του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα
Όρθρου βαθέως (28-11-2021) άνοιξα το Ναό και μπήκα, μόνος, στον Άγιο Διονύσιο Βελβεντού, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης. Η ακοίμητη κανδήλα πίσω από την Αγία Τράπεζα, στην κόγχη του Αγίου Βήματος, μπροστά από τον Εσταυρωμένο Χριστό, αναμμένη. Γονατίζω και φιλώ τα πόδια του Χριστού. Αυθόρμητα ανεβαίνει στα χείλη μου η δοξολόγηση: ‘’Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι’’.
Νοέμβριος 1976–Νοέμβριος 2021 : 45 χρόνια στην ιερατική διακονία της Εκκλησίας και διά της Εκκλησίας στην οικουμένη όλη. 45 χρόνια παπάς στη διακονία της αλήθειας, της ειρήνης, της χαράς και της ενότητας εν Χριστώ, χωρίς απορρίψεις και αποκλεισμούς.
Δεν το είπα σε κανέναν, για να το ξέρουν όλοι. Δεν κάλεσα κανένα στον τόπο, για να μη λείψει κανείς από τον τρόπο. Και κατά έναν ανεξήγητο τρόπο δεν έλειπε κανείς. Ήμουν μόνος μέσα στο Ναό και ήμουν κοινωνός, εν Χριστώ, με την οικουμένη όλη.
Στην κλήση του Θεού, για την παροχή-δωρεά της ιεροσύνης Του, απάντησε θετικά η προσωπική μου κλίση.
Με την επίθεση των χεριών του Επισκόπου (Μητροπολίτου Γαλλίας Μελετίου) στην κεφαλή μου, στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Στεφάνου Παρισίων, μεταφέρθηκε στην ύπαρξή μου το χάρισμα της ιεροσύνης (στις 8-11-1976 διάκονος και στις 28-11-1976 πρεσβύτερος) και συγκαταλέχτηκα εγώ (ένα παιδί μιας αγροτικής ελληνικής οικογένειας από το Βελβεντό της Μακεδονίας, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης) στον τιμημένο ιερό Κλήρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που πότισε (και που ποτίζει) την καλλιέλαιο της Ορθοδοξίας με το αίμα αναρίθμητων Μαρτύρων και με το δάκρυ αμέτρητων Οσίων, ασταμάτητα ‘’υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου … και της των πάντων ενώσεως’’. Η πιο μέγιστη τιμή.
Στο πρώτο μου αντιμήνσιο, που μου το έδωσε στη χειροτονία μου ο Μητροπολίτης, αναγράφεται: ‘’Δημήτριος, ελέω Θεού Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης. – Καθιερωθέν υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γαλλίας Μελετίου, κατά την τελετήν των Εγκαινίων του εν Μαδρίτη Ισπανίας Ορθοδόξου Ελληνικού Ιερού Ναού, την 3ην Ιουνίου έτους 1973. Ο Γαλλίας Μελέτιος’’. Από τις προτροπές του, χαράχτηκε ανεξίτηλα στο μυαλό μου η φράση: ‘’π. Κωνσταντίνε, στη διαδρομή της ιερατικής σου διακονίας να φοβάσαι το Θεό και να ντρέπεσαι τους ανθρώπους’’.
Στα 45 χρόνια, όσα καλά και άγια έχω κατορθώσει είναι του Θεού και της χάρης Του για να δοξάζεται το όνομά Του και η Εκκλησία Του. Όσα λάθη ή παραλείψεις είναι δικά μου.
Μόνο ευγνωμοσύνη απέραντη νιώθω για την τιμή που επιφύλαξε σε μένα ο Θεός και η Εκκλησία Του συγκαταλέγοντάς με στον ιερό Κλήρο, για να διακονώ μέσα από αυτόν, με σεβασμό, εν αληθεία και αγάπη, τον άνθρωπο και την κοινωνία του.
Η πιο δύσκολη ‘’κατάκτηση’’ είναι το ‘’ταπεινό φρόνημα’’ που αφορά όλους, κυρίως εμάς τους κληρικούς. ‘’Ταπεινό φρόνημα’’ δεν είναι το ‘’αίσθημα μειονεξίας’’ για το οποίο κάνει λόγο μέρος της σύγχρονης παιδαγωγικής, μέρος των ανθρωπιστικών – κοινωνικών επιστημών. Το ‘’ταπεινό φρόνημα’’, που δεν είναι ούτε ‘’ταπεινολογία’’ ούτε ‘’ταπεινοσχημοσύνη’’, προϋποθέτει την αυτεπίγνωση και το υψηλό αίσθημα της αυτογνωσίας, είναι η καλλιέργεια του ‘’γνώθι σαυτόν’’, και αποτελεί τη βάση και το θεμέλιο για την αληθινή πρόοδο του ανθρώπου, είναι αυτό που διαμορφώνει σχέση ανοιχτής κοινωνίας με το Θεό και τον συνάνθρωπο. Οδεύω με το λεχθέν υπό του Σόλωνος του Αθηναίου: ‘’Γηράσκω, αεί διδασκόμενος’’. Όσο μεγαλώνω, πάντα μαθαίνω κάτι καινούργιο.
