O Κοζανίτης συγγραφέας Θεοφάνης Πάμπας ερευνητής της ελληνικής παρουσίας στην Μεσευρώπη, είχε γνωστοποιήσει στο πρόσφατο παρελθόν την απόφασή του για δωρεά της συλλογής σπάνιων βιβλίων, εγγράφων και αρχειακού υλικού στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης (ΚΔΒΚ), συνεχίζοντας την παράδοση αιώνων με πρόθεση να συμβάλει στην αναπτυξιακή διάσταση και στην ανάδειξη της κατασκευής νέου κτηρίου για την στέγασή της.
Έτσι, τηρώντας την υπόσχεση του, μέρος της δωρεάς και συγκεκριμένα το αρχειακό υλικό, ταξίδεψε από τη Βιέννη και έφτασε στον τελικό του προορισμό, στη βιβλιοθήκη της Κοζάνης, πριν από λίγες ημέρες.
Πρόκειται για πολύτιμο ιστορικό αρχειακό υλικό και έντυπα που συγκεντρώθηκαν μέσα από επίπονη και πολύχρονη ερευνητική προσπάθεια που διαπνέεται από αγάπη και ζήλο για την πατρίδα του, ώστε να γνωρίσουν οι συμπατριώτες και οι νεότερες γενιές την ιστορία των Ελλήνων και ιδιαίτερα των Δυτικομακεδόνων στην περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης.
Η αρχειακή συλλογή του Θεοφάνη Πάμπα, ως προς τον όγκο καταλαμβάνει 62 κιβώτια, 44 από αυτά περιέχουν αρχειακούς φακέλους με τεκμήρια και τα 18 κιβώτια περιέχουν φωτοτυπίες μεγέθους Α3. Προέρχεται από διάφορα αρχεία δημόσια, ιδιωτικά και άλλες πηγές.
Στο υλικό αυτό περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων αντίγραφα διαθηκών, εγγράφων απογραφής καταληφθεισών περιουσιών, εμπορικών, δικαστικών και εγγράφων απονομής τίτλων ευγενείας, φωτογραφημένα ή φωτοτυπημένα πρωτόκολλα θανόντων από το Δημοτικό αρχείο της Βιέννης της περιόδου 1648-1900, βιβλία γεννήσεων – βαπτίσεων, γάμων και θανόντων των δύο ελληνορθόδοξων εκκλησιών της Βιέννης, της ελληνορθόδοξης εκκλησίας της Βουδαπέστης και άλλων εκκλησιών, τα βιβλία ενταφιασμών ορθοδόξων στο ελληνικό τμήμα του νεκροταφείου St. Marx της Βιέννης (1784-1886), καταχωρήσεις σε βιβλία κτηματολογίου για σπίτια ή άλλα ακίνητα Ελλήνων της Βιέννης, στοιχεία Ελλήνων και απογραφές πληθυσμού που διενεργήθηκαν τον 18ο αιώνα στην Βιέννη (1805-1856), εμπορικούς καταλόγους των ετών 1789-1865, έγγραφα υπουργείων, χάρτες, πορτρέτα και πολλά ακόμα ντοκουμέντα της περιόδου εκείνης στην Μεσευρώπη και της παρουσίας των Ελλήνων εκεί. Περιλαμβάνει επίσης φωτοαντίγραφα εγγράφων μεγάλων ελληνικών οικογενειών όπως των: Κάραγιαν, Δούμπα, Νάκου, κ.α που συνοδεύονται από εκατοντάδες φωτογραφιών, αποτέλεσμα συλλεκτικών προσπαθειών πολλών ετών.
Η απώλειά του αρχειακού υλικού είναι εν μέρει αναντικατάστατη. Τα φωτοαντίγραφα εγγράφων μεγάλων ελληνικών οικογενειών συνοδεύονται από εκατοντάδες φωτογραφιών, αποτέλεσμα συλλεκτικών προσπαθειών πολλών ετών, που είναι δύσκολο να ξαναποκτηθούν. Για το λόγο αυτό ασφαλίστηκαν στο σύνολό τους και μεταφέρθηκαν από εταιρεία μεταφοράς που εξειδικεύεται και σε μεταφορές έργων τέχνης.
Στη συνέχεια το πολύτιμο αρχείο αφού καταγραφεί και ψηφιοποιηθεί θα τεκμηριωθεί στο σύστημα αρχειακής περιγραφής (Atom) της ΚΔΒΚ, ώστε να είναι διαθέσιμο στους ερευνητές και στο αναγνωστικό κοινό.
Μία πρώτη παρουσίαση του περιεχομένου του αρχείου πραγματοποιήθηκε από την Προϊσταμένη του Τμήματος Αρχείων – Μουσείων και Πινακοθηκών της ΚΔΒΚ, κα Ελένη Μαργαρίτη στις 17 Σεπτεμβρίου 2024, στο συνέδριο της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης στην Κοζάνη με τίτλο: «Ένα αρχείο ταξιδεύει από τη Βιέννη στην Κοζάνη: Τα αρχεία της ΚΔΒΚ και το νεότερο αποκτηθέν αρχείο Θεοφάνη Πάμπα».