Με e-mail στις 6 Ιουνίου 2017 στο Δήμαρχο Κοζάνης είχα επισημάνει προβλήματα κυκλοφορίας και στάθμευσης, που είχε δημιουργήσει ο Δήμος, με ρυθμίσεις είτε της τωρινής είτε της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής (στο Δημοτικό Ωδείο, στο Κολυμβητήριο, στους κυκλικούς κόμβους, στις χωροθετήσεις διαβάσεων πεζών, στις μονοδρομήσεις, στα «σαμάρια», κλπ). Και με νέο e-mail στις 14 Ιουνίου 2017 του είχα επισημάνει το πρόβλημα που δημιούργησε η μεταφορά της ΔΕΥΑΚ σε περιοχή όπου αναγκαστικά όλοι πλέον, των υπαλλήλων της ΔΕΥΑΚ περιλαμβανομένων, πρέπει να έλθουν με αυτοκίνητο: αφού πρώτα ο Δήμος δημιούργησε ανάγκη αναζήτησης χώρου στάθμευσης, στη συνέχεια απαγόρευσε τη στάθμευση στο δρόμο μπροστά στη ΔΕΥΑΚ, τοποθετώντας πορτοκαλί κολονάκια. Λιγότερο από 48 ώρες μετά το e-mail, ένας 66χρονος συμπολίτης μας παρασύρθηκε από αυτοκίνητο κι έχασε τη ζωή του μπροστά στη ΔΕΥΑΚ, όταν πήγε να πληρώσει το λογαριασμό έχοντας σταθμεύσει στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Μια ζωή χάθηκε και κάποιες άλλες καταστράφηκαν επειδή η τωρινή Δημοτική Αρχή δημιούργησε ένα πρόβλημα, αδιαφορώντας πλήρως για τους δημότες. Ευτυχώς δεν είχαμε άλλα θύματα.
Πλέον με το ΣΒΑΚ φαίνεται ότι η Δημοτική Αρχή έχει χάσει κάθε μέτρο και απέχει πλήρως απ’ την κοινή λογική. Άναυδος είδα σε βίντεο τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών αρχικά στις 5 Ιουνίου(1) να ισχυρίζεται πως «έχουν ειπωθεί ανακρίβειες και καταστροφολογίες» για τις καταργήσεις μερικών χιλιάδων θέσεων στάθμευσης, για να παραδεχθεί μόλις λίγες μέρες μετά(2) πως σκοπεύουν να καταργήσουν περίπου 2.500 θέσεις! Την ίδια στιγμή η Δημοτική Αρχή δεν έχει κάνει σοβαρή προσπάθεια ενημέρωσης των δημοτών και το κείμενο(3) που έχει αναρτήσει στον δικτυακό τόπο του Δήμου είναι εντελώς κατώτερο των περιστάσεων, χωρίς καν ένα σχεδιάγραμμα που να δείχνει πώς φαντάζονται τις κυκλοφοριακές ροές.
Οι δημότες έχουμε μπουχτίσει με τις ανοησίες στο κυκλοφοριακό, τόσο της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής όσο και της τωρινής. Απ’ αυτά που είδα στο κείμενο με τίτλο «Διαβούλευση για το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ)»:
- Δεν υπάρχει πουθενά η παραμικρή αναφορά πόσο θα μας κοστίσει η επιδίωξη της τωρινής Δημοτικής Αρχής να παίξει με τη σειρά της με τα πεζοδρόμια, την ώρα που η πόλη και τα Δημοτικά Διαμερίσματα χρειάζονται κατεπειγόντως νέους δρόμους κι αντιπλημμυρικά έργα, ολοκλήρωση των αποχετευτικών έργων και των βιολογικών καθαρισμών, ενίσχυση της υδροδότησης, πεζοδρόμια καταρχήν εκεί που κυκλοφορούν μαθητές, υπογειώσεις δικτύων ρεύματος και μεταφορές σημάτων για να ελευθερωθούν πεζοδρόμια απ’ τις κολόνες, υπόγειους χώρους στάθμευσης μέσα στον αστικό ιστό, κλπ, κλπ, ακόμα και πλήρη αναμόρφωση του δικτυακού τόπου του Δήμου. Δεν υπάρχουν λεφτά για όλα, προφανώς πρέπει να υπάρχει ιεράρχηση προτεραιοτήτων και το στένεμα δρόμων δεν μπορεί ν’ αποτελεί προτεραιότητα.
