του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα
Πριν από 26 χρόνια, το Μάρτιο του 1992, ο Οδυσσέας Ελύτης μαζί με άλλες 5 προσωπικότητες, (τον Ιωάννη Γεωργάκη, την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ (τη μόνη σήμερα εν ζωή), τον Αριστόβουλο Μάνεση, τη Μελίνα Μερκούρη και το Δημήτρη Τσάτσο) συνυπογράφουν και στέλνουν Ανοικτή Επιστολή προς τους 12 Υπουργούς των Εξωτερικών της, τότε, ΕΟΚ και ζητούν να μην αναγνωριστεί σαν Μακεδονία το ‘’κρατίδιο των Σκοπίων’’.
Το πλήρες κείμενο της επιστολής τους (‘’Ελευθεροτυπία’’ 28 Μαρτίου 1992), είναι το ακόλουθο:
‘’Οι υπογραφόμενοι θεωρούμε υποχρέωσή μας τόσο απέναντι στην ιδιαίτερη πατρίδα μας, την Ελλάδα, όσο και στη μεγαλύτερη πατρίδα μας, την Ευρώπη, να απευθυνθούμε σε σας και να θέσουμε υπόψη σας τα ακόλουθα:
Σας είναι ασφαλώς γνωστή η προσπάθεια που άρχισε παλιότερα και συστηματοποιήθηκε μετά το 1944 με την ίδρυση, στο πλαίσιο της Ομοσπονδιακής Λαϊκής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, ενός ομόσπονδου κρατιδίου υπό το όνομα ”Δημοκρατία της Μακεδονίας” με αποκλειστικό στόχο, τότε και τώρα, την αμφισβήτηση των ελληνικών συνόρων, εντός των οποίων περικλείεται η ελληνική Μακεδονία, ως περιοχή της βόρειας Ελλάδας, με πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη, κατοικούμενη από αμιγώς ελληνικό πληθυσμό.
Μέχρι σήμερα η αυθαίρετη χρήση της ιστορικής ονομασίας “Μακεδονία” από το ομόσπονδο κρατίδιο των Σκοπίων αποτελούσε, τυπικά τουλάχιστον, εσωτερική υπόθεση της Γιουγκοσλαβίας. Από τη στιγμή όμως που θα συμβεί να αναγνωρισθούν τα Σκόπια ως χωριστό κυρίαρχο κράτος, υποκείμενο του διεθνούς δικαίου, και αποκτήσουν έτσι διεθνή υπόσταση ως “Μακεδονία“, η επιβουλή κατά της Ελλάδας καθίσταται κατάφωρη και αναπόφευκτη.
Διότι αυτό το νέο κράτος με το όνομα “Μακεδονία”, καθώς δεν καλύπτει το σύνολο αλλά μέρος μόνο του εθνικού γεωγραφικού χώρου τον οποίο υποδηλώνει το όνομά του, θα τείνει, τόσο αντικειμενικά όσο και υποκειμενικά, να λειτουργεί ως “εθνικό κέντρο”, πράγμα που συνεπάγεται “δυνάμει” εδαφικές διεκδικήσεις σε βάρος γειτονικών κρατών, καλλιεργώντας έτσι τον αλυτρωτισμό των κατοίκων του, παρά το ότι αυτοί διαφέρουν εθνολογικά (είναι Σλάβοι, Αλβανοί και Τούρκοι) από τους κατοίκους της ελληνικής Μακεδονίας.
Η ειρήνη στα Βαλκάνια προϋποθέτει το σεβασμό των συνόρων. Η χρήση της ονομασίας “Μακεδονία” από ένα αναβαθμισμένο σε ανεξάρτητο πλέον κράτος των Σκοπίων συνιστά απροκάλυπτη αμφισβήτηση των ελληνικών συνόρων, μια αμφισβήτηση που δεν εκτοπίζεται και δεν εξουδετερώνεται ούτε με διεθνή σύμφωνα ούτε με συνταγματικές διατάξεις.
Με το σφετερισμό και την ιδιοποίηση της ονομασίας ”Μακεδονία” τα Σκόπια – αν το κράτος τους τύχει της αναγνώρισής σας – δημιουργούν ένα πλάσμα (fiction), το οποίο θα δηλώνει καθημερινά στη διεθνή κοινότητα και θα καλλιεργεί στους κατοίκους του, ως “εθνικό όραμα” την προοπτική μιας “ενιαίας Μακεδονίας”, τμήμα της οποίας θα θεωρείται και η λεγόμενη “Μακεδονία του Αιγαίου” – όπως σκοπίμως και μονίμως αποκαλούν την ελληνική Μακεδονία – με στόχο το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μιας πόλης που κατοικείται 100% από Έλληνες.
Τέτοια ήταν άλλωστε, καθώς το μαρτυρούν πάμπολλα στοιχεία, η προοπτική και αρχικά, όταν το 1944 ο Τίτο ίδρυσε το ομόσπονδο κρατίδιο της “Μακεδονίας” και κατασκεύασε αντίστοιχη “εθνότητα”.
Ενόψει όλων των ανωτέρω, η εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας τυχόν αναγνώριση του κράτους των Σκοπίων με την ονομασία ”Μακεδονία” θα αποτελούσε επίσημη αμφισβήτηση των συνόρων της Ελλάδας και συνακόλουθα βαρύτατο πλήγμα κατά ενός μέλους της Κοινότητας.
Ο ελληνικός λαός – αυτό το έδειξαν και οι 1.000.000 διαδηλωτές που ξεχείλισαν τους δρόμους της μακεδονικής μας πρωτεύουσας, της Θεσσαλονίκης, στις 14 Φεβρουαρίου – δεν ξέρουμε κατά πόσο θα μπορέσει να παραμείνει απαθής μπροστά σ’ αυτή την απειλή κατά της εδαφικής του υπόστασης και της εδαφικής του ακεραιότητας. Θα πρόκειται άλλωστε για απειλή και για την Ευρώπη και πάντως για την ειρήνη στην περιοχή των Βαλκανίων.
Ελπίζουμε ότι θα θελήσετε να λάβετε υπόψη σας όσα θεωρήσαμε σκόπιμο, όχι από απλή ευαισθησία, αλλά ως ηθική, νομική και πολιτική υποχρέωσή μας να θέσουμε υπόψη σας. Για μας η ψυχή μας είναι το όνομά μας. Παρακαλούμε να δεχθείτε την έκφραση της διακεκριμένης υπόληψής μας’’. (Υπογραφές: Οδυσσέας Ελύτης, Ιωάννης Γεωργάκης, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Αριστόβουλος Μάνεσης, Μελίνα Μερκούρη, Δημήτρης Τσάτσος).
Εύχομαι η φωνή και η αγωνία της Επιστολής των έξι, να συναντήσει ευήκοα τα ώτα και να συνέχει το νου και την καρδιά των σημερινών ελληνικών πολιτικών ηγεσιών και να αποτελέσει (η Επιστολή) το περιεχόμενο και την πυξίδα της σκέψης και των ενεργειών τους. Έτσι που (χωρίς να υποκύψουν σε ισχυρότατες έξωθεν πιέσεις) να διακηρύξουν τίμια, άφοβα και αταλάντευτα προς κάθε κατεύθυνση:
‘’Δεν αναγνωρίζουμε κανένα κράτος με το όνομα Μακεδονία ή παράγωγά του στα βόρεια σύνορά μας’’.
‘’Για μας η ψυχή μας είναι το όνομά μας’’.
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος, 22-3-2018