Μελιτζάνα – Eggplant – Solanum melongena – Στρύχνον η μελιτζάνα Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Τεχνολόγος Γεωπόνος

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
— Θερμοκρασία
Η ιδανική θερμοκρασία, για να αναπτυχθεί σωστά κυμαίνεται από 20-22ºC. Θερμοκρασίες μικρότερες μπορούν να προκαλέσουν αρκετές παραμορφώσεις στο φυτό.
–Ηλιοφάνεια
Χρειάζεται έντονο φωτισμό καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης της, έτσι ώστε να αναπτυχθεί ικανοποιητικά και να δώσει μεγάλες αποδόσεις
— Έδαφος
Θέλει έδαφος μέσης μέχρι ελαφριάς σύστασης, γόνιμο με πολύ καλή αποστράγγιση. Η άριστη τιμή pH κυμαίνεται από 5,2-7.

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
– Φύτευση
Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπορά. Όταν τα μικρά φυτάρια φτάσουν σε ύψος τα 10 εκατοστά μεταφυτεύονται στο χωράφι Οι αποστάσεις φύτευσης είναι 1-1,2μ., μεταξύ των γραμμών και 0,6-0,75μ., επί της γραμμής.
-Ποικιλίες
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ποικιλία μελιτζάνας Λαγκαδά, με τους μακρόστενους μωβ καρπούς, ,η μωβ φλάσκα μελιτζάνα, που χρησιμοποιείται στα γεμιστά, η δίχρωμη Τσακώνικη μελιτζάνα, με τις άσπρες και μωβ ρίγες και η μελιτζάνα της Σαντορίνης, με τον λευκό στρογγυλό καρπό και τη γλυκιά γεύση. ,αλλά και η πρώιμη μωβ μελιτζάνα της Σύρου κ.α. Κάποιες άλλες, υβρίδια κυρίως, καλλιεργούνται τα τελευταία χρόνια, έχοντας δείξει καλά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και υψηλές αποδόσεις με αποτέλεσμα οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, με αυτές τις ποικιλίες, να αυξάνονται ,με σταθερή ταχύτητα. Όπως οι ποικιλίες Sofia , Long purple, Ecavi, Black beaty , Listada de Gandia, Bonica, Clara, Delica , Rosa bianca, White beaty, Black magic κ.α. –
Λίπανση
Χρειάζεται λίπανση με κοπριά και διάφορα μικτά λιπάσματα, γιατί είναι γενικά απαιτητικό φυτό η ποσότητα που θα χρειασθεί είναι συνάρτηση της ποιότητος του εδάφους.
Η επιφανειακή λίπανση ξεκινά 2-3 εβδομάδες, μετά τη μεταφύτευση και γίνεται μέσω του νερού ποτίσματος.
– Άρδευση
Το πότισμα των φυτών στο χωράφι , γίνεται συνήθως κάθε ημέρα, αλλά τόσο ή ποσότητα όσο και η συχνότητα εξαρτώνται από τον τύπο εδάφους, το στάδιο ανάπτυξης των φυτών και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Το καλύτερο πότισμα, με εξοικονόμηση νερού και περιορισμό των ασθενειών των φυτών, γίνεται με την μέθοδο της σταγόνας. Σε μία καλλιεργητική περίοδο, με αυτό το σύστημα, θα χρειασθούν περίπου 400-500m³ νερό, ανά στρέμμα
-Συγκομιδή
Η συγκομιδή αρχίζει περίπου 3,5-5 μήνες, μετά τη σπορά ανάλογα με την εποχή της καλλιέργειας. Στις πρώιμες ποικιλίες η συγκομιδή πραγματοποιείται περίπου 15-20 ημέρες μετά την άνθηση ενώ στις όψιμες 35-40 ημέρες μετά την άνθηση.
-Συντήρηση Όταν οι καρποί συγκομίζονται ώριμοι μπορούν να συντηρηθούν για 2-3 εβδομάδες, σε θερμοκρασία 10-15oC και σχετική υγρασία 80-95%. Σε χαμηλότερη θερμοκρασία (7-10oC) μπορούν να συντηρηθούν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα (7-10 ημέρες), γιατί η παρατεταμένη συντήρηση σε θερμοκρασία μικρότερη από 1ºC προκαλεί την εμφάνιση συμπτωμάτων κρυοτραυματισμού. Θερμοκρασίες πάνω από 20ºC στο συσκευαστήριο προκαλούν γρήγορη καταστροφή του καρπού και πρέπει να αποφεύγονται.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Η μελιτζάνα ως προϊόν παρουσιάζει αντιοξειδωτική δράση, η οποία επικεντρώνεται σε μία ανθοκυανίνη .Προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα από την οξειδωτική δράση των ελευθέρων ριζών. Η μελιτζάνα ανήκει στην κατηγορία εκείνη των τροφών, που πρέπει να καταναλώνονται σε αφθονία καθώς προάγει τον αμυντικό μηχανισμό του σώματός μας, κατά της επικίνδυνης δράσης των ελευθέρων ριζών. Η κατανάλωση χυμού μελιτζάνας μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Η μελιτζάνα είναι ένα τρόφιμο που προάγει την καλή λειτουργία του εγκεφάλου μας, αφού αποτελεί καλή πηγή Mg. Τέλος, η μελιτζάνα είναι καλή πηγή βιταμινών συμπλέγματος Β και κυρίως θειαμίνης, νιασίνης, φυλλικού και πυριδοξίνης, βιταμινών των οποίων η έλλειψή σχετίζεται με διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος και συνεπώς και του εγκεφάλου.
Διατροφικά χαρακτηριστικά 100 ΓΡ
Θερμίδες (kcal) 25 kcal Λιπίδιο 0,18 g Πολυακόρεστο λιπαρό οξύ 0,1 g
Υδατάνθρακες 5,88 g Φυτικές ίνες 3 g Ζάχαρη 3,5 g Πρωτεΐνη 0,98 g
Νάτριο 2 mg Κάλιο 24 mg Ασβέστιο 9 mg Μαγνήσιο 14 mg Mn Ψευδάργυρος Zn 0,16 mg Σίδερο 0.23 mg Μαγγάνιο 0,232 mg Φώσφορος 24 mg
Η θειαμίνη (Β1) 0,039 mg Ριβοφλαβίνη (Β2) 0,037 mg Νιασίνη (Β3) 0,649 mg Παντοθενικό οξύ (Β5) 0,281 mg Βιταμίνη B6 0,084 mg Φολάτη (Β 9 ) 22 μg Βιταμίνη Ε 0,3 mg Βιταμίνη Κ 3,5 μg Βιταμίνη C 2,2 mg Βιταμίνη A 23 IU