- Δεν υπάρχει κανένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και καμιά σειρά προτεραιότητας εκτέλεσης των προτεινόμενων έργων. Προφανώς δεν μπορούν να υλοποιηθούν όλα τα μέτρα μαζί, πρέπει να μπει μια σειρά και κάθε μέτρο που υλοποιείται να αξιολογείται για το αποτέλεσμα.
- Με τα μέτρα «ήπιας κυκλοφορίας», δηλαδή το περαιτέρω στένεμα ήδη στενών δρόμων, η Δημοτική Αρχή επιχειρεί να μετατρέψει τη μισή πόλη σε κακέκτυπο των δρόμων της Σκ’ρκας ή των Ηπειρώτικων, ώστε να μειωθεί –υποτίθεται- η ταχύτητα κυκλοφορίας στα 30 χλμ/ώρα. Μα πόσο νομίζουν πως είναι σήμερα η ταχύτητα; Παρουσίασαν μήπως κάποια μέτρηση; Επιπλέον, δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στο γεγονός ότι η όποια μείωση της ταχύτητας των οχημάτων προκαλεί αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου, αυξάνοντας αντίστοιχα τους ρύπους στον αστικό ιστό. Η αύξηση των εμποδίων, με υπερυψωμένες διαβάσεις, προκαλεί αύξηση της φθοράς των οχημάτων, ιδίως σε λάστιχα και αναρτήσεις, αυξάνοντας χωρίς λόγο και τη ρύπανση αλλά και το κόστος χρήσης. Στο κάθε μεμονωμένο αυτοκίνητο μπορεί να φαίνεται λίγο, αλλά αθροιστικά αυξάνει σημαντικά. Απαιτείται σύνταξη Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, όχι ως νομική υποχρέωση, αλλά επί της ουσίας, αν και ο «έξυπνος» κυκλικός κόμβος, που ήδη κατασκεύασε η Δημοτική Αρχή στη διασταύρωση Ψαρρών & Ηροδότου και όλοι περνούν πλέον από πάνω του, δείχνει ακριβώς ότι σκοπό έχουν να κάνουν το βίο αβίωτο στους εποχούμενους. Τι το βιώσιμο έχει αυτό;
- Η πρόταση για «δημιουργία 5 υπαίθριων χώρων στάθμευσης στις εισόδους της πόλης ώστε να αφήνουν τα οχήματά τους οι επισκέπτες, αλλά και οι κάτοικοι» δείχνει τον πλήρη παραλογισμό της παρούσας Δημοτικής Αρχής, δείχνει μια νοοτροπία μίσους για τους ανθρώπους και τη ζωή. Είστε σοβαροί κύριοι της Δημοτικής Αρχής όταν λέτε πως «Οι μετακινούμενοι [απ’ τους χώρους στάθμευσης στις εισόδους της πόλης] θα εξυπηρετούνται με την αστική συγκοινωνία για τις μετακινήσεις τους προς το κέντρο της πόλης, ή με τα πόδια ή το ποδήλατο;» Θέλετε να μας ξεκάνετε όλους από πνευμονία; Στην Κοζάνη ζούμε, όχι στη Ρόδο! Προ 20ετίας περίπου, τότε που ακόμα μπορούσε να βρεθεί χρηματοδότηση, είχα προτείνει στο Δήμο την κατασκευή μεγάλου υπόγειου χώρου στάθμευσης στο χώρο του τότε Στρατόπεδου Ψυχογιού και νυν Δημοτικού Κήπου. Ατυχώς η τότε κοντόθωρη Δημοτική Αρχή δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να το καταλάβει. Τώρα π.