Home   >   MAGAZINO   >   ΙΣΤΟΡΙΑ   >   Νεάπολη Καππαδοκίας – Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Συγγραφέα-Ιστορικού ερευνητή

Νεάπολη Καππαδοκίας – Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Συγγραφέα-Ιστορικού ερευνητή

By on 26/01/2024

ΝΕΑΠΟΛΗ (NEBSEXIR) ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

(Αλλά ονόματα : Νί (η)σσα , Νίσσα , Μούσκαρα , Νεβσαχιρ , Muşkara, Seandos, Soanda, Nissa, Nyssa, Neapolis , Nevşehir)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Νεάπολη της Καππαδοκίας (Nevsehir), σύμφωνα με τις πρώτες ιστορικές αναφορές, ήταν ένα μικρό χωριό, το οποίο χτίστηκε στους πλαγιές του βουνού Kahveci, στην κοιλάδα του ποταμού Άλυς ( Kızılırmak), από τους Χετταίους.
Σήμερα η Νεάπολη είναι πόλη και πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού της κεντρικής Μικράς Ασίας . Βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Καππαδοκίας.
Κι έδώ ή διαμόρφωση του εδάφους έχει τήν ίδια φύση με αποτέλεσμα να υπάρχουν παλιά τρωγλοδυτικά καί λαξευτές εκκλησίες,

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Η πόλη βρίσκεται σε απόσταση 290 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα Άγκυρα , 68 χλμ. ΝΔ της Καισάρειας, 86 χλμ Νοτίως της Niğde , 73 χλμ ανατολικά του Ακσαράυ ,στην κοιλάδα αριστερού ανωνύμου παραποτάμου του Άλυ, και μόλις 3 χλμ. στα ΝΑ της υψώνεται το Οϊλού Ντάγ, πρόβουνο του Γκερμίλ Νταγ.

ΤΟ ΌΝΟΜΑ
Τα διαχρονικά ονόματα της Νεαπολης της Καππαδοκιας ήταν : Νί (η)σσα , Νίσσα , Μούσκαρα , Νεβσαχιρ , Muşkara, Seandos, Soanda, Nissa, Nyssa, Neapolis , Nevşehir
– Νι (η)σσα
Ήταν το πρώτο πιθανόν όνομα της πόλης Νήσσα (Νίσσα ) στην λατινική γραφή απαντάται Nissa και Nyssa.
–Μουσχάρα – Muşkara
Από ότι φαίνεται οι κάτοικοι της πόλης Νίσσα εγκατέλειψαν σταδιακά την πόλη και μετανάστευσαν σε άλλο μέρος. Οι ιστορικοί που παρέχουν πληροφορίες για το περιβάλλον γράφουν ότι αυτός ο νέος τόπος μετανάστευσης είναι η Μουσχάρα (Muşkara ).
