Την τρίτη Κυριακή των νηστειών η Εκκλησία προβάλλει στους πιστούς τον σταυρό, προκειμένου να τους ενισχύσει στον πνευματικό αγώνα της περιόδου της Σαρακοστής.
Ο σταυρός υπήρξε μέσο άκρως βασανιστικής εκτέλεσης της θανατικής ποινής, κατά την περίοδο κυριαρχίας των Ρωμαίων. Πλείστοι όσοι εγκληματίες αλλά και εχθροί της αυτοκρατορίας θανατώθηκαν επάνω σε σταυρό. Την ίδια απόφαση έλαβε και ο Πιλάτος για τον Ιησού Χριστό υπακούοντας στην επιθυμία των Ιουδαίων: «Σταυρωθήτω»! Την ίδια μέθοδο θανάτου επέλεξαν για αρκετούς από τους προσελθόντες στη νέα πίστη Ρωμαίοι αυτοκράτορες ή κατά τόπους διοικητές. Παρά τον απηνή διωγμό, η νέα πίστη θριάμβευσε και ο σταυρός από σύμβολο θανάτου έγινε σύμβολο ζωής, όχι βέβαια απροϋπόθετης.
Ο Χριστός αποτελεί αιώνιο πρότυπο, καθώς έδειξε πλήρη ταύτιση πράξεων προς τους λόγους Του. Μάλιστα τις πράξεις Του επισφράγησε με τη θυσία του επί του σταυρού. Και όμως υπήρξε, διαχρονικά, πρόσωπο αμφιλεγόμενο. Έγραψε ο Απόστολος Παύλος: «ἐπειδὴ καὶ Ἰουδαῖοι σημεῖον αἰτοῦσι καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν, ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν».
Ο Χριστός υπήρξε σκάνδαλο για τους Ιουδαίους, επειδή υπήρξε ταπεινός, ακτήμων, στηλιτευτής του κακού και της υποκρισίας, σπλαχνικός προς τον λαό, που εκμεταλλεύονταν τόσο οι κατακτητές Ρωμαίοι, όσο και οι υποτιθέμενοι άρχοντές του. Οι δεύτεροι, διψώντες για εξουσία, πρόσμεναν τον μεσσία (χριστό) ως ισχυρό ηγεμόνα, που με τη θεϊκή του δύναμη θα κατατρόπωνε τους κατακτητές και θα παρέδιδε την εξουσία επί των λαών στους εκπροσώπους του εκλεκτού γένους!
Πρώτος ο Πιλάτος χαρακτήρισε μωρή τη στάση του Χριστού, καθώς Εκείνος δεν κατέβαλε την παραμικρή προσπάθεια να τον πείσει να Τον ελευθερώσει, αλλά απεναντίας τον προκάλεσε. Οι ηγεμόνες, διαχρονικά, θέλουν ικέτες τους αδύναμους, αγνοούντες ότι ασκούν την εξουσία όχι βέβαια ελέω, αλλά τη ανοχή του Θεού. Αλαζονικοί στο έπακρο, άπληστοι, σκληροί, εγωπαθείς κατάφεραν να κάνουν τους λαούς να αποδεχθούν τη «μοίρα» τους. Ακόμη και διανοητές ή κατ’ άλλους «πνευματικοί» άνθρωποι του ελληνικού κόσμου, που επικέντρωναν το ενδιαφέρον τους στην αναγνώριση και στη δόξα, δεν αποδέχθηκαν το μήνυμα του Χριστού για ταπείνωση και προσφορά στον συνάνθρωπο. Ένας δυνατός, που θαυματοποιεί και ανασταίνει ακόμη και νεκρούς, δεν είναι δυνατόν να καταλήγει με τόσο επονείδιστο θάνατο! Βέβαια ο Απόστολος Παύλος μίλησε στους Αθηναίους για την ανάσταση του Χριστού και εκείνοι τον ειρωνεύθηκαν. Γι’ αυτό και δεν έλαβαν επιστολή του. Διαχρονικά οι διανοούμενοι δυσκολεύονται να αποδεχθούν τον Χριστό, καθώς τους στέρησε τον φιλοσοφικό στοχασμό επί του Θεού και του ήθους. Και όχι μόνο δυσκολεύονται, αλλά περνώντας σε επίθεση, τον πολεμούν λυσσαλέα μέχρι τις ημέρες μας, τί και αν θεωρούν μωρία την πίστη στην Ανάστασή Του!
