει το κάστρο ως θύλακας του βουλγαρικού στρατού. Στη συνέχεια τα επισκευάζει
Η Βουλγαρία υποτάχθηκε ολοκληρωτικά στο Βασίλειο Β΄ τέσσερα χρόνια αργότερα, απο τον θάνατο του Σαμουήλ τερματίζοντας την πενηντάχρονη σύγκρουση Βυζαντινών – Βουλγάρων.
ΟΙ ΦΡΑΓΚΟΙ
Το 1204 τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τους Φράγκους, ήταν η χρονιά που οι Σταυροφόροι πολιόρκησαν , κατέλαβαν λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τμήματα της Κωνσταντινούπολης κατά την διάρκεια της 4ης Σταυροφορίας
ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ & ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ
Το Δεσποτάτο της Ηπείρου ήταν ένα από τα κράτη που προέκυψαν από την διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μετά την Δ΄ Σταυροφορία το 1204. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου μαζί με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας και την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν η νόμιμη Ελληνική συνέχεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Το 1216 τα Σερβια περιέρχονται στην κατοχή του δεσπότη της Ηπείρου Θεοδώρου Δούκα.
Ο Μιχαήλ Β΄Δούκας μετά τη μάχη της Κλοκότνιτσας (1230) σπεύδει και καταλαμβάνει το κάστρο. Αμέσως επισκευάζει τα τείχη.
Το 1257 τα Σέρβια περιέρχονται στον αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρο Β΄Λάσκαρη.
ΣΕΡΒΟΙ
Το 1341 καταλαμβάνονται από το Σέρβο Κράλη Στέφανο Δουσάν οι Οθωμανοι
Ο Στέφανος Δουσάν έγινε βασιλιάς της Σερβίας εκθρονίζοντας τον πατέρα του Στέφανο Ντέτσανι. Μέχρι το 1345 ο Δουσάν ο Ισχυρός είχε επεκτείνει το κράτος του στο ήμισυ των Βαλκανίων, σε εδάφη περισσότερα τόσο από τη Βυζαντινή όσο και από τη Β΄ Βουλγαρική Αυτοκρατορία. Έτσι το 1345 στις Σέρρες ο Δουσάν ανακήρυξε τον εαυτό του “Τσάρο” (“Καίσαρα”). Στις 16 Απριλίου του 1346 στα Σκόπια έστεψε τον εαυτό του “Αυτοκράτορα των Σέρβων και των Ελλήνων”,
ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΕΠΑΝΕΡΧΟΝΤΑΙ
, Το 1350 ανακαταλαμβάνονται από τον Ιωάννη ΣΤ΄Καντακουζηνό
Ο Ιωάννης ΣΤ’ Καντακουζηνός (1292 – 1383 μ.Χ.) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας και ιστορικός, ο οποίος κάθισε στον θρόνο από το 1341 μέχρι την εκούσια παραίτησή του, το 1354. Τυπικά όμως, στέφθηκε αυτοκράτορας μόλις το 1347, ως συναυτοκράτορας του Ιωάννη Ε’,
Η ΑΛΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΘΩΜΑΝΟΥΣ
Μισό αιώνα πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1393 μ.Χ .οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν τα Σερβία, με τα στρατεύματα του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
Την περίοδο της τουρκοκρατίας η βυζαντινή ακρόπολη εγκαταλείπεται, ενώ η κάτω πόλη και το τμήμα έξω από τα τείχη είναι πυκνοκατοικημένα.
Το 1745 η έδρα της επισκοπής μεταφέρεται στην Κοζάνη.
Οι χριστιανικοί ναοί δεν μετατρέπονται σε τζαμιά, αλλά επισκευάζονται και επανατοιχογραφούνται συνεχίζοντας τη λειτουργία τους μέχρι το 19ο αιώνα, όταν ο παλαιός οικισμός εγκαταλείπεται.
Η ακρόπολη, λόγω της οχυρής της θέσης, χρησιμοποιήθηκε μέχρι τον 20ο αιώνα , κατά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Στο εσωτερικό της σώζονται ίχνη κτισμάτων που θα χρησίμευαν πιθανώς ως κατοικία του διοικητή, στρατώνες, αποθήκες, στάβλοι κτλ.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΡΩΜΑΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Πριν από την εποχή των βυζαντινών τα στενά των Σερβίων έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της Ελληνικής ιστορίας .
ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΙΜΕΙΑΣ
Η περιοχή των δήμων Σερβίων και Βελβενδού στην αρχαιότητα αποτελούσε αρχικά μέρος του βασιλείου των Τυρρηνών από το 1200 π.Χ. περίπου και τον Στέφανο Βυζάντιο
Αργότερα θα ανήκει στο βασίλειο της Ελίμειας ( κλασσική εποχή ) ,άγνωστο πότε μετονομάσθηκε σε Ελίμεια η περιοχή, για να ενταχθεί στην Μακεδονία του Φιλίππου του Β όταν βασιλιάς της Ελίμειας ήταν ο Δέρδας ο Γ’ (περισσότερες πληροφορίες για αυτό το βασίλειο θα δώσουμε σε επόμενες δημοσιεύσεις )
Η ΜΗ ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΔΑΡΕΙΟΥ
Το 480π.Χ. Ήταν η χρονία που διεξήχθησαν 4 σοβαρές μάχες Η ναυμαχία της Σαλαμίνας,η Μάχη των Θερμοπυλών ,ή Ναυμαχία του Αρτεμισίου και η Μάχη της Ιμέρας
Ο Ξέρξης καποια στιγμη επιχείρησε να περάσει τη δίοδο των Σερβίων. παρακάμπτοντας τα στενά των Τεμπών για να αποφύγει την σύγκρουση με τον στρατό των Ελληνικών πόλεων της Νότιας Ελλάδος που τον περίμεναν στα στενά .
Την κίνηση αυτή την είχε αντιληφθεί ο Βασιλιάς Αλέξανδρος ο Α’ ,(Γεννήθηκε τον δεύτερο ήμισυ του 6ου αιώνα π.Χ. και πέθανε το 450 οντάς βασιλιάς από το 495 -450 π.Χ)ο λεγόμενος και Φιλέλληνας και τους ειδοποίησε στα Τέμπη. Όταν έφθασε στα Σέρβια και βλέποντας το χώρο, φοβήθηκε να περάσει τα στενά το Σερβίων , αντιλήφθηκε πιθανόν και την καλή τους οχύρωση και γύρισε πίσω για θα επανέλθει αργότερα και να συγκρουσθεί με τους Έλληνες
ΔΙΕΛΕΥΣΗ Μ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΣ ΠΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ
– 335π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος χρησιμοποίησε τη διάβαση των Σερβίων πορευόμενος από την .Αχρίδα για τη Θήβα.
Την άνοιξη του 335 π.Χ. εξεστράτευσε εναντίον των Ιλλυριών και Τριβαλλών, προελαύνοντας από την Αμφίπολη μέχρι τον Αίμο σε διάστημα δέκα ημερών. Αφού νίκησε τους εκεί Θράκες, προχώρησε προς τον Δούναβη, νίκησε τους Τριβαλλούς και επιχείρησε επιδρομή κατά των Γετών, την οποία όμως αναγκάστηκε να διακόψει λόγω εξέγερσης των Ιλλυριών. Μετά στράφηκε προς τον νότο και υπέταξε τους Αγριάνες και τους Παίονες, εξασφαλίζοντας την πλήρη κυριαρχία στην περιοχή Γεννημένος το 356 π.Χ σε ηλικία 21 χρόνων
Έχοντας διασφαλίσει τα βόρεια σύνορά του βασιλείου του, ο Αλέξανδρος Γ’ ειδοποιήθηκε τον Αύγουστο του 335 π.Χ., ότι οι Θηβαίοι πολιορκούσαν τη μακεδονική φρουρά στην Καδμεία, καθώς στην νότια Ελλάδα κυκλοφορούσε η φήμη του θανάτου του στη χώρα των Τριβαλλών.
( Οι Τριβαλλοί ήταν μια αρχαία φυλή, της οποίας η κυριαρχία εκτεινόταν στις πεδιάδες της σημερινής νότιας Σερβίας και της δυτικής Βουλγαρίας, στον ποταμό Οίσκο (σήμερα Iskar), με κέντρο μάλλον εκεί που συνορεύουν σήμερα η Σερβία και Βουλγαρία )
Ο Αλέξανδρος βρισκόταν στα βόρεια σύνορα της Μακεδονίας αντιμετωπίζοντας εχθρούς του (ήδη είχε αναλάβει την αρχηγεία των Μακεδόνων ,τον προηγούμενο χρόνο είχε δολοφονηθεί ο πατέρας του ) φεύγει από την από τη λίμνη Οχρίδα και μέσω της περιοχής των Σερβίων διασχίζει το Φαράγγι κατέφθασε μέσα σε 7 ημέρες στον Ογχηστό της Βοιωτίας—
Ήξερε να περάσει από ένα σημείο που ούτε ο πολύπειρος Ξέρξης δεν μπόρεσε να περάσει το 480 π.Χ. το Φαράγγι των Σερβιων , γιατί το σχολείο του Αριστοτέλη όπου μορφώθηκε βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα όπου βρισκόταν και η πόλη Μίεζα *,κάπου ανάμεσα στο σημερινό Βελβενδό και τα Σέρβια.