Muskara σημαίνει κατά την Τουρκική άποψη << γερά χτισμένο. >>
Η λέξη σαφώς και έχει Ελληνική προέλευση και προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη Μόσχος και ειδικότερα από το μικρο μοσχάρι (Μοσχαράκι )
Στα λεξικά γράφει
1. Η μόσχος < αρχαία ελληνική μόσχος 2. Μοσχάρι < λόγια επίδραση στο μοσκάρι με [sk] > [sx] < (κληρονομημένο) μεσαιωνική Ελληνική μοσκάρι < μοσχάριον < Ελληνιστική κοινή μοσχάριον, υποκοριστικό για την αρχαία ελληνική μόσχος + -άριον . Με την ονομασία αυτή ( Muskara ) εμφανίζεται και σε Τουρκικά αρχεία το 1522 μ.Χ. με την υποσημείωση ότι η λέξη έχει σχέση με τα βοοειδή --Νεάπολη Αργότερα θα εμφανισθεί με το Ελληνικό όνομα Νεάπολις, στα Ελληνικά σημαίνει «Νέα Πόλη», δηλαδή καινούργια πολιτεία και στα Λατινικά Neapolis . Κατά μια άποψη δόθηκε αυτό το όνομα στις αρχές του 18ο αιώνα άπω τον Ταμάτ Ιμπραήμ Πασά όταν ενωθήκαν αρκετά χωριά από την γύρω περιοχή και άδειασε και την κοντινή κωμόπολη Ματιανή από τους Ελληνορθόδοξους Χριστιανούς Η Τούρκοι την έλεγαν αρχικά Υenişehir" (1720 ) και αργότερα Nevşehr (1812 ) – Nevşehr Nevşehr είναι και η σημερινή ονομασία με συντεταγμένες 38° 37' 29'' E, 34° 42' 43'' *Σημείωση : Συναντήσαμε και τις ονομασίες Seandos και Soanda, όπως και Κουρσουνλού (Kurṣunlu),με λατινική γραφή κυρίως σε πίνακες τοπωνυμιών Χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε την χρονολογία που έφεραν αυτές τις ονομασίες. * Την ονομασία *Seandos και Soanda, την συναντήσαμε ,μόνο στα Λατινικά , και την ονομασία * Κουρσουνλού (Kurṣunlu),την συναντησαμε χωρίς να βρούμε περισσότερα στοιχειά Σε Τουρκικά λεξικά Kurṣ unlu σημαίνει << μολύβδινο αλεύρι >> χωρίς όμως να μπορέσουμε να διασταυρώσουμε την πληροφορία από άλλη πηγή τον χρόνο που έφεραν αυτά τα ονόματα.

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
–12ος αιών
Η Νεάπολη τον 12ο αιώνα ήταν ένας μικρός οικισμός μ 15 περίπου Χανέδες (Χανέδες λεγόταν οι φορολογούμενες οικογένειες/σπίτια του κάθε χωριού από τους Τούρκους )
Θα μπορούσαμε να πούμε κατ’ εκτίμησή ότι ο οικισμός είχε 90 έως 100 άτομα πληθυσμό με βάση την πληροφορία ότι ο μέσος αριθμός ατόμων κατά οικογένεια ήταν 6 .
–1720 μ.Χ.
Παρατηρείται αναγέννηση της νέας πόλεως, με την εγκατάσταση νέων οικογενειών μουσουλμάνων και χριστιανών από παρακείμενες κοινότητες του χώρου.
Διάφοροι ιστοικοι κατέγραψαν τον πληθυσμό αυτού του οικισμό ως εξής :
– 1815 μ.Χ. ο Κύριλλος
Ο Κύριλλος γράφει ότι είναι χωρίο «Κατοικούμενον υπό πολλών χριστιανών Ρωμαίων, ολίγων Τούρκων, και ολίγιστων Αρμενίων, ο αριθμός των οικητόρων ίσως φτάνει περί τας πέντε ή έξι χιλιάδας».
– 1856 μ.Χ. ο Ριζος
Ο Ριζος γράφει : «Κατοικείται υπό πολλών Οθωμανών, 6.000 Γραικών και ολίγων Αρμενίων.
— 1895 μ.Χ. ο Φαρασόπουλος Συμεών
«Έχει 22.000 κατοίκους ων 9.000 χριστιανοί ορθόδοξοι».
–1899 μ.Χ. ο Σαραντίδης Αρχέλαος
«Έχει πληθυσμόν περίπου 24.000 χιλιάδας εξ ων οι 9.000 Έλληνες τουρκό-
φωνοι»,
–1922 μ.Χ. στην απογραφή .
Ή Νεάπολη το 1922 είχε ι άπ’ όλες τίς πόλεις τούς περισσότερους ‘Έλληνες, 7.000 σ’ ένα σύνολο 21.526 κατοίκων
Αναλυτικά υπήρχαν κατά την τελευταία απογραφή.
