Σταύρου Π. Καπλάνογλου Σπάρταλη εκ πατρός
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Έπιασε το μάτι μου περιδιαβάζοντας και ερευνώντας την ιστορία της Σπάρτης στο διαδίκτυο και αλλά ΜΜΕ ένα κείμενό του που αναφερόταν στα ΄΄Τεφτέρια της Σπάρτης’’ αντιλήφθηκα ότι η συγκεκριμένη δημοσίευση έχει ενδιαφέρον κράτησα το link γιατί με τα λίγα Τουρκικά που ξέρω η μετάφραση μου θα έχανε το πραγματικό νόημα. Και αναγκαστικά απευθύνθηκα σε καλλίτερους γνώστες της Τουρκικής γλώσσας για καλλίτερη μετάφραση
Το ενδιαφέρον βρισκόταν στο γεγονός ότι αναφερόταν στον Παπά-Ιωακείμ των Μωυσή των Σπαρταλήδων για μεταφορά 10 φορτίων σε μουλαριών με δερματόδετα βιβλία και τετράδια που περιείχαν την ιστορία της Σπάρτης από το 1200 μ.χ. έως το 1922 μ. Χ. που προηγουμένως βρισκόταν στην Μητρόπολη Πισιδίας , επρόκειτο για τα αρχεία της Μητρόπολης.
Μικρό μέρος του σημερινού κειμένου αναρτήθηκε από ένα Τούρκο ιστορικό ερευνητή που θεωρώ ότι πρέπει να μην αναφερθούμε στο όνομα του για ευνόητους λόγους. Από ότι διάβασα αργότερα σε άλλη δημοσίευση του φαίνεται να έχει πραγματική αδυναμία στους παλιούς συμπατριώτες Ελληνορθόδοξους κατοίκους της Σπάρτης Πισιδίας, που ερευνά και δημοσίευε με σχετική αντικειμενικότητα και όσο του επιτρέπουν οι συνθήκες, τακτικά μέρος της ιστορίας της Σπάρτης και για τους ανθρώπους της, σε οποία εθνότητα και αν ανήκαν για την επίμαχη Οθωμανική περίοδο και μέχρι το 1923 .
Εντύπωση μου έκανε η θέση που παίρνει για την απομάκρυνση των Ελλήνων από την Σπάρτη
Και ήταν αυτή που ήδη αναφέραμε κλείνοντας το κεφάλαιο περί διώξεων των Ελλήνων και την ανθρωπινή συμπεριφορά, των τότε Μουσουλμανικών αρχών (διοικητικών και θρησκευτικών ).
Που έλεγε :
«Το 1922 ζητήθηκε από τους Έλληνες της Σπάρτης, την ραχοκοκαλιά της τριανταφυλλιάς, της ταπητουργίας, της τέχνης και του εμπορίου, να φύγουν από την πόλη χωρίς λόγο και τους διώξαμε χωρίς λόγο. Και από εκείνη την ημέρα, μπορούμε να πούμε ότι η καλλιτεχνική υφή της Σπάρτης, η ανεκτική κατανόηση, η εμπορική εικόνα, η επικοινωνία εμπόρου-πελάτη, η ευαισθησία στα φυτά και τα ζώα χάθηκε. «
Ο αρθρογράφος αναφέρεται για την περίπτωση των «Τεφτεριών της Σπάρτης» και σε κάποιον απόγονο Σπάρταλη πρόσφυγα που του έδωσε την πληροφορία ότι τα ιστορικά αυτά τεκμήρια βρισκόταν στην Καλαμπάκα ή στα Μετέωρα σε κάποιο μουσείο το όνομα του απόγονου ήταν Δημήτρης Γαβριήλογλου , τον αποκαλεί εγγονό απόγονου από την Σπάρτη .
Ο Παπά-Ιωακείμ από ότι γράφει πέρα από που φρόντισε να φέρει ανέγγιχτους όλους τους συμπολίτες του στην Ελλάδα, φρόντισε να διασώσει και την ιστορία της πατρίδας του και με 10 μουλάρια φόρτωσε όλα τα όσα αρχεία μπόρεσε και τα πήγε στη Αττάλεια και από εκεί στην Ελλάδα παραδίδοντας κάπου στα Μετέωρα .
