Ερσίγγη – Ακιλισηνή – Ερζιντζάν του Πόντου (Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Συγγραφέα – Ιστορικού ερευνητή)

²Το Ερζιντζάν (τουρκικά: Erzincan· κουρδικά: Erzîngan), πρώην Γερζνκά, είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Ερζιντζάν στην ανατολική Μικρά Ασία Η πόλη είναι γνωστή στα ελληνικά με αρκετά ονόματα, με το αρχαιότερο όντας Ακιλισηνή.

Ήταν πόλη της Μικρής Αρμενία και Σαντζάκι (δήμος ) του Ερζερούμ βρισκόταν στις όχθες του Ευφράτη ποταμού που απείχε από το Ερζερούμ 185 χλμ

Χτίστηκε στο κέντρο μιας εύφορης ρομβοειδούς πεδιάδας σε υψόμετρο 1300 μέτρων. Με ψηλά βουνά γύρω από αυτή με το μεγάλο ποτάμι να εισέρχεται από Σανσάτ Τεπέσι και να εξέρχεται από την θέση Κεμάν παγασί αρδεύοντας όλη την γύρω περιοχή

Βρίσκεται στον ιστορικό δρόμο του μεταξιού, το Erzincan ζει μια ζωντανή ιστορική και πολιτιστική ζωή για αιώνες

Διαχρονικά ονόματα :

– Άζιρις – Αρσίγγη -Ερσίγγη -Ερτζισταν

Αρσιγγη ή Ερζιωτζαν ή Ερζιγκιαν είναι η αρχαία Άζιρις

– Ακιλισήνη Acilisene

Το όνομα αυτό αναφέρεται σε χάρτες από την κλασσική έως την βυζαντινή εποχή.

–Ιουστινιανόπολις εν Αρμενία, Justinianopolis–

ενώ για ένα χρονικό διάστημα ονομαζόταν Ιουστινιανόπολις εν Αρμενία, προς τιμήν του αυτοκράτορα Ιουστινιανού.

– Κελτζηνή , Κελεζηνή , , Keltzene,

Κατά τη βυζαντινή εποχή αποκαλούνταν Κελτζηνή και Κελεζηνή,–

– Ρωμανόπολη

Μετονομάσθηκε την εποχή του Ρωμανού του Διογένους σε Ρωμανόπολη και Αρμενιστή Υερσίγγη

– Eliza – Εριζα, Γερζνκά

Στα Ελληνικά αλλά και στα Κουρδικά

–Ερζιωτζαν ή Ερζιγκιαν, Erzindjan. Ερζικιάν

πι Οθωμανών μέχρι σήμερα

Οι ΄Έλληνες κάτοικοι έλεγαν για την καταγωγή τους << είμαστε Ερτζικιαλήδες >>

Σύμφωνα με τη Γενική Απογραφή του 1881/82, το σαντζάκι του Ερζιντζάν εντός της επαρχίας Ερζερούμ είχε συνολικό πληθυσμό 107.090 κατοίκους, αποτελούμενο από 85.943 μουσουλμάνους και 19.026 Αρμένιους, 1.887 Έλληνες και 234 προτεστάντες

Το 1892 ο πληθυσμός ανερχόταν σε 23000 κατοικους από τους οποίους 7700 Αρμένιοι

Στις αρχές του 20ου αιώνα 0 πληθυσμός ανερχόταν σε 16000 ,μισοι από αυτούς Αρμένιοι

Στην πόλη υπήρχε και Ελληνική κοινότητα οργανωμένη, αριθμούσε περίπου 25 οικογένειες περίπου δηλαδή 150 άτομα που είχαν έρθει από την περιφέρεια της Αργυρούπολη το 1874 μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο

Μετά την εξόντωση των Αρμενίων το 1915 ο πληθυσμός μειώθηκε δραστικά.