Άρρενες θήλεις Σύνολο
Τούρκοι: 6.987 6.223 13.210
Έλληνες: 3.824 3.482 7.306
Αρμένιοι Γρηγοριανοί: 878
ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ
Στήν περιφέρεια Νεάπολης υπήρχαν και 6 ενδιαφέροντα χωριά:
Αραβισσός , Μαλακοπή ,Φλοϊτά , Σίλατα , Δήλα καί η Άνακοϋ.
Για τα χωριά αυτά αργότερα θα έχουμε ξεχωριστές δημοσιεύσεις μια και κρατούσαν μέχρι το 1923 αρκετό Ελληνορθόδοξο πληθυσμό .
.Η ΥΠΟΓΕΙΑ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Η τοποθεσία που βρίσκονται το κάστρο και ο υπόγειος οικισμός είναι στην κορυφή του λόφου στην πόλη , σε περίοπτη θέση πάνω, από περίπου 200 μέτρα από την κατοικημένη περιοχή .
Εκεί βρίσκονται :
1. Eνα κάστρο την κορυφή ενός λόφου και
2 Eνα συγκρότημα διαβίωσης στην πλαγιά του λόφου (Kayaşehir).
–*Το Φρούριο (“Κάστρο”)
Το Φρούριο (“Κάστρο”) στην κορυφή του λόφου είναιμεγάλο και πέτρινο κατασκεύασμα . Αν και ονομάζεται «κάστρο», η δομή είναι κατασκευασμένη για αμυντικούς και στρατιωτικούς σκοπούς, όχι για κατοίκηση και διάσωση του πληθυσμού σε κάποια επίθεση επιδρομέων .
Περίπου 50 μέτρα x 30 μέτρα σχήμα, το οβάλ σχήμα φρούριο έχει μεγάλες πύλες στο ανατολικό και δυτικό άκρο.
Στο εσωτερικό έχει δωμάτια στις γωνίες και υπερυψωμένο διάδρομο ακριβώς μέσα στα οχυρωματικά τείχη. Φ
Το φρούριο ενδεχόμενα να προϋπήρχε απότην εποχή των Βυζαντινών , αλλά ενισχύθηκε κατά την εποχή των Σελτζούκων (αρχές του 1200), στη συνέχεια αναβαθμίστηκε το 1720, όταν ο Damat Ibrahim Paşa (ο μεγάλος βεζίρης του Οθωμανού σουλτάνου) ανοικοδόμησε πλήρως την πατρίδα του, το Nevşehir
–* Ο υπόγειος οικισμός Kayaşehir – Το Φρούριο (“Κάστρο”) της Νεάπολης
Αυτή η περιοχή ονομάζεται Kayaşehir («βράχος πόλη»).
Το Καγιασεχίρ (Kayaşehir ) καλύπτει μια συνολική έκταση περίπου 437.400 στρμματων . Ο λαξευμένος λόφος οικισμός 123.στρεμμάτων γύρω από το κάστρο και μόνο αυτού του γιγαντιαίου οικισμού περιλαμβάνει ένα μοναστήρι που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα, μια βυζαντινή βραχώδη εκκλησία που χρονολογείται από το πρώτο τέταρτο του 13ου αιώνα μ.Χ. πολυώροφο τάφοι, δημόσιος χώρος, θρησκευτικές τελετές και τελετές/συναντήσεις
Υπάρχουν χώροι καθημερινής διαβίωσης, εργαστήρια, περάσματα που υποστηρίζονται από κυβόλιθους, σήραγγες νερού, λιναρόμυλοι, στάβλοι αλόγων και άλλα.
–* Ο Ναός .
Ο ναός είναι ένας ψηλός, μονόχωρος ναός μεσαίου μεγέθους. Ένας ζωγραφισμένος καμαροσκέπαστος νάρθηκας, εισερχόμενος από τη νότια αυλή, με αρκετούς ταφικούς θαλάμους, προηγείται του σηκού. Η οροφή έχει ένα μεγάλο κορμό με πολλά εικονίδια πάνελ ζωγραφισμένα στην κάτω πλευρά.
