Home   >   MAGAZINO   >   ΙΣΤΟΡΙΑ   >   Σπάρτη της Πισιδίας: Η ιστορία της και τα διαχρονικά ονόματα

Σπάρτη της Πισιδίας: Η ιστορία της και τα διαχρονικά ονόματα

By on 22/11/2021
 ΣΠΑΡΤΗ ΠΙΣΙΔΙΑΣ : Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ
( Σπάρτη, Σπάρτα , Βάρης ,Μπάρις , Saporda ,Sabarta , Isparti , Hamidabad , Sabart , Isparta)
Σταύρος Π. Καπλάνογλου Σπάρταλης εκ πατρός
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Σπάρτη της Πισιδίας ήταν κατά την εκδίωξη των Ελλήνων από την Μικρά Ασία το 1922 η μεγαλύτερη πόλη της περιοχής και σήμερα 100 χρόνια μετά ,αποτελεί την μεγαλύτερη πόλη με 240.000 όντας και πρωτεύουσα της ομώνυμης Π. Ένωσης (Νομού) της Σπάρτης (Isparta ) .
Η θέση της είναι τέτοια που διευκόλυνε την παραμονή των ανθρώπων πάρα το μεγάλο υψόμετρο που βρισκόταν (1050 μέτρα) ,η γη στην περιοχή ήταν εύφορη και τα πολλά νερά που ανέβλυζαν από παντού έκαναν εύκολη τη ζωή του γεωργού δίνοντας ένα καλό εισόδημα, κάτι ανάλογο συνέβαινε με τους κτηνοτρόφους και τα βοσκοτόπια.
Οι πληροφορίες για την πόλη που βρισκόταν στην θέση της στην κλασική αρχαιότητα σχεδόν ανύπαρκτες και το μόνο που παραπέμπει σε αυτή είναι το βαρύγδουπο όνομα της ΄΄ΣΠΑΡΤΗ ΄΄
Ένα όνομα που δόθηκε και στην περίοδο της Οθωμανικής κατοχής παραεφθαρμένο με το συνηθισμένο πρόθεμα ΙΣ- που έθεταν σε πολλές αξιόλογες πόλεις που κατακτούσαν με πιο φανερό παράδειγμα την Κωνσταντινούπολη = Πόλη που έγινε ΙΣ +ΤΗΝ +ΠΟΛΗ =ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ και η Ελληνική Σπάρτη έγινε ΙΣ +ΣΠΑΡΤΑ = ΙΣΠΑΡΤΑ
Άγνωστο από ποτέ έγινε γνωστό ότι η αρχαία πόλη που βρισκόταν στην θέση της Μικρασιατικής Σπάρτης είχε την ονομασία ΒΑΡΗ .
Κάτι που στους ιστορικούς κύκλους τουλάχιστον ήταν αποδεκτό.
Πιθανόν μετά από την εύρεσή στην πόλη μεγάλου αριθμού αρχαίων νομισμάτων της Ρωμαϊκής εποχής διάσπαρτων μέσα στην πόλη που ανέφεραν στις παραστάσεις πέρα από την ΒΑΡΗ και τους ΒΑΡΙΝΟΥΣ τους κατοίκους εκείνης της εποχής μαζί με προτομές Ρωμαίων αυτοκρατόρων η παραστάσεις θεών και ημίθεων του Ελληνικού Πανθέου.
Μάλιστα η ονομασία αυτή Βάρης ίσχυε και για την κοντινή λίμνη (8 χλμ απόσταση ) που την εποχή της παρουσίας των Ελλήνων και ακόμη πιο μπροστά έφερε το όνομα ΄΄Λίμνη Βάρης΄΄ σήμερα φέρει το όνομα ‘’Golcuk golu.’’
