Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ελληνικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 10 εκατ. EUR για τη στήριξη του ανθοκομικού τομέα πρωτογενούς παραγωγής στο πλαίσιο της έξαρσης του κορονοϊού. Το καθεστώς εγκρίθηκε βάσει του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 19 Μαρτίου 2020 και τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2020.
Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε τα εξής: «Το ελληνικό αυτό καθεστώς ύψους 10 εκατ. EUR θα στηρίξει τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται στην ανθοκομική πρωτογενή παραγωγή και οι οποίοι αντιμετωπίζουν επί του παρόντος δυσκολίες λόγω της έξαρσης του κορονοϊού. Θα βοηθήσει αυτούς τους γεωργούς να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες ρευστότητας και να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους κατά τη διάρκεια αυτών των δύσκολων περιόδων. Εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε με τα κράτη μέλη για να εξασφαλίσουμε την εφαρμογή εθνικών μέτρων στήριξης με συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.»
Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή, βάσει του προσωρινού πλαισίου, καθεστώς ύψους 10 εκατ. EUR για τη στήριξη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή προϊόντων ανθοκομίας και οι οποίες επλήγησαν από την έξαρση του κορονοϊού. Η στήριξη θα είναι προσβάσιμη σε εταιρείες όλων των μεγεθών οι οποίες δραστηριοποιούνται στον εν λόγω τομέα στην Ελλάδα.
Η δημόσια στήριξη, η οποία θα λάβει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν ταμειακά προβλήματα λόγω της έξαρσης του κορονοϊού θα έχουν επαρκή ρευστότητα για να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου και μετά από αυτήν.
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ελληνικό μέτρο συνάδει με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Ειδικότερα, η στήριξη δεν θα υπερβαίνει τις 100.000 EUR ανά εταιρεία. Ενισχύσεις βάσει του καθεστώτος μπορούν να χορηγηθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο είναι αναγκαίο, κατάλληλο και αναλογικό για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το μέτρο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Η Επιτροπή ενέκρινε προσωρινό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να κάνουν χρήση της πλήρους ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο τη στήριξη της οικονομίας υπό τις σημερινές συνθήκες της έξαρσης του κορονοϊού. Το προσωρινό πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2020, προβλέπει τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων που μπορούν να χορηγούν τα κράτη μέλη:
i) Άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές ύψους έως και 100 000 EUR σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα, 120 000 EUR σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 800 000 EUR σε εταιρεία που δραστηριοποιείται σε οποιονδήποτε άλλον τομέα για την αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών ρευστότητας. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να χορηγούν, για ποσά ονομαστικής αξίας έως και 800 000 EUR ανά εταιρεία, δάνεια με μηδενικό επιτόκιο ή εγγυήσεις για δάνεια οι οποίες θα καλύπτουν το 100 % του κινδύνου, με εξαίρεση τον πρωτογενή τομέα της γεωργίας και τον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, όπου ισχύουν τα όρια των 100 000 EUR και των 120 000 EUR ανά εταιρεία, αντίστοιχα.
ii) Κρατικές εγγυήσεις για δάνεια σε εταιρείες για να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να χορηγούν δάνεια στους πελάτες που τα χρειάζονται. Αυτές οι κρατικές εγγυήσεις μπορούν να καλύπτουν έως και το 90 % του κινδύνου των δανείων που χορηγούνται για να βοηθούν τις επιχειρήσεις να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και επενδύσεις.
iii) Επιδοτούμενα κρατικά δάνεια σε εταιρείες με ευνοϊκό επιτόκιο. Τα δάνεια αυτά μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και επενδύσεις.
iv) Διασφαλίσεις για τις τράπεζες που διοχετεύουν κρατικές ενισχύσεις στην πραγματική οικονομία. Το πλαίσιο καθιστά σαφές ότι οι εν λόγω ενισχύσεις θεωρούνται άμεσες ενισχύσεις στους πελάτες των τραπεζών, και όχι στις ίδιες τις τράπεζες, και παρέχει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης της ελάχιστης δυνατής στρέβλωσης του ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών.
v) Δημόσια βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για όλες τις χώρες, χωρίς το εκάστοτε κράτος μέλος να χρειάζεται να αποδεικνύει ότι η αντίστοιχη χώρα είναι προσωρινά «μη εμπορεύσιμη».