Τρεις ανυπολόγιστης τιμής και μεγάλης ποιμαντικής-παιδαγωγικής αξίας στιγμές της ιεροσύνης, (που για να την κάνω κάπως περιγραπτή, παραφράζω λόγο του Ακάθιστου Ύμνου: Η ιεροσύνη [= το πετραχήλι] είναι ‘’η κλίμαξ, δι ης κατεβαίνει ο Θεός’’ κι είναι ‘’η γέφυρα, η μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν’’), είναι οι εξής.
Στιγμή 1η: Ο παπάς όρθιος στην Ωραία Πύλη απευθύνεται στο λαό με μια κίνηση και με ένα λόγο: Με το χέρι ποιεί το σταυρό και ευλογεί το λαό. Με το λόγο, ‘’Ειρήνη πάσι’’, γίνεται φορέας της ειρήνης και της χαράς του αναστημένου Χριστού, και τα αγαθά Του αυτά (την ειρήνη και ό,τι συνεπάγεται από αυτήν) προσφέρει στο λαό.
Στιγμή 2η: Ο παπάς κατά τη Μικρή Είσοδο στέκεται στο κέντρο του Ναού (στο κέντρο του κόσμου) υψώνει το Ευαγγέλιο του Χριστού (ωσάν και να το βλέπει όλος ο κόσμος) και φωνάζει δυνατά: ‘’Σοφία. Ορθοί.’’. Διακηρύσσει οικουμενικά, στην κτίση όλη, το Ευαγγέλιο. Καλεί τους λαούς σ’ Αυτό, για την μεταμόρφωσή τους, την ενότητά τους, την εν Χριστώ σωτηρία τους.
Στιγμή 3η: Η απόλυση της Κυριακάτικης Θείας Λειτουργίας αρχίζει με τη φράση: ‘’Ο αναστάς εκ νεκρών Χριστός ο αληθινός Θεός ημών’’. Και μόνο η φράση αυτή είναι αρκετή να εκφράσει την μοναδικότητα του κηρύγματος της Εκκλησίας, σε σχέση με τις θρησκείες (αναζητήσεις) του κόσμου, εκφράζει την μοναδικότητα του Χριστού, είναι η βάση, ο κορμός και ο καρπός, η δικαίωση των αγώνων και της μαρτυρικής τελείωσης όλων των Αγίων, Μαρτύρων και Οσίων. Είναι η ελπίδα του ‘’αδαμιαίου γένους’’. Το είπε άλλωστε ο Απόστολος Παύλος: ‘’Ει Χριστός ουκ εγήγερται, ματαία η πίστις ημών’’. Και, φυσικά, οποιαδήποτε άλλη πίστη.
ΔΟΞΑΖΩ ΤΟ ΘΕΟ. Δοξάζω, ευγνωμονώ και προσεύχομαι στο Θεό για την υγεία, την ειρήνη, ενότητα και τη σωτηρία εν Χριστώ του σύμπαντος κόσμου. Και ειδικότερα ευχαριστώ το Θεό:
Για την ιερατική μου οικογένεια. Την πρεσβυτέρα μου Αθανασία το στήριγμά μου, για τα παιδιά μου Μαρία, Γιάννη και Ευγενία, για τα εγγόνια μου Κωνσταντίνο και Νάσια, ανεκλάλητη και αστείρευτη χαρά και άφατη συγκίνηση, ευλογία Θεού.
Με ευγνωμοσύνη αναφέρομαι (πάντα στην Προσκομιδή) στους γονείς μου, στις γιαγιάδες μου και στους παππούδες μου. Αιωνία τους η μνήμη. Συχνά σκέφτομαι: Τι θα ήμασταν όλοι και ο καθένας, χωρίς αυτούς, χωρίς το χάδι και τη διδαχή τους!
Για τους Επισκόπους, που στα όρια των Μητροπόλεών τους διακόνησα και διακονώ, (πόση τιμή!) την Εκκλησία Του. Τον μακαριστό Μητροπολίτη Γαλλίας Μελέτιο (με χειροτόνησε διάκονο και πρεσβύτερο), τον μακαριστό Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιο (με χειροθέτησε πρωτοπρεσβύτερο), τον μακαριστό Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Αμβρόσιο (με κατέστησε αρχιερατικό της Α.Π.Β.). Τον νυν Σεβ. Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο (με χειροθέτησε πνευματικό και με διατηρεί αρχιερατικό της Α.Π.Β.).
