Μαγνησία Μ.Ασίας – Μαγνησία εν Σιπύλω – Μαγνησιούπολη -Ταντάλις – Πόλη του Τάνταλου – Πόλη των σαχζάδων – Μαgnisa – Manisa

Σταύρου Π.Καπλάνογλου

ΤΙ ΗΤΑΝ
Η Μαγνησία του Σιπύλου ήταν μία από τις δύο πόλεις με το όνομα Μαγνησία που ίδρυσαν οι οι Μάγνητες στην Μ.Ασία τον 10ο αιώνα π.Χ.

Η πόλη ονομαζόταν Μαγνησία αλλά και Μαγνησία της Σιπύλου για να διακρίνεται από τη Μαγνησία του Μαιάνδρου που βρισκοταν σε σχετικά μικρή απόσταση προς τα νότια.

Στη Μαγνησία τον 2ο αιώνα π.Χ. έγινε μία από τις σημαντικότερες μάζες της αρχαιότητας της οποίας συνέπεια ήταν να υποταχθεί η περιοχή της Μικράς Ασίας στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ

Μαγνησία: (τουρκ. Manisa). Πόλη της Μικράς Ασίας χτισμένη στην αριστερή όχθη του Έρμου ποταμού στους πρόποδες του όρους Σίπυλος (Manisa Dag ) , στα όρια των περιοχών Ιωνίας , Λυδίας, Αιολίας

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ 1922

Παλιότερα στην πόλη κατοικούσαν πάνω από 30.000 Έλληνες, αρκετές χιλιάδες Αρμενίων, καθώς επίσης Τούρκοι και Εβραίοι, συνολικά, 80.000 περίπου κάτοικοι.
Πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών η Μαγνησία αριθμούσε γύρω στις 50.000 κατοίκους εκ των οποίων οι περίπου 13.000 Έλληνες.

ΤΟ ΟΝΟΜΑ

«Ταντάλις»-«η πόλη του Τάνταλου »,
Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο υπήρχε στην περιοχή πόλη με το όνομα Ταντάλις. που πήρε το όνομα της από τον μυθικό βασιλιά της Φρυγίας, τον Τάνταλο

Μαγνησία
Παραδοσιακή άποψη έκρινε ότι το όνομα “Μαγνησία” προέρχεται από τη φυλή των Μαγνητών που θα μεταναστεύσει εδώ από τη Θεσσαλία στην αυγή της καταγεγραμμένης ιστορίας της περιοχής

Οι Μάγνητες ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο που κατοικούσε στην περιοχή του Πηλίου και της Όσσας, στην ανατολική Θεσσαλία.
Οι Μάγνητες πιθανόν ήταν συγγενικό φύλο με τους Μακεδόνες ενώ πήραν το όνομά τους από το Μάγνη, εγγονό του Δευκαλίωνα.

Η Μαγνησία του Σιπύλου
Μαγνησία ( Μαγνησία ) και πιο συγκεκριμένα η Μαγνησία ad Sipylum για να διακρίνει από τη Μαγνησία στο Maeander σε σχετικά μικρή απόσταση προς τα νότια.
Το όρος Σίπυλος “Sipylus” ή “Sipylum ” που βρισκεται πάνω από την πόλη Μαγνησία που έγινε σημαντική πόλη ξεκινώντας από τη ρωμαϊκή κυριαρχία,έδωσε το όνομα του για να ξεχωρίζει από την Μαγνησία στην περιοχη του Μαιάνδρου ποταμού που είχε επίσης ιδρυθεί από τους Μάγνητες
Μαγνησιούπολη
Κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους ονομαζόταν Μαγνησιούπολη και η συνεχεία του προηγούμενου ονόματος κατά την συνήθεια των Βυζαντινών

Manisa. η Μαgnisa 
Είναι η παραφθορά του ονόματος Μαγνησία από τους Οθωμανούς
Sehzadeler şehri « πόλη των σαχζάδων» .
Κατά τους πρώτους αιώνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πολλοί από τους γιους των σουλτάνων έλαβαν την εκπαίδευσή τους στη Μάνισα και η πόλη εξακολουθεί να είναι γνωστή στην Τουρκία ως «η πόλη των σαχζάδων» (Sehzadeler şehri ),