Είναι άξιο περιέργειας πως 100 χρονιά τώρα δεν έγινε καμιά αναφορά και ένας συμπατριώτης των Σπαρταλήδων έμαθε ότι ένας απόγονος τους που του υπέδειξε που φυλαγόταν, τον επισκέφθηκε και δημοσίευσε κάποιες ελάχιστες από αυτά και έτσι ένα φως ,μια αχτίδα φωτεινή έπεσε στην δική μας αντίληψη
Νομίζω κάποιος από τους φορείς του πολιτισμού πρέπει να τα αναζητήσει και να τα μεταφράσει από την Καραμανλίδικη γραφή (τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες) όλα τα κείμενα. Κάτι που όταν γίνει είναι βέβαιο ότι θα μας εκπλήξουν αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της ιστορίας των Μικρασιατών .
Να μη ξεχνάμε ότι η μητρόπολη της Πισιδίας κάλυπτε σχεδόν όλη την νοτιοδυτική Μικρά Ασία. Σε αυτή ανήκαν οι επισκοπές Καστελλορίζου, Μάκρης, Λειβησσού, Βουρδουρίου, Πάρλας, Πόρλου, Μύρων, Σπάρτης, Ατταλείας, Ελμαλού, Φοινίκης, Νησίου και Αντιφέλλου.
Διάβασα πολλές φορές τα απομνημονεύματα του Παπά-Ιωακείμ αλλά πουθενά δεν είδα αναφορά για αυτά
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΟΣ
Πρώτα από όλα θα πρέπει να αναζητήσουμε Σπαρταλή απόγονο Δημήτρη Γαβρι(η)λογλου που όπως γράφει ο Τούρκος ερευνητής του έδωσε την πληροφορία
Κατά δεύτερο λόγο προσπαθήσαμε να αξιολογήσουμε το δημοσίευμα του
Για αυτό τον λόγο χωρίσαμε την έρευνα του ερευνητή σε μικρότερα τμήματα και αξιολογούμε τις πληροφορίες του
1ον Θα ερευνήσουμε τα πρόσωπα που αναφέρει εάν ήταν υπαρκτά.
2ον Την σχέση αυτών των προσώπων με την Σπάρτη.
3ον Εάν οι χώροι που εξελίχθηκαν τα γεγονότα αναφέρονται και κάπου αλλού.
Κάνοντας αυτήν την διασταύρωση των στοιχείων προσπαθούμε με ότι γνωρίζουμε να επαληθεύσουμε την ορθότητα του δημοσιεύματος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛΟΓΛΟΥ
1α. Το επίθετο αυτό αναφέρεται στα απομνημονεύματα του Παπά-Ιωακείμ Πεσμαζόγλου στο ταξίδι του για την Σμύρνη με το τραίνο προκειμένου να συγκεντρώσει χρήματα προκειμένου για να επισκευασθούν οι κατεστραμμένες εκκλησίες και τα σχολεία από τον σεισμό του 1914.
Γράφει ότι συνταξίδευσε με τον Γαβριήλ Χοτζα Γαβριήλογλου στην ίδια καμπίνα και την αδερφή του ,και μάλιστα αναφέρει ότι στον Σ. Σταθμό του Κιρλίκ μετά το Ναζλί έμαθαν ότι ο Ελληνικός Στρατός μπήκε στην Σμύρνη και δεν το πίστευαν.
2α Το στους πίνακες της Επιτροπής Αποκατάστασης Αγροτών Προσφύγων του 1927 υπάρχει η καταγραφή της Αντιγόνης Χατζή Γαβριήλογλου χήρα Νικολάου εγκαταστάθηκε με την οικογένεια της στην Νέα Σπάρτη Κοζάνης
3α Σε δημοσίευση της εφημερίδας Μακεδονίας την 16-4-1927 καλείται ο Σπάρταλης Δημοσθένης Χότζα Γαβριήλογλου από την Τράπεζα στην Θεσσαλονίκη να παραλάβει την προσφυγική αποζημίωση
3α. Στην καταγραφή των εναπομεινάντων προσφύγων της Νάξου το 1923-1925 συναντούμε την οικογένεια Γαβριήλογλου Στυλιανή με τα 2 παιδιά της 9 και 11 ετών.