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια τα γραφόμενα σε εγκυκλοπαίδειες ,ιστορικά βιβλία και σε οποιαδήποτε ήθελε να αναφερθεί στην ιστορία της Σπάρτης παρέπεμπε στην Ρωμαϊκή και Βυζαντινή πόλη της Βάρης , η κατάληψη της περιοχής από τους Οθωμανούς έφερε νέα ονόματα την λέξη για την πόλη Σάπορτα ή Sabarta και βεβαίως την λέξη της ονομασίας της σημερινής πόλης ISPARTA( Ισ-σπάρτα )
Όλοι όμως στο βάθος του μυαλού τους ήταν η σκέψη ότι υπήρχε πόλη στην κλασσική αρχαιότητα και στην Ελληνιστική εποχή που την έλεγαν Σπάρτη
σπαρτα.jpg
Ανακεφαλαιώνοντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει μια σύγχυση (ενδεχόμενα και σκόπιμη ) ως προς την προέλευση του ονόματος της Μικρασιατικής Σπάρτης λαμβάνοντας υπόψιν και τις απόψεις που παρουσιάζονται σε επίσημα Τουρκικά αρχεία που έχουν ως εξής :
— 146 μ.X. Saporda
–Τον 8ου αιώνα, αναφέρεται ως Sabart από Αραβικές πηγές
–1282 μ.X. Isparti
– 1333 μ.X. Sabarta
– 1911 μ.X. Hamidabad *
– 1928 μ.X. Isparta
*Hamid, ήταν το όνομα της διοικητικής ενότητας (σαντζάκι) κατά την Οθωμανική περίοδο, προέρχεται από το πριγκιπάτο Hamid Sons, που κυβέρνησε στην περιοχή τον 14ο αιώνα.
Στις μέρες μας την αποκαλούν και εξακολουθεί να είναι Yeşil Isparta (πράσινη Σπάρτα ) ή πόλη Gül şehri (Πόλη των Τριαντάφυλλων )
Μια άλλη άποψη, η οποία θεωρείται για την προέλευση του ονόματος Isparta, εστιάζεται στο όνομα Sporda, το οποίο αναφέρεται σε ένα κείμενο στο Polybios (V.72).
Από την Ελληνική πλευρά αναφερόταν ως «Σπάρτη» ή <<Σπάρτα >> ή « Σπάρτη Μ. Ασίας» περισσότερο και « Σπάρτη Πισιδίας»
Τελευταία χρησιμοποιήθηκε κι ο όρος «Σπάρτη της Ανατολής» για διάκριση από τη Λακωνική Σπάρτη. Αλλά και «Πόλη των Τριαντάφυλλων»
Η ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΣΠΑΡΤΑΛΗΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥΣ
Η κάτοικοι της Σπάρτης πάντα πίστευαν ότι ήταν απόγονοι των Λακεδαιμόνιων
Τον 19ο και τον 20ο αιώνα όταν δόθηκε μια ‘’ανάσα’’ για παροχή της Ελληνικής παιδείας στα Ελληνόπουλα της Οθωμανικής επικράτειας σε εφαρμογή του πολιτικής του Τανζιμάτ*,.
Αυτό έγινε βεβαιότητα γιατί διδασκόταν η Ελληνική ιστορία και τα παιδιά μάθαιναν την πραγματική τους ταυτότητα στα σχολεία.
Οι Σπαρταλήδες αυτοαποκαλούνταν οι κάτοικοι της Μικρασιατικής Σπάρτης για να ξεχωρίζουν από τους μακρινούς προγονούς τους Σπαρτιάτες .