χ. λέτε στον κάτοικο των Καραγιαννίων και του Τσιαρτσιαμπά, αλλά και της Κοζάνης, αντί για το Δημοτικό Κήπο ν’ αφήνει το αυτοκίνητό του στη διασταύρωση Ανδρ. Παπανδρέου & Παπανικολή, δίπλα στο Αστυνομικό Μέγαρο και να μετακινείται προς το κέντρο με τα πόδια ή τη Δημοτική Συγκοινωνία. Μόνο που εκεί η περιοχή ήδη έχει πρόβλημα στάθμευσης λόγω του Αστυνομικού Μέγαρου, η χωρητικότητα του διπλανού οικοπέδου, το οποίο προφανώς θα πρέπει να αγοραστεί απ’ το Δήμο για να γίνει πάρκινγκ, είναι περιορισμένη και η Δημοτική συγκοινωνία είναι περίπου ανύπαρκτη, χωρίς καμιά ρεαλιστική προοπτική βελτίωσης. Και βεβαίως ο Δήμος δεν χρειάζεται ν’ αγοράσει κανένα οικόπεδο, αφού ακριβώς πάνω απ’ την Ανδρέα Παπανδρέου & Παπανικολή υπάρχει το Στρατόπεδο Μακεδονομάχων, που επιτέλους κάποτε πρέπει να αποδοθεί στο Δήμο, έστω με ανταλλαγή έκτασης με το Δημόσιο. Ή οι κάτοικοι της Νέας Χαραυγής και των Μπουτζακίων, αλλά και της Κοζάνης, θ’ αφήνουν τ’ αυτοκίνητα στο Λιντλ, για να έρχονται στη συνέχεια με τα πόδια ή με το ποδήλατο ή με το ανύπαρκτο αστικό;
- Λέει το κείμενο του Δήμου πως «Οι 5 αυτοί χώροι στάθμευσης βρίσκονται στις 5 κεντρικές εισόδους και εξυπηρετούνται από πολλές λεωφορειακές γραμμές». Μήπως να μας έλεγαν κιόλας ποιες είναι αυτές οι «πολλές λεωφορειακές γραμμές»; Η Δημοτική συγκοινωνία από πουθενά δεν προκύπτει με ποιο τρόπο θα γίνει ελκυστική για μαζική χρήση, αφού μπορεί να υπάρχει μόνο με επιδότηση και επιδότηση δεν υπάρχει. Τα ευχολόγια μιας Δημοτικής Αρχής κολλημένης σε δήθεν «οικολογικές» ιδεοληψίες δεν αποτελούν ρεαλιστική προοπτική για τους δημότες.
- Η ικανότητα της τωρινής Δημοτικής Αρχής να αναλύει τα προβλήματα της πόλης τίθεται σοβαρά υπό αμφισβήτηση, όταν λέει πως «Αυτό που θα απειλήσει έντονα τα επόμενα χρόνια το χαρακτήρα της πόλης και την ποιότητα ζωής των κατοίκων στο δημόσιο χώρο είναι το αυτοκίνητο. Η πόλη θα γίνει πιο δραστήρια και ο δείκτης ιδιοκτησίας θα αυξηθεί σημαντικά.» Από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο, προφανώς είναι οι μόνοι που δεν έχουν πάρει είδηση πως η κίνηση στην πόλη έχει μειωθεί την τελευταία 10ετία και πολλά καταστήματα είναι κλειστά, ενώ με τον περιορισμό της δραστηριότητας της ΔΕΗ, που τόσο προσπάθησαν επί χρόνια να πετύχουν, η οικονομική δραστηριότητα της πόλης θα μειωθεί την προσεχή 20ετία ακόμα περισσότερο. Αυτό που απειλεί πράγματι το χαρακτήρα της πόλης είναι η παντελής αδυναμία της Δημοτικής Αρχής ν’ αντιληφθεί το περιβάλλον γύρω της.