4α. Η Οικία του Γαβριηλόγλου υπάρχει στον χειρόγραφο χάρτη που βρίσκεται στα χέρια της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας Νο 21 στον Πάνω μαχαλά
5α. Νικόδημος Γαβριήλογλου, Το όνομα αυτό αναφέρεται στο περιοδικό Σπαρτη της Ανατολής σαν ένα από τους επιστήμονες της δεύτερης γενιάς Σπαρταλήδες τη καταγωγή που ξεχώρισαν
*********************************************************************
1ον ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής σε μετάφραση από την Τουρκική γλώσσα :
« Ο Μητροπολίτης Σπάρτης Μελέτιος, οι ιερείς της Σπάρτας Παπά-Ιωακείμ, Παπά-Ευστράτιος και ο Παπά-Νικόλας συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του εμπόρου χαλιού και ροδέλαιου Γάνγκου Τσενέογλου, τη νύχτα της 11ης Οκτωβρίου 1922.
Υπάρχει εκεί και ο Φίλιππος Τσενέογλου, επίσης Έλληνας.
Στις αίθουσες συνεδριάσεων υπάρχουν και πολλά μεγάλα δέματα
(διατάσεων 1 x 1μέτρο) με δερματόδετα τετράδια.
Σε αυτά συνοψίζονται οι εξελίξεις για τον εκτουρκισμό και τον εξισλαμισμό της Σπάρτας και όλης της Πισιδίας από το 1200 έως το 1922.
1176 Μυριολέφαλον ) – Gelendost – Yenice village, – Σταυροφόροι-Σελτζούκοι- Μουσουλμανικό και Τουρκικό σουλτανάτο στην όχθη της λίμνης Εργκιντίρ
Συνοψίζονται οι ισλαμικές εξελίξεις από το τέλος του πολέμου μεταξύ των τελευταίων Σταυροφόρων Ορθοδόξων Χριστιανών και το τέλος του πολέμου έως το 1922 και την εξαφάνιση του Χριστιανισμού στην περιοχή της Σπάρτης ) .»
*** Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων 1ου τμήματος ***
Το τμήμα αυτό αναφέρεται στο σημαντικό δυσάρεστο γεγονός που συνέβη στις 8 Οκτωβρίου 1922 όταν δόθηκε η εντολή να φύγουν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της Σπάρτης.
Μιλά για την συνάντηση στο σπίτι του Γ. Τσενέογλου 3 μέρες μετά στις 11 Οκτωβρίου 1922
Του Μητροπολίτη Σπάρτης Μελέτιος, με τους ιερείς της Σπάρτης Παπά-Ιωακείμ, Παπά-Ευστράτιου και ο Παπά-Νικόλα.
Αναφέρει ακόμη ότι ήδη είχαν συγκεντρωθεί στο διπλανό δωμάτιο όπου συνεδρίαζαν πολλά μεγάλα δέματα με δερματόδετα βιβλία και τετράδια . Αλλά αναφέρεται και στο περιεχόμενο τους.
Λέει ότι ήταν καταγεγραμμένα μέσα στα βιβλία και τα τετράδια όλα τα γεγονότα που συνέβησαν (προφανώς επρόκειτο για το αρχείο της Μητρόπολης ) στην περιοχή από το 1200 μ.Χ. εποχή που ήδη είχαν πάρει οι Σελτζούκοι Τούρκοι την περιοχή από τους Βυζαντινούς έως λίγο πριν την εκδίωξη το 1922 .
Γράφουν τα τεφτέρια για την εξέλιξη του εξισλαμισμού στην περιοχή, την μάχη στο Μυριοκέφαλο, τους Σταυροφόρους, το Σουλτανάτο του Ρουμ , την εξαφάνιση του Χριστιανισμού από την περιοχή της Σπάρτης
Στα απομνημονεύματα του Παπά-Ιωακείμ δεν γίνεται καμιά αναφορά για αυτή την συνάντηση ούτε για τα δέματα που συγκεντρώθηκαν και όλα τα αλλά γεγονότα συνέβησαν.
Όσο για την εξαφάνιση του Χριστιανισμού δεν έχει πάρα να δει κάνεις ολόκληρο τον τίτλο του τότε Μητροπολίτη που διευρύνθηκε και έγινε :
«Μητροπολίτης Πισιδίας, Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Λυκίας, Σίδης, Μυρέων και Αττάλειας και Μικράς Αντιόχειας»
Συρρικνώνοντας 6 μητροπόλεις σε μια λόγω ελλείψεως ποιμνίου δείχνει την εξαφάνιση του χριστιανισμού στην περιοχή ή αν θέλετε την ελαχιστοποίηση του.
******************************************************************************
2ο ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής :
«Το πρωί της 14ης Οκτωβρίου, ένας μεγάλος αριθμός μουλαριών και άλογων, που νοίκιασαν από τους χωρικούς του *Γκαιραν έφτασε στην Σπάρτη.