vi) Στήριξη στην έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) που σχετίζεται με τον κορονοϊό για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα κρίση στον τομέα της υγείας, με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων. Μπορεί να χορηγείται πριμοδότηση για έργα διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών.
vii) Στήριξη για την κατασκευή και ανακλιμάκωση εγκαταστάσεων δοκιμών για την ανάπτυξη και τη δοκιμή σχετικών προϊόντων (όπως εμβόλια, αναπνευστήρες και προστατευτικός ρουχισμός) που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού, έως την πρώτη βιομηχανική αξιοποίηση. Η στήριξη αυτή μπορεί να λάβει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων κάλυψης ζημιών. Οι εταιρείες μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους λαμβάνει στήριξη από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης.
viii) Στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων κάλυψης ζημιών. Οι εταιρείες μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους λαμβάνει στήριξη από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης.
ix) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή αναβολής της καταβολής των φόρων και/ή αναστολής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους τομείς, τις περιφέρειες ή τους τύπους εταιρειών που πλήττονται περισσότερο από την έξαρση της νόσου.
x) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων μισθού για τους εργαζομένους σε εταιρείες τομέων ή περιφερειών που έχουν πληγεί περισσότερο από την έξαρση του κορονοϊού, οι οποίες θα έπρεπε διαφορετικά να απολύσουν προσωπικό.
Το προσωρινό πλαίσιο επιτρέπει στα κράτη μέλη να συνδυάζουν όλα τα μέτρα στήριξης, εκτός από δάνεια και εγγυήσεις για το ίδιο δάνειο και εφόσον δεν υπερβαίνουν τα όρια που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Επιτρέπει επίσης στα κράτη μέλη να συνδυάζουν όλα τα μέτρα στήριξης που εγκρίνονται βάσει του προσωρινού πλαισίου με τις υφιστάμενες δυνατότητες χορήγησης ενισχύσεων ήσσονος σημασίας σε εταιρείες, ύψους έως 25 000 EUR σε διάστημα τριών οικονομικών ετών για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα, 30 000 EUR σε διάστημα τριών οικονομικών ετών για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 200 000 EUR σε διάστημα τριών οικονομικών ετών για εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε οποιονδήποτε άλλον τομέα. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη πρέπει να δεσμευτούν ότι θα αποφεύγουν τη αδικαιολόγητη σώρευση μέτρων στήριξης για τις ίδιες εταιρείες, ώστε η στήριξη να περιορίζεται στην κάλυψη των πραγματικών αναγκών τους.
Επιπλέον, το προσωρινό πλαίσιο συμπληρώνει τις πολλές άλλες δυνατότητες που έχουν ήδη στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη για τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της έξαρσης του κορονοϊού, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Στις 13 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19, στην οποία περιγράφονται οι εν λόγω δυνατότητες. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη μπορούν να προβούν σε αλλαγές γενικής εφαρμογής υπέρ των επιχειρήσεων (π.χ. αναβολή φόρων ή επιδότηση της εργασίας μειωμένου ωραρίου σε όλους τους τομείς), οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Μπορούν επίσης να χορηγούν αποζημίωση σε εταιρείες για ζημίες τις οποίες υπέστησαν και οι οποίες προκλήθηκαν άμεσα από την έξαρση του κορονοϊού.
Το προσωρινό πλαίσιο θα εφαρμοστεί έως το τέλος Δεκεμβρίου 2020. Για να υπάρξει ασφάλεια δικαίου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει πριν από την εν λόγω ημερομηνία την αναγκαιότητα ενδεχόμενης παράτασης.
Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό υπόθεσης SA.57194 στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων στον δικτυακό τόπο Ανταγωνισμού της Επιτροπής. Οι νέες δημοσιεύσεις αποφάσεων για τις κρατικές ενισχύσεις στο διαδίκτυο και στην Επίσημη Εφημερίδα αναρτώνται στο State Aid Weekly e-News (εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό δελτίο για τις κρατικές ενισχύσεις).
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο και άλλα μέτρα που έχει λάβει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού διατίθενται εδώ.