«Τράπεζες – αρπακτικά» του Δημήτρη Ζιαμπάρα**

Πριν το 1980 οι τράπεζες ήταν τράπεζες. Έκαναν αυτό το οποίο υποτίθεται πως κάνουν οι τράπεζες σε μια καπιταλιστική οικονομία: έπαιρναν τα χρήματα από τους αποταμιευτικούς λογαριασμούς μας και τα διέθεταν σε ωφέλιμους για την κοινωνία σκοπούς, όπως δανείζοντας έναν επιχειρηματία να αναπτύξει την επιχείρησή του ή μια οικογένεια να αγοράσει ένα σπίτι. Ούτε τότε οι τράπεζες ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς, αποτελούσαν ωστόσο απαραίτητο μέρος της οικονομίας μας και το μόνο παράπονο θυμάμαι που άκουγα ήταν πως «για να σου δώσουν χρήματα, έπρεπε να αποδείξεις πως δεν τα χρειάζεσαι». Το χρήμα βέβαια δεν σου φέρνει την ευτυχία, μπορεί ωστόσο κάλλιστα να σε βοηθήσει να είσαι δυστυχισμένος με άνεση. Οι τραπεζικοί υπάλληλοι ήταν κουστουμαρισμένοι κύριοι με αίσθηση ευθύνης απέναντι στον -άσχετο από τα τραπεζικά- μικροκαταθέτη. Οπωσδήποτε μια τράπεζα είναι εμπορική επιχείρηση και ένας τραπεζικός υπάλληλος χρειάζεται να είναι και πωλητής και λογιστής. Όπως όμως συμβαίνει σε όλα τα μαγαζιά, αν αφήσεις τον λογιστή να κάνει κουμάντο, θα έχεις ελάχιστους πελάτες – αν αφήσεις τον πωλητή να έχει το πάνω χέρι, θα είναι ριψοκίνδυνο. Πριν το ‘80, λοιπόν, ήταν περισσότερο μετριοπαθείς λογιστές.

Σήμερα είναι περισσότερο πωλητές και μάλιστα αδίστακτοι. Γι’ αυτό όλο και πιο πολλοί άνθρωποι της καθημερινότητας αναφέρονται με πραγματικό μίσος για τις τράπεζές μας. Δεν έχουν άδικο, έχουν εξελιχθεί σε αρπακτικά που περιμένουν να γδάρουν τον μικροκαταθέτη τους: λ.χ. χρεώνοντας έως και 300€ για να του πουν τις καταθέσεις του αποβιώσαντος αγρότη πατέρα του, χρεώνοντας 50€ την απόδειξη αποπληρωμής του στεγαστικού του δανείου για την άρση της προσημείωσης, χρεώνοντας δικαστικά ή δικηγορικά έξοδα χωρίς δικαστική απόφαση στα χέρια τους, χρεώνοντας κάτι ακατανόητα «έξοδα φακέλου», «λοιπές υπηρεσίες», «λογιστικά υπόλοιπα», αγνοώντας δικαστικές αποφάσεις λ.χ. άρσης δέσμευσης λογαριασμού, πλασάροντας -ναι!- πλαστά χαρτονομίσματα στον γκισέ (για να μην αναφερθώ σε καραμπινάτα κακουργήματα με θαλασσοδάνεια, κομματοδάνεια, ξέπλυμα κοκ). Όποτε ακούω για ληστεία τράπεζας ή ανατίναξη ΑΤΜ, ουδόλως στενοχωριέμαι ή προβληματίζομαι. Οι τράπεζες πλέον έχουν αποδείξει πως γνωρίζουν δεκάδες τρόπους τρόπους να βγάζουν χρήματα, εκ των οποίων, ο τιμιότερος είναι η κλοπή.

Ουδεμία δικαιολογία θα δεχτώ για κακοπληρωτές δανειολήπτες, όλοι όσοι είμαστε στην ελεύθερη αγορά έχουμε την ευθύνη αυτών με τους οποίους επιλέγουμε να συνεργαστούμε. Ουσιαστικά, οι τράπεζες αισθάνονται παντοδύναμες και ανεξέλεγκτες, γι’ αυτό μισούν τους δικηγόρους (και εμείς όμως καλωσορίζουμε το μίσος τους). Είναι τόση η δύναμή τους που μερικές φορές σκέφτομαι πως αν οι άνθρωποι ζούμε πια περισσότερα χρόνια, είναι μια εξέλιξη που κρίθηκε απαραίτητη από τις τράπεζες προκειμένου να γίνει δυνατή η αποπληρωμή των στεγαστικών μας δανείων.

Βέβαια για να είμαστε δίκαιοι, δεν είναι μόνο ελλαδικό φαινόμενο, με το πρόσχημα «too big to fail», η διοίκηση Obama, άμα τη εκλογή της, χάρισε εν μια νυκτί $700 δισ. στις Αμερικανικές τράπεζες σχεδόν χωρίς δημόσια διαβούλευση (γι’ αυτό άλλωστε το λένε «Αμερικανικό όνειρο», πρέπει να κοιμάσαι για να το πιστέψεις). Το είχε προβλέψει κάποτε ο σοφός Τόμας Τζέφερσον όταν είχε πει: «Πιστεύω πως οι τράπεζες είναι πιο επικίνδυνες για τις ελευθερίες μας από το κράτος, την αστυνομία και τον στρατό μαζί».

Στις τράπεζες πλέον η αρπαγή είναι κανονικότητα, με την αρωγή ενός νομικού συστήματος που την νομιμοποιεί και έναν ηθικό κώδικα που την επιβραβεύει.

ziamparas.gr

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.