Τα αρχεία της Μητρόπολης Πισιδίας φορτώθηκαν σε εφτά ή δέκα μουλάρια σε βαριά τσουβάλια.
Από την σημερινή συνοικία Τουράν όπου φορτώθηκαν τα αρχεία, ήρθε στη συνέχεια στη συνοικία Τεμέλ προκειμένου να γίνει έλεγχος από τους Τούρκους και να τους δοθεί ένας κατάλογος με το περιεχόμενο στα φορτωμένα τσουβάλια για να ταξιδεύσουν μέχρι το λιμάνι της Αττάλειας.
Ο Μεβλεβή Αλί Δέδε Εφέντη, που θα κάνει τον έλεγχο ρωτάει τι είναι φορτωμένα στα μουλάρια στα σακιά κάνναβης και είναι καχύποπτος
Ο ιερέας Παπά -Ιωακείμ που συνοδεύει τα φορτώματα είναι δίπλα από τα μουλάρια ανοίγει ένα από τα τετράδια μέσα από τα φορτωμένα σακιά. Ξεφιλίζοντας το τετράδιο διαβάζει το όνομα Vakay-ı (Ημερολόγια της Εκκλησίας), ο υπεύθηνος της τοπικής στρατιωτικής διοίκησης Σπάρτης Ali Dede Efendi διαβάζει γρήγορα-γρήγορα μερικές από τις σελίδες που είναι γραμμένες στα καραμανλίδικα »
( Τα καραμνλίδικα ήταν μία ιδιαίτερη γραφή της περιοχής Καραμάνιας από το 1200 μ.Χ. όταν ύστερα από τις διώξεις τους οι Έλληνες κράτησαν την θρησκεία τους αλλά έχασαν την γλώσσα τους. Έγραφαν λοιπόν τα τούρκικα με Ελληνικούς χαρακτήρες. Ο πατέρας μου είχε ένα Ευαγγέλιο από την πατρίδα σε αυτή την γλώσσα. )
Κλείνει το σημειωματάριο και στέλνει τους ιερείς στα κεντρικά γραφεία στην τοπική στρατιωτική διοικηση.
Ο επικεφαλής των Εθνικών Δυνάμεων της περιοχής , Hafız İbrahim Demirelay, βρίσκεται στο μέτωπο του Αϊδινίου .
Ο δήμαρχος της Ισπάρτας βρίσκεται στην νέα Ιδρυτική Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας
Βρίσκουν τον βουλευτή Süldürzade Hafız Nadir Bey (6)και τον καλούν να έρθει αμέσως στα γραφεία ο οποίος και έρχεται αμέσως.
Αλή Δέδε Εφέντη (που αργότερα έγινε δήμαρχος της Σπάρτης ) του εξηγεί την κατάσταση και για όσα διάβασε στο τετράδιο πιστεύοντας ότι οι Έλληνες κρύβουν κάτι πολύτιμο στα σακιά
Ό βουλευτής Süldürzade Hafız Nadir Bey
Ζητά να ανοιχθούν τα σακιά και βλέπει ότι είναι έγγραφα της εκκλησίας αμέσως στέλνει τους ιερείς που τα συνόδευαν μαζί με το φορτίο στην κεντρική διοίκηση της Σπάρτης. Εκεί βρεθήκαν και άλλοι παράγοντες της Τουρκικής διοίκησης που τελικά έλεγξαν μόνο τα χαρτιά και άφησαν να μεταφέρουν όλο το φορτίο στην Αττάλεια για να φύγει στην Ελλάδα .
*** Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων του 2ου τμήματος —
2α) Στο τμήμα αυτό αναφέρεται κάτι που επίσης δεν έχει καταγράφει στα
απομνημονεύματα του Παπά-Ιωακείμ που συνέβη κατά τον αρθρογράφο στις 14/10/1922 .
Μιλά όμως για τα φορτωμένα σε μουλάρια που νοικιάσθηκαν από το χωρίο Geyran ( το σημερινό Direkli που βρίσκεται σε απόσταση 18χλμ νοτιοανατολικά της Σπάρτης από τον αρχιερέα (Παπά-Ιωακείμ )
Στο τμήμα αυτό αναφέρονται σημαντικά ονόματα Τούρκων εκείνης της εποχής όπως
Ι. ) Ali Dede Efendi ( Αλή Δέδε Εφέντη )
Ήταν γέροντας (Μουσουλμάνος ηγούμενος 😉 στην Στοά Μεβλεντί στο Egirdir από όπου δραστηριοποιήθηκε έντονα όταν κτύπησε την περιοχή ο σεισμός του 1914
(Για αυτόν το σεισμό γράψαμε άρθρο στο ετήσιο περιοδικό της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας που σύντομα θα δημοσιευθεί από τον σύλλογο μαζί με άλλα ενδιαφέροντα θέματα.