- Η αντίληψη πως «το περπάτημα και το ποδήλατο θα μπορούσαν να εξυπηρετούν σημαντικό ποσοστό των αναγκών» συνιστά ιδεοληψία και άρνηση της πραγματικότητας ότι η Κοζάνη έχει έντονες κλίσεις και σχετικά περιορισμένο διάστημα καλών καιρικών συνθηκών. Ο σχεδιασμός των λειτουργιών της πόλης πρέπει να γίνεται για όλες τις εποχές κι όχι μόνο για το καλοκαίρι. Το περπάτημα και το ποδήλατο πρέπει να προκύπτουν ως αποτέλεσμα επιλογής του κάθε πολίτη κι όχι ως καταναγκαστική επιβολή μιας αυταρχικής Δημοτικής Αρχής. Το δε ηλεκτρικό ποδήλατο, που λένε πως θα φθηνύνει, αλλά για πολλούς λόγους δεν πρόκειται να φθηνύνει, δεν διαφέρει ουσιωδώς από ένα μοτοποδήλατο: τι περιορίζει σήμερα την κίνηση με μοτοποδήλατο; Μήπως καταρχήν και κατ’ εξοχήν οι συνήθως κακές καιρικές συνθήκες; Που φυσικά και δεν πρόκειται να βελτιωθούν επειδή η Δημοτική Αρχή θέλει να παρακωλύσει την κίνηση των αυτοκινήτων, προκειμένου να κάνει 3 μήνες το χρόνο ποδηλατάδα; Έχει μετρήσει κανείς πόσες μοτοσυκλέτες κυκλοφορούν στην πόλη από Οκτώβριο μέχρι Απρίλιο; Ελάχιστες είναι, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και είναι κυρίως για υπηρεσίες διανομής. Κι όταν δεν κυκλοφορούν μοτοσυκλέτες, θα κυκλοφορούν ποδήλατα;
- Η πρόταση για μονοδρόμηση της Παύλου Μελά είναι έγκλημα σε βάρος των πολιτών, επειδή η Παύλου Μελά είναι βασικός δρόμος που οδηγεί στο Νοσοκομείο. Αν μονοδρομηθεί, (μόνο κάθοδος από Σολωμού/Πλ. Γιολδάση μέχρι τη Μεγ. Αλεξάνδρου), μοναδικός δρόμος που οδηγεί στο Νοσοκομείο από το Νότο θα μείνει ο άξονας Μητρ. Φωτίου-Μπουσίου-Φον Κοζάνη-Καστοριάς-Μαμάτσιου ή θα πρέπει κανείς, μέσα στην αγωνία της στιγμής, να κάνει το γύρο της πόλης απ’ τους «περιφερειακούς δακτύλιους». Δακτύλιους για τους οποίους δεν έχουν εξασφαλίσει ούτε καν απαλλοτριώσεις για να διαπλατύνουν δρόμους και να επιτρέψουν ταχεία κυκλοφορία. Το πρώτο που πρέπει να διασφαλίζει ένα οποιοδήποτε ΣΒΑΚ είναι η ταχεία πρόσβαση των πολιτών στις δομές υγείας και η ανεμπόδιστη κίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων. Το τωρινό ΣΒΑΚ το μόνο που κάνει είναι να βάζει εμπόδια στην κίνηση τόσο ασθενοφόρων και ΙΧ μεταφοράς προς το Νοσοκομείο όσο και στην κίνηση των ογκωδών πυροσβεστικών οχημάτων.
