H εποχή που μπαίναμε στα social media για να κάνουμε νέους φίλους ή να βρούμε αυτούς που είχαμε χάσει, δυστυχώς και μετά λόγου γνώσεως, έχει παρέλθει. Θα θυμάστε ότι την δεκαετία του 2000, ως έφηβοι τότε οι περισσότεροι, συζητούσαμε με τις ώρες στο MSN. Σήμερα το Skype, που είναι ο απόγονος του MSN, θυμίζει έρημη πόλη τα μεσάνυχτα. Έχει καταντήσει ένα κοινότυπο, ψυχρό εργαλείο για διαδικτυακές συνεντεύξεις. Το χορτάσαμε και το πετάξαμε στα σκουπίδια; Μάλλον. Το Facebook, από την άλλη, το πρώτο από αυτά τα εργαλεία που συνέδεσε τόσο πολύ κόσμο σε ένα και μόνο μέρος, έχει χάσει την αξία του και την αξιοπιστία του. Απαγορεύει δημοσιεύσεις και αναδημοσιεύσεις με συγκεκριμένο περιεχόμενο, μπλοκάρει λογαριασμούς και προωθεί υπερβολικά μεγάλο και αφερέγγυο διαφημιστικό περιεχόμενο. Το δυστύχημα, όμως, κατά την γνώμη μου, έγκειται στο ότι οι χρήστες των social media (μέσα σε αυτά βάζω όλα τα εργαλεία διαδικτυακής επαφής) ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό για την κατάσταση στην οποία αυτά έχουν περιέλθει. Άλλωστε είναι διαδραστικά εργαλεία (και η λέξη διάδραση έχει την δική της σημασία).
Αυτό που συμβαίνει επί του παρόντος με την προσωπική ζωή του τραγουδοποιού Diddy, στις ΗΠΑ, είναι ένα ατόφιο δείγμα της κατάστασης των social media σε διεθνές επίπεδο. Ο Diddy δικάζεται στην και από την δημόσια σφαίρα, με βάση την προσωπική ηθική αντίληψη (και όχι την ηθική καθαυτήν) του καθενός και της καθεμιάς. Όχι, δεν είμαι από αυτούς που υποστηρίζουν την συρρίκνωση της ελευθερίας της έκφρασης, εν προκειμένω της διαδικτυακής. Ωστόσο, θεωρώ εξαιρετικά λυπηρό και αδιαπραγμάτευτα ανήθικο το να θεωρείς ότι είσαι σε θέση να υποδείξεις, και μάλιστα χωρίς κανέναν ενδοιασμό, ήτοι δημοσίως, τί είναι και τί δεν είναι σωστό να κάνει κανείς στον καθαρά προσωπικό του χώρο. Και συγγνώμη αν δεν κατάλαβα, από πότε όμως δικάζουμε, τυπικά ή άτυπα, την σεξουαλική ζωή των ενήλικων -το τονίζω αυτό- ανθρώπων; Τί μας ενδιαφέρει εμάς τί έκανε και με ποιόν ο Diddy και πότε ακριβώς αυτοφωτοστεφανωθήκαμε; Δεν είδα την ίδια ευαισθησία σε απείρως σοβαρότερα ζητήματα.
Πολλοί λένε ότι έχουμε ξεπεράσει τις κατινίστικες, κίτρινες κουβεντούλες του παραδοσιακού καφενείου, αλλά αυτό που σήμερα συμβαίνει είναι μια απλή μεταφορά του παραδοσιακού στο σύγχρονο. Ένας εγκιβωτισμός του παλαιού από το καινούριο. Επί της ουσίας, δεν εκσυγχρονιστήκαμε ποτέ. Διαλέγουμε στρατόπεδο και εκφραζόμαστε αναλόγως. Σε τί ακριβώς διαφέρει αυτό από τις εποχές που τα χωριά χωριζόντουσαν σε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, γαλάζιους και πράσινους οπαδούς, πριν πλακωθούν στο ξύλο; Αντί να συζητάμε για τις αιτίες του πολέμου και πώς θα τις καταπολεμήσουμε, παίρνουμε θέση υπέρ του Ισραήλ ή της Παλαιστίνης (και εννοείται πως υποστηρίζουμε την Παλαιστίνη, όπως άλλωστε και πολλοί Εβραίοι φιλειρηνιστές, αλλά αυτό είναι ένα θέμα για απαιτητικούς αναγνώστες). Έχουμε φτάσει στο σημείο να βλέπουμε ένα νεκρό και παιδί, και πριν το λυπηθούμε, σκεφτόμαστε τί εθνικότητας είναι- δεν μας αρκεί που είναι απλά ένα παιδί. Τα ίδια και στο Ουκρανικό. Τα ίδια τώρα και με τον Diddy. To γεγονός ότι ο κύριος αυτός και η παρέα του οργιάζουν από την δεκαετία του 1990 (και όχι στα κρυφά), θα μπορούσε έστω να μας κάνει να σκεφτούμε ότι οι θεσμοί, εν προκειμένω στις ΗΠΑ, δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ να ρίξουν φως στα “σκοτεινά σημεία” της βιομηχανίας του θεάματος.
Ξέρουν βέβαια πολύ καλά, δια της εμπειρίας, ότι κάποτε, με κάποιον τρόπο, θα σκάσει ένα καυτό θέμα, που όλοι ήξεραν (αλλά κανένας δεν μιλούσε), θα απασχολήσει, κάποιοι θα κερδίσουν (πολλά) από αυτό, κάποιοι άλλοι θα χάσουν- και το θέμα θα τελειώσει εκεί. Καμιά συζήτηση για τις αιτίες που οδηγούν στο εμπόριο λευκής σαρκός. Καμιά συζήτηση για την οικονομική εξαθλίωση, που ωθεί πολλούς ανθρώπους στον αυτοεξευτελισμό. Θα σταματήσει το εμπόριο ανθρώπων με μια ενδεχόμενη καταδίκη του Diddy; Όχι φυσικά, όπως δεν σταμάτησε με τις καταδίκες πολλών στο παρελθόν. Και σίγουρα δεν θα εξαλειφθεί η παγκόσμια φτώχεια, διότι αυτή κι αν προϋποθέτει μια γενναία μεταρρύθμιση. Αυτό που θα αφήσει πίσω της η ιστορία του Diddy είναι ένα ακόμα πιο σαθρό πλαίσιο δημόσιας συζήτησης και μια εντελώς λάθος βάση για να πάμε την ουσία της συζήτησης ένα βήμα παραπέρα. Σε αυτή την κατεύθυνση, δεν θα ήταν και τόσο κακό να παραδεχθούμε, κάποια στιγμή, ότι έχουμε και εμείς τις δικές μας ευθύνες. Έτσι και ο Diddy έχεις τις δικές του. Αν υπήρξε ανεύθυνος, θα πρέπει να μπορέσει να το καταλάβει. Το σίγουρο πάντως είναι ότι υπήρξε τυχερός, κάτι που διαχρονικά προκαλεί τον φθόνο. Προσωπικά, δεν ξέρω και πολλούς να λένε όχι στο χρήμα και το σεξ. Η αλήθεια πονάει.
…