Στις 3/10 /1921 ξέσπασε φωτιά στην Σπάρτης και καταστράφηκαν πολλά καταστήματα και ο τότε δήμαρχος κατηγορήθηκε για αδράνεια και παύτηκε, τον αντικατέστησε ο Ali Dede Efendi
ΙΙ.) Hafız İbrahim Demirelay, (1883 – 1939 )
Ο Hafız İbrahim Demiralay γεννήθηκε στην Σπάρτη ήταν βουλευτής της Σπάρτας στην Τουρκική Μεγάλη Εθνοσυνέλευση για 6 θητείες .
Αφού σπούδασε για επτά χρόνια στην Κωνσταντινούπολη , πήρε την άδεια του καθηγητή.
Μετά την εκπαίδευσή του, επέστρεψε στην Σπάρτη και ασχολήθηκε με τη γεωργία στη γη που κληρονόμησε από τον πατέρα του. Εμπορευόταν ροδέλαιο .
Στο μεταξύ, δίδαξε μαθήματα Θρησκευτικών και Ηθικής στο Λύκειο Σπάρτης το 1911-1912.
ΙΙΙ.) Süldürzade Hafız Nadir Bey (1855-1927 )
Πολιτικός και δικηγόρος που γεννήθηκε στην Σπάρτη όπου ζούσε και η οικογένεια του Υπηρέτησε ως γενικός εισαγγελέας ,Δήμαρχος Σπάρτης μέλος της αμυντικής νομικής εταιρίας , Βουλευτής της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκιάς, είχε 6 παιδιά .
********************************************************************
3ο) ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής:
Στην Κυριακάτικη λειτουργία της 16ης Ιουλίου 1922, ο Μητροπολίτης Καισάρειας Ευθύμιος (Ψευδό-πατριάρχης του Κεμάλ) Μελέτιος μίλησε στην εκκλησία για να υποστηρίξει τον στρατό του Γαζή Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Λέει, «Ο διοικητής Κεμάλ είναι ήρωας, πρέπει να προσευχηθούμε για τη νίκη του τουρκικού στρατού σήμερα..»!
Στη συνάντηση παρίσταται και ο Μητροπολίτης Ισπάρτας Πισιδίας Μελέτιος.
Μπερδεμένος ο Μητροπολίτης Ισπάρτας. Είναι μπερδεμένος σχετικά με το πού να στήριζε.
*** Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων του 3ου τμήματος .***
Ένα τμήμα των λίγων σελίδων που πήρε ο Τούρκος ερευνητής από την περιοχή των Τρικάλων αναφέρεται στην προσπάθεια που έκανε τον Ιούλιο του 1922 ο Κεμάλ προκειμένου να ελέγξει την δραστηριότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τους Χριστιανούς τοποθετώντας στην θέση πατριάρχη τον Παπαευθημ’ (Τουργκούτ Ερέν Ερόλ )
Ι.) Ποιος ήταν ο Παπαευθημ’ (Τουργκούτ Ερέν Ερόλ )
Μετά την Συνθήκη του Μούδρου συμμετείχε στον ελληνικό σύλλογο της πόλης Κεσκίν, στην πρωτοβουλία να απευθύνουν διάβημα στο Πατριαρχείο προκειμένου να μεσολαβήσει στην αποστολή στρατού στην περιοχή για να προστατεύσει τους χριστιανικούς πληθυσμούς από τις επιθέσεις των ατάκτων Τούρκων.
Διαπιστώνοντας όμως πως η προοπτική δημιουργίας ανεξάρτητου Πόντο-αρμενικού κράτους ήταν κάτι μάταιο, και πως η άνοδος του Κεμαλικού εθνικιστικού κινήματος ήταν ραγδαία, άρχισε να προσεγγίζει παράγοντες του κινήματος αυτού. Ένας από φορείς του Κεμαλισμού με τους οποίους συνδέθηκε στενά ήταν ο Μεχμέτ Σερέφ, βουλευτής Αδριανούπολης. Επίσης, πίεσε ο παπα-Ευθύμ τους προύχοντες της κοινότητας να συγκεντρώσουν χρήματα με σκοπό την ενίσχυση των Κεμαλικών: πράγματι συγκεντρώθηκε το ποσό των 1300 τουρκικών λιρών και προσφέρθηκε στον Αλή Φουάτ.
