Δεν έχει περάσει βδομάδα από την ανακοίνωση των επιτυχόντων / εγκεκριμένων προτάσεων στο περιφερειακό πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον covid και ο απόηχος ξεπερνά κάθε προηγούμενο και όχι αδίκως. Η τοποθέτηση μου θα επιχειρήσει να συμβάλει στον ουσιαστικό δημόσιο διάλογο που έχει ξεκινήσει μακριά από σκοπιμότητες, εντάσεις και διαπληκτισμούς. Θεωρώ πως τόσο εγώ όσο και αρκετοί συνάδελφοί μου είχαμε εγκαίρως κρούσει των κώδωνα του κινδύνου, με δημόσιες τοποθετήσεις μας στο kozan.gr βλέπε ( http://kozan.gr/archives/314407 ), όταν κληθήκαμε να σχολιάσουμε το υψηλό και πρωτοφανές ενδιαφέρον των επιχειρηματιών της περιοχής για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Το ίδιο έγινε και από πολλές πλευρές, συλλόγους και σωματεία της περιοχής μας. Θα προσπαθήσω λοιπόν σε τρία μέρη να αναπτύξω όλες τις πτυχές της συγκεκριμένης επίμαχης πλέον πρόσκλησης.
Το πρώτο μέρος αφορά σε αλήθειες, ορισμούς και παρερμηνείες αναφορικά με τους όρους και το περιεχόμενο της πρόσκλησης καθώς πλέον ασχολήθηκε τμήμα των επιχειρήσεων που δεν είχε μέχρι σήμερα επαφή με τον κόσμο των προγραμμάτων και κάποια πράγματα πρέπει να γίνουν λιανά:
Ορισμός μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων: Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια επιχείρηση χαρακτηρίζεται πού μικρή όταν απασχολεί λιγότερο από 10 άτομα και ο κύκλος εργασιών της δεν ξεπερνά τα 2 εκ. ευρώ, ενώ μικρή όταν απασχολεί λιγότερο από 50 άτομα και ο κύκλος εργασιών της δεν ξεπερνά τα 50 εκ. ευρώ. Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό το 97% των επιχειρήσεων της χώρας ανήκει σε αυτήν την κατηγορία
Δημοσιότητα: Πολλοί εξεπλάγησαν με τη δημοσιοποίηση της λίστας των επιχειρήσεων, όμως εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει ο κανόνας της δημοσιότητας για όσους τυγχάνουν κρατικής επιχορήγησης. Απλά η έκταση που δόθηκε ήταν τεράστια καθώς αφορούσε σχεδόν κάθε επιχείρηση ή νοικοκυριό της περιοχής.
Αδιαβλητότητα αποτελεσμάτων: Τόσο το κύρος όσο και η αδιαμφισβήτητη γνώση και ικανότητα του ενδιάμεσου φορέα της ΚΕΠΑ – ΑΝΕΜ, καταρρίπτουν εν τη γενέσει της οποιαδήποτε σχετική επιχειρηματολογία. Η συγκεκριμένη σκιά πρέπει να διαγραφεί οριστικά από την δημόσια κουβέντα, αλλά ακόμα και από την κουβέντα σε επίπεδο καφενείου. Η σκιά αυτή έχει καταπέσει οριστικά και η απάντηση στο πότε, είναι χθες.
Το δεύτερο μέρος αφορά σε κανόνες και γκρίζα στοιχεία της πρόσκλησης αλλά και του συνολικού χειρισμού αυτής καθώς και για τα ζητήματα που ανακύπτουν σε επίπεδο επιλογών και σχεδιασμού:
Επιλογή δυνητικών δικαιούχων: H μείωση του κύκλου εργασιών δεν αποτέλεσε απορριπτικό αλλά βαθμολογούμενο κριτήριο με αποτέλεσμα να μπορεί να υποβάλει πρόταση επιχείρηση χωρίς μείωση τζίρου. Πιστεύω πως έπρεπε να ακολουθηθεί ο βασικός Εθνικός πλέον κανόνας της επιστρεπτέας προκαταβολής που θέτει την μείωση του 20 % του τζίρου ως προϋπόθεση συμμετοχής, γεγονός που κατατάσσεται στα λάθη της πρόσκλησης και τις λάθος αποφάσεις σε επίπεδο σχεδιασμού κριτηρίων.