- Η Δημοτική Αρχή προτείνει να γίνει μια βασική είσοδος της πόλης η Αηλιόστρατα. Η πρόταση απορρίπτεται άνευ επαίνων, καθώς είναι ένα ρέμα που μετατράπηκε σε στενό δρόμο, με πολύ μεγάλη κλίση και ολισθηρότητα όταν βραχεί, έχει Γυμνάσιο με μαθητές που έρχονται κι από Δημοτικά Διαμερίσματα, αλλά ταυτόχρονα έχει στενά έως ανύπαρκτα πεζοδρόμια. Εκεί πρέπει οπωσδήποτε να διαπλατυνθούν τα πεζοδρόμια, για να κυκλοφορούν τα παιδιά με μεγαλύτερη ασφάλεια, κάτι που ουδόλως φαίνεται ν’ απασχολεί το Δήμο. Για να μπορεί να γίνει αυτό, πρέπει να βρεθεί εναλλακτική διαδρομή για την κάθοδο και να μονοδρομηθεί η Αηλιόστρατα σε άνοδο απ’ την Κορυτσάς (Πλ. Σκ’ρκας) μέχρι τον κυκλικό κόμβο στο 6ο Γυμνάσιο. Μια τέτοια διαδρομή θα μπορούσε π.χ. να είναι μέσω της Δαδαμόγια-Π.Π.Γερμανού-Λόρδου Βύρωνα, που είναι βεβαίως δρόμοι κατάλληλοι μόνο για την τοπική κυκλοφορία κι όχι για είσοδο της πόλης. Πεζοδρόμιο για να κυκλοφορούν οι μαθητές με ασφάλεια πρέπει επίσης κάποτε να γίνει στην αρχή της Μακρυγιάννη.
Μια πόλη είναι ένα πολύπλοκο σύστημα και τέτοια συστήματα με την πάροδο του χρόνου βρίσκουν σταδιακά ισορροπία μόνα τους. Είναι απ’ τα προηγούμενα εμφανές πως η Δημοτική Αρχή αδυνατεί να κατανοήσει πως η κοινωνία της πόλης έχει τις δικές της λειτουργίες κι έχει βρει τις δικές της ισορροπίες. Το κυκλοφοριακό δεν χρειάζεται ανατροπές, με τις οποίες θα επιβάλει σε παιδιά και ηλικιωμένους να περπατούν χιλιόμετρα μέσα στη βροχή και την παγωνιά ή και τον καύσωνα, χρειάζεται μόνο βελτιώσεις σε σημεία όπου πονά από χρόνια, όπως είναι η έλλειψη περιφερειακών δρόμων. Τα τελευταία 10 χρόνια έχω επισκεφθεί τους τρεις τελευταίους αντιδημάρχους τεχνικών υπηρεσιών, προτείνοντας αξιοποίηση του υπάρχοντος οδικού δικτύου ώστε να διαχυθεί η κίνηση και να λιγοστέψει η διαμπερής κυκλοφορία, αλλά διακρίθηκαν και οι τρεις για την απραξία τους, μάλλον επειδή ο ορίζοντας της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής φθάνει το πολύ μέχρι τις επόμενες εκλογές.
Είναι ήδη εμφανές πως η οπτική και της τωρινής Δημοτικής Αρχής είναι μόνο το πώς θα τσιμεντάρει ακόμα περισσότερο την πόλη, προκειμένου δήθεν να τη μεταβάλει σε ζώνη «ήπιας» κυκλοφορίας. Η μόνη υπηρεσία που έχει πλέον να προσφέρει η Δημοτική Αρχή είναι ν’ απαλλάξει την πόλη απ’ την παρουσία της, πριν μας ξεκάνει όλους από πνευμονία!
Αυτά προς το παρόν κι αν χρειαστεί θα επανέλθω με λεπτομέρειες για τους δρόμους, υπάρχουν πολλά «περίεργα» στις «Προτάσεις» του ΣΒΑΚ.
(1) https://www.youtube.com/watch?v=M1Xu5LJKg4g,
(2) https://www.youtube.com/watch?v=cfkV882gKDs,
(3) https://www.cityofkozani.gov.gr/web/guest/pressrelease?p_p_action=0&p_p_id= bs_news&p_p_col_count=7&p_p_col_id=column-2_bottomLeft& _bs_news_struts_action=%2Fext%2Fnews%2Fload&_bs_news_redirect=%2Fweb%2Fguest%2Fhome&p_p_col_pos=4&_bs_news_mainid=21864&p_p_state=normal&_bs_news_loadaction=view&p_p_mode=view
Χρήστος Ι. Κολοβός
Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Ε.Μ.Π./ Διευθυντής Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/ΛΚΔΜ
Μέλος Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης Περιφέρειας Δυτ. Μακεδονίας