Στο διάστημα 1918 -1921 αποτέλεσε τόπο εξορίας των Ελλήνων του Πόντου ,χιλιάδες έχασαν εκεί την ζωή τους από τις κακουχίες

– Χετταίοι

Οι Χετταίοι, οι οποίοι ίδρυσαν μια μεγάλη αυτοκρατορία κάνοντας τη Χαττούζα κέντρο τους μεταξύ 1050 π. Χ.και 1180 π. Χ. , κατέλαβαν την Εγγύς Ανατολή υπό την κυριαρχία τους. Αναμφίβολα το Ερζιντζάν βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Χετταίων.

Διάφορα αντικείμενα που ανήκαν στους Χετταίους ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών σε διάφορα μέρη της Ανατολίας. Αν και δεν έχει βρεθεί οικισμός Χετταίων στο Ερζιντζάν και τα περίχωρά του, πιστεύεται ότι η περιοχή αυτή παρέμεινε υπό την κυριαρχία των Χετταίων.

– Ουραρτιανή περίοδος

Ένα από τα αρχαία κράτη που ιδρύθηκαν στην Ανατολική Ανατολία ήταν οι Ουράρτιοι.

– Ουράρτιοι.

Οι Ουράρτιοι ήταν αρχαίος ιστορικός λαός που μιλούσε τη γλώσσα των Χουρριτών και κατοικούσε στην ομώνυμη χώρα Ουραρτού περιοχή παρά το όρος Αραράτ. Αναφέρεται στη Βίβλο Είναι πιθανό να προέρχονται από τους Χουρρίτες, επειδή εκείνοι κατείχαν παλαιότερα την ίδια περιοχή

Εκτεινόταν από την ανατολική όχθη του άνω Ευφράτη μέχρι τις δυτικές όχθες της λίμνης Urmia και από τα βουνά του βόρειου Ιράκ μέχρι τα βουνά του Μικρού Καυκάσου.

Το βασίλειο εμφανίστηκε στα μέσα του 9ου αιώνα π.Χ. και κυριάρχησε στα Αρμενικά υψίπεδα τον 8ο και 7ο αιώνα π.Χ.

Οι Ουράρτου πολέμησαν συχνά με την Ασσυρία και έγιναν , για ένα διάστημα, το πιο ισχυρό κράτος στην Εγγύς Ανατολή.

Αποδυναμωμένο από συνεχείς συγκρούσεις, τελικά κατακτήθηκε από τους Ιρανούς Μήδους στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. Αρχαιολογικά, διακρίνεται για τα μεγάλα φρούρια και την εκλεπτυσμένη μεταλλοτεχνία του.

Οι βασιλιάδες του άφησαν πίσω τους σφηνοειδή επιγραφές στην Ουραρτιανή γλώσσα, μέλος της οικογένειας των Χουρρο-ουραρτικών γλωσσών.

Από την εκ νέου ανακάλυψή του τον 19ο αιώνα, το Urartu, το οποίο συνήθως πιστεύεται ότι ήταν τουλάχιστον εν μέρει αρμενόφωνο,έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αρμενικό εθνικισμό.

Οι Ουράρτιοι ήταν για πολλά χρόνια εχθροί των Ασσυρίων με τους οποίους συχνά βρίσκονταν σε πόλεμο.

Ιδρύθηκε το 900 π.Χ., αυτό το κράτος έκανε την Tuşpa (Βαν) πρωτεύουσα και επέκτεινε τα σύνορά του από την Κασπία Θάλασσα έως τη Μαλάτια, από το Ερζερούμ και το Ερζιντζάν στα βόρεια έως το Χαλέπι και τη Μοσούλη στο νότο.

Κατά τις ανασκαφές που έγιναν το 1953 στο Altıntepe, κοντά στο Erzincan, ανακαλύφθηκαν πολλά τεχνουργήματα που ανήκαν στους Ουραρτίους και αποδείχθηκε ότι η περιοχή αυτή παρέμενε υπό την κυριαρχία των Ουραρτίων.