Έφθασε στον Ογχηστό που ήταν αρχαία Βοιωτική πόλη, χτισμένη στα νότια της λίμνης Κωπαΐδας.—, λίγο έξω από την πόλη των Θηβών με 30.000 πεζούς και 3.000 ιππείς περίπου, όπως παραδίδει ο Διόδωρος εκπληκτική ταχύτητα αν λάβει κανείς υπόψιν τα μέσα της εποχής και το μέγεθος του στρατεύματος- και ζήτησε απλώς την παράδοσή της. Κήρυξε γενική αμνηστία για τους Θηβαίους και έκανε τις προτάσεις του Οι Θηβαίοι, όμως όχι μόνον δεν ενέδωσαν στις προτάσεις του Αλέξανδρου αλλά και τον καθύβρισαν, Οργισμένος ο Αλέξανδρος ορκίστηκε πως θα επέβαλλε στους Θηβαίους την έσχατη τιμωρία Εκεί, μετά από σύντομη αλλά σθεναρή αντίσταση των Θηβαίων, κατόρθωσε να επικρατήσει. Ακολούθως συγκάλεσε το Κοινό των Ελλήνων για να αποφασίσει την τιμωρία της Θήβας, την οποία εφάρμοσε διατάζοντας τον θάνατο έξι χιλιάδων Θηβαίων, με τους υπόλοιπους τριάντα χιλιάδες κατοίκους να πωλούνται ως δούλοι. Επίσης, ισοπέδωσε την πόλη, με εξαίρεση το σπίτι του ποιητή Πινδάρου Τόσο τρομερή ήταν η καταστροφή, ώστε ο Αλέξανδρος πήγε προσκυνητής στους Δελφούς για να εξιλεωθεί Μετά από αυτό, καμία πόλη δεν αψήφησε ανοιχτά τον νεαρό βασιλιά της Μακεδονίας
* ΜΙΕΖΑ & Μ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Η μέθοδος των χαρτών που χρησιμοποιήσαμε για να βρούμε την αρχαία πόλη που βρισκόταν στην θέση της Κοζάνης, μας οδήγησαν σε 2 ονόματα πόλεων την Τύρισσα και την Μίεζα..
Η Μίεζα αποκλείστηκε γιατί η θέση στην οποία εμφανιζόταν στους περισσότερους χάρτες φαινόταν να είναι νοτιότερα άπω την σημερινή Κοζάνη.
ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΓΟΤΘΩΝ & ΒΙΣΙΓΟΤΘΩΝ
Στην αναζήτηση μας της ιστορίας της πόλης που υπήρχε στην θέση της Κοζάνης της αρχαίας Τύρισσα , η πληροφόρηση μας από την βιβλιογραφία για την παρουσία Γότθων και Οστρογότθων στην κοντινή περιοχή των Σερβίων μας βοήθησε ώστε να γυρίσουμε μερικές δεκάδες χρόνια πίσω στον τέλος του 4ου αιώνα (395 μ.Χ.) και να διαπιστώσαμε ότι πρόγονοι του Θευδέμιρου και του Θευδέριχου του Νεώτερου πέρασαν από την περιοχή της Δ. Μακεδονίας και δεν άφησαν καμιά πόλη χωρίς να την εξαφανίσουν από προσώπου της γης ,ανάμεσα τους ήταν και η πόλη Τύρισσα ,αυτό είναι φανερό σε εκείνο το χρονικό σημείο σταμάτα η ύπαρξη ευρημάτων τόσο για την Τύρισσα , όσο και για άλλες αρχαίες πόλεις της περιοχής Είχαν για αρχηγό τους , τον φοβερό και τρομερό Αλάριχο τον Α’ που η χάρη έφτασε κάποια στιγμή μέχρι και την Ρώμη την οποία κατέλαβε και λεηλάτησε εκεί ωμός έχασε και την ζωή του είναι μια μεγάλη ιστορία που ελπίζω να αξιωθούμε να εκδώσουμε το βιβλίο για την Αρχαία Τύρισσα όπου θα δώσουμε αναλυτικά όλες τις πληροφορίες που συγκεντρώσαμε γι’αυτή
Οι λίγες πληροφορίες που είχαμε το 2012 όταν πρώτοασχοληθήκαμε με αυτό το θέμα ήταν
‘’1ον ) Το 460μ.Χ.ο αρχηγός της στρατιάς των Γότθων Θευδέμιρος περνά από τα Σέρβια καθώς βάδιζε από τη Λάρισα για τη Θεσ/νίκη.
2ον ) Το 479 μ.Χ. Ο αρχηγός των Οστρογότθων Θευδέριχος ο Νεώτερος περνά από τα Σέρβια.’’