Μια εικόνα είναι ο Άγιος Αντύπας, ο μάρτυρας/μάρτυρας της Περγάμου στην Αποκ. 2:13. Εμφανίζεται επίσης στην εκκλησία Tatlarin (κοντά στο Acıgöl), η οποία χρονολογείται στο 1216 μ.Χ. Ως εκ τούτου, αυτή η εκκλησία χρονολογείται πιθανώς στις αρχές του 13ου αιώνα και ίσως του 11 αιώνα .

ΙΣΤΟΡΙΑ
–Χετταίοι
Σύμφωνα με τις πρώτες ιστορικές αναφορές, το σημερινό Νέβσεχιρ ήταν μικρό χωριό, το οποίο χτίστηκε στους πλαγιές του βουνού Καχβετζί (Kahveci), στην κοιλάδα του ποταμού Άλυ (Kızılırmak) από τους Χετταίους
–Ασσύριοι
. Αργότερα η περιοχή πέρασε στον έλεγχο των Ασσυρίων και, το 546 π.Χ.),
–Πέρσες
του Πέρση βασιλιά Κύρου Β’.
— Μέγας Αλέξανδρος
Το 333 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος νίκησε τους Πέρσες και κατέλαβε την περιοχή, ενώ μετά την κατάρρευση της δικής του αυτοκρατορίας, δημιουργήθηκε
— Βασίλειο της Καππαδοκίας
το Βασίλειο της Καππαδοκίας με πρωτεύουσα την Μάζακα (σημερινή Καισαρεία).
–Ρωμαίοι
Κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. ενσωματώθηκε στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και κατόπιν πέρασε στον έλεγχο των Βυζαντινών.
–Βυζάντιο
Πολλές μάλιστα κατακόμβες και εκκλησίες της περιοχής, λαξευμένες στους βράχους, χρονολογούνται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
Η αρχική χρήση των υπογείων αυτών κατασκευών είχε αποκλειστικά προστατευτικό χαρακτήρα για τους καταδιωκόμενους Χριστιανούς από τους Ρωμαίους διώκτες τους
Ακόμη και έπειτα από την καθιέρωση της χριστιανικής πίστης ως επίσημης θρησκείας της Αυτοκρατορίας από τον Μέγα Κωνσταντίνο, οι χώροι αυτοί εξακολούθησαν να χρησιμεύουν ως καταφύγια από τις επιδρομές των Αράβων και των Περσών Σασσανιδών
– Μαντζικέρτ η αρχή του τέλους
Το 1071 μ.Χ. στη μάχη του Μαντζικέρτ (σημερινή ονομασία Malazgirt), ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ νικήθηκε από τον Σελτζούκο Σουλτάνο Αλπ Αρσλάν και η Καππαδοκία έγινε τμήμα της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων.
– 12ο αιών
Σύμφωνα με τους ιστορικούς. Προς τα τέλη του 12ου αιώνα, δηλαδή την περίοδο των Σελτζούκων, οι κάτοικοι της πόλης Νίσσα εγκατέλειψαν σταδιακά την πόλη και μετανάστευσαν σε άλλο μέρος. Οι ιστορικοί που παρέχουν πληροφορίες για το περιβάλλον γράφουν ότι αυτός ο νέος τόπος μετανάστευσης είναι η Muşkara.
Κατά την Οθωμανική περίοδο το Νεβσεχίρ άρχισε να χρησιμοποιείται αντί του Μουσκάρα.
– Μογκόλοι
Με την κατάρρευση της Σελτζουκικής αυτοκρατορίας το 1308, η περιοχή περιήλθε προσωρινά στον έλεγχο των Μογγόλων.