Ενώ οι πόλεις των Ουράρτου, που δέχθηκαν διάφορες επιθέσεις, καταστράφηκαν μία προς μία, καταστράφηκαν ολοσχερώς το 600 π.Χ. κατά την εισβολή των Μήδων στην Μικρά Ασία

–Μήδοι

Η Ερζιντζάν και η περιοχή της έπεσαν στα χέρια των Μήδων (612 π.Χ.), οι οποίοι νίκησαν τους Ουραρτίους και άρχισαν να εισβάλλουν στην Ανατολία. Θεωρείται ότι οι πόλεμοι με τους Λυδούς κατά την περίοδο Κιακσάρ της αυτοκρατορίας των Μεσογείων πιθανότατα έλαβαν χώρα μέσα και γύρω από το Ερζιντζάν

– Πέρσες

Περίοδος Περσών Κέντρο της πόλης Erzincan Ενώ οι Χετταίοι εισέβαλαν στην Ανατολία, οι Πέρσες κατέλαβαν και το ιρανικό οροπέδιο. Η άνοδος των Περσών αποδόθηκε κυρίως στον Κύρο τον Μέγα (559-530 π. Χ. ) και τον Β’. Χρονολογείται στην περίοδο του Καμβύση (530-522 π. Χ. ). Την περίοδο αυτή το Ερζιντζάν και τα περίχωρά του έπεσαν στα χέρια των Περσών

–Μακεδόνες

Μετά τους Πέρσες, την Ανατολία κατέλαβαν οι Μακεδόνες.

– Ρωμαίοι

Ο ρωμαϊκός στρατός άρχισε να καταλαμβάνει την περιοχή της Ανατολικής Ανατολίας το 70 π.Χ., καταστρέφοντας το Βασίλειο του Χαρπούτ στην περιοχή Ελαζίγ και στη συνέχεια νίκησε τον στρατό του Τιγκρά

–Βασίλειο του Πόντου

Εν τω μεταξύ (68 π.Χ.), οι Πόντιοι έβαλαν τέλος στη ρωμαϊκή κυριαρχία στις περιοχές της Ερζίνκας

–Βυζάντιο

ο Ερζιντζάν και τα περίχωρά του, που ήταν το σκηνικό συνεχών πολέμων μεταξύ του Ιράν και του Βυζαντίου, καταλήφθηκαν για τελευταία φορά πίσω από το Ιράν, το οποίο ηττήθηκε από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ηράκλειο το 629 μ.Χ. . Μεταξύ 644 μ.Χ. και 656μ.Χ. , κατά τη διάρκεια της βασιλείας του χαλίφη Osman bin Affan, ο Habib bin Mesleme κατέλαβε την Erzincan και τα περίχωρά της το 35/655 και έφερε την περιοχή αυτή πλήρως υπό την κυριαρχία των μουσουλμάνων.

–Αββάσιδες

Η Ερζιντζάν και η περιοχή της δέχθηκαν επίσης διάφορες επιθέσεις κατά την περίοδο των Αββασιδών. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του χαλίφη Mutevekkil Alallah (847-861 μ.Χ. ), ο κυβερνήτης της Μαλάτια Ομέρ μπιν Αμπντουλάχ πήρε πίσω τις πόλεις Arapgir, Eğin, Kemah, Erzincan και Trabzon από τους Βυζαντινούς το 859. Έτσι, το Ερζιντζάν πέρασε ξανά υπό αραβική κυριαρχία.

-Βυζάντιο

Για την εποχή αυτή γράφει ο ιστορικός του Πόντου Κανδυλάπτης :

<<Η Αρσίγγη των Κομνηνών και η Ρωμανόπολη των Βυζαντινών υπήρξε κέντρο σπουδαίας Ελληνικής παροικίας στην οποία ηγεμών υπήρξε ο ισχυρός Εμιρης Ταχαρτόν (κατά τον ιστορικό Πανάρετο ) έλαβε ως σύζυγο την Ελληνίδα πριγκίπισσα του Αυτοκρατορικού οίκου των Κομνηνών της Τραπεζούντιος,αποκατέστησε συγγενικές και εμπορικές σχέσεις μετά των Ελλήνων του Πόντου οταν πολλοί από αυτούς ακολούθησαν την Ελληνίδα πριγκίπισσα και σχημάτισαν εκεί λαμπρή παροικία .