Η μείωση του άνω ορίου δεν είναι/ ήταν εφικτή: Η σχετική επιχειρηματολογία για όσους γνωρίζουν έχει ήδη καταρριφθεί γεγονός που τεκμηριώνεται πέραν κάθε αμφισβήτησης από τους παρακάτω πίνακες καθώς ήδη 5 περιφέρειες της χώρας τροποποίησαν τα όρια μεταξύ αυτών και η Αττική!!:
| α/α | Περιφέρεια | Αρχικά όρια ενίσχυσης/ ποσά σε χιλ ευρώ | Τροποποίηση ορίων ενίσχυσης / ποσά
σε χιλ ευρώ |
Αρχικός συνολικός Π/Υ σε εκ ευρώ | Τροποποίηση
Συνολικού Π/Υ σε εκ ευρώ |
| 1 | Δυτικής Μακεδονίας | 5- 40 | – | 10 | 40 |
| 2 | Κεντρικής Μακεδονίας | 5-50 | – | 150 | 200 |
| 3 | Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης | 2-15 | – | 45 | – |
| 4 | Θεσσαλίας | 5-50 | – | 30 | – |
| 5 | Ηπείρου | 3-15 | 2-15 | 30 | 45 |
| 6 | Ιονίων Νήσων | 3-30 | 3-15 | 14 | – |
| 7 | Νοτίου Αιγαίου | 5-30 | 2-10 | 30 | 35 |
| 8 | Στερεάς Ελλάδας | 4-40 | – | 10 | 25 |
| 9 | Δυτικής Ελλάδας | 5-50 | – | 30 | – |
| 10 | Βορείου Αιγαίου | 5-50 | 5-35 | 25 | 40 |
| 11 | Πελοποννήσου | 5-40 | – | 30 | – |
| 12 | Κρήτης | 3-40 | 50 | 60 | |
| 13 | Αττικής | 5-50 | 5-40 | 200 | 250 |
Εντύπωση θετική πάντα, προκαλούν τα παραδείγματα του Νοτίου Αιγαίου, των Ιονίων Νήσων και του Βορείου Αιγαίου, με ξεκάθαρο το κριτήριο να λάβουν ενίσχυση όσο το δυνατόν περισσότεροι δικαιούχοι.
Κατά την προσωπική μου άποψη το γεγονός αυτό αποτελεί και το μεγαλύτερο πρόβλημα, λάθος και αστοχία ταυτόχρονα της πρόσκλησης, ειδικότερα αν αναγνώσει κανείς τη λίστα των εγκεκριμένων προτάσεων με κάποιες από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στο άνω όριο να εγείρουν λογικά ερωτήματα ως προς την μη απόφαση μείωσης του άνω ορίου. Η συγκεκριμένη σκιά είναι βαριά και πρέπει να εξαλειφθεί άμεσα αν δεν επιθυμούμε να καταγραφεί η συγκεκριμένη πρόσκληση ως φιάσκο ή στην καλύτερη ως αποτυχία. Θα αναφερθώ σχετικά στο μέρος των προτάσεων για τη διόρθωση των προφανών λαθών σχεδιασμού αλλά και αποφάσεων.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της λάθους επιλογής ή μη επιλογής αναφέρω πως χωρίς περαιτέρω αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού, αλλά με οριζόντια μείωση του άνω ορίου στις 20.000 ευρώ θα είχαμε περίπου 13 εκ ευρώ ελεύθερα, ποσό που ανάγεται σε 900 νέα εγκεκριμένα έργα περίπου, με μια απλή απόφαση, με μοναδικό κριτήριο τη χρηματοδότηση όσο το δυνατόν περσότερων προτάσεων. Πράγμα που σημαίνει ως με επιπλέον 20 εκ θα χρηματοδοτούνταν το σύνολο των παραδεκτών προτάσεων. Τόσο μα τόσο απλά.