– Οθωμανική Αυτοκρατορία
Όταν ο Οθωμανός Σουλτάνος Σελίμ Α’ κατέστρεψε το Πριγκηπάτο των Ντουλκαντίρ (Dulkadirogullari), επανήλθε στον έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετονομάστηκε σε Μούσκαρα. Ωστόσο παρέμεινε μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα, ένας μικρός και ασήμαντος αγροτικός οικισμός.
– Ο Δαμάτ Ιμπραχήμ πάσας ο Νεαπολίτης
Nevşehirli Damad İbrahim Pasha ( 1660 – 1730 μ.Χ. )
Οθωμανός μεγάλος βεζίρης κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αχμέτ Γ’ μεταξύ 9 Απριλίου 1718 και 1 Οκτωβρίου 1730 .
Ο Ιμπραχήμ πάσας Γεννήθηκε στον οικισμό Μουσχάρα που αργότερα θα μετονομασθεί Νεάπολη ( Nevşehir )
Το όνομά του έχει ταυτίσθει με την Νεάπολη ( Nevşehir ) διότι την εποχή που είχε την εξουσία και ζούσε στην Κωνσταντινούπολη ενδιαφέρθηκε για την πόλη που γεννήθηκε την Μουσχάρα
Φρόντισε για την ανοικοδόμηση της και την επέκτασή της εξοπλίζοντας με όλες τις απαραίτητες υποδομές, σχολείο , οικοτροφείο για τους φτωχούς μαθητές και χώρους λατρείας για τους ομόδοξους του ,
Συνδέοντας συγχρόνως , οδικώς και με την Νίγδη ( Niğde ) φέρνοντας ανθρώπους από άλλα μέρη, το έκανε μεγάλη πόλη άπω μικρή κωμόπολη που ήταν και επεκτείνοντας την πόλη και ενισχύοντας το κάστρο με νέα τείχη.
Κατάργησε δε το όνομα Μουσχάρα το ονόμασε Νεβσεχίρ (που είναι η μετάφραση της Νέας πόλης στα Τουρκικά)

ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Εκκλησιαστικά η κοινότητα υπαγόταν στην Ιερά Μητρόπολη Καισαρείας,
της οποίας ο μητροπολίτης έφερε τον τίτλο «Υπέρτιμος των Υπερτίμων και
Έξαρχος πάσης Ανατολής» και με την έδρα της Μητροπόλεως να διαφέρει
κατά καιρούς
–Εκκλησιες .
– Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου.
Κτίσμα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, του 1744, το οποίο κατεδαφίσθηκε το
1794 και στη θέση του αναγέρθηκε νέος, μεγαλύτερος περικαλλής ναός, με ένα
ιδιαίτερο και χαρακτηριστικό τετραώροφο κωδωνοστάσιο, έργο του 1870.
– Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Μεγαλοπρεπής εκκλησία στη Μεσαία Συνοικία, έργο του 1849
Η εκκλησία , ευρέως γνωστή ως η εκκλησία της Παναγίας… Είναι η ναός που χτίστηκε το 1849, που είναι ένα από τα μεταβυζαντινά μνημεία της περιοχής, έμεινε για λίγο άδειο γιατί οι Έλληνες της γειτονιάς χωρίστηκαν από τα εδάφη τους. Αργότερα, αποφασίστηκε να μετατραπεί σε φυλακή. Ανάμεσα στους κίονες χτίστηκαν τοίχοι και δημιουργήθηκαν θάλαμοι. Επειδή η οροφή του ήταν ψηλή, χωρίστηκε σε δύο ορόφους και προστέθηκαν δωμάτια, μπάνια και τουαλέτες. Όταν η φυλακή των διασήμων έγινε φυλακή, από τους πρώτους που μπήκαν σε αυτήν ήταν ο Κεμάλ Ταχίρ Ο Ταχίρ στάλθηκε στο Νεβσεχίρ μετά τη σύλληψή του από το Στρατοδικείο της Ναυτικής Διοίκησης, όπου δικάστηκε μαζί με τον Ναζίμ Χικμέ Ακόμα σώζεται η Ελληνική συνοικία (Ρουμ μαχαλά) και μια εκκλησία
Το παρεκκλήσι του Αγίου Γρηγορίου.