Με την ίδια σκέψη για γίνεται ευκρινής η διάκριση των δυο πόλεων , αποκαλούσαν την Μικρασιατική Σπάρτη ΄΄Σπάρτα ΄΄
Γράφει ο Παπαιωαακείμ
<< Ελέγετο λοιπόν ότι παλαιά οι πρόγονοι μας είχαν μεταναστεύσει από την Σπάρτη της Πελοποννήσου και είχαν συνοικίσει στο μέρος της πόλεως όπου βρίσκεται η δημοτική αγορά ,γύρω από την οποία μέχρι σήμερα σώζονται μνημεία Χριστιανικά ,δηλ. Επιτύμβιες πλάκες με καθαρά Ελληνικούς χαρακτήρες και εκκλησίες που μεταβλήθηκαν σε τζαμιά ,όπως το Μεχλεβί Τεκκεσί στην οδό από την αγορά προς τα βυρσοδεψεία (Ταπάκ Χανέ ) Ελέγετο ότι εκεί ήταν η εκκλησία του Αγίου Παύλου >>
Το ίδιο πιστεύομε και εμείς όντας απόγονοι Σπαρταλήδων και θα προσπαθήσουμε να δώσουμε τους λόγους που μα κάνουν να πιστεύουμε ότι αυτή είναι και η αλήθεια. Πριν όμως από την ανάλυση των πληροφοριών που συγκεντρώσαμε και συνδέουν την Σπάρτη με την Σπάρτα νομίζω ότι θα πρέπει να επαναλάβουμε περιληπτικά τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην περιοχή σε βάθος 4 χιλιετιών από σήμερα έως και την εμφάνιση των Οθωμανών στην περιοχή .
*Ο όρος Τανζιμάτ περιγράφει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις με στόχο την αναδιοργάνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σε επίπεδο διοίκησης, οικονομίας και σχέσεών της με τους υπηκόους της. Τοποθετείται χρονικά στο διάστημα 1839-1856
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Είναι γνωστό ότι η Σπάρτη που είναι ένας από τους σημαντικούς οικισμούς της περιοχής της Πισιδίας με τα κοντινά της περίχωρα, έχει φτάσει στην προϊστορική εποχή.
Η οικιστική ιστορία της περιοχής ξεκινά από την Παλαιολιθική περίοδο.
Το 2000 π.Χ., η περιοχή της Πισιδίας ήταν η περιοχή οικισμού των κοινοτήτων των Λουβίων και των Αρζάβα
Οι Χετταίοι αναδείχθηκαν ως πολιτική δύναμη, ενδιαφέρθηκαν για την περιοχή, αλλά δεν μπόρεσαν να εδραιώσουν μια σίγουρη κυριαρχία στη χώρα Arzava παρά τις συγκρούσεις που κράτησαν για αιώνες.
Πελασγοί και όχι μόνο πριν από τον Τρωικό πόλεμο ήρθαν από την προϊστορική Ελλάδα και όχι μόνο άλλαξαν την πολιτική δομή της , αλλά και έβαλαν τέλος στην πολιτική ύπαρξη της συνομοσπονδίας χωρών Arzava.
Οι σημαντικότερες από αυτές τις κοινότητες, οι Φρύγες, έχασαν σταδιακά τη δύναμή τους μετά τον 8ο αιώνα π.Χ. και το Λυδικό Κράτος εδραίωσε την κυριαρχία του σε αυτά τα εδάφη το 690 π.Χ.
Αργότερα, οι Κιμμέριοι με συνεχείς επιδρομές, δημιούργησαν στους Λυδούς (όπου ανήκε τότε η Πισιδία ) πολλά προβλήματα και μακροχρόνια στην περιοχή στάθηκε αδύνατον να δημιουργηθούν μεγάλοι οικισμοί ,θύματα φυσικά αυτής της κατάστασης θα ήταν και οι εύκολα προσβάσιμοι οικισμοί γύρω από την αρχαία αυτή Σπάρτη.
Έτσι αναπτύχθηκαν αργότερα πιο προστατευμένοι (λόγω θέσεως )οικισμοί όπως η Σαγαλασσός ,η Τερμισσός, η Σέλγη και άλλοι.
Η περιοχή πέρασε αργότερα στην κυριαρχία των Περσών το 546 π.Χ. και παρέμεινε υπό την κυριαρχία τους μέχρι το 334 π.Χ.