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Η πρώτη χιλιετία π.Χ. είδε την εμφάνιση στην περιοχή των « Φρυγίων » και των « Μακεωνίων », των οποίων οι λογαριασμοί εξακολουθούν να αναμειγνύονται με μύθους, και τελικά με τους Λυδούς .
Τέτοιες ημι-θρυλικές προσωπικότητες όπως ο τοπικός ηγέτης Τάνταλος , ο γιος του Πέλοπας , η κόρη του Nιόβη, η αποχώρηση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού της περιοχής από τις ακτές τους για να βρουν, σύμφωνα με έναν απολογισμό, τον μελλοντικό ετρουσκικό πολιτισμό στην σημερινή Ιταλία, όλα βρίσκονται γύρω από το Όρος Σίπυλος, όπου ίσως εντοπίστηκε ο πρώτος αστικός οικισμός και χρονολογείται από την περίοδο πριν από την εμφάνιση της δυναστείας των Λυδών Mermnad .

Στο βουνό ξεχωρίζει ένα λαξευμένο άγαλμα της θεάς Κυβέλης, της οποίας η λατρεία ήταν διαδεδομένη στην περιοχή. Το άγαλμα χρονολογείται στο τέλος της 2ης χιλιετίας π.Χ.
Η Μαγνησία συνδέεται με τον αρχαίο ελληνικό μύθο της Νιόβης, θυγατέρας του Βασιλιά της πόλης Ταντάλου και της Βασίλισσας Θήβα

Το βουνό συνδέεται επίσης με τον μυθικό βασιλιά της Φρυγίας, τον Τάνταλο. Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο υπήρχε στην περιοχή πόλη με το όνομα Τανταλίς

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΝΙΟΒΗΣ
Ένα άλλο μυθικό πρόσωπο που συνδέεται με τον Σίπυλο, ήταν η Νιόβη. Σύμφωνα με τον μύθο η Νίοβη απελπισμένη που έχασε τα παιδιά της κατέφυγε στον Σίπυλο ικετεύοντας τους θεούς να ευσπλαχνισθούν τον πόνο της, ώσπου ο Δίας τη λυπήθηκε και τη μεταμόρφωσε σε βράχο από τον οποίο μέρα και νύκτα στάλαζαν σταγόνες δακρύων Στον Σίπυλο υπάρχει ένας φυσικός σχηματισμός που πιθανόν ενέπνευσε τον μύθο. Υπάρχει ένας βράχος με γυναικεία μορφή που στάζει νερό. Αποτελεί σήμερα ένα από τα κυριότερα αξιοθέατα του βουνού.
ΑΜΑΖΟΝΕΣ
Κατά τη μυθολογία, οι Αμαζόνες έλαβαν σπουδαίο μέρος στην ίδρυση της, γεγονός που φανερώνει τη γενναιότητα και την δυναμικότητα που επέδειξαν οι γυναίκες της Μαγνησίας στη συγκρότησή της σ’ εκείνη την, επικίνδυνα, απομακρυσμένη περιοχή.
ΘΕΣΣΑΛΟΙ
Η πόλη ιδρύθηκε ως αποικία των Μαγνησίων της Θεσσαλίας κατά τον Α΄ αποικισμό μεταξύ των ετών 900 και 850 π.Χ.
Η Μαγνησία κατά την Αρχαιότητα είχε Βουλή, Γερουσία, πέντε Άρχοντες, Στρατηγούς, Ταμία, Γυμνασίαρχο και Αρχηγούς φυλών
ΛΥΔΟΙ-ΚΡΟΙΣΟΣ
Σύντομα η πόλη βρέθηκε στην κυριαρχία του Κροίσου
ΠΕΡΣΕΣ
Μετά την ήττα του από τους Πέρσες υποδουλώθηκε σ’ αυτούς
ΙΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Έλαβε μέρος στην Ιωνική Επανάσταση το 499 π. Χ. κατά των Περσών αλλά μετά την καταστολή της υπέστη χειρότερο περσικό ζυγό
ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Απελευθέρωθηκε από τον Μ. Αλέξανδρο, ο οποίος εγκατέστησε στην πόλη και Μακεδόνες απόμαχους
ΣΕΛΕΥΚΙΔΕΣ
Ελληνιστικούς χρόνους ανήκε στο Βασίλειο των Σελευκιδών.