Πρόβλημα επιλογών σχεδιασμού: Οι όροι του προγράμματος στήριξης ρευστότητας των επιχειρήσεων με έξοδα κάτω των 10.000 ευρώ με τον όρο της μείωσης του Τζίρου κατά 20 % να είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, εγείρουν ζητήματα ισονομίας ανταγωνισμού και ίσης μεταχείρισης στην ίδια Περιφέρεια. Ενδεικτικά ένα δικηγορικό γραφείο π.χ. με έξοδα 10.200 ευρώ το 2019 και χωρίς μείωση τζίρου λόγω covid μπορούσε να υποβάλει πρόταση στο πρόγραμμα που έκλεισε, ενώ ένα άλλο αντίστοιχο με έξοδα 9.900 χωρίς μείωση τζίρου, δεν μπορεί να υποβάλει στο τρέχον και λεγόμενο μικρό πρόγραμμα στήριξης ρευστότητας. Βασική αρχή προγραμματισμού και σχεδιασμού σε ομοειδή προγράμματα η διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης.
Το τρίτο μέρος αφορά σε διορθωτικές ενέργειες και προτάσεις προκειμένου να αποφευχθεί ο διχασμός και η στοχοποίηση ανθρώπων και φορέων πριν να είναι αργά.
Πρόταση 1η : Άμεση τροποποίηση των άνω ορίων πριν εκκινήσουν οι εκταμιεύσεις ώστε να χωρέσουν όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις και πρόσθετη χρηματοδότηση 20 εκ ευρώ περίπου στο τρέχον πρόγραμμα. Η πράξη αυτή πρέπει να συνδυαστεί με ένα νέο πρόγραμμα ύψους περίπου 30 εκ ευρώ, που θα αποκλείει όσους ενισχύθηκαν στην τρέχουσα προκήρυξη και θα έχει άλλα κριτήρια πριμοδοτώντας τους αντικειμενικά και όχι κατά ΚΑΔ πληγέντες. Η ξερή πρόταση για νέο πρόγραμμα είναι αποπροσανατολιστική καθώς δεν θεραπεύει τις αστοχίες του υπάρχοντος και μακραίνει κατά πολύ τον χρόνο λήψης των χρημάτων για τους νέους δικαιούχους περίπου 8 μήνες από σήμερα. Οι βασικές αρχές σχεδιασμού και προγραμματισμού δράσεων οφείλουν να οδηγούν σε δράσεις ρεαλιστικές, εφικτές, αντιπροσωπευτικές, προσαρμοστικές και να εξασφαλίζουν τη μεγαλύτερη δυνατή αποδοχή και το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Πρόταση 2η : Να εξεταστεί η πιθανότητα τροποίησης /απαλοιφής του όρου της μείωσης του Τζίρου κατά 20 % στο μικρό πρόγραμμα καθαρά για λόγους ίσης μεταχείρισης καθώς αν και κινείται στη σωστή κατεύθυνση δημιουργεί αίσθημα αδικίας στα ίδια επαγγέλματα. Ο συλλογισμός επί αυτού έχει αναπτυχθεί προηγουμένως.
Πρόταση 3η γενικότερου χαρακτήρα : Άμεση αύξηση του ποσού του προγράμματος της επιχειρηματικής ευκαιρίας με 70 % ποσοστό ενίσχυσης καθώς παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον και κινδυνεύει να αποτελέσει δεύτερη αποτυχία καθώς με τα μέχρι σήμερα στοιχεία φαίνεται να μπορεί να ενισχυθεί 1 στις 10 επιχειρήσεις.
Κλείνοντας μια αναφορά στο λεγόμενο κοινωνικό αυτοματισμό. Ο αυτοματισμός αυτός δεν μπορεί να έχει στοιχεία φθόνου και διχόνοιας μεταξύ των μελών της επιχειρηματικής κοινότητας αλλά οφείλει να έχει υψηλά στοιχεία αλληλεγγύης και διεκδίκησης ή απαίτησης για διόρθωση των λαθών από όπου κι αν αυτά προέρχονται.
Για το Επιμελητήριο τι να πω ; Επιλεκτική σιγή ιχθύος εις βάρος των μελών του; Προσωπικά δε μου προκαλεί εντύπωση αλλά στεναχωριέμαι που δεν ενοχλείται και κανένας, τουλάχιστον δημόσια.
Υ.Γ. Ένα λάθος που επαναλαμβάνεται περισσότερο από μία φορά είναι μια απόφαση.
Επίσης ένα λάθος γίνεται σφάλμα μόνο όταν προτιμήσουμε να μην το διορθώσουμε.
Με εκτίμηση
Μητλιάγκας Γιάννης / Ελεύθερος Επαγγελματίας
Μέλος Δ.Σ. ΕΒΕ Κοζάνης