Μετά από αυτή την ημερομηνία, ο Μέγας Αλέξανδρος κυριάρχησε στην περιοχή.
Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ., η Ισπάρτα βρισκόταν υπό την κυριαρχία του Βασιλείου της Περγάμου, των Σελευκιδών και τελικά των Ρωμαίων το 190 π.Χ.
Η Ρωμαϊκή κυριαρχία κράτησε μέχρι το 395 μ.Χ.
Η Βυζαντινή κυριαρχία ξεκίνησε το 395 μ.Χ. και συνεχίστηκε μέχρι το 1204 μ.Χ., όταν οι Σελτζούκοι ανέλαβαν τον έλεγχο της Δυτικής Μ. Ασίας .
Τα σημαντικά οικιστικά κέντρα γύρω από την Σπάρτη ήταν κατά την εποχή των Ρωμαίων η Σελευκιδών Σιδηρά ( Bayat ), Απολλώνια ( Uluborlu), η Αντιόχεια (το Yalvaç), τα Άδαδα ( Sütçüler -Sağrak), η Νεάπολη (το Şarkikaraağaç) και το Gelendost (Debenae).
Μετά τη διάσπαση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 395 μ.Χ., η Σπάρτη η οποία συνδέθηκε με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία,και έγινε έγινε κράτος και θρησκευτικό κέντρο.
Η Σπάρτη και τα περίχωρα της έπαιξαν ενεργό ρόλο στους πολέμους μεταξύ των Ισλαμικών Κρατών και των Βυζαντινών κατά τον Μεσαίωνα.
Αν και ένας ισχυρός αραβικός στρατός κατάφερε να καταλάβει την Σπάρτη κατά την περίοδο των Αββασιδών το 774 μ.Χ.
Τα Βυζαντινά στρατεύματα πήραν την πόλη πίσω μετά από λίγο.
Οι επιδρομές των Ισλαμικών κρατών στην Μ. Ασία συνεχίστηκαν μέχρι τον 10ο μ.Χ. αιώνα.
Η πόλη που περιήλθε στην κυριαρχία των Αββασιδών για μικρό χρονικό διάστημα στις αρχές του 8ου αιώνα, αναφέρεται ως Sabart στις Αραβικές πηγές.
Η ΥΠΑΡΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΜΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Ενδείξεις για την παρουσία των Δωριέων – Λακεδαιμόνιων στην περιοχή υπάρχουν από την εποχή του Τρωικού πολέμου
Πολλές πόλεις που υπάρχουν στην Πισιδία είτε λόγω καταλήξεις της ονομασίας του είτε λόγω βιβλιογραφικών αναφορών παραπέμπουν στους Πελασγούς που απόγονοι τους ήταν οι Τυρρηνοί και στην συνεχεία οι Δωριείς που είναι και οι Σπαρτιάτες
Ο αποικισμός άρχισε την προϊστορική εποχή και πριν από τον Τρωικό πόλεμο χαρακτηριστικό αυτών το φύλλων ήταν ότι κάποια από τα τοπωνύμια να καταλήγουν σε 2 σίγμα όπως ‘’ Παρνασσός ’’στην Πισιδία έχουμε Αριάσσος -, Πεδνιλισσος Σαγαλασσός , Τερμισσός , Τυμβριανισσός ,Τυτιασσός , Αλασσός , Όβλασα, Κόβλασα κ.α.
– Δωρίδα – Δωριείς
Εξάλλου δεν βρισκόταν μακρυά από την Πισιδία και την Σπάρτη ,η Μικρασιατική
Δωρίδα (αρχ. “Δωρίς η εν Ασία”), είναι η περιοχή στην οποία εγκαταστάθηκαν Δωριείς κατά τον πρώτο Ελληνικό αποικισμό.
Βρισκόταν στα νοτιοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας,καθώς και τα απέναντι νησιά του Αιγαίου, τα σημερινά Δωδεκάνησα.
