Σεπτέμβριος 1968. Η επιθεώρηση ΒοΪου διορίζει τον κ. Θεόδωρο Κακαρέτσα δάσκαλο στον Έξαρχο. Και ξεκινάει ο νέος δάσκαλος , με τα όνειρα υπό μάλης, να πάει με τα πόδια από τη Σιάτιστα στο μικρό Έξαρχο, για πρώτη φορά, μισή μέρα δρόμος. Τι δρόμος δηλαδή, κανονικά το ‘λεγες μονοπάτι, γεμάτο καγκιόλια, ανηφόρες, κατηφόρες και με παρόντα τον κίνδυνο να τον πιάσει η νύχτα και να χαθεί, να πάει αλλού. Όσο μεγάλη η χαρά του διορισμού, άλλο τόσο μεγάλες και οι δυσκολίες της διαδρομής ως τον προορισμό. Η χαρά όμως και η λαχτάρα του νέου να φτάσει στο σκοπό του, του δίνουν φτερά στα πόδια και ως ένας άλλος Ερμής υπερβαίνει όλα τα εμπόδια. Περπατώντας και ρωτώντας συναντά για καλή του τύχη κάποιον χωριανό, που κατηφορίζει από το Παλιόκαστρο προς τον Έξαρχο με δυο ζώα, οπότε έφτασε νύχτα ασφαλής στο χωριό.
Αύγουστος 2022. Πενήντα πέντε χρόνια μετά, η μικρή μαθήτρια της ΣΤ’ δημοτικού, Γκουτζιαμάνη Γιαννούλα, συναντά το δάσκαλο μετά από μια τυχαία συνομιλία, με αφορμή ένα κείμενο που έγραψε ως φιλόλογος και δασκάλα του θεάτρου, Γκουτζιαμάνη Γιάννα, για τη συναυλία του Λουδοβίκου των Ανωγείων, που γοήτευσε το δάσκαλο και έγραψε το εξής σχόλιο: «Μπράβο Γιαννούλα … αν είστε η μαθήτριά μου της ΣΤ’ δημοτικού στον Έξαρχο Βοΐου. Από τότε το είχα προβλέψει, από τις υπέροχες εκθέσεις που έγραφες».
Η συνάντηση ονειρεμένη, με περίσσεια αγάπη. Ως ώριμη δασκάλα κι εγώ κάνω την απλή ερώτηση στο δάσκαλό των παιδικών μου χρόνων: Τι μένει σ’ εσάς μετά από 55 χρόνια; Άλλο τόσο απλή και αφοπλιστική η απάντησή του: Μια γλυκειά ανάμνηση και αν με διόριζαν τώρα και πάλι το ίδιο θα ήθελα, να πάω στον Έξαρχο, όπου υπηρέτησα 4 χρόνια.
Μπροστά μου βλέπω τον αυστηρό, καλοσυνάτο και γοητευτικό δάσκαλο με τους γκρίζους κροτάφους, δίπλα στο γελαστό, εγκάρδιο κύριο Θεόδωρο, ετών 84, παππούς, απολύτως ευχαριστημένος από τη θητεία του ως δάσκαλος, παρ’ όλες τις αντιξοότητες. Τίμησε τη θέση του και εισέπραξε την αμοιβή της αγάπης των μαθητών του.
Με καταγωγή από χωριό, την Καισαρειά Κοζάνης, εργατικός, προκομμένος, μερακλής, ταξιδευτής, κοσμοπολίτης, μα πάνω απ’ όλα με αγάπη για τον άνθρωπο.
Με αυτή την αγάπη εφόδιο δίδαξε και σ’ εμάς τα χωριατόπαιδα την αγάπη για τα γράμματα. Του είμαι ευγνώμων, όπως και στους άλλους δασκάλους , που πέρασαν από το μονοθέσιο δημοτικό σχολείο Εξάρχου, διότι, όπως με περίσσεια αγάπη το τόνισε, έγραφα υπέροχες εκθέσεις, ένα παιδί από αγράμματους γονείς, έμαθα την καθαρεύουσα με τρόπο που δεν την ξέχασα ποτέ.
Δίπλα του η κ. Βάσω, για εμάς η δασκάλα, κι ας μην πήγε στην Ακαδημία. Θεσσαλονικιά, κόρη δασκάλου, ευκατάστατη, με όλες τις προϋποθέσεις να ζήσει μια άνετη ζωή στη συμπρωτεύουσα, 20 χρονών κορίτσι, ακολούθησε τον αγαπημένο της στον Έξαρχο και αγάπησε το χωριό χωρίς ηλεκτρικό, με τη λάμπα πετρελαίου, χωρίς συγκοινωνία, με τους ανθρώπους τους χωριού μόνο. Τους θυμάται έναν προς έναν και ζωντανεύει εικόνες, που με αφήνουν έκπληκτη.
Η αγάπη τους ως ζευγάρι ριζωμένη βαθειά, άντεξε 60 χρόνια. Και την πρόσφεραν απλόχερα στην οικογένειά τους και σε όλους που συμπορεύτηκαν. Δυο ζηλευτοί άνθρωποι. Είναι τιμή μου που τους συνάντησα στο διάβα της ζωής.
Είναι η απόδειξη και η βεβαιότητα ότι η αγάπη υπερβαίνει όλες τις δυσκολίες. Και όταν αγαπάς τη δουλειά σου, τότε κάνεις λειτούργημα. Αυτό καταγράφεται στην ψυχή των παιδιών και επιστρέφεται ως εκτίμηση, ευγνωμοσύνη και σεβασμός. Αυτή είναι η αμοιβή του δασκάλου.
Την καταθέτω στο δάσκαλό μου κ. Θεόδωρο Κακαρέτσα και στην αγαπημένη του σύντροφο, την κ. Βάσω, που ακόμα θυμάται τις υπέροχες εκθέσεις μου και με συγκινεί βαθύτατα.
Κοζάνη 28-8-2022
Γκουτζιαμάνη Γιάννα