Αυτό επιβεβαιώνεται από τις αρχαίος Ελληνικές επιτύμβιες επιγραφές τις οποίες

ανέγνωσα και αντέγραψα κατά το έτος 1907 όταν δίδασκα εκεί .

Τις επιτύμβιες λίθους του ανακαλυφθέντος του αρχαίου Ελλάνικο νεκροταφείου αγόρασε η Ελληνική κοινότητα και χρησιμοποίησε για την ανέγερση του ναού του Αγίου Γεωργίου .Τις επιγραφές αυτές που έφεραν την χρονολογία 1020 έως το 1385 τις αντέγραψα και τις έστειλα στο αρχείο του Πόντου.

Η πόλης του Ερζιγέν θρυλείται επίσης ότι υπήρξε τόπος του θρυλικού Διγενή Ακρίτα ο όποιος δημιούργησε περικαλλή κήπο δίπλα στις όχθες του ποταμού Ευφράτη όπου κατά την λαϊκή μούσα όλα τα άνθη του κόσμου και τα οπωροφόρα δένδρα ,όπου όλα των ειδών τα πτηνά ερχόταν να ψάλλουν

Τα εκτός του παλαιού φρουρίου και ανάκτορον του Ακρίτα πυργιών με βυζαντινού ρυθμού εφ’ων μέχρι σήμερον υπήρχε εναγκαλισμένος σταυρός λέγεται ότι ήτο το φρούριον και ανάκτορον του Διγενή Ακρίτα. Προπυργιον εναντίον των επερχόμενων ανατολικών φυλών.

Μετά την άλωσιν καταστράφηκε και η μέχρι τότε Ελληνική παροικία και μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο όταν όλοι οι ομογενείς κάτοικοι πέραν του Ευφράτη ποταμού Ελληνικών χωρίων μετανάστευσαν εις την Ρωσίαν

Ένα ομογενής από το Μπάτεν Οβασι ,ονομαζόμενος Ιωσήφ Λαζαρίδης αντί της Ρωσίας προτίμησε να εγκατασταθεί στο ΕρτζιγΈν όπου και απέκτησε την συμπάθεια και εύνοια των Μπέηδων και Αγάδων και αγόρασε αγρούς και έκτισε επ’ ονόματι του Αγίου Γεωργίου όπου κάθε χρόνο γινόταν εορτή .. >>,

–Τούρκοι

Το Ερζιντζάν και τα περίχωρά του είναι από τους πρώτους οικισμούς μετά τη μάχη του Μαντζικέρτ (1071 μ.Χ. ), όταν οι Τούρκοι άρχισαν την κυριαρχία τους στην Ανατολία. Η τουρκική κυριαρχία στην Ανατολία ξεκίνησε με τους Τούρκους να κάνουν την Ανατολία πατρίδα τους μετά τη Μάχη του Μαντζικέρτ.

Μετά τη νίκη του Μαντζικέρτ, ο Αλπαρσλάν ανέθεσε σε έναν από τους διοικητές του, τον Μενγκιούτσεκ Αχμέτ Γκαζί, την κατάκτηση των κοιλάδων του ποταμού Karasu και Çatlı. Ο Αχμέτ Γκαζί, ο οποίος ανέλαβε τον έλεγχο των περιοχών Ερζιντζάν, Κεμάχ, Ντιβρίγκι και Σεμπινκαραχισάρ, έκανε το Kemah κέντρο.

– Μογγόλοι

Οι Μογγόλοι, που κατέλαβαν το Ερζερούμ το 1240 μ.Χ. , πέρασαν από το Ερζιντζάν και νίκησαν το κράτος των Σελτζούκων της Ανατολίας στη μάχη του Kösedağ το 1243 μ.Χ. .