– Η μικρή εκκλησία της Αγίας Μακρίνας.
– Το λαξευτό ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου.
– Η παλιά εκκλησιά της Παναγίας
Πρόσφατα μόλις το 2016 ήρθε στο φως μια ιστορική ελληνορθόδοξη εκκλησιά που σύμφωνα με τους ειδικούς ανάγεται στον πέμπτο αιώνα μ. Χ., όταν είχε επικρατήσει η Ορθοδοξία στην περιοχή.
Στον χώρο της εκκλησίας βρέθηκε σπάνια απεικόνιση του Ιησού Χριστού την στιγμή της Αποκαθήλωσης, ενώ βρέθηκαν σκορπισμένα τεμάχια και άλλων πολύτιμων ψηφιδωτών εικόνων της ελληνορθόδοξης εκκλησία
–Άγιοι με καταγωγή από την Νεάπολη
-* Όσιος Γεώργιος ο Νεαπολίτης
Ο Άγιος Γεώργιος ήταν Ιερέας και καταγόταν από τη Νεάπολη της Μικράς Ασίας, τον αποκαλούσαν και Κιουτζούκ Κεΐς, δηλαδή μικρόσωμο ιερέα.
Διέπρεπε σαν εφημέριος στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στη Νεάπολη «ἐν ἀληθείᾳ καὶ ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ, πορευόμενος ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτος».
Στο πλαίσιο των καθηκόντων του, προσκληθείς το 1797 να
λειτουργήσει στην παρακείμενη κοινότητα της Μαλακοπής, συνελήφθη στην τοποθεσία Κόπια Ντερεσί από εξαγριωμένους ληστές, οι οποίοι τον βασάνισαν και τον καρατόμησαν.
Μετά την Ανταλλαγή το ιερό λείψανό του μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και κατατέθηκε στον Ιερό ναό Αγίου Ευσταθίου στην Νεάπολη Νέας Ιωνίας,
-* Άγιος Θεοχάρης ο Νεαπολίτης
Ο Θεοχάρης γεννήθηκε στην Νεάπολη αλλα από πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός
Γύρω στο 1740 μ.Χ. το Οθωμανικό κράτος βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση και ο Θεοχάρης συνελήφθη μαζί με άλλακατόπιν διαταγής του Σουλτάνου Αχμέτ και του Γενικού Διοικητή του Μικρασιατικού χώρου μαζί με πλειάδα χριστιανών νέων σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. αγόρια χριστιανών και κλείστηκε σε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Νεβσεχίρ συνελήφθη και φυλακίστηκε το 1740 μ.Χ.
Ο τοπικός Καδής- ( δικαστής ) διαπίστωσε τις ικανότητες και τις γνώσεις του και τον πήρε υπηρέτη στο σπίτι του .Γρήγορα κέρδισε την εμπιστοσύνη και τον θαυμασμό του, ο οποίος του πρότεινε μάλιστα να τον παντρέψει με την κόρη του, αφού πρώτα γίνει μουσουλμάνος.
Ο Θεοχάρης αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει και ο δικαστής θεωρώντας την άρνησή του προσβλητική, τον απείλησε με βασανιστήρια.
Παρ’ όλες τις απειλές δεν ενέδωσε και γι’ αυτόν τον λόγο στις 20 Αυγούστου του 1740, αφού προηγουμένως τον βασάνισαν, τον λιθοβόλησαν και τελικά τον κρέμασαν σε μια λεύκη.
Με την Ανταλλαγή τα λείψανα του Αγίου Θεοχάρη ήλθαν στην Θεσσαλονίκη
και τοποθετήθηκαν στον Ναό της Αγίας Αικατερίνης, όπου και σήμερα βρίσκονται.
Η μνήμη του εορτάζεται πάντοτε στις 20 Αυγούστου εκάστου έτους.