Στις πηγές περιλαμβάνονται: USDA
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
— Βοηθά στην απώλεια βάρους . Είναι λαχανικό χαμηλό σε θερμίδες που βοηθά να διατηρηθεί το αίσθημα πληρότητας και έχει αποδειχθεί ότι έχει ιδιότητες ενάντια της παχυσαρκίας.
– Υγιής εγκέφαλος Οι ανθοκυανίνες που περιέχει μπορούν να βελτιώσουν τη μνήμη και την ψυχική λειτουργία. . Η νιασίνη προστατεύει τα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών του εγκεφάλου.
— Μειώνει την χοληστερίνη . Προστατεύει τον οργανισμό από αθηροσκλήρωση και άλλες ασθένειες, όπως είναι η χοληστερόλη.
— Μελιτζάνα κατά του καρκίνου Το εκχύλισμα μελιτζάνας είναι ένα μείγμα θρεπτικών συστατικών, το οποίο δρα κατά των καρκινικών κυττάρων.
— Μελιτζάνα ως αντικαταθλιπτικό Η μελιτζάνα σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει συνδέεται άμεσα με τη βελτίωση της καλής διάθεσης.
— Υγιή μάτια Η μελιτζάνα βοηθά ώστε να διατηρηθεί η υγεία του κερατοειδούς και των αιμοφόρων αγγείων στο μάτι, μειώνοντας τον κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και της εμφάνισης καταρράκτη.
— Μελιτζάνα για αποτοξίνωση Η μελιτζάνα ενεργοποιεί ένζυμα, που αποτοξινώνουν και εξαλείφουν βλαβερές χημικές ουσίες από το σώμα.
— Βοηθά στην απομάκρυνση της περίσσειας του σιδήρου Η νιασίνη, εκτός του ότι είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, βοηθά επίσης και στην απομάκρυνση της περίσσειας του σιδήρου από το σώμα.
— Μειώνει την αρτηριακή πίεση
— Βοηθά τον διαβήτη τύπου 2, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας της μελιτζάνας σε φυτικές ίνες και την χαμηλή περιεκτικότητα σε διαλυτούς υδατάνθρακες ,
— Βοηθά στην υγεία των οστών: Οι μελιτζάνες αποτελούν εξαιρετική πηγή χαλκού, το οποίο ως μέταλλο είναι απαραίτητο για να έχεις υγιή οστά.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να εμφανισθούν αλλεργίες και ιδιαιτέρως, το σύνδρομο στοματικής αλλεργίας
Ακόμη μπορεί να εμφανισθεί κνησμός του δέρματος ή του στόματος,
Ήπιος πονοκέφαλος και στομαχικές διαταραχές Δερματίτιδα όταν έρθουν σε επαφή με φύλλα μελιτζάνας Και αλλεργία την εποχή της ανθοφορίας από την γύρη των λουλουδιών της μελιτζάνας
Άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση για την ανάπτυξη ορισμένων αλλεργικών αντιδράσεων υπερευαισθησίας είναι πιο πιθανό να έχουν αντίδραση στη μελιτζάνα.
Η μαγειρεμένη μελιτζάνα φαίνεται να αποκλείει τις αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι απόλυτο, γιατί, τουλάχιστον, μία από τις αλλεργιογόνες πρωτεΐνες επιβιώνει κατά την διαδικασία μαγειρέματος.
ΧΡΗΣΕΙΣ
Δεδομένου ότι η μελιτζάνα είναι εξαιρετικά ευπροσάρμοστη και μπορεί να μαγειρευτεί με πολλούς τρόπους, είναι εύκολο να την προσθέσετε στη διατροφή σας.
Το μεγάλο μυστικό σε πολλά νόστιμα πιάτα της Μεσογειακής κουζίνας είναι ότι περιέχουν μελιτζάνα όπως: Mουσακάς , Τάρτα με ψητές μελιτζάνες και φέτα,Μπριάμ στο φούρνο με μυρωδικά, Μελιτζάνες ψητές διατηρημένες σε ελαιόλαδο, Μελιτζάνες παπουτσάκια με επικάλυψη γιαουρτιού ,Ιμάμ μπαϊλντί κ.α.