–Μάρκο πόλο

. Ο Μάρκο Πόλο, ( 1254, -1324 μ.Χ. ) που πέρασε από την περιοχή έγραψε για την επίσκεψή του στο Ερζιντζάν, ότι «ο λαός της χώρας είναι Αρμένιοι» και ότι το Ερζιντζάν ήταν η «ευγενέστερη από τις πόλεις» που περιείχε την έδρα ενός αρχιεπισκόπου

– Εβλιγια Τσελεπι

Ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή, που ήρθε στo Erzincan το 1647, έγραψε ότι το κάστρο ήταν χτισμένο σε ένα επίπεδο χωράφι και ότι υπήρχαν 200 σπίτια μέσα σε αυτό το μέρος ενώ 1800 σπίτια βρίσκονταν έξω από το κάστρο. Είχε 48 γειτονιές, επτά τζαμιά, επτά οικήματα και 11 λουτρά

– Α’ Παγκόσμιος πόλεμος

. Ως αποτέλεσμα της μάχης του Ερζιντζάν μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Ρωσίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη καταλήφθηκε από τους Ρώσους στις 11 Ιουλίου 1916 και οι αυτονομιστές Αρμένιοι, που το εκμεταλλεύτηκαν, σχημάτισαν ένοπλες μονάδες και δραστηριοποιήθηκαν. Με την ανακωχή του Erzincan που υπογράφηκε με την κυβέρνηση της ΕΣΣΔ στις 18 Δεκεμβρίου 1917, οι Ρώσοι στρατιώτες αποχώρησαν από την περιοχή

–Aλτίν τεπε-(Altitepe )

15 χλμ από το κέντρο της πόλης Erzincan στα βόρεια βρίσκεται ο λόφος του Altitepe (Χρυσός λόφος ) . Σε απόσταση μακριά, 100 μέτρων από τον αυτοκινητόδρομο Erzincan-Erzurum.

Ήταν μια από τις ισχυρότερες πόλεις της Ουραρτίας που έχει επιβιώσει μέχρι τις μέρες μας.

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του ο 1959, αποκαλύφθηκε ένα συγκρότημα ναού-παλατιού που προστατεύεται από δύο σειρές τείχη κάστρων, τάφους, κατοικίες και πολλά αρχαιολογικά αντικείμενα. Βρίσκεται στον τύμβο και η κατασκευή τους έγινε αιώνες πριν από την Χριστιανική εποχή .

Τα τεχνουργήματα του 8ου π.Χ. αιώνα περιλαμβάνουν αντικείμενα από ελεφαντόδοντο και μέταλλο, κράνη και ασπίδες, κεραμικά και τοιχογραφίες. Ονόματα βασιλιάδων βρέθηκαν σε χάλκινα αντικείμενα με σφηνοειδή επιγραφές.

Τα ερείπια του Altıntepe αποτελούνται από ένα συγκρότημα ναού-παλατιού, μια αίθουσα υποδοχής με κιονοστοιχία, έναν υπαίθριο ναό, τρεις τάφους και ένα κτήριο αποθήκευσης.

Το Κάστρο, χτισμένο σε απόκρημνους βράχους, έχει δύο κατασκευές το ένα μέσα στο άλλο και περιβάλλεται από τείχη.

Η Χριστιανική Εκκλησία Abrenk και Οβελίσκοι Βρίσκεται σε μια κοιλάδα στα νοτιοανατολικά του όρους Vank κοντά στο χωριό Üçpınar. Πάνω από την πόρτα της εισόδου αναγράφεται η ημερομηνία 1854.

Μαζί με την εκκλησία υπάρχει ένα παρεκκλήσι και δύο οβελίσκοι.

Οι οβελίσκοι τραβούν την προσοχή με την αρχιτεκτονική και τη διακόσμησή τους και χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα.μ.Χ και φέρουν επιγραφές