ΙΙ.) Η επιστροφή του Μητροπολίτη Σπάρτης Μελέτιο
Έχει καταγράφει στην ιστορία ότι Μελέτιος Χριστίδης στάλθηκε στην εξάρια το 1919. Προκείμενου να πλαισιώσει την ψευδό πατριάρχη Παπαευθύμ το Κεμαλικό κράτος ανέστειλε την εξορία του και τον Ιούλιο του 1922 και κλήθηκε στην Καισάρεια οπού ο Παπαευθύμ στήριζε τις θέσεις των Τούρκων.
Ο Μελέτιος. είχε αρνητική θέση, και δεν ήταν καθόλου «μπερδεμένος».
Τάχθηκε με την πλευρά του νόμιμου πατριάρχη.
Οι Τούρκοι για να τον τιμωρήσουν δεν τον επέτρεψαν να γυρίσει στην Σπάρτη αλλά τον έστειλαν ξανά στα Τάγματα Εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού ) που είχε σταλεί το 1919 αφού προηγουμένως είχε καταδικασθεί σε θάνατο
Επέστρεψε το 1924 στην Αθήνα με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
*********************************************************************
4ο) ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής:
<<Το πρωί του Οκτωβρίου 1922, ο διοικητής του Δυτικού Μετώπου Ali Fuat Cebesoy έστειλε μια ξεχωριστή ειδοποίηση (διάταγμα) στον Οργανισμό Εθνικών Δυνάμεων της Ισπάρτας, στους βουλευτές της Ισπάρτας Hafız İbrahim Demiralay και στον Süldürzade Hafız Nadir Süldür. Όλοι οι Έλληνες άνδρες που θα παραμείνουν στην Σπάρτα από ηλικία 9-55 θα εξορισθούν στην Αττάλεια, το Ικόνιο και το Καισάρεια. Καλούνται να φύγουν από την Ισπάρτα εντός 8 ημερών. Οι Ελληνίδες και τα παιδιά κάτω των 9 ετών θα μπορούσαν να μείνουν με ασφάλεια στην Ισπάρτα υπό την προστασία της Οργάνωσης Εθνικών Δυνάμεων.>>
«Ο εκπρόσωπος της Εκκλησιάς της Ισπάρτας, ιερέας Παπά – Ιωακείμ, χτύπησε τα ρόπτρα των σπιτιών των απειλούμενων με εξορία Ελλήνων και αναγγέλλει προφορικά τα νέα σε κάθε νοικοκυριό.»
*** Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων του 4ου τμήματος.***
Το ποιο συγκλονιστικό σημείο σε αυτό το άρθρο νομίζω ότι είναι ο εκβιασμός που έγινε για να φύγουν οι ‘Ελληνες από την Σπάρτη .
Γράφει ότι η διαταγή που όπως γράφει στάλθηκε σε πρόσωπα της Μουσουλμανικής διοίκηση έγραφε :
«Το πρωί του Οκτωβρίου 1922, ο διοικητής του Δυτικού Μετώπου Ali Fuat Cebesoy έστειλε μια ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ (διάταγμα) στον Οργανισμό Εθνικών Δυνάμεων της Ισπάρτας, στους βουλευτές της Ισπάρτας Hafız İbrahim Demiralay και στον Süldürzade Hafız Nadir Süldür.
«Όλοι οι Έλληνες άνδρες που θα παραμείνουν στην Σπάρτα από ηλικία 9-55 θα εξορισθούν στην Αττάλεια, το Ικόνιο και το Καισάρεια εάν δεν φύγουν από την Ισπάρτα εντός 8 ημερών. Οι Ελληνίδες και τα παιδιά κάτω των 9 ετών θα μπορούν να μείνουν με ασφάλεια στην Ισπάρτα υπό την προστασία της Οργάνωσης Εθνικών Δυνάμεων.»
Για αυτή την εκβιαστική διαταγή μιλά στα Απομνημονεύματα του ο Παπά-Ιωακείμ, αλλά δεν αναφέρει ότι μπορούσαν να μείνουν οι γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 9 ετών
Ι.) Ali Fuat Cebesoy
Ο Ali Fuat Cebesoy στρατιωτικός και πολιτικός.
