Του Χάρη Φλουδόπουλου
Project compass ή στα ελληνικά σχέδιο πυξίδα, τιτλοφορείται το στρατηγικό πλάνο που παρουσιάστηκε χθες στο διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΗ. Το σχέδιο αποτελεί την πρόταση του συμβούλου McKinsey ώστε η εταιρεία να μπορέσει να συνεχίσει να είναι βιώσιμη και κερδοφόρος στο νέο περιβάλλον της αγοράς και κυρίως μετά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις δεσμεύσεις προς τους δανειστές και την ΕΕ για άνοιγμα της αγοράς, αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας του κλάδου, μείωση των εκπομπών ρύπων και αύξηση του μεριδίου των ανταγωνιστών.
Σε αυτό το περιβάλλον που η ΔΕΗ θα κληθεί να διαχειριστεί με μειωμένο τζίρο αλλά με τις ίδιες υποχρεώσεις, προκύπτει μια βασική εξίσωση στην οποία η εταιρεία οφείλει να βρει λύση. Αυτή δεν είναι άλλη από τη βελτίωση της σχέσης λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA/ καθαρού χρέους.
Στην πραγματικότητα το project compass είναι ένα 5ετές μνημόνιο το οποίο καλείται να εφαρμόσει η ΔΕΗ και περιλαμβάνει διαρθρωτικές αλλαγές, όπως πχ η έμφαση στις ΑΠΕ αλλά και “δημοσιονομικά” μέτρα με στόχο τη μείωση των δαπανών, την αύξηση των κερδών και τη δραστική περικοπή του δανεισμού.
Σύμφωνα με πληροφορίες, χθες η παρουσίαση του συμβούλου δεν υπεισήλθε σε λεπτομερή ανάλυση των επιμέρους μέτρων που προτείνονται και περιορίστηκε στον οδικό χάρτη με τις 8 στρατηγικές προτεραιότητες.
Ωστόσο όπως αναλύθηκε προς τα μέλη του ΔΣ αυτή τη στιγμή η σχέση λειτουργικών κερδών και καθαρού δανεισμού δεν είναι βιώσιμη καθώς βρίσκεται στο 1 προς 8. Τι σημαίνει αυτό ως προς τους στόχους του business plan; Θα πρέπει να υπάρξει αύξηση της λειτουργικής κερδοφορίας προ φόρων τόκων και αποσβέσεων κατά 500 εκατ. ευρώ και σταθεροποίησή της στα επίπεδα του 1 έως 1,1 δισ ευρώ μέχρι το 2022, από 500 εκατ. ευρώ που είναι σήμερα. Την ίδια στιγμή θα πρέπει ο δανεισμός της ΔΕΗ από 3,9 δις ευρώ να πέσει στα 2 δισ. ευρώ.
Στην ίδια παρουσίαση έχει ενδιαφέρον ότι κυρίαρχη θέση είχε η αναγκαιότητα για στροφή στις ΑΠΕ, καθώς όπως υπογραμμίστηκε ο λιγνίτης δεν έχει μέλλον και για να είναι βιώσιμος τα επόμενα χρόνια χρειάζεται οικονομική στήριξη από ΑΔΙ (μηχανισμός διαθεσιμότητας ισχύος).
Άλλα νούμερα δεν δόθηκαν σε σχέση με πιθανές αλλαγές στα τιμολόγια ή στο προσωπικό και η εξειδίκευση του πλάνου με συγκεκριμένα μέτρα δεν έγινε.
Ωστόσο είναι σαφές ότι για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι του πλάνου που θα βγάλει την επιχείρηση από το αδιέξοδο, είναι μονόδρομος η λήψη σκληρών αποφάσεων που θα ακουμπούν τόσο το ευαίσθητο θέμα των τιμολογίων όσο και θέματα μεγέθους και κόστους προσωπικού. Για παράδειγμα, μετά την παρουσίαση του πλάνου του συμβούλου θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη σε πρώτη φάση η τροποποίηση ή ακόμη και κατάργηση της περίφημης έκπτωσης συνέπειας του 15%. Εδώ να σημειωθεί ότι στις αρχές του έτους η διοίκηση της εταιρείας είχε αναφερθεί σε ενδεχόμενη εθελούσια έξοδο με στόχο την ανανέωση και όχι απαραίτητα τη μείωση του προσωπικού, που όμως θα έφερνε και μείωση του μισθολογικού κόστους λόγω του ότι νέοι θα αντικαταστήσουν παλιούς εργαζόμενους με υψηλές ωριμάνσεις.
Σε γενικές γραμμές το πλάνο δείχνει αξιοσημείωτη μείωση του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ στην παραγωγή αφού εκτός από την πώληση των λιγνιτών η εταιρεία θα αποσύρει επίσης σημαντικό αριθμό παλιών μονάδων. Με βάση την πρόταση του συμβούλου οδηγείται σε οριστική απόσυρση η Καρδιά (1200MW), ενώ με βάση τα νούμερα που ανακοινώθηκαν αφήνεται ανοιχτό παράθυρο για διατήρηση της μονάδας του Αμύνταιου (600MW). Οι αποσύρσεις και οι πωλήσεις λιγνιτών προτείνται να αντικατασταθούν με ΑΠΕ που θα φτάσουν το 2030 πάνω από τα 1500MW και θα αποτελούν πάνω από το 20 – 25% του δυναμικού της εταιρείας. Στο πλάνο της McKinsey περιλαμβάνονται και συνυπολογίζονται οι αλλαγές σε ρυθμιστικό επίπεδο (target model, ΑΔΙ, χρέωση προμηθευτή, ΥΚΩ κλπ).
Συγκεκριμένα, ως προς τις διαρθρωτικές αλλαγές που προτείνει το “μνημόνιο McKinsey” για της ΔΕΗ εδώ προτείνονται τα εξής σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν επισήμως από την εταιρεία:
1. Για τις ΑΠΕ μεσοπρόθεσμα προβλέπεται η εγκατάσταση 600MW μέχρι το 2022 και μακροπρόθεσμα μέχρι το 2030 να αποτελούν το 20 έως 25% του δυναμικού της εταιρείας, ήτοι πάνω από 1500 MW
2. Επενδύσεις στη διανομή με έμφαση στους έξυπνους μετρητές
3. Αλλαγές στην εμπορική πολιτική και κυρίως ενίσχυση των προσπαθειών για βελτίωση της εισπραξιμότητας
4. Παρεμβάσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε ορυχεία και μονάδες, καθώς εκτός από την πώληση των 930 μεγαβάτ λιγνιτών, θα αποσυρθούν ακόμη 1212MW μέχρι το 2021. Εδώ μεταξύ άλλων εξετάζεται η επένδυση σε μικρής κλίμακας LNG για μετατροποή πετρελαϊκών μονάδων σε νησιά
5. Επαναφέρονται τα σχέδια για αξιοποίηση των ακινήτων της εταιρείας, ενώ στόχος είναι να υπάρξει μείωση δαπανών και αλλαγή μοντέλου για τις υποστηρικτικές υπηρεσίες με αξιοποίηση συνεργειών
6. Έξοδος στο εξωτερικό κυρίως στα Βαλκάνια
7. Παροχή νέων υπηρεσιών και προϊόντων
8. Μείωση του κόστους που προκύπτει από ρυθμιστικές χρεώσεις όπως χρέωση προμηθευτή, δημοπρασίες ΝΟΜΕ διατήρηση εσόδων όπως τα ΑΔΙ για μονάδες της ΔΕΗ, αξιοποίηση της νέας αγοράς (target model) ως εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνων και πλήρης ανάκτηση των ΥΚΩ