Δίπλα στον τάφο, υπάρχει ένα καραβανσεράι, ένα λουτρό και ένα τζαμί

Το ένα από τα τμήματα είναι ο τάφος και το άλλο οι τοίχοι που τον περιβάλλουν. Ένας στρογγυλός πολιορκητικός τοίχος περιβάλλει το κύριο τμήμα στη μέση του τάφου. Περιμετρικός τοίχος 2,50μ. Έχει πάχος 13,50 μ. και διάμετρο 13,50 μ. Το ύψος του είναι 10,50 μ. Μέσα στον πολιορκητικό τοίχο του τάφου ανοίχτηκαν δεκατρείς βαθιές κόγχες με οξυκόρυφα τόξα. Αυτές οι κόγχες ήταν πιθανότατα διευθετημένες για να τοποθετηθούν εδώ άλλες σαρκοφάγοι. Στη μικρή κόγχη στα αριστερά της πύλης στα δυτικά του περιβάλλοντος τοίχου, που είναι ψηλότερα από αυτούς τους τοίχους και έχει μακριές λεπτές κιονοστοιχίες στις γωνίες της, τοποθετήθηκε βρύση και δεξιά τοποθετήθηκε η είσοδος της σκάλας. Η πύλη εισόδου έχει στρογγυλό τόξο και τοποθετείται σε κόγχη σε σχήμα τριφυλλιού.

Εδώ τοποθετούνται με πολύ αρμονικό τρόπο γεωμετρικά μοτίβα, τεμαχισμένες ροζέτες και μοτίβα κόμπων. Ο μνημειακός τάφος σε τετράγωνη βάση έχει δύο ορόφους στη μέση των γύρω τοίχων.

Είναι δύσκολο να πει κανείς πότε ο Ακιλισέν έγινε επισκοπή.

Ο πρώτος επίσκοπος μαρτυρείται στα μέσα του 5ου αιώνα, ο Le Quien αναφέρει έξι επισκόπους:

Γνωστοί είναι :

1. Ιωάννη, ο οποίος το 459 υπέγραψε το διάταγμα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γεννάδιου Α’ κατά των σιμωνιάτικων.

2. Ο Γεώργιος ή Γρηγόριος (βρίσκονται και οι δύο μορφές) ήταν ένας από τους Πατέρες της Β’ Συνόδου της Κωνσταντινούπολης (553). εμφανιζόμενος ως «επίσκοπος Ιουστινιανούπολης».

3. Ο Θεόδωρος ήταν στην Γ’ Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 681, υπογράφοντας ως «επίσκοπος Ιουστινιανούπολης ή περιοχής Εκκλενζίνης»

4. . Ο Γεώργιος ήταν στη Φωτιακή Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης (879).

Μέχρι τον 10ο αιώνα, η ίδια η επισκοπή δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα Notitiae Episcopatuum.

Μέχρι το 980, την παρουσιάζουν ως αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή και αυτοί του 11ου αιώνα την παρουσιάζουν ως μητροπολιτική έδρα με 21 σουφραγκάνους.

Αυτή ήταν η εποχή της μεγαλύτερης λαμπρότητας του Ακιλισένη, η οποία έληξε με την αποφασιστική ήττα των Βυζαντινών από τους Σελτζούκους Τούρκους στη μάχη του Μαντζικέρτ το 1071, όταν εισέβαλαν οι Σελτζούκοι.

Η επισκοπή επέζησε της ισλαμικής εισβολής και εξακολουθούσε να υπάρχει όταν ο Μάρκο Πόλο επισκέφθηκε την πόλη.

Μετά τον 13ο αιώνα δεν γίνεται λόγος για επισκόπους της Ακιλισένης και η έδρα δεν εμφανίζεται πλέον στο Notitiae Episcopatuum.

Δεν είναι πλέον οικιστική επισκοπή, η Acilisene καταγράφεται σήμερα από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ως τιμαλάρχης

– Αρμοδιότητα Ελληνορθόδοξων Μητροπόλεων σε χωριά του Ερζιγίαν το 1922.

Το ποίμνιο της Ελληνικής εκκλησία λίγο πριν απο την ανταλλαγή είχε περιοριστεί πολύ .Όσες χριστιανικές κοινότητες απέμειναν ανήκαν ή στην Μητρόπολη Θεοδοσουπολεως (Ερζερούμ ) ή στην Μητρόπολη Κολωνίας και Νικοπόλεως

-Η Εκκλησιά του Ερζιγίαν

Ο Ναός των Ελλήνων ήταν ο Άγιος Γεώργιος που χτίσθηκε άρχισε να κτίζετε το 1907 και περατωθηκε το μόλις το 1910 με δαπάνες των ντόπιων Ελλήνων και την φροντίδα του Ιωσήφ Λαζαρίδη .

Από το 1907 έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στην εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων και φρόντισαν στην πρόληψη πεπειραμένων διδασκάλων

Υπήρχε δημοτικό σχολείο που λειτουργούσε με την χρηματοδότηση των Ελλήνων.

Στην περιοχή του Ερζιγιαν υπήρχε στρατιωτική σχολή αξιωματικών που πριν από το 1914 φοιτούσαν και Ελληνόφωνες

Ακόμη υπήρχε κτηνιατρική σχολή με σύγχρονα εργαστήρια εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών σχολών

Ακόμη υπήρχαν εργοστάσια αρβυλοποιίας, υφαντουργεία, βυρσοδεψικά , αλευρόμυλους δίπλα στο Κεμαχ υπήρχαν ανθρακωρυχεία και αλατωρυχεία

Υπήρχε ανεπτυγμένη γεωργία λόγω των πολλών νερών του Ευφράτη και επίσης ενδιαφέρουσα κτηνοτροφία λόγω των λιβαδιών και των πολλών βοσκότοπων .

-Απασχόληση των Ελλήνων

Οι Έλληνες της πόλης ασχολούνταν με το εξαγωγικό και εισαγωγικό εμπόριο

Κάποιοι ήταν στρατιωτικοί ,γιατροί ,φαρμακοποιοί στις στρατιωτικές υπηρεσίες και άλλοι σε διοικητικές θέσεις ,αρκετοί ήταν βιοτέχνες

Πολλοί από τους Ελληνόφωνες βρισκόταν ψηλά στην εκτίμηση των Οθωμανών με αποτέλεσμα να επηρέαζαν θετική υπέρ των ομογενών τις Οθωμανικές αρχές ,

Μάλιστα ο Παναγιώτης ΛουτσΊδης ή << Πανίκας Εφεντης >> ο όποιος εκλέχτηκε εκπρόσωπος της Ελληνικής κοινότητος στο τοπικό μικτό δικαστήριο μ εκτιμήθηκε τόσο πολύ που του ανατέθηκε ο βαθμός του αντιεισαγγελεία και τιμήθηκε με έκδοση σουλτανικό φιρμανιού ώστε να φέρει σπαθί και επίσημη δικαστική στολή με παράσημο διακεκριμένων υπηρεσιών

Στην κοιλάδα του Ευφράτη ποταμού το 1915 και μετά ,έγινε ένα μεγάλο έγκλημα οπού σφαγιάστηκαν όλοι οι Αρμένιοι της περιοχής ( Ερτζερούμ κσι Ερζιγίαν )

Από τον πληθυσμό των 37.000 Αρμενίων πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην πόλη του Ερζιντζάν και τα προάστια της , οι περισσότεροι σκοτώθηκαν .

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τουλάχιστον 150.000 Αρμένιοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά από το Erzincan και τις γύρω περιοχές μεταφέρθηκαν από τις τουρκικές δυνάμεις μεταξύ 1915 και 1916 μέσω του Erzincan, όπου δημιουργήθηκαν μια σειρά από στρατόπεδα διέλευσης για τον έλεγχο της ροή θυμάτων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και τον τόπο δολοφονίας στο κοντινό φαράγγι Kemah.

. Το έργο του Winter αναφέρει ότι μεταξύ 1915 και 1917, το Κεντρικό Νοσοκομείο του Ερζιντζάν ήταν ο κύριος χώρος ιατρικών πειραμάτων που διεξήγαγαν γιατροί του στρατού σε Αρμένιους πολίτες που αφορούσαν τον τύφο και άλλους θανατηφόρους λοιμογόνους παράγοντες.

Η πόλη είχε πληθυσμό 150.714 κατοίκους το 2022, σημειώνοντας αύξηση από όταν το 2007 είχε 86.779