Βέβαια αυτό που άλλοι θεώρησαν σκάνδαλο και άλλοι μωρία, οι πιστεύσαντες στον Χριστό θεώρησαν δύναμη και σοφία Θεού! Γι’ αυτό και πορεύθηκαν με συνέπεια τον δρόμο, που χάραξε το Αιώνιο πρότυπο και οι Απόστολοί Του. Επαναλαμβάνοντας τη μωρία του δασκάλου τους θυσίασαν ακόμη και τη ζωή τους, προκειμένου να μείνουν πιστοί σ’ Εκείνον, που έδωσε νόημα στον βίο τους. Η μαρτυρία και το μαρτύριο παραμένουν σκάνδαλο και μωρία μέχρι τις ημέρες μας. Γραμμένη από μικρόψυχους η ιστορία απαξιώνει τους μάρτυρες της πίστεως από την εποχή των ρωμαϊκών χρόνων μέχρι την τουρκοκρατία και την επικράτηση αθεϊστικών καθεστώτων, που υποσχέθηκαν να μορφώσουν επί της γης παράδεισο ερήμην Θεού!
Ο Χριστός ζήτησε από τους πιστούς Του να πορευθούν με θυσιαστική συνέπεια στον βίο τους προσβλέποντες στον πάσχοντα συνάνθρωπό τους. Οι κριτικά ή εχθρικά ιστάμενοι έναντι του Χριστού και της διδασκαλίας Του καταγγέλλουν τον Χριστό ως σπορέα ουτοπίας και τις εντολές Του ως στερητικές της ελευθερίας του ατόμου. Ο όρος πρόσωπο είναι άγνωστος στους κοσμικούς κύκλους! Θεωρούν ότι η ασκητική θεώρηση του βίου στερεί τον άνθρωπο από τις χαρές της ζωής, συγχέοντας, πλανώντες και πλανώμενοι, την ευχαρίστηση με τη χαρά, της οποίας οι πλείστοι, αν όχι όλοι είναι άγευστοι. Την υποδούλωση σε πάθη, μάλιστα πάθη ατιμίας, αποκαλούν απελευθέρωση από προαιώνιες προκαταλήψεις του ανθρώπου της προεπιστημονικής εποχής, κορυφαία από τις οποίες θεωρούν την πίστη σε Θεό! Όσο και αν επιχειρούν να αυτοεπιβεβαιωθούν και να βεβαιώσουν και άλλους, καθώς διψούν για οπαδούς, η υπαρξιακή αγωνία και η σπαρακτική κραυγή που τη συνοδεύει δεν κρύβονται! «Ο άλλος είναι η κόλασή μου», κραυγάζει ο Σάρτρ. Η εγωπάθεια, κυρίαρχο γνώρισμα της νεωτερικότητας, οδήγησε στην τελική φάση της τραγωδίας του ανθρώπου. Δισεκατομμύρια συνανθρώπων μας, εικόνων Θεού, δοκιμάζονται λόγω της απληστίας ελαχίστων «προνομιούχων», που ξεπέρασαν τις προκαταλήψεις του παρελθόντος και έκαναν σύνθημα στον βίο τους το «χωρίς θεό όλα επιτρέπονται» (Ντοστογιέφσκι)!
Το τραγικότερο όλων είναι ότι πολλοί αυτοαποκαλούμενοι πιστοί στο Χριστό έχοντας επηρεαστεί σε βάθος από το κοσμικό πνεύμα και δυσκολευόμενοι να υιοθετήσουν ασκητική βιωτή, αναζητούν παρακάμψεις της πορείας προς τον «Γολγοθά», παρακάμψεις που οδηγούν ανοδύνως στην ανάσταση! Στο μέτρο που ισχυρίζονται ότι είναι μαθητές του Χριστού, προκαλούν την επίκριση και τη χλεύη των αποστασιοποιημένων από την Εκκλησία, οι οποίοι επιχαίρουν για την αστοχία και εδραιώνονται στην άρνησή τους τονίζοντας την ουτοπία του ευαγγελικού κηρύγματος και ευτελίζοντας τον περί Χριστού «μύθο»! Αλλά η Ανάσταση του Χριστού είναι το γεγονός της ιστορίας. Το μαρτυρεί όχι βέβαια το εκκοσμικευμένο σήμερα εκκλησιαστικό σώμα, αλλά οι σύγχρονοι άγιοι, που δεν παύουν να προστίθενται στον χορό των άλλων του παρελθόντος. Ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ χαιρετούσε τον κάθε προσερχόμενο στη ερημητήριό του, μέσα στο δάσος, με τη φράση «Χριστός ανέστη, χαρά μου»!
Και τη δική μας ανάσταση υποσχέθηκε ο Χριστός με μία προϋπόθεση: Να σηκώσουμε ο καθένας τον σταυρό του. Να υιοθετήσουμε δηλαδή την ασκητική θεώρηση του βίου και να γίνουμε οι πλησίον προς τον πάσχοντα συνάνθρωπό μας. «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»