Οι Δωριείς ίδρυσαν έξι σημαντικές πόλεις που αργότερα αποτέλεσαν ένα είδος συνομοσπονδίας, την Δωρική Εξάπολη.
Οι πόλεις αυτές ήταν η Αλικαρνασσός και η Κνίδος, στο Μικρασιατικό τμήμα, η Λίνδος, η Κάμειρος και η Ιαλυσός στο νησί της Ρόδου και η Κως στο ομώνυμο νησί
ΠΟΛΕΙΣ ΠΟΥ Η ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ,ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ & ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ
ΣΥΝΔΕΟΥΝ ΣΠΑΡΤΗ ΚΑΙ ΠΙΣΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΥΣ -ΔΩΡΙΕΙΣ
Ήδη ο Όμηρος έχει αναφερθεί στην Οδύσσεια για τον εποικισμό των Δωριέων με τον Μάντη Κάλχαντα και τον Αμφίλοχο.
Άμβλαδα της Πισιδιας
Στην βιβλιογραφία αναφέρονται η Άμβλαδα της Πισιδίας ως αποικία των Λακεδαιμόνιων
-Σέλγη Πισιδίας
Η Σέλγη Πισιδίας ότι ήταν Ελληνική αποικία, που το επιβεβαιώνει και ο Στράβων λέγοντας ότι ιδρύθηκε από Σπαρτιάτες , αλλά προσθέτοντας ότι ενδεχόμενα πριν να είχε ιδρυθεί από τον Κάλχα.
Ο Ηρόδοτος, μιλώντας για τη Σέλγη (από τις λαμπρότερες πόλεις των Πισιδών) πληροφορεί, πως χτίστηκε από Λακεδαιμονίους, ενώ δύο τουλάχιστον φορές αναφέρεται στους «Δωριείς της Ασίας» («ΙΣΤΟΡΙΑΙ», Βιβλ. Α § 26 και Βιβλ. Ζ § 93)
Στην Σελγη της Πισιδίας επιγραφές και νομίσματα με τον τίτλο: «Σελγέων Λακεδαιμονίων» είναι συχνές
Ο Πολύβιος περιγράφοντας τη μάχη των Σελγέων εναντίον του Γαρσύηρη λέει, πως «ον κατήσχυναν και την υπάρχουσαν αυτοίς προς ΛακεδαιμονΙους συγγένειαν».
Τιρυασσός
Η Τιρυασσός τον 17 μ.Χ ονομαζόταν Τιτυασσός βρίσκεται στην σημερινή επαρχία YenişarBademli της Σπάρτης.
Τερμησσό
Στην Τερμησσό των Μειζόνων (τη σπουδαιότερη πόλη στην Πισιδία) βρέθηκε επιγραφή με τις λέξεις: «ΤΟ ΚΑΠΟΥΣ ΕΧΟΥΣΑ» (κάπους αντί: κήπους, δωρική γραφή).
Σαγαλασσός
Σε επιστύλιο της Σαγαλασσού (την τρίτη από τις σημαντικότερες πόλεις) υπάρχει η επιγραφή: «ΣΑΓΑΛΑΣΣΟΣ Η ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ»
ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΥΝ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΑΛΗΔΕΣ
Σε όσα ανέφερα παραπάνω που κάποια από αυτά έχει ήδη επισημάνει στα βιβλία του για την Σπάρτη ο Β.Βογιατζογλου ο οποίος γράφει ακόμη <<Φαίνεται, πως οι Πισίδες, δέχθηκαν ιδιαίτερα τις επιδράσεις των Δωριέων, και λιγότερο των Ιώνων.>>
Να προσθέσουμε αυτολεξεί όσα αναφέρει και για την κοινή θρησκεία Σπαρτιατών και Πισιδών αλλά και κάποια ανθρωπολογικά στοιχεία
*– Κοινή θρησκεία
<<Ενδεικτικό στοιχείο της φυλετικής ομοιογένειας Πισιδών και Δωριέων είναι και η κοινή θρησκεία, δεδομένου ότι και οι δύο φυλές λάτρευαν τους ίδιους θεούς (Ζευς Σολυμεύς, Παρθένος των Λιμνών, Διόσκουροι κ.λπ.).>>
*– Ανθρωπολογικά στοιχεία
<<Τέλος ανθρωπολογικά στοιχεία καθοριστικά για τη φυλετική συγγένεια Πισιδών και Δωριέων, παραθέτουν οι Coon, Breitinger και Πουλιανός. Οι δύο πρώτοι πιστεύουν πως οι Δωριείς υπήρξαν βραχυκέφαλοι, όπως άλλωστε και οι Πισίδες.
Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΛΛΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ
Ο αναγνώστης για να έχει ολοκληρωμένη πληροφόρηση πέραν των όσων ανέφερα ,θα παραθέσουμε και όλες τις άλλες πληροφορίες που συγκεντρώσαμε για το όνομα και τα συμπεράσματα δικά του Να σημειώσουμε ότι στις απόψεις που ακολουθούν δεν έγινε καμία δίκη μας παρέμβαση.
– Αμερικανική σελίδα ιστορικού περιεχομένου γράφει:<< Η Isparta είναι μια Τουρκική εκδοχή της Ελληνικής Σπάρτης, με την αφαίρεση του προθέματος ΙΣ δίνει τη λέξη Σπάρτη
Λέγεται ότι η Isparta αντιστοιχεί στην αρχαία πόλη Baris, η οποία ήταν ομώνυμη και ήταν μέρος της ρωμαϊκής επαρχίας της Πισιδίας. >>
<<Υπάρχει μια μεταγενέστερη θεωρία ότι στην θέση της Σπάρτης υπήρχε το Ρωμαϊκό φρούριο Saporda. Στις μουσουλμανικές πηγές εμφανίζεται ως Sabarta. >>
– Πολύβιος
Μια άλλη άποψη, η οποία θεωρείται για την προέλευση του ονόματος Σπάρτης επικεντρώνεται στο όνομα Sporda, το οποίο αναφέρεται στο κείμενο στο Πολύβιο (V.72). Ο Πολύβιος που έζησε ανάμεσά στο 100-200 π.Χ μιλάει για μια πόλη με το όνομα Sporda
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
*Το όνομα της πόλης, το οποίο προέρχεται από το αρχαίο όνομα Saparda/Sabarta, δεν έχει καμία σχέση με την αρχαία Σπάρτη στην Ελλάδα, εάν υπάρχει
* Το όνομα της Isparta αναφέρεται ως Sabarta στις αραβικές πηγές του 14ου αιώνα.
Πιστεύεται ότι προέρχεται από τους Sabars που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του 7ου αιώνα
*Γράφουν ΄΄Υποτίθεται ότι κάποιοι από τους Σπαρτιάτες που πολέμησαν με τους Πέρσες δεν επέστρεψαν στη Μορέα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Isparta ς και έδωσαν το όνομα της χώρας τους εδώ.΄΄
*Γράφουν ακόμη ΄΄Το σύγχρονο όνομα της πόλης είναι Ισπάρτα και προέρχεται από το όνομα του βυζαντινού φρουρίου Saporda που στις εμφανιζόμενες ως μουσουλμανικές πηγές του 7ου-8ου/13ου-14ου αιώνα εμφανίζεται ως Sabarta.
Όνομα που άλλαξε σε Ḥamīdog̲h̲ullari̊ [ qv ] για να επανέλθει σαν Ισπάρτα που ισχύει σήμερα ‘’
* Το 1911 λεγόταν Χαμινταβάντ (Hamidabad )
Το Hamid, το οποίο ήταν το όνομα της διοικητικής μονάδας (sanjak) στην οθωμανική περίοδο, προέρχεται από το πριγκιπάτο των γιων Hamid, που κυβέρνησε στην περιοχή τον 14ο αιών.
*– Το 1926 Έγινε επισήμως Isparta με την απόφαση των Εκτελεστικών Αναπληρωτών με ημερομηνία 24 Οκτωβρίου 1926 και αριθμημένο 4248. Ραμαζάν Τοπράκλι
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ
Βάρις ή Βάρης ή Μπάρις ήταν μια αρχαία Ελληνική πόλη στην Πισιδία που κατοικήθηκε κυρίως κατά τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.
Το εθνωνύμιο των αρχαίων κατοίκων της Βάρης είναι Βαρηνοί όπως φαίνεται από τα νομίσματα .
Βρισκόταν στην κορυφή των πηγών που τροφοδοτούσαν τον ποταμό Κεστρο (Cestrus ήAksu.
,Πολλοί θέλουν να πιστεύουν ότι το σημερινό όνομα της Σπάρτης, Isparta είναι παραφθορά ονόματος που έφερε η πόλη αυτή την εποχή των Ρωμαίων που ήταν
Βάρης ή Βάριτα , με την πρόσθεση του μονίμου προθέματος των Τούρκων στα ελληνικά ονόματα των πόλεων ( Is =ες (Ες – Βάριτα, εσ-πάριτα, εσπάρτα, Σπάρτη ) Is -parta = Isparta
Μέχρι πριν από λίγο καιρό η θεωρία πως η προέλευση της ονομασίας της σημερινής Isparta ήταν στα χείλη όλων των Οθωμανών και συνεχεία στα χείλη των κατοίκων της σημερινής Μ. Ασίας .
Ομως και αυτή η θεωρία άρχισε να απορρίπτεται από τους ίδιους μετά από έρευνες που έγιναν το 1948 από τον L. Robert στο Fari, κοντά στην πόλη Keçiborlu..και ισχυρίζονται πια ότι η αρχαία Βαρύ βρισκόταν στο Keciborlu που βρίσκεται Βορειοδυτικά της Σπάρτης σε απόσταση 39 χλμ.
– Saborta
Άλλοι υποστηρίζουν ότι ισχύει η άποψη Αραβικών πηγών του 12ου αιώνα μ.Χ.
ότι η περιοχή όπου βρίσκεται ο νόμος της Σπάρτης σήμερα ονομάζεται Saparta και πιστεύεται ότι το όνομα της Isparta είναι η αλλαγμένη μορφή του ονόματος Saborta.
ΕΡΕΙΠΙΑ -ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
Δεν υπάρχουν ερείπια ούτε στην οικιστική περιοχή της Σπάρτης ούτε γύρω από την κοντινή λίμνη της Βάρης τα μόνα που στηρίζουν την ταυτότητα της Μικρασιατική Σπάρτης είναι η κληρονομιά του ονόματος και τα νομίσματα που βρέθηκαν σε διάφορα σημεία κατά καιρούς και αναγόταν στην Ελληνιστική εποχή δηλαδή μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και έφταναν μέχρι την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Voloysian το 3ο αιώνα μ.Χ. 253 και συνέχισε να εκδίδει χρήματα μέχρι το τέλος της Ρωμαϊκής περιόδου.
