Η Κοζανίτικη Αποκριά και πιο συγκεκριμένα οι φανοί, των οποίων πυρήνας είναι η γειτονιά και οι άνθρωποί της, έχουν μια πολιτιστική ιδιαιτερότητα, πλήρως διακριτή, δομημένη στον χαρακτήρα του Κοζανίτη με κύρια χαρακτηριστικά το καυστικό χιούμορ, τον σαρκασμό και αυτοσαρκασμό. Η σάτιρα εκφρασμένη στην τοπική διάλεκτο, γεγονός που την καθιστά οικεία για τους Κοζανίτες, είναι το όχημα με το οποίο η πόλη πορεύεται στον χρόνο, αυτοκαθορίζεται και αντιστέκεται ή προσαρμόζεται (;) στις “σειρήνες” των καιρών.
Ο φανός δεν είναι ένα σημειακό γεγονός που λαμβάνει χώρα μόνο την Κυριακή της Αποκριάς, δεν είναι ένα απλό άναμμα φωτιάς, με μουσική, τραγούδι και ποτό, δεν είναι μια μονοδιάστατη διαδικασία. Ο φανός δρα συλλογικά, δημιουργεί δεσμούς, λειτουργεί συνεκτικά, παράγει πολιτισμό και αποτελεί κοινωνική συνεύρεση καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου κρατώντας ζωντανούς τους δεσμούς της γειτονιάς.
Το Κοζανίτικο καρναβάλι και ιδιαίτερα οι Φανοί είναι η κορυφαία συμβολική έκφραση στην συλλογικό γίγνεσθαι της πόλης. Η πίστη στην παράδοση και η συνέχισή της είναι η ιδεολογική αποσκευή του Κοζανίτη με την οποία προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο και να διατηρήσει την διακριτή του παρουσία.
Την Πέμπτη 3 Μαρτίου 2022 στις 7 το απόγευμα στο Café-bar “Το Μπλε Ελάφι» η Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη Τόπος να Ζεις» διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο «Φανοί, ένα μοναδικό και διαχρονικό, κοζανίτικο έθιμο». Στην παρέα μας οι άνθρωποι των Φανών της πόλης η Ματίνα Τσικρητζή-Μόμτσιου, ο Γιάννης Σιδέρης και ο Τέλης Βωβός αλλά και η Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου Πολιτιστική Διαχειρίστρια M.Sc., συζητούν με τον Δημοσιογράφο Ζήση Πιτσιάβα για το χθες, το σήμερα και το αύριο των φανών, σε μια τοπική κοινωνία που βιώνει μια πολυδιάστατη κρίση και αλλάζει ραγδαία. Ψάχνουν τον ρόλο των φανών ως στοιχείο κοινωνικής συνοχής και αποκεντρωμένης, ανεξάρτητης, πολιτιστικής, έκφρασης και προσπαθούν να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως αν μπορούν οι φανοί να προσαρμοστούν στα κελεύσματα των καιρών, να αλλάξουν και να εκσυγχρονιστούν διατηρώντας όμως τα βασικά τους χαρακτηριστικά. Αν υπάρχει ο κίνδυνος της αλλοτρίωσης. Αν οφείλει ο Δήμος να δρα ως «μαικήνας» των φανών ή αν με αυτό τον τρόπο επηρεάζεται η αυτονομία τους.
Στην κουβέντα συμμετέχουμε και όλοι εμείς οι θεατές, ενεργοί συμμετέχοντες στους φανούς ή απλοί λάτρεις αυτών με ερωτήσεις και τοποθετήσεις για ένα έθιμο που είναι κάτι παραπάνω από ζώσα παράδοση, ένα έθιμο που μιλάει στην ψυχή μας και μας ξεσηκώνει, ένα έθιμο – ταυτότητα.
Σας περιμένουμε όλους για να τα πούμε από κοντά!
Για την Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη Τόπος να Ζεις»