(Μέρος Α)
Υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τη ρύθμιση οφειλών μέχρι 120 δόσεις σε Ασφαλιστικά Ταμεία, Εφορία και Ο.Τ.Α.. Στο παρόν πρώτο μέρος παρουσιάζονται τα βασικά σημεία της ρύθμισης σχετικά με τα χρέη προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Θα ακολουθήσει το δεύτερο μέρος που αφορά τα χρέη προς την Εφορία και τους Ο.Τ.Α. α΄βαθμού.
Ρύθμιση προς τα ασφαλιστικά ταμεία – κύρια σημεία
-Σύμφωνα με το νομοσχέδιο ο οφειλέτης, φυσικό ή νομικό πρόσωπο χωρίς άλλες προϋποθέσεις λ.χ. διακοπή δραστηριότητας, δύναται να ρυθμίσει το σύνολο των οφειλών του (ήτοι κεφάλαιο, πρόσθετα τέλη και τόκοι), κατόπιν αιτήσεως, προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης που δημιουργήθηκαν μέχρι την 31-12-2018. Στη ρύθμιση δεν μπορούν να υπαχθούν οφειλές που έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση των υπερχρεωμένων Ν.3869/2010, εφόσον όμως η διαδικασία εκκρεμεί και θέλει ο οφειλέτης να υπαχθεί στη ρύθμιση θα πρέπει να παραιτηθεί. Αντίθετα, οι οφειλές που έχουν υπαχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό του Ν.4469/2017 μπορούν να υπαχθούν στις 120 δόσεις.
Σχετικά με τις προσαυξήσεις προβλέπεται υπό τις οριζόμενες εξαιρέσεις, ότι: α) για μη μισθωτούς παρέχεται έκπτωση 85% επί των πάσης φύσεων προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, β) για αγρότες (ασφαλισμένοι πρώην ΟΓΑ) παρέχεται έκπτωση 100% επί των πάσης φύσεων προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και τέλος γ) για εργοδότες από απασχόληση εργαζομένων παρέχεται έκπτωση επί των πάσης φύσεως προσαυξήσεων και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, ποσοστού 100% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής της κύριας οφειλής και ποσοστού 50% σε περίπτωση τμηματικής καταβολής της κύριας οφειλής.
-Το σύνολο της οφειλής καταβάλλεται σε δόσεις που το ανώτατο όριο αυτών ορίζεται σε 120, ενώ το minimum της οριζόμενης μηνιαίας δόσης ορίζεται στα 50€, για τους μη μισθωτούς και εργοδότες και σε 30€, για τους αγρότες (δλδ. ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ).
-Οφειλές από οποιουδήποτε είδους παροχές πού καταβλήθηκαν αχρεωστήτως, είτε σε ασφαλισμένο είτε σε συνταξιούχο, μέχρι την 31-12-2018, μπορούν να εκμεταλλευτούν την ρύθμιση, εφόσον δεν έχει εκδοθεί καταδικαστική ποινική απόφαση εις βάρος του οφειλέτη εξαιτίας των οφειλών αυτών.
-Δίδεται η δυνατότητα μετάπτωσης από υφιστάμενη ρύθμιση (όπως πάγια 12 δόσεων ή 100 δόσεων) με ρύθμιση του υπολειπόμενου ποσού στη νέα ρύθμιση, αλλά και απώλεια της προηγούμενης ρύθμισης.
-Στην συγκεκριμένη ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν εφόσον επιλέξει ο οφειλέτης και οφειλές που έχουν δημιουργηθεί μέχρι την 31-12-2018 και οι οποίες κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, τελούν σε αναστολή είσπραξης.
-Ο οφειλέτης δικαιούται σύνταξη, εφόσον το ποσό που προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό της οφειλής που υπάγεται σε ρύθμιση είναι κάτω από το προβλεπόμενο όριο [4.000€ για δικαιούχους σύνταξης πρώην Ο.Γ.Α., 15.000€ για Ε.Τ.Α.Α και 20.000€ για τον Ο.Α.Ε.Ε.] και εφόσον φυσικά πληρούνται και οι υπόλοιπες συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις. Όσον αφορά τους αγρότες/ασφαλισμένους πρώην Ο.Γ.Α. που συμπληρώνουν το 67ο έτος της ηλικίας τους έως την 31.12.2019, το προβλεπόμενο όριο οφειλής διαμορφώνεται στα 6.000€. Στην περίπτωση αυτή ισχύουν τα εξής:
α) Οι οφειλές ρυθμίζονται σε έως 120 δόσεις maximum,
β) Μέχρι την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, καταβάλλονται κανονικά οι δόσεις της ρύθμισης.
γ) Από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής των δόσεων, ενώ οι δόσεις που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα αυτό, παρακρατούνται από τα αναδρομικά με την απόφαση συνταξιοδότησης.
δ) Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης ο οφειλέτης πρέπει να αποπληρώσει μέσα σε 3 μήνες το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης και έως στην απόρριψή της.
Συνέπειες ρύθμισης-Αναστολή
-Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης και εφόσον τηρούνται οι προβλεπόμενοι όροι μπορεί ο οφειλέτης να λάβει αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας δίμηνης ισχύος, στο οποίο πιστοποιείται το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό κ.λπ., αναστέλλονται τα αναγκαστικά μέτρα και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη όπως επίσης και η ποινική δίωξη σε βάρος του και η τυχόν εκτέλεση ποινής που του έχει επιβληθεί ή εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, αυτή διακόπτεται (αν και για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ έχει καταργηθεί το αξιόποινο).
-Τέλος, αναστέλλεται η παραγραφή των οφειλών που περιλαμβάνονται στην αίτηση υπαγωγής στην εν λόγω ρύθμιση, από την ημερομηνία υποβολής της αιτήσεως και για όλο το διάστημα που αφορά η ρύθμιση και δεν συμπληρώνεται πριν παρέλθει ένα έτος από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής της τελευταίας δόσης της ρύθμισης ή από την έκπτωση από τη ρύθμιση.
Διαδικασία υποβολής αίτησης για χρέη στα Ασφαλιστικά Ταμεία
-Την 17η Μαΐου 2019 (Παρασκευή) ή το αργότερο την 20η Μαΐου 2019 (Δευτέρα) ανοίγει η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων, για την ένταξη στην εν λόγω ρύθμιση.
-Το δικαίωμα παρέχεται άπαξ ανά οφειλέτη και η αίτησή του υποβάλλεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ενώ κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται και η υποβολή της στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ, σε περίπτωση αδυναμίας πιστοποίησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
-Προβλέπονται δύο βήματα προσδιορισμού της οφειλής:
α) Στο πρώτο βήμα ζητείται ο προσδιορισμός της οφειλής και εφόσον ο οφειλέτης πατήσει την επιλογή του επανυπολογισμού οφειλών δια της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΕΦΚΑ παρέχεται ενημέρωση για το ύψος της οφειλής, πριν και μετά τον επανυπολογισμό.
β) Στο δεύτερο βήμα προσδιορισθείσα οφειλή του προηγούμενου βήματος διαβιβάζεται στο ΚΕΑΟ και πλέον ο οφειλέτης υποβάλλει την αίτησή του δια της ηλ. πλατφόρμας του ΚΕΑΟ.
-Όσον αφορά τους οφειλέτες εργοδότες και οφειλές από αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές υποβάλλεται απευθείας αίτηση για ρύθμιση δια της πλατφόρμας του ΚΕΑΟ. Αρμόδια όργανα για την έκδοση απόφασης υπαγωγής στη ρύθμιση είναι οι οικείοι διευθυντές των περιφερειακών υπηρεσιών του ΚΕΑΟ.
-Η πρώτη δόση της ρύθμισης καταβάλλεται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα υπαγωγής, ενώ κάθε επόμενη δόση μέχρι την αντίστοιχη τελευταία εργάσιμη των επομένων μηνών.
-Η 30η Σεπτεμβρίου 2019 (30-9-2019) ορίζεται ως τελική προθεσμία υπαγωγής στη ρύθμιση.
-Για τις περιπτώσεις υπαγωγής στις διατάξεις των Ν.4469/2017 [Εξωδικαστικός Μηχανισμός] και Ν.3869/2010 [Υπερχρεωμένα] προσκομίζεται στις περιφερειακές υπηρεσίες του ΚΕΑΟ -δεν προβλέπεται προς το παρόν ηλεκτρονική ανάρτηση- δήλωση παραίτησης από τη διαδικασία υπαγωγής των οφειλών προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης στη ρύθμιση του Ν.4469/2017 ή του Ν.3869/2010.
-Η ρύθμιση χάνεται εφόσον: α)Δεν καταβληθεί ποσό δόσεων που αντιστοιχεί σε δύο (2) δόσεις της ρύθμισης. β)Δεν καταβληθούν βεβαιωμένες οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 01.01.2019. γ)Δεν καταβληθούν μέσα σε τρεις (3) μήνες από την άρση της αναστολής, οι οφειλές που κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση τελούσαν σε αναστολή είσπραξης, δικαστική ή διοικητική ή εκ του νόμου, και δεν υπήχθησαν στις 120 δόσεις. δ)Δεν καταβληθεί το συνολικό ποσό των δόσεων που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης μέχρι την επίδοση της απορριπτικής απόφασης.
-Σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης έχουμε όπως είναι φυσικό την απώλεια των ευεργετημάτων της εν λόγω ρύθμισης. Επιπροσθέτως, η οφειλή αναβιώνει μαζί με των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής στην κατάσταση που είχαν κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και πριν τον τυχόν επανυπολογισμό τους και την κατάστασή τους ως ληξιπρόθεσμων και απαιτητών. Για τον καθορισμό του οφειλόμενου ποσού, το ποσό που έχει πληρωθεί κατά τη διάρκεια της ρύθμισης των 120 δόσεων μέχρι την απώλειά της αφαιρείται από το ποσό της οφειλής που αναβιώνει, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο. Έχουμε, επίσης, άρση της αναστολής των ποινικών διώξεων και των μέτρων αναστολής. Θα επιδιωχθεί η είσπραξη της οφειλής με όλα τα μέσα που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Τέλος και εξίσου σημαντικό είναι ότι η οφειλή είναι πλέον βεβαιωμένη στο ΚΕΑΟ, αναγνωρισμένη από τον ασφαλισμένο και ο ασφαλισμένος έχει χάσει τα οποιαδήποτε ένδικα ή ενδικοφανή μέσα.
Αξιολόγηση
Κάνοντας μία αρχική αξιολόγηση της ρύθμισης, περιμένοντας βέβαια πως θα εφαρμοστεί στην πράξη, μπορούμε να αναφέρουμε ότι στα θετικά περιλαμβάνονται α)το ότι η ρύθμιση αφορά το σύνολο των οφειλετών χωρίς ιδιαίτερες προϋποθέσεις και κριτήρια, β)υπάρχει μείωση της οφειλής μέσω της δυνατότητας επανυπολογισμού του κεφαλαίου των εισφορών, γ)φαίνεται να αποφεύγεται η γραφειοκρατία, δ)δεν υπάρχει η άμεση απώλεια της ρύθμισης, ε)παρέχεται το δικαίωμα σύνταξης σε μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων με οφειλές που ξεπερνούσαν τα προβλεπόμενα όρια του Νόμου, στ)εμπεριέχεται κάθε είδους οφειλή μέχρι το τέλος του 2018, ενώ υπάρχει σχετική ευελιξία σε περίπτωση νεότερων οφειλών. Αντίθετα, α)πιθανά να υπάρξει θέμα συνταγματικότητας εξαιτίας της ευνοϊκής μεταχείρισης αγροτών έναντι των υπόλοιπων ασφαλισμένων, β) με την βεβαίωση και αναγνώριση της οφειλής στο ΚΕΑΟ χωρίς πλέον δυνατότητα αμφισβήτησης από τον ασφαλισμένο, σε κάθε περίπτωση αδυναμίας καταβολής των δόσεων της ρύθμισης, επίκειται αναγκαστική εκτέλεση, γ)δεν υπάρχει κάποια πρόνοια για συνεπείς ασφαλισμένους που καλύπτουν τις εισφορές τους τα δύσκολά χρόνια της κρίσης και δ)η ανταποδοτική σύνταξη μειώνεται με τον επανυπολογισμό.
Θα ακολουθήσει συνοπτική ανάλυση-παρουσίαση των 120 δόσεων για οφειλές προς Εφορία και Δήμους.
Χαρίλαος – Ανδρέας Χάιδος
Δικηγόρος (LLM)
Υπ. Διδάκτωρ Παν. Πατρών
Πτυχιούχος Οικονομικής Επιστήμης (Ο.Π.Α.)
Κιν:+306972692572, +306940035292,
Τηλ:+302461036577,
Εmail: xachaidos@gmail.com