Για τις Ενορίες που διακόνησα και σήμερα διακονώ. Την Μητροπολιτική Ενορία Αγίου Στεφάνου Παρισίων. Την Ενορία Αγίας Τριάδος Τουλώνος στη νότια Γαλλία. Την Ενορία του Αγίου Γεωργίου Αιανής. Την Ενορία του Αγίου Διονυσίου Βελβεντού και εν γένει τη γενέτειρά μου, το Βελβεντό, που στην κολυμβήθρα της Κοίμησης της Θεοτόκου βαπτίστηκα από τα χέρια του π. Στέφανου Κάντζιου, με ανάδοχο τον Ζήνωνα Τσιρίγκα, που μετανάστευσε στη Βενεζουέλα και απεβίωσε εκεί.
Για τους πνευματικούς μου, τους μακαριστούς π. Γεώργιο Κακούλη (Βελβεντό), π. Νικόλαο Τράντα (Βελβεντό), π. Κωνσταντίνο Γαζή (Κοζάνη), π. Γεώργιο Πυρουνάκη στα φοιτητικά μου χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Τον αρχιμ. Μάξιμο ηγούμενο Ι. Μονής Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω. Μια ποικιλία χαρισμάτων, που με βοηθά να συνθέτω.
Για τους δασκάλους μου στη Βυζαντινή μουσική, Γεώργιο Χωλόπουλο (Κοίμηση της Θεοτόκου Βελβεντού) και Χαρίλαο Ταλιαδώρο (Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης).
Για τους άμεσους συνεργάτες μου στις Ενορίες, ψάλτες, εκκλησιαστικά συμβούλια, νεωκόρους, φιλόπτωχα, φροντιστές των ι. Ναών και του περιβάλλοντος χώρου, τους συνδιοργανωτές πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Για τους αγαπητούς μαθητές μου (1976 – 2010) σε όλα τα σχολεία της Α/θμιας εκπαίδευσης στη Γαλλία και στην Ελλάδα.
Για τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, συλλόγους πολιτισμού και αγροτικών καλλιεργειών, συνδικάτα οικοδόμων, κ.ά.
ΩΣ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ. Ως κατακλείδα δημοσιεύω για πρώτη φορά ένα μικρό μέρος από κήρυγμά μου στην Αιανή, Μεγάλη Παρασκευή Πρωί, 1977: ‘’ Τι πρέπει να ζητάμε; Ας αρχίσομε από τον εαυτό μας. (Δεν είναι τούτο εγωισμός). Να ζητήσομε τη Χάρη και βοήθειά Του, για να προχωρήσει ο καθένας μας σε σωστή μετάνοια. Μετάνοια για όσα άσχημα κάμαμε και πάθαμε. Για να σταματήσουν και τα πάθη που ακολουθούν αυτές τις αμαρτίες. Και να λυτρωθούμε. Επίσης να του ζητούμε ενίσχυση στο μεγάλωμα της ψυχής μας και της καρδιάς μας. Που να θέλουμε, να επιθυμούμε και να επιδιώκομε με κάθε τρόπο το καλό των ανθρώπων. Όλων των ανθρώπων: των δικών μας και ξένων, των φίλων μας, και των εχθρών, αυτών που είναι κοντά μας και αυτών που είναι πολύ μακριά μας. Όλων. Γιατί; Γιατί έτσι θα βεβαιωθούμε ότι πιστεύομε! Δηλαδή ότι, ό,τι είναι ο Πατέρας είμαστε κι εμείς τα παιδιά Του. Τα ίδια να θέλουμε και να πράττουμε! … Να ζητάμε στις προσευχές μας, όλου του κόσμου τη σύντομη και ριζική αλλαγή. Την πραγματική βελτίωση της συμβίωσης των λαών. Την αποκατάσταση των σχέσεων των ανθρώπων. Την ειρήνη της Οικουμένης!’’. (π. Κ.Ι.Κ., Μεγάλη Παρασκευή Πρωί 1977, στον Ι. Ναό Αγίου Γεωργίου Αιανής).
Δέηση στην Παναγία: ‘’Το όμμα της καρδίας μου, εκτείνω προς σε Δέσποινα, μη παρίδης, τον πικρόν μου στεναγμόν. Εν ώρα όταν κρίνη, ο σος Υιός τον κόσμον, γενού μοι σκέπη και βοήθεια’’ (Θεοτοκίον, Αποστίχων, Εσπερινού 11ης Νοεμβρίου, ήχος πλ. β’).
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος
30-11-2021