Στο πλαίσιο του εορτασμού των «Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς» η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης συμμετείχε με μία εκδήλωση για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, υπό τον γενικό τίτλο: «Πόλεων δρώμενα. Παλιές ιστορίες πίσω από σύγχρονες τελετουργίες»,
που διοργανώθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2017.
Η ζώσα αυτή «άυλη πολιτισμική κληρονομιά» δρώμενων της ευρύτερης περιοχής της Π.Ε. Κοζάνης, παρουσιάστηκε από τους συλλόγους ως εξής:
– «Λαζαρίνες», από τον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο Αιανής «Η Πρόοδος»
– «Μωμόγεροι», από τον Ποντιακό Μορφωτικό Σύλλογο Αγίου Δημητρίου-Ρυακίου, Πολιτιστικό Σύλλογο Ασβεστόπετρας
– «Τρανός Χορός» από το Σύλλογο Βλατσιωτών Πτολεμαΐδας
– «Της προξενιάς τα δρώμενα μεσ’ στην Ανασελίτσα», από το Σύλλογο Βοϊωτών Κοζάνης «Η Αγία Παρασκευή»
– «Φανοί», από το σύλλογο «Λάκκος του Μάγγανη»
– «Αερόστατα», από το Πολιτιστικό Σύλλογο Πενταλόφου
– «Καπεταναραίοι», από τον Μορφωτικό Όμιλο Πλατανορέματος
Καταγράψαμε (ΒΙΝΤΕΟ 10’) το πρωτοχρονιάτικο δρώμενο των «Καπεταναραίων» Πλατανορέματος του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού, που παρουσίασε ο πρόεδρος του Μορφωτικού Ομίλου Πλατανορέματος Αθανάσιος Αντάρας, με συνοδευτικό οπτικό υλικό από εκδηλώσεις παρελθόντων ετών.
Το έθιμο των Καπεταναραίων, οι ρίζες του οποίου τοποθετούνται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, τελείται σήμερα κυρίως από τα αγόρια που φεύγουν φαντάροι και μεταφέρει μέχρι τις μέρες μας την ιστορία των κυνηγημένων αρματολών που ανήμερα της Πρωτοχρονιάς με καλυμμένα τα πρόσωπά τους και ντυμένοι Καπεταναραίοι, Νύφες και Κουδουνιάηδες, κατέβαιναν στο χωριό από τα βουνά για να δουν τις οικογένειές τους, να πάρουν εφόδια και να περάσουν τα μηνύματά τους.