. Πρόεδρος της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (30/1/48-έως 1/11/48
Ήταν συμμαθητής με τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ , στην διάρκεια της φοίτησης τους, στην στρατιωτική σχολή.
*********************************************************************
5ο) ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής:
« Είναι ο Μητροπολίτης Ισπάρτης (Πισιδίας) Κύριλος Εφέντη, το έτος 1675.»
Παλιές Βυζαντινές νότες.
Το ραντεβού μου στην Ορθόδοξη Εκκλησία Κύπρου έληξε.
Ο Μητροπολίτης Λογκανδίου, του οποίου οι συνεχείς σημειώσεις πήραν τη θέση μου, θα συνεχίσει.
Το 1249, ο Σελτζούκος σουλτάνος Β’. Ο Alaaddin Keykubat (Κονιά) ως Sariidris (παππούς του Yunus Emre) Anamas Sheikh, ο Αρχηγός της τουρκικής φυλής Sarılar ανατέθηκε.
Ο Ισλαμιστής λόγιος Anamas Sarıidris, ονόματι
Ίδρυσε κοιτώνα στο οροπέδιο Σαριιδρίς (Εγιρντίρ). Άρχισε να εξισλαμίζει την περιοχή της Πισιδίας ανοίγοντας ένα Δωμάτιο Γιαρέν (Στέγη Φίλων) στους κοιτώνες των φυλών Γιορούκ-Τουρκμενίων. Οι ιερείς των εκκλησιών Barla, Adada, Eğirdir, Yalvaç, Uluborlu, Isparta βρίσκονται σε αναποτελεσματική (μειονεκτική ) θέση…
Αυτό το όνομα Vakay-ı έχει ξαναγραφτεί διαβάζοντας τις αναμνήσεις παλιών ιερέων της Πισιδίας.
Είμαι ο Μητροπολίτης Πισιδίας Κύριλος.. Απρίλιος 1675.]]
***Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων του 5ου τμήματος.***
Ι. )Alaeddin Keykubad, 1188 – 1237) ήταν Σελτζούκος Σουλτάνος του Ρουμ (1220 – 1237).
ΙΙ.) Αναφέρει τις Ελληνικές Χριστιανικές κοινότητες Barla, Adada, Eğirdir, Yalvaç, Uluborlu, Isparta ,ΤΟ 1922 δεν υπήρχαν ΄Έλληνες στις άλλες υπήρχαν
ΙΙΙ. ) Δεν βρήκαμε τίποτα για τον ΜητροπολιτηΨιδιας που αναφέρει <<Μητροπολίτης Ισπάρτης (Ψιδίας) Κύριλος Εφέντη, >> Πέρα από το γεγονός ότι Ψιδία λεγόταν παλαιότερα η περιοχή της Πισιδίας
ΙV. )Sariidris Το Sarıidris είναι μια πόλη με πληθυσμό 2270 κατοίκους στην περιοχή Eğirdir της επαρχίας Isparta . Απέχει 35 χλμ. από το Eğirdir. Πιθανόν πήρε το όνομα της από Τούρκο αξιωματούχο η λόγιο Ισλαμιστή τον Anamas Sarıidris,
V.) Ο Γιουνούς Εμρέ (Yunus Emre) (1238; – 1320;) ήταν Τούρκος ποιητής Έχει ασκήσει τεράστια επίδραση στην Τουρκική λογοτεχνία, Είναι ένας από τους πρώτους επώνυμους ποιητές που συνέθεσε εκτεταμένα στην Τουρκική γλώσσα, και τα ποιήματά του – Ήταν και Σούφι μυστικιστής. Με τον όρο Σούφι εννοούμε εκείνες τις πρώτες ασκητικές κοινότητες του Ισλάμ, και οι οποίες εγκατέλειψαν τα εγκόσμια, πρεσβεύοντας ότι το ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από την ανεξιχνίαστη θέληση του Θεού. Σε αυτές τις κοινότητες επικράτησε αρχικά το ασκητικό στοιχείο του μυστικισμού, ενώ με την πάροδο του χρόνου ο ασκητισμός θεωρήθηκε ως προκαταρκτικό στάδιο για την επίτευξη της πνευματικής ζωής.
*********************************************************************
6ο) ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής:
« Ενώ η Διοίκηση του Δυτικού Μετώπου συνέστησε στους Έλληνες της Σπάρτης, Ουλούμπουρλου και Πάρλας να ακολουθήσουν τον δρόμο της Σμύρνης για την αναγκαστική μετανάστευση, το πρωί της συνάντησης, ο παπά – Ιωακείμi, ο Kuvay’i Αναπληρωτής Πρόεδρος του Εθνικού Υπουργείου, Mevlevi. Αλί Δέδε Εφέντη, έδωσε παράκληση.
Στην αναφορά, ο δρόμος της Σμύρνης δεν είναι ασφαλής και η ομάδα ιερέων δηλώνει ότι θέλει να πάει στην Ελλάδα με ένα ιταλικό πλοίο από το λιμάνι της Αττάλειας.»
*** Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων του 6ου τμήματος***
Αν διάβασει κάνεις τα απομνημονεύματα του Παπαιωακειμ βλέπει τον αγώνα που έκανε μαζί με τις Μουσουλμανικές αρχές του δήμου Σπάρτης να αλλαξει τον δρόμο της εξοδου μεσώ Κουσαντασι από όπου τα γυναικόπαιδα της Σπάρτης δεν θα είχαν καμιά ελπίδα να φτασουν ζωντανοί και να φύγουν από την Αττάλεια κάτι που τελικό έγινε και έφτασαν απαξαπαντες στην Ελλάδα ακέραιοι ,πλην ενός μικρού παιδιού που χάθηκε στην διαδρομή. Τα δε πλοία της εξόδου τελικό τα 2 ήταν Ελληνικά και το ένα Αμερικανικό .
********************************************************************* 7ο
7.) ΤΜΗΜΑ
Γράφει ο ερευνητής:
«Αυτά τα τετράδια μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα από το λιμάνι της Αττάλειας με πλοίο. Τώρα τα τετράδια εκτίθενται τώρα σε γυαλί στο Μουσείο της Πόλης των Εκκλησιών στην Ελλάδα — Καλαμπάκα (Μετέωρα). Vakay-ı
Σημειώσεις ονομάτων για την ιστορία της Ισπάρτας, που φυλάσσονται από την εκκλησία, έχουν μεταφραστεί ξανά στα νέα Ελληνικά.
Μπορούν να δοθούν σε σημαντικά άτομα σε φυλλάδια.»
***Ταυτοποίηση προσώπων & γεγονότων του 7ου τμήματος.***
Ο αρθρογράφος μιλά για μεταφορά των αρχείων της Μητρόπολης στην Ελλάδα και μάλιστα στην περιοχή των Μετεώρων σε κάποιο Μουσείο το αποκαλεί «Μουσείο της Πόλης των Εκκλησιών στην Ελλάδα — Καλαμπάκα (Μετέωρα)». Vakay-ı >> γράφει ακόμα ότι εάν κάποιος ερευνητής επισκεφθεί το μουσείο μπορεί να προμηθευτεί κάποιο μικρό μεταφρασμένο απόσπασμα .
Επικοινωνήσαμε με την Ιερά Μητρόπολη Τρίκκης, Γαρδικίου και Πύλης που εδρεύει στα Τρίκαλα όπου είδαμε να υπάρχει κάποιο ανάλογο Μουσείο, μας είπαν ότι υπάρχει μουσείο αλλά αγνοούν την ύπαρξη αυτού του αρχείου και επειδή πλέον η αρμοδιότητα των Μοναστηριών των Μετέωρων ανήκουν πλέον στην αποσπασθείσα Μητρόπολη Σταγών και Μετεώρων να απευθυνθούμε εκεί. Δυστυχώς η κατάστασή που επικρατεί λόγω πανδημίας εμποδίζει την έρευνα μη τηλεφωνική επικοινωνία δεν απέδωσε τίποτα και μας είπαν να ψάξουμε στα Μοναστήρια που έχουν ανάλογες συλλογές όπως το Μεγάλο μετέωρο ή της Μεταμορφώσεως του Σωτηρίες Ι. Μ. Βαρλαάμ Ι. Μ. Αγίας Τριάδος Ι. Μ. Αγίου Στεφάνου Ι. Μ. Ανάπαυσα Ι. Μ. Ρούσανου. .
Εάν πράγματι έφθασαν στην Ελλάδα τα αρχεία ,είναι άξιο απορίας γιατί δεν τα αναφέρει ο Παπά Ιωακείμ ,και γιατί στα Μετέωρα, φοβόταν ότι θα καταστραφούν και ο τόπος φύλαξης στην Αθήνα ήταν ανασφαλής δύσκολο να το μάθουμε.