ΡΩΜΑΙΟΙ
Η μάχη της Μαγνησίας (190 π.Χ.) είναι αυτή που έκρινε ουσιαστικά το μέλλον της Μικράς Ασίας. Μετά την ήττα του Αντιόχου Γ’ και τους ταπεινωτικούς όρους της ειρήνης της Απάμειας (188 π.Χ.), Μετά τη φονικότατη μάχη που δόθηκε κοντά στην πόλη μεταξύ του Αντιόχου Μεγάλου και των Ρωμαίων Λ. Κορνηλίου Σκιπίωνος και Π. Κορνηλίου του Αφρικανού η επιβολή της ρωμαϊκής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία ήταν πλέον θέμα χρόνου. Με τη συνθήκη της Απάμειας το 188 π.Χ. η Μαγνησία περιήλθε στο βασίλειο της Περγάμου και το 133 π.Χ., όταν πέθανε ο βασιλιάς της Περγάμου Άτταλος Γ Οριστικά πέρασε στα χέρια των Ρωμαίων , έγινε ρωμαϊκή επαρχία
Το 17 μ. Χ. καταστράφηκε από σεισμό και κατέστη μία από τις πρώτες πόλεις της Ασίας μετά την ανοικοδόμηση της από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τιβέριο

ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ
Τη Μαγνησία χρησιμοποιούσαν ως θέρετρο οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες και ευγενείς. Εκεί διέμεναν, εναλλάξ με την Προύσα,
Ήταν έδρα Επισκόπου υπό τη Μητρόπολη Εφέσου.
ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ
Κατά τη Φραγκοκρατία και λόγω της οχυρής και στρατηγικής θέσεώς της ο Βυζαντινός Ιωάννης Δούκας ο Βατάτζης την χρησιμοποίησε ως ορμητήριο για να επανακτήσει από τους Φράγκους εδάφη. Αυτοί όμως εξανάγκασαν τους κατοίκους της να εγκαταλείψουν την πόλη τους.
ΟΘΩΜΑΝΟΙ
Αργότερα, το 1313, την κατάλαβαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι και το 1398 οι Οθωμανοί, οι οποίοι εξανάγκασαν, και πάλι, σε εκπατρισμό όσους από τους κατοίκους διέφυγαν τις σφαγές. Στη συνέχεια πέρασε απ’ εκεί ο Ταμερλάνος.
Οι Τούρκοι Σουλτάνοι λόγω του κλίματος και του μαγευτικού τοπίου της, ενώ αποτελούσε την έδρα και κατοικία του Διαδόχου του Οθωμανικού Θρόνου.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Ήταν έδρα Επισκόπου υπό τη Μητρόπολη Εφέσου
Το έτος 1922 η Μητρόπολη Εφέσου περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Μαγνησία (Manisa)
Η Μαγνησία αποτελούσε έδρα Μητροπολίτου υπήρχε και το Μητροπολιτικό Μέγαρο που βρισκοταν απέναντι από την εκκλησία του Α.Αθανασίου

Λειτουργούσαν πέντε ναοί:
1. Ο επιβλητικός Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αθανασίου ( 18ος αι.), που είχε δυο παρεκκλήσια του Αγίου Βατάτση και του Αγίου Χαραλάμπους.
Επίσης, στο ναό είχε εναποτεθεί και πολύτιμος Σταυρός του Αυτοκράτορα Ιωάννη Δούκα Βατάτση.
Στον ναό εισερχόταν κανείς από τρεις μεγαλοπρεπείς πύλες με βαριές εξώθυρες που οδηγούσαν στον νάρθηκα.
Εντός του ναού υπήρχε μαρμάρινο δάπεδο καθώς και επίχρυσα ξυλόγλυπτα: τέμπλο, άμβωνας, Δεσποτικός θρόνος και θρόνος για τον εκάστοτε Έλληνα Πρόξενο.

2. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου,
3. Ο ναός των Αγίων Θεοδώρων,
4. Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, όπου υπήρχε και το Κοιμητήριο και
5. Το ναΐδριο της Αγίας Παρασκευής λίγο έξω από την Μαγνησία.
Στη Μαγνησία υπήρχαν και άλλες εκκλησίες που χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι ως Τζαμιά:
1. Ο ναός των Τριών Ιεραρχών
2. Ο ναός του Αγίου Χαραλάμπους,
3. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου και
4. Ο ναός του Αγίου Ιωάννου.
Στο κοντινό Χορόσκιοϊ λειτουργούσε ο περίλαμπρος ναός της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας, ..
ΠΑΙΔΕΙΑ

Στη Μαγνησία λειτουργούσαν σχολεία από τα τέλη του 18ου αι. Το 1860 συναντούμε στην πόλη :
Νηπιαγωγείο, δύο αλληλοδιδακτικά σχολεία, Ελληνικό ή Ελληνική Σχολή Μαγνησίας.
Έως τον Σεπτέμβριο του 1922 λειτουργούσαν τρία νηπιαγωγεία, επτατάξιο αρρεναγωγείο, Δημοτικό σχολείο αρρένων και θηλέων Στον περίβολο του Αγ,Αθανάσιου λειτουργούσε και διώροφο Παρθεναγωγείο που κάηκε το 1873. Στον ίδιο χώρο λειτουργούσε Βιβλιοθήκη και αίθουσα συνεδριάσεων.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

Υπήρχε από το 1872 ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος «Νιόβη» ,
Γυμναστικός Σύλλογος «Σίπυλον», Μουσικός Όμιλος «Ερμής» από το 1890,
Φιλόπτωχος Αδελφότητα Νέων,
Παιδική Μαντολινάτα,
Εθνικός Αναμορφωτικός Σύλλογος
Σύνδεσμος της Αδελφής του Στρατιώτου από το 1919.

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Την εποχη των Οθωμανών η πόλη αναδείχθηκε οικονομικά μετά από τον 16ο αιώνα
Η Μάνισα ήταν μια από τις πρώτες πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να επωφεληθεί από την άφιξη σιδηροδρομικής γραμμής, με τον σιδηροδρομικό σταθμό η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε από τη Σμύρνη το 1863 και έφτασε στο πρώτο του τερματικό σταθμό στην Μαγνησία το 1866.

,Η γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή στην περιοχη της Μαγνησίας με γαλακτοκομικά προϊόντα ,αμπέλια, σταφίδα, σύκα, σιτηρά, ελιές, λάδι, βαμβάκι, καπνά, εσπεριδοειδή, δημητριακά, άλευρα ήταν ανεπτυγμένη μια και βοηθούσε το κλίμα και το ανάγλυφο της περιοχής.

Διέθετε εργοστάσιο εκκοκκισμού βάμβακος, τρία εργοστάσια αλεύρου και ελαιοτριβεία, καθώς και βυρσοδεψεία. Σημαντική ήταν η εξαγωγή της σταφίδας σουλτανίνας στο Εξωτερικό.

Στη νεότερη εποχή διέθετε βιομηχανία, βιοτεχνία, εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο
Μέσα στις επαγγελματικές τάξεις ξεχώριζαν οι Έλληνες Τραπεζίτες, Πάρεδροι Δικαστηρίων, ιατροί, φαρμακοποιοί, δικηγόροι, διδάσκαλοι, καθηγητές, λόγιοι και λογοτέχνες.

Η ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Η Μαγνησία απελευθερώθηκε την 12η Μαΐου 1919 από το 6ο Ελληνικό Σύνταγμα Πεζικού και Πυροβολικού όπου οι κάτοικοι της πόλης και ο ο Δεσπότης τους
υποδέχθηκαν με δάφνες και εψάλη Δοξολογία στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου, με δυνατές κωδωνοκρουσίες, ενώ σ’ όλα τα ελληνικά σπίτια κυμάτιζε η ελληνική σημαία.
Υπήρξε έδρα του Σώματος Στρατού Σμύρνης.