ΠΑΙΔΕΙΑ
Οι κάτοικοι ήταν μορφωμένοι και είχαν ιδρύσει μορφωτικά και πολιτιστικά σωματεία όπως η Βασιλειάς τα οποία μάζευαν πόρους και από Νεφσεχιρλίδες της Πόλης
Από το τέλος περίπου του 18ου αιώνα καταγράφεται η ύπαρξη σχολικής μονάδας στην κοινότητα, αν και κάποιοι κάνουν λόγο και για παλαιότερους χρόνους, με πρώτο διδάσκαλο- (1804) τον πατέρα Θεόκτιστο από τη παρακείμενη Νίγδη.
Έτσι καταγράφονται:
– «Λαμπρά εκπαιδευτήρια»- – «Ελληνική Σχολή, 1804»-
– «Παρθεναγωγείο, 1845».- «Νηπιαγωγείο, 1849». – «Αλληλοδιδακτικά Σχολεία, το 1850 και 1851»- – «Ελληνικόν Σχολείον, 1851»- «
– «Αστικήν Σχολή και Παρθεναγωγείον μετ’ ευαρίθμων διδασκάλων»-
– «Νηπιαγωγείον αρρένων, νηπιαγωγείον θηλέων, παρθεναγωγείον και πλήρη αστική σχολή»-

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
Υπήρχε έντονη κοινωνική ζωή για την προώθηση της Ελληνικής παιδείας και της ενίσχυσης των αναξιοπαθούντων
– «Φιλόπτωχος Αδελφότης των Εφήβων Νεαπόλεως» από το 1872. – «Λέσχη Ινδικτιάς»το 1879.- «Φιλεκπαιδευτική Λέσχη Βασιλειάς» το 1886.
– «Φιλοπρόοδος Αδελφότης» το 1887.- «Ανορθωτικός Σύνδεσμος των Νεαπολιτών ο “παπα Γεώργιος”» το 1911. – «Αδελφότης Κυριών Νεαπόλεως “η Ανάστασις”» το -1919

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Η περιοχή της Καππαδοκίας ήταν γνωστή για τα υπέροχα χάλια που ύφαιναν οι γυναίκες της περιοχής . Κάτι που βεβαίως αποσχολουσε και τους κατοίκους της Νεάπολης.
Ήταν μιας επικερδής απασχόληση, κυρίως του γυναικείου πληθυσμού, την οποία έφεραν στην περιοχή οι έμποροι της Καισάρειας.
Οι οποίοι ανέλαβαν μαζί με την εγκατάσταση των αργαλειών και την εκμάθηση της τέχνης τόσο του πλεξίματος όσο και ι της χρησιμοποίησης και προμήθειας των χρωμάτων.
–Χειροτεχνία
Έκτος άπω την κατασκευή των χαλιών οι Νεαπολιτες κατασκεύαζαν προμηθευαν τους συντοπίτες τους και όχι μόνον Βελουδένιες παντόφλες, ανδρικές και γυναικείες.- κάλτσες, φανέλες, σάλια, λευκά ή βαμμένα, με σχέδια ή και χωρίς αυτά.
Υπήρχαν και μικρές βιοτεχνίες όπως
–Ελαιόμυλος. Ελληνικής ιδιοκτησίας.
Ένα πρωτόγονο εργοστάσιο στο οποίο παραγόταν ένα είδος σπορέλαιου από σπόρους ρόκας, που οι μουσουλμάνοι ονόμαζαν μπεζίρ και
ήταν πλατιά διαδεδομένο στον χώρο της Καππαδοκίας τόσο ως βρώσιμο αγαθο
όσο και ως φωτιστική ύλη στα ειδικά λαδολύχναρα,
.