Αναζητήσαμε εικόνες των νομισμάτων και βρήκαμε αρκετά της Ρωμαϊκής περιόδου
Σε αυτά υπήρχαν οι κεφαλές των αυτοκρατόρων Αδριανού, Septimius Severus Tranquillina ,Herennius Etruscus και εφθανα στους Trebonianus Gallus, και Volusian αλλά και παραστάσεις όπου εμφανιζόταν ο Δίας Νικηφόρος, ο Διόνυσος , Ιππέας που τρέχει δεξιά, ο Ερμής γέρνει αριστερά, κρατά κηρύκειο και τσάντα ,διπλή κεφαλή θεότητα με τόξο, κλομπ και ξίφος δεξιά.Προτομή ακρωτηριασμένη με αιγίδα δεξιά ,Πύργος και ντραπέ προτομή της Τύχης δεξιά, με στενό πυργίσκο στο κεφάλι ,Άρτεμις στέκεται δεξιά, κοιτάζει αριστερά, κρατά τόξο, η Αθήνα στέκεται δεξιά, κρατά το δόρυ και ακουμπά το χέρι στην ασπίδα αλλά και άλλες παραστάσεις με θεούς του Ελληνικού πανθέου.
Βέβαια υπήρχε και η σήμανση που υποδείκνυε την προέλευση του νομίσματος όπως
BAPHNΩN -BAΡHNΩN , ΒΑΡΗΣ
ΛΙΜΝΗ ΒΑΡHΣ -GOLCUK GOLU
Όπως αναφέραμε από την αρχή το όνομα Βάρης είχε δοθεί και στην μικρή λίμνη που βρισκόταν σε απόσταση περίπου χιλιομέτρων νοτιοδυτικά της Σπάρτης έχοντας δημιουργήσει μάλιστα προβλήματα στον οικισμό με την άνοδο της στάθμης κατά καιρούς
Ονομάστηκε έτσι από την ομώνυμη λέξη (πλοιάριο με επίπεδη καρίνα) Είναι πολύ κοντά στην Σπάρτη είναι πολύ μικρή αλλά πανέμορφη και λέγετε ότι προήλθε από πτώση μετεωρίτη
Η Λίμνη κρατήρας βρίσκεται πολύ κοντά στην Σπάρτη νοτιοδυτικά σε απόσταση 5 -8 και 17 χλμ από το Βουρδούρι που απέχει περίπου 25 χλμ από την Σπάρτη .
– Η Σπάρτη τα Χριστιανικά χρόνια ως Βάρη
Η Σπάρτη της Πισιδίας, τοποθετείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια στη θέση της βυζαντινής πόλης Βάρης.
Ήταν έδρα επισκοπής, τουλάχιστον, μέχρι τον 7ο αιώνα. Μετά την καταστροφή της Αντιόχειας της Πισιδίας, η έδρα του μητροπολίτη Αντιοχείας και αργότερα Πισιδίας, μεταφέρθηκε στη Σπάρτη.
Ο χριστιανικός πληθυσμός της Σπάρτης συνεχώς αυξανόταν, χρονολογούμενος από τον 16ο αιώνα. Πριν από την εκδίωξη του χριστιανικού πληθυσμού από τη Μικρά Ασία, το 1922, από τους 35000 κατοίκους της πόλης οι 8000 ήταν ορθόδοξοι Έλληνες
Η ΕΜΜΕΣΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΘΩΜΑΝΟΥς ΑΠΟ ΤΟ 1282 μ.Χ
Αν ανατρέξει κάνεις σε Τουρκία αρχεία θα δει να αναφέρεται ως Isparti από το 1282
Έκαναν δηλαδή όπως αναφερόμε  και στην αρχή του άρθρου την ονομασία της Σπάρτης της Πισιδία ΄΄ Ισπάρτη ΄΄ και για να διαφέρει από την Λακεδαιμονικη Σπάρτη και ενδεχόμενα για πρακτικούς λόγους .
Επειδή στην τουρκική γλώσσα εἶναι αδύνατον να προφερθούν στην αρχή μιας λέξης δύο σύμφωνα μαζί, στην Ελληνική λέξη Σπάρτη προστέθηκε το φωνήεν ι, έτσι διαμορφώθηκε το όνομα Isparta. Παρόμοια μετατροπή έγινε και σέ άλλα Ελληνικά ονόματα, όπως Σμύρνη πού έγινε Izmir και άλλα. Νίκαια έγινε Isnik

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: