(Άρθρο του Γιάννη Γκιόκα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου, από τον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ 26-27/2/2022)
Οι καταιγιστικές εξελίξεις με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν αποτελούν ούτε «κεραυνό εν αιθρία», ούτε απρόβλεπτη εξέλιξη. Εδώ και χρόνια οι γεωπολιτικοί και οικονομικοί ανταγωνισμοί μεταξύ ισχυρών καπιταλιστικών κρατών έχουν αποκτήσει τέτοια σφοδρότητα και δυναμική, που ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι κάποια στιγμή δεν θα μπορούσαν να διευθετηθούν με προσωρινούς συμβιβασμούς και εύθραυστες συμφωνίες.
Συνεπώς, όσοι κυβερνητικοί, πολιτικοί ή άλλοι παράγοντες του εγχώριου ή διεθνούς κατεστημένου «πέφτουν από τα σύννεφα» με αυτήν την εξέλιξη είτε είναι αδικαιολόγητα αφελείς, είτε κοροϊδεύουν συνειδητά τους λαούς. Προφανώς και είναι το δεύτερο, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι είναι περίπου οι ίδιοι που μιλούν για «κίνδυνο πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», αγνοώντας συνειδητά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία πριν 30 χρόνια, τις αλλαγές συνόρων και τους διαμελισμούς κρατών στην Ευρώπη, στους οποίους πρωτοστάτησαν το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ, η ΕΕ. Για να μη μιλήσουμε φυσικά για τους δεκάδες άλλους πολέμους και επεμβάσεις στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο.
Η τυπική έναρξη του πολέμου ήταν η στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, όμως το εύφλεκτο υλικό συσσωρεύεται εδώ και χρόνια τόσο στην περιοχή της πρώην ΕΣΣΔ όσο και διεθνώς.
Εδώ και χρόνια οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ μεθοδεύουν την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας. Το ΝΑΤΟ συνεχώς διευρύνεται με χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Στρατιωτικές δυνάμεις, βάσεις και σύγχρονα όπλα εγκαθίστανται σε διάφορα σημεία πέριξ της Ρωσίας, ενώ το 2014 αυτές οι δυνάμεις οργάνωσαν πραξικόπημα στην Ουκρανία (τη λεγόμενη πορτοκαλί «επανάσταση»), με τη στήριξη φασιστικών ομάδων και παραστρατιωτικών μηχανισμών. Από την άλλη, η καπιταλιστική Ρωσία προωθεί ως απάντηση τα δικά της σχέδια, με πιο χαρακτηριστικά την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία και πρόσφατα την αναγνώριση της «ανεξαρτησίας» των λεγόμενων Δημοκρατιών του Ντονμπάς. Ενώ, στην πιο «μεγάλη εικόνα» ξεπροβάλλει η αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, η οποία θα δυναμώσει ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια.
Αυτά τα σχέδια προωθούνται με μπόλικες δόσεις αντικομμουνισμού και αντισοβιετισμού κι απ’ τις δύο πλευρές, αφού η εθνικιστική υστερία θα πρέπει εκτός των άλλων να εκτοπίσει και τη συλλογική ιστορική μνήμη δύο λαών που ζούσαν για δεκαετίες αδελφωμένοι στο πλαίσιο του σοσιαλισμού, γεγονός που φωτίζει ταυτόχρονα το μέλλον και την κατεύθυνση της πάλης.
Οσα προηγήθηκαν των πρόσφατων γεγονότων έχουν πολύ μεγάλη σημασία, γιατί η προσέγγιση τέτοιων συγκρούσεων δεν μπορεί να γίνει με όρους ποιος «ήρξατο χειρών αδίκων» και ποιος αναγκάζεται σε «αυτοάμυνα». Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με βίαια μέσα, το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της όξυνσης του καπιταλιστικού ανταγωνισμού για τις σφαίρες επιρροής, τις αγορές, τις πρώτες ύλες, τα ενεργειακά σχέδια και τους δρόμους μεταφοράς, ο οποίος προϋπάρχει σε καιρό «ειρήνης». Προκειμένου να συγκαλυφθεί αυτή η αλήθεια, επιστρατεύονται τόνοι από προσχήματα και δικαιολογίες.
Από την «εθνοκάθαρση του Μιλόσεβιτς στο Κόσοβο το 1999» και τα «χημικά όπλα του Σαντάμ στο Ιράκ και του Καντάφι στη Λιβύη» (που ακόμη αναζητούνται) μέχρι τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν» και την «Αραβική Ανοιξη στη Συρία», τα προσχήματα ήταν και είναι πάντα το αναγκαίο συμπλήρωμα για να δικαιολογηθεί η πολεμική εμπλοκή. Μάλιστα η υποκρισία των ιμπεριαλιστών είναι τόσο ξεδιάντροπη που εναλλάσσουν προσχήματα και ρόλους, ανάλογα με το τι τους συμφέρει κάθε φορά.
Σήμερα το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και η ΕΕ κόπτονται για την «εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας» και το «απαραβίαστο των συνόρων», ενώ η Ρωσία, προκειμένου να καλύψει τα γενικότερα στρατηγικά της σχέδια για τον έλεγχο της Ουκρανίας, επικαλείται το «δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών» όσον αφορά την απόσχιση του Ντονμπάς. Σε άλλες περιπτώσεις ήταν το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και η ΕΕ που επικαλούνταν την «αυτοδιάθεση των εθνών» για να χαράξουν νέα σύνορα, να διαμελίσουν κράτη και να επέμβουν στρατιωτικά εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας κρατών. Οι ίδιοι σήμερα εμφανίζονται υπερασπιστές του «Διεθνούς Δικαίου», όταν ακόμη κι αυτό το Διεθνές Δίκαιο, που διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με την καθοριστική συμβολή των σοσιαλιστικών χωρών, το τσαλαπάτησαν ουκ ολίγες φορές, το έκοψαν και το έραψαν στα μέτρα τους.
Αντίστοιχα προσχήματα χρησιμοποιούν και όσα μέρη – με τον έναν ή τον άλλο τρόπο – στηρίζουν ή συμμετέχουν στον πόλεμο. Η Ελλάδα είναι ένα απ’ αυτά, αφού στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ εμπλέκεται ενεργά και σ’ αυτήν την ιμπεριαλιστική σύγκρουση, με στόχο τη γεωστρατηγική αναβάθμιση της ελληνικής αστικής τάξης, δηλαδή τη συμμετοχή της στο πλιάτσικο και την αναδιανομή της «πίτας», που γίνεται με το αίμα των λαών. Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν τεράστιες ευθύνες για τη συμμετοχή τους σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις, ενώ όσον αφορά την Ουκρανία τα γεγονότα είναι αδιάψευστα.
Η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ έχουν στηρίξει διαχρονικά όλες τις ΝΑΤΟικές αποφάσεις με στόχο την περικύκλωση της Ρωσίας, ενώ μέσω του «Στρατηγικού Διαλόγου» με τις ΗΠΑ, που εγκαινίασε ο ΣΥΡΙΖΑ και συνεχίζει η ΝΔ, όλη η επικράτεια μετατράπηκε σε αμερικανοΝΑΤΟικό ορμητήριο. Οι στρατιωτικές βάσεις στην Αλεξανδρούπολη, στο Στεφανοβίκειο και όχι μόνο εξελίσσονται αυτήν τη στιγμή σε κέντρο προώθησης αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη. Συνεπώς, η εμπλοκή της Ελλάδας στην πολεμική σύγκρουση είναι άμεση και ο κίνδυνος για τον ελληνικό λαό, σε περίπτωση γενίκευσής της, παραπάνω από υπαρκτός.
Αλλωστε αυτό επιβεβαιώνεται και από τη συγκεκριμένη στάση των πολιτικών δυνάμεων στα πρόσφατα γεγονότα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει κάνει σημαία της τη στήριξη στο αμερικανοΝΑΤΟικό μπλοκ, με το πρόσχημα ότι έτσι «ισχυροποιούνται οι ελληνικές θέσεις έναντι της Τουρκίας».
Φυσικά, κάτι τέτοιο διαψεύδεται από την ίδια την πραγματικότητα. Η διαχρονική στήριξη που έχουν προσφέρει οι ελληνικές κυβερνήσεις στις ΝΑΤΟικές επεμβάσεις συνυπάρχει με την αναβάθμιση των διεκδικήσεων της τουρκικής ηγεσίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, με το ΝΑΤΟ σε ρόλο «Πόντιου Πιλάτου». Αλλωστε η διατήρηση της συνοχής της ευρωατλαντικής συμμαχίας, στο πλαίσιο του σφοδρού ανταγωνισμού με Ρωσία και Κίνα, είναι αυτό που απασχολεί το ΝΑΤΟ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη στάση του έναντι της Τουρκίας. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η συμμετοχή της Ελλάδας σε μια άλλη «Ουκρανική Εκστρατεία», στο πλευρό των ιμπεριαλιστών το 1919 για την κατάπνιξη της νεαρής τότε σοβιετικής εξουσίας, συνοδεύτηκε από τη Μικρασιατική Καταστροφή λίγα χρόνια αργότερα.
Στα διάφορα προσχήματα έχει προστεθεί και η δήθεν «φροντίδα για την ελληνική ομογένεια στην Ουκρανία», που στο παρελθόν στοχοποιήθηκε από τις φασιστικές δυνάμεις της Ουκρανίας, τις οποίες στήριξαν το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και η ΕΕ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, δίνει ρεσιτάλ υποκρισίας και στρουθοκαμηλισμού. Αρχικά, με την απόδοση ευθύνης μονομερώς στη Ρωσία, «ξέπλυνε» εντελώς τον ρόλο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, αλλά και τη συμμετοχή της χώρας μας στους ευρωτατλαντικούς σχεδιασμούς. Στη συνέχεια προσπάθησε να παίξει το γνωστό παιχνίδι των συγχύσεων και των αυταπατών, για να κοροϊδέψει έναν προοδευτικό κόσμο. Πρώτα και κύρια για τον ρόλο της ΕΕ, που δεν είναι «άφωνη» και «αμέτοχη» στις εξελίξεις – όπως λέει- αλλά συμμετέχει ενεργά εδώ και χρόνια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και εν προκειμένω στον σχεδιασμό περικύκλωσης της Ρωσίας, παρά το γεγονός ότι σε κράτη – μέλη της συνυπάρχουν τάσεις ανταγωνισμού αλλά και συνεργασίας με τη Ρωσία. Προσπαθεί ο ΣΥΡΙΖΑ να εμφανιστεί ότι «δεν ξέρει τίποτε για το έγκλημα», που δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι ήταν η ίδια η κυβέρνησή του που πρωτοστάτησε στην υλοποίηση των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδίων, εγκαινιάζοντας τον «Στρατηγικό Διάλογο» με τις ΗΠΑ για την αναβάθμιση των στρατιωτικών βάσεων στην Ελλάδα, με ξεκάθαρο στόχο τη Ρωσία.
Μάλιστα έφτασε ο κ. Τσίπρας να δηλώνει στη Βουλή τα εξής: «Ηταν πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ η αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης, όχι όμως να ενταχθεί σε αμερικανικές επιχειρήσεις και να έχουμε κάθε μέρα δηλώσεις Ρώσων αξιωματούχων κατά της Ελλάδας».
Η κοροϊδία σε όλο της το μεγαλείο! Οχι μόνο γιατί ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ήξεραν πολύ καλά ότι η βάση στην Αλεξανδρούπολη – και όχι μόνο – θα αξιοποιούνταν για τις επιθετικές ενέργειες σε βάρος της Ρωσίας, αλλά και γιατί οι προειδοποιήσεις Ρώσων αξιωματούχων σε βάρος της Ελλάδας υπήρχαν από τότε.
Οσο για τα σχήματα περί «συστημάτων συλλογικής ασφάλειας που θα συμπεριλαμβάνουν τη Ρωσία», δηλαδή θα διευθετήσουν «ειρηνικά» τους ανταγωνισμούς και θα οδηγήσουν σε έναν «ειρηνικό» καπιταλισμό, έχουν τόση αξία όσο το να λες ότι «ο ήλιος θα ανατείλει από τη Δύση». Αυτά τα «σχήματα» είναι τόσο παλιά όσο και η συνεισφορά της σοσιαλδημοκρατίας στο σύστημα, ενώ – με τη μία ή την άλλη μορφή – λανσάρονται σε αντίστοιχες ιστορικές στιγμές από τέτοια κόμματα, αφενός για να συγκαλύψουν την ουσιαστική τους συμφωνία στη γραμμή της πολεμικής εμπλοκής και αφετέρου για να ξεγελάσουν τον λαό.
Στο ίδιο μήκος κύματος το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, που ως κυβέρνηση άλλωστε έχει γράψει τη δική του ιστορία συμμετοχής σε πολεμικές επεμβάσεις (Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιρακ κ.λπ.), αλλά και ο Βαρουφάκης, που αφού «κλαίει και οδύρεται» για την αποτυχία της ΕΕ, με τον οίστρο των νεολογισμών που τον διακατέχει, προτείνει ως λύση τον «μη πόλεμο»!
Αυτή η στάση της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού, ήδη από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν με διάφορα προσχήματα και θεωρίες έδινε άλλοθι τόσο στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο όσο και στην ιμπεριαλιστική «ειρήνη» που τον προετοιμάζει, ήταν που οδήγησε τον Λένιν να γράψει:
«Από πολύ καιρό έχει αναγνωριστεί ότι οι πόλεμοι, παρ’ όλες τις φρικαλεότητες και τις συμφορές που προκαλούν, φέρνουν κι ένα λίγο – πολύ μεγάλο όφελος, γιατί αποκαλύπτουν, ξεσκεπάζουν και καταστρέφουν αμείλικτα ένα μεγάλο μέρος από το σάπιο, το παρωχημένο, το απονεκρωμένο που υπάρχει στους θεσμούς της ανθρώπινης κοινωνίας. Ετσι και ο ευρωπαϊκός πόλεμος του 1914 – 1915 άρχισε επίσης να φέρνει αναμφισβήτητο όφελος στην ανθρωπότητα, γιατί δείχνει στην πρωτοπόρα τάξη των πολιτισμένων χωρών ότι μέσα στα κόμματά της (σ.σ. τα τότε σοσιαλδημοκρατικά) έχει ωριμάσει ένα απαίσιο απόστημα γεμάτο πύο και ότι από κάπου έρχεται μια ανυπόφορη μυρωδιά πτωμαΐνης».
Για όλους αυτούς τους λόγους οι λαοί χρειάζεται να γυρίσουν την πλάτη στα προσχήματα που χρησιμοποιούνται κάθε φορά, οργανώνοντας τον αγώνα τους ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τις αιτίες που τον γεννούν, στις αστικές τάξεις και τις κυβερνήσεις που τους σέρνουν στον πόλεμο ή τους επιβάλλουν μια δήθεν «ειρήνη» με το πιστόλι στον κρόταφο.
Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό λαό, αυτός ο αγώνας δεν έχει καμία σχέση με τα ευχολόγια και τις κοινοτοπίες των άλλων κομμάτων περί «ειρηνικής λύσης» και «διπλωματίας», αλλά σημαίνει πρακτικά τα εξής:
Καμία συμμετοχή – καμία εμπλοκή της Ελλάδας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο με οποιοδήποτε τρόπο και οποιοδήποτε πρόσχημα.
Να κλείσουν τώρα όλες οι αμερικανοΝΑΤΟικές στρατιωτικές βάσεις στη χώρα μας, που αξιοποιούνται ως ορμητήρια πολέμου.
Κανένα ελληνικό στρατιωτικό σώμα να μη σταλεί στην Ουκρανία, σε χώρες που συνορεύουν με αυτήν ή σε άλλες ιμπεριαλιστικές αποστολές.
Να δυναμώσει η πάλη για αποδέσμευση από τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, με τον λαό στο τιμόνι της εξουσίας.
Σε αυτόν τον αγώνα το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις, ώστε ο ελληνικός λαός και οι άλλοι λαοί να ξεμπερδέψουν τελικά με το σύστημα που γεννά τη φτώχεια, την εκμετάλλευση, τον πόλεμο.