– -Αλευρόμυλοι (πετρελαιοκίνητοι)
Υπήρχαν 2 πετρελαιοκίνητοι αλευρόμυλοι , Ελληνικών συμφερόντων, οι οποίοι κάλυπταν τις ανάγκες των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής:
— Τυπογραφείο:
Επρόκειτο για μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία από τον ίδιο
τον δημιουργό της Νέας Πόλεως Δαμάτ Ιμπραήμ πασά, ο οποίος από το 1727,
σχεδόν ταυτόχρονα με τη χάραξη της πόλης, αγόρασε και εγκατέστησε τα
απαραίτητα μηχανήματα στην Πόλη, αλλά και στην ιδιαίτερή του πατρίδα
– Γεωργική απασχόληση
Στην κοινότητα υπήρχαν οι παρακάτω καλλιέργειες:
– Σίτου, σίκαλης, -κριθαριών, φακές,
– – Μελισσοκομία.
Ιδιαίτερη ασχολία των κατοίκων είχε να κάνει με εκτροφή μελισσων για την κάλυψη προσωπικών αναγκών αλλά και για εξασφαλιση κάποιου εισοδήματος
– Πτηνοτροφία’
Κάθε οικογένεια κάλυπτε τις ανάγκες της σε αυγά και φθηνό κρέας
με τη δημιουργία και συντήρηση κοτετσιών, .
– Σηροτροφία
Η εκτροφή μεταξοσκώληκα και η παράγωγη μεταξιού εμφανίσθηκε το 1728
η οποία εισήχθη από τον ηγούμενο της μονής του Τιμίου Προδρόμου
ια να ασχοληθούν οι μοναχοί με κάποια αποδοτική εργασία δημιουργώντας εν τη περιοχή της μονής αγρόκτημα με καλλιέργεια μουριάς τα φύλλα της οποίας είναι η αποκλειστική τροφή του μεταξοσκώληκα
Παραγωγή που υιοθετήθηκε από οικογένειες όμορων κοινοτήτων και με-
ταξύ αυτών και της Νεάπολης.
Επρόκειτο για μια επικερδέστατη απασχόληση .
.ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην Ελλάδα οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν
Στην Θεσσαλονίκη στην δυτική περιοχή , στους λόφους λίγο έξω από τα όρια των βυζαντινών τοιχών, και έδωσαν στη νέα τους πατρίδα το όνομα της παλαιάς: Νεάπολη και ίδρυσαν τη γνωστή συνοικία της Θεσσαλονίκης.
Ακόμη στο Ομορφοχώρι της Λάρισας οπού εγκαταστάθηκαν Έλληνες και άπό την Ποταμιά καιν Τζαλέλα οικισμοί που βρισκόταν κοντά στην Νεάπολη της Καππαδοκίας.
Νεαπολίτες πρόσφυγες μετά την ανταλλαγή εγκαταστάθηκαν και στον Πειραιά, στη Ν. Ιωνία, στην Αθήνα , στον Βόλο, στην Καβάλα, τη Μυτιλήνη, στην Κρήτη κ.α.

ΣΗΜΕΡΑ
Το Νέβσεχιρ (τουρκ. Nevşehir) είναι πόλη και πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού της κεντρικής Τουρκίας. Ονομάζονταν και Νεάπολη από τους Έλληνες.
Βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Καππαδοκίας, σε απόσταση 290 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα Άγκυρα.
Σε υψόμετρο 1224 μέτρα και είχε 153117 άτομα πληθυσμό το 2021
Οι παραδοσιακές πηγές εισοδήματος της πόλης , η ύφανση χαλιών και η αμπελουργία έχουν ξεπεραστεί σήμερα κατά πολύ από τα έσοδα που αποφέρει στην περιοχή ο τουρισμός, καθώς η περιοχή γειτνιάζει με τις κατακόμβες, τα φημισμένα μοναστήρια της Καππαδοκίας και τις φημισμένες επίσης λαξευμένες στο βράχο εκκλησίες
ΝΕΑΠΟΛΗ ΝΕΒΣΕΧΙΡ.jpg

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: