της Άννας Δαμιανίδη
Από την επικούρεια επιταγή, το λάθρα βιώσας, έχει γίνει κάτι σαν άσκηση γλωσσοδέτη κολλημένη πριν από τη λέξη μετανάστες. Συνήθως στον πληθυντικό. Ο ενικός δεν ταιριάζει. Κάτι ακούγεται παράξενο, η αρνητική χροιά του προθέματος αποκτά αφόρητο βάρος.
Για να έχει νόημα η λέξη λαθρομετανάστης θα πρέπει να υπάρχουν και μετανάστες σκέτοι.
Μετανάστες που έχουν έρθει νόμιμα στην Ελλάδα. Ποιοι να είναι;
Η μετανάστευση κανονικά απαγορεύεται σε όλη την Ευρώπη. Μόνο με πρόκληση κατοίκου της ΕΕ μπορούν να μεταναστεύσουν κάτοικοι άλλων χωρών. Τέτοιες προσκλήσεις έκαναν κάποτε στην Ελλάδα όσοι ήθελαν Φιλιππινέζες υπηρέτριες. Πρέπει να είναι οι μόνες μετανάστριες που ήρθαν νόμιμα. Υπάρχουν και οι ομάδες ομογενών από την Αλβανία και την πρώην ΕΣΣΔ, αλλά δεν είμαι σίγουρη αν στην αρχή δεν είχαν κι αυτοί το στίγμα του λάθρα, μέχρι να κινηθούν οι διαδικασίες της αναγνώρισης κοινής καταγωγής.
Άρα κάθε μετανάστης έχει υπάρξει λαθρομετανάστης, ακόμα κι αν στη συνέχεια κατάφερε να πάρει άδεια παραμονής και να ξεφύγει από την παρανομία.
Τα καραβάνια των Αλβανών που κατέβαιναν επί χρόνια με τα πόδια, οι Πολωνοί που είχαν έρθει πολύ πριν η χώρα τους μπει στην ΕΕ, εν συνεχεία οι Ρουμάνοι, οι Βούλγαροι, οι καραβιές των Ασιατών, των αφρικανών, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που δούλεψαν την πέτρα χτίζονταν απαράμιλλα εξοχικά στην ελληνική ύπαιθρο, μάζεψαν τα πορτοκάλια και τις φράουλες, κι ακόμα μαζεύουν, μεγάλωσαν τα ελληνόπουλα και περιποιήθηκαν γιαγιάδες και παππούδες, μετατρέποντας τους μικροαστούς σε αφεντικά, όλοι λαθρο ήταν. Αλλά τι να κάνουμε, πέρασαν τα χρόνια, έτυχε να μείνουν πολλοί εδώ, να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά κι αυτοί, νομιμοποιήθηκαν, μονιμοποιήθηκαν.
Πότε άραγε, σε ποια φάση της ζωής τους, δικαιούνται να μην αποκαλούνται πια λαθρομετανάστες αυτοί που όταν έφτασαν εδώ ήταν;
Πότε γίνεται κανείς σκέτα μετανάστης, πότε φεύγει το στίγμα; Πόσα χρόνια πρέπει να μείνει;
Φεύγει με το χρόνο όπως οι λεκέδες από αίμα, ή μένει για πάντα σαν τατουάζ;
Φεύγει με την άδεια παραμονής που δίνεται μετά από πέντε χρόνια που έχεις καταφέρει να δουλέψεις αν και λαθραία, να πληρώνεις εφορία, αν και είσαι λαθραίος, να έχεις ΙΚΑ αν και λαθραίος, φεύγει αν μάθεις καλά τη γλώσσα;
Αν παντρευτείς ελληνίδα/έλληνα;
Αν τα παιδιά σου πάνε σχολείο; Υπάρχει κάποιο στάδιο που μπορείς να περάσεις και να φτάσεις να γίνεις κανονικός μετανάστης, σκέτος;
Ασαφή όλ’ αυτά στη χώρα της ασάφειας.
Ως λαθρομετανάστες πάντως οι μετανάστες ορίστηκαν ως η αιτία της αθηναϊκής υποβάθμισης, το κλειδί που αν το γυρίσεις θα λυθεί το πρόβλημα. Διώξτε τους λαθρομετανάστες από το κέντρο κι όλα θα γίνουν ωραία όπως πριν. Τόσο απλό φαίνεται. Κανείς δεν θυμάται ότι το κέντρο είχε γίνει πολύ ακριβό όταν άρχισαν να κλείνουν τα καφενεία, ήταν στόχος των επαναστατών από παλιά, όταν άρχισαν να βάζουν φωτιά στα πολυκαταστήματα, περιτριγυριζόταν από γειτονιές παρατημένες από τους κατοίκους της, γιατί τις είχαν χτίσει τόσο άσχημα που οι άνθρωποι πήγαιναν να μείνουν αλλού μόλις το άντεχε η τσέπη τους. Είναι ανθρώπινο. Δεν μπορείς να τους φέρεις πίσω με το ζόρι. Ούτε τα μαγαζιά, ούτε τα καφενεία μπορείς να φέρεις πίσω με το ζόρι. Όμως όλ’ αυτά ξεχάστηκαν. Τώρα η μαγική λέξη είναι οι λαθρομετανάστες. Κυρίως το πρώτο συνθετικό.
Μα στ’ αλήθεια, αν φύγουν, πιστεύετε ότι θα επιστρέψουν στην Αθήνα οι παλιοί της κάτοικοι;
Μήπως προτιμούν κι αυτοί το ‘λάθρα βιώσας’ με την αρχαία φιλοσοφική έννοια, να ζουν στα προάστια ήσυχα κι ωραία, μακριά απ’ το αγριεμένο πλήθος, τα περίεργα μάτια, τη μιζέρια που ματιάζει κάθε ιδιωτικό πλούτο που τόσο παιδεύτηκαν να αποκτήσουν;
Μήπως η χρήση του προθέματος λάθρα είναι υποσυνείδητα μια επιλογή ζωής που αντί να δηλώνεται για όσους την επιλέγουν,
κολλάει σα βρισιά στους ξένους και προσπαθεί να τους φορτώσει με όλες τις αιτίες του κακού